Wszystko co chciałbyś wiedzieć o lornetkach ale wstydzisz się zapytać
2. Podstawowe parametry
Powiększenie mówi nam po prostu ile razy obiekt obserwowany przez lornetkę wydaje nam się większy od widzianego okiem nieuzbrojonym. Średnica obiektywu to średnica, najczęściej wyrażona w milimetrach, soczewki zbierającej światło. Te dwa parametry najczęściej spotyka się na lornetkach połączone w pary np. 7x50 czy 20x60. Pierwszy z wymienionych instrumentów powiększa 7 razy, a jego obiektywy mają średnicę 50 milimetrów, drugi powiększa 20 razy, a soczewki jego obiektywów mają rozmiary 60 milimetrów.
Kolejny z ważnych parametrów to odległość lub odstęp źrenicy wyjściowej
(ang. eye relief). Wielkość ta określa maksymalną odległość w jakiej
może znajdować się oko od okularu i wciąż nie tracić niczego z pola
widzenia lornetki. Oczywiście im wartość długiego oka jest większa tym
lepiej. Jest to szczególnie ważny parametr dla osób z wadą wzroku zwaną
astygmatyzmem. Osoby te, spoglądając przez lornetkę, nie powinny
zdejmować swoich okularów. Okulary powodują jednak, że oko nie może
przylegać do okularu lornetki. Jeśli więc lornetka ma mała wartość
odstępu, to osoby te tracą możliwość widzenia całego pola widzenia
uzyskiwanego przez instrument.
Czwarty ważny parametr to pole widzenia, mówiące o tym jaki fragment pola lornetka odwzorowuje w naszych oczach. Można go wyrazić w stopniach kątowych lub w metrach na 1000 metrów. Przelicznik od miary kątowej do liniowej jest bardzo prosty. Jeśli lornetka ma pole widzenia 6.5 stopnia, wystarczy policzyć tangens tego kąta, co daje:
Ułamek 0.114 to tzw. liniowe pole widzenia, które przedstawia się jako ``114 metrów na 1000 metrów''.
Warto jeszcze zaznaczyć, że pole widzenia całej lornetki zależy od pola widzenia okularów. Aby uzyskać osatecznie pole widzenia naszego instrumentu, należy podzielić pole widzenia okularu przez powiększenie lornetki. Ponieważ typowe okulary stosowane w lornetkach mają pola widzenia na poziomie 50-60 stopni, lornetki o powiększeniach 10x mają całkowite pola widzenia na poziomie 5-6 stopni, a te o powiększeniach 8x mają pola 6-8 stopni. Oczywiście w droższych lornetkach okulary mają bardziej skomplikowaną konstrukcję, przez co ich własne pole mogą sięgać nawet poziomu ponad 70 stopni, co owocuje dużymi polami widzenia całych lornetek.
Inne terminy, z wyjątkiem źrenicy wyjściowej, są w pewnym stopniu wtórne, bowiem nie mówią nam nic nowego w porównaniu z informacjami zawartymi w powyżej opisanych parametrach. Omówmy je jednak pokrótce z kronikarskiego obowiązku.
Źrenica wyjściowa mówi nam jakiej wielkości jest krążek światła wytwarzany tuż za okularem i wpadający do naszego oka. Można go łatwo zmierzyć bezpośrednio, najłatwiej jednak po prostu podzielić średnicę obiektywu przez powiększenie. Tak więc lornetka 10x50 będzie miała źrenicę wyjściową 5 mm, a 8x56 da źrenicę o wielkości 7 mm. Parametr ten, choć w pewnym sensie wtórny, bo można uzyskać go znając średnicę obiektywu i powiększenie, ma dość spore znaczenie przy wyborze lornetki, dlatego w późniejszej części tekstu poświęcimy mu więcej miejsca.
Jasność (ang. relative brightness) to nic innego jak wielkość źrenicy wyjściowej w milimetrach podniesiona do kwadratu. Wyżej wymienione lornetki będą więc miały jasności 25 i 49. Oczywiście parametr ten nie mówi niczego nowego w porównaniu ze źrenicą wyjściową.
Sprawność zmierzchowa to jeszcze większa żonglerka liczbami. Aby ją obliczyć należy powiększenie pomnożyć przez średnicę obiektywu, a następnie z wyniku wyciągnąć pierwiastek kwadratowy. Przykładowo lornetka 12x60 będzie miała sprawność zmierzchową wynoszącą 26.8
Optyczne.pl jest serwisem utrzymującym się dzięki wyświetlaniu reklam. Przychody z reklam pozwalają nam na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem serwerów, opłaceniem osób pracujących w redakcji, a także na zakup sprzętu komputerowego i wyposażenie studio, w którym prowadzimy testy.