Pisząc poprzednim razem o początkach firmy Olympus, wspominaliśmy, że regularna sprzedaż eksportowa mikroskopów trwa w najlepsze od 1921 roku - to już 88 lat! Oczywiście mylny jest pogląd, że Olympus zajmuje się wyłącznie mikroskopami i przez ostatnie 88 lat przeszedł on długą drogę, podnosząc kolejne poprzeczki w wielu dziedzinach zaawansowanych technologii. Należy bowiem wiedzieć, że firma postawiła kamienie milowe swej drogi rozwoju w dziedzinie mikroskopów, endoskopów, systemów diagnostycznych i fotografii. Zresztą zarejestrowanie marki handlowej „Olympus” w 1921 roku jest najistotniejszym kamieniem milowym w dziejach firmy.

Pierwsze dziesięciolecie firmy stało mocno pod znakiem mikroskopów, chociaż równolegle produkcję prowadził dział termometrów. Termometry nie gościły jednak zbyt długo w Takachiho Seisakusho – ostatecznie produkcja ta została sprzedana w 1923 roku, ale nowy ich producent przez wiele jeszcze lat korzystał z upoważnienia do sprzedaży tych produktów pod marką „Olympus”. Wracając do mikroskopów, należałoby zwrócić uwagę na nowy model – Seika GE, wprowadzony na rynek w 1928 roku. Bazą konstrukcji był nowoczesny, rozwijany od paru lat, pomysł umieszczenia kilku obiektywów o różnych własnościach na tarczy rewolwerowej, co pozwalało na błyskawiczną zmianę skali powiększenia obrazu.

Mikroskop Olympus Seika GE wprowadzony na rynek w 1928 roku. Dzięki zastosowaniu tarczy rewolwerowej pozwalał na szybką zmianę powiększenia, które mogło sięgać 1400x.

Mikroskop Seika GE dysponował powiększeniem do 1400x i był w powszechnym użytku jeszcze w latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Do sukcesów tego okresu koniecznie trzeba dodać bardzo nowoczesny mikroskop metalurgiczny MC, pokazany po raz pierwszy w 1930 roku.

Mikroskop metalurgiczny MC z 1930 roku.

Lata trzydzieste ubiegłego stulecia to okres w dziejach firmy nadal zdominowany przez mikroskopy, a otrzymanie pierwszej nagrody przez mikroskop Emperor Showa na czwartej wystawie Hatsumei Hakuranaki w 1932 roku stało się gigantyczną siłą napędową do rozwoju tych konstrukcji. Czasy te stały się również wyjątkowo bliskie miłośnikom fotografii. To wtedy inżynierowie z Takachiho Seisakusho zwrócili uwagę na dynamicznie rozwijający się rynek fotograficzny i zdecydowanie powiększającą się rzeszę miłośników fotografii. Zdecydowali się skorzystać także z propozycji współpracy zaoferowanej przez pana Miyazaki Shizuma z Proud-sha. Owocem takiego zaangażowania konstrukcyjnego, a jednocześnie kamieniem milowym i legendą firmy, stał się pierwszy, seryjnie produkowany przez Takachiho Seisakusho, obiektyw Zuiko, którego produkcję rozpoczęto jeszcze w 1936 roku. Całkiem nowoczesna konstrukcja o ogniskowej 7.5 cm i świetle f/4.5 przeznaczona była do aparatu średniego formatu. Początkowo obiektyw ten montowany był do korpusów Semi-Proud dostarczanych przez firmę Proud-sha na format zdjęć 4.5 x 6 cm, wraz z niemiecką migawką Compur, następnie japońsko-niemiecką Rulex, które ostatecznie zastąpiła własna migawka KOHO, przewidziana zawczasu do kolejnego modelu aparatu. Aparat sprzedawany pod nazwą Semi-Olympus I, znany był ze swej wysokiej jakości i kosztował w owym czasie tyle, ile wynosiła przyzwoita miesięczna japońska pensja.

----- R E K L A M A -----

ZASZALEJ NA ŚWIĘTA

Sony 24-70/2.8 FE GM - KOMIS

3799 zł

Fujifilm GFX 50S II (2262 zdj.) - KOMIS

10999 zł

Sony 600/4 FE GM OSS - KOMIS

47999 zł

Sony 70-200/2.8 FE GM OSS - KOMIS

6298 zł

Semi-Olympus I to pierwszy aparat Olympusa produkowany od 1936 roku. Składał się on z korpusu Semi-Proud produkowanego przez firmę Proud-sha oraz pierwszego obiektywu Zuiko 7.5 cm f/4.5. Aparat kosztował 105 jenów w momencie gdy przeciętna miesięczna pensja wynosiła ok. 75 jenów.

W tym miejscu warto wspomnieć, że firma Takachiho Seisakusho już w roku 1934 rozpoczęła prace nad produkcją obiektywów. W skład zespołu projektowego wszedł dr Miyata i inż. Yanagawa (późniejszy szef działu rozwoju obiektywów), a owocem ich pracy były obiektywy Zuiko 10.5 cm f/4.5, Zuiko 7.5 cm f/4.5 i prawdopodobnie Zuiko 7.5 cm f/3.5. Niestety pomysł sprzedaży samych obiektywów nie wypalił i dopiero połączenie jednego z nich z korpusami Semi-Proud przyniosło rynkowy sukces.

Broszura reklamująca Semi-Olympus II. Jest tam przedstawiona konstrukcja pierwszego obiektywu Zuiko 7.5 cm f/4.5, która składała się z 4 elementów ułożonych w 3 grupach.

Każdy z obiektywów składał się z 4 soczewek ułożonych w 3 grupach, a jak podają źródła dwie z zastosowanych w obiektywach soczewek były produkcji japońskiej i zostały wykonane przez firmę Osaka Kogyo Shikensho. Konstrukcja obiektywów była wzorowana na obiektywie Tessar, a biorąc pod uwagę, że firma Takachiho Seisakusho produkowała także mikroskopy i planowała wejść na rynek aparatów fotograficznych chcąc konkurować z aparatem Zeiss Ikonta, mówi się, że Takeshi Yamashita chciał stworzyć w Azji odpowiednik tej legendarnej europejskiej firmy.

Ciekawa, bo dwoista, jest również nazwa obiektywu – zasadniczo jest skrótowcem nazwy fabryki optycznej Olympusa: Mizuho Kogaku-kenkyujo, jednakże istnieje również piękne, starożytne chińskie słowo „Zuiiko”, które jest rozumiane jako „światło ukazujące znak pomyślnego wydarzenia”, bądź w bardzo swobodnym tłumaczeniu może być rozumiane, jako „złote światło”.

Poza samym obiektywem Zuiko 7.5 cm f/4.5, ważnym etapem historii Olympusa jest wprowadzenie na rynek w 1938 roku aparatu Semi-Olympus II. Ważnym, gdyż został on wyprodukowany całkowicie przez Takachiho Seisakusho, ponadto posiadał niekonwencjonalną, jak na owe czasy, konstrukcję oraz celownik lunetkowy.

Semi-Olympus II produkowany był od 1938 roku. Wyróżniał się on dość interesującą budową jak na aparat średnioformatowy i został wyposażony w innowacyjny wizjer.

Zanim wejdziemy w kolejną dekadę XX wieku, warto na chwilę cofnąć się do okresu przed wprowadzeniem na rynek aparatu Semi-Olympus I, kiedy to Olympus pracował nad projektem Olympus Standard. Był to prototypowy aparat obsługujący filmy 127 o rozmiarze klatki 40 x 50 mm, który posiadał wiele interesujących rozwiązań takich jak pozioma, materiałowa migawka, czy możliwość wymiany obiektywów. Olympus Standard był wyposażony w obiektyw Zuiko 6.5 cm f/3.5, a producent zamierzał oferować do niego całą gamę innych wymiennych obiektywów takich jak: Zuiko 6.5 cm f/2.7, Falcon 6.5cm f/2, Zuiko 5 cm f/4.5, Zuiko 13.5 cm f/4.5, które zostały opracowane dzięki wykorzystaniu przyznanej jesienią 1936 roku subwencji w wysokości 9000 jenów. Olympus pieniądze te spożytkował na nabycie ławy optycznej Askania, która została zainstalowana w uruchomionej w 1936 roku fabryce Shibuya. Pozwoliło to także na stworzenie obiektywu Olympar f/1.5, który był potem sprzedawany jako Zuiko 50 mm f/1.4 firmie Shimazu Seisakusho do wykorzystania w aparatach rentgenowskich.

Niestety projekt Olympus Standard skończył się jedynie na kilku prototypowych egzemplarzach, gdyż jak tłumaczono, po wybuchu w 1937 roku wojny z Chinami wojsko wymusiło na firmie skupienie się na innych projektach.

Prototypowy Olympus Standard z 1937 roku z wymiennym obiektywem Zuiko 6.5 cm f/3.5.

Nadeszły lata czterdzieste, kiedy międzynarodowe sprawy polityczne nie sprzyjały stabilizacji przemysłowej. Jednak Takachiho Seisakusho utrzymywało swoją produkcję i poszerzało zainteresowania zastosowaniami optyki. Jeszcze w 1940 roku został wypuszczony na rynek kolejny aparat fotograficzny, wpierw zapowiedziany, jako Semi-Olympus III, a sprzedawany już, jako Olympus Six, który wykonywał zdjęcia w formacie 6 x 6, albo 4.5 x 6. Olympus Six posiadał unowocześnioną migawkę KOHO, która pozwalała uzyskiwać czasy ekspozycji sięgające 1/200 sekundy. Jednak niektóre źródła podają, że na rynku były dostępne także egzemplarze z dwoma innymi typami migawek bez naniesionej nazwy osiągające czasy 1/250 i 1/300 sekundy. Olympus Six dostępny był w dwóch wersjach oznaczonych kolejnymi liczbami rzymskimi. Olympus Six I posiadał znany z wcześniejszych aparatów 4-elementowy obiektyw Zuiko 7.5 cm f/4.5, a model Olympus Six II wyposażono w jaśniejszy Zuiko 7.5 cm f/3.5 składający się także z 4 elementów. Pojawiły się również dwie kolejne wersje, które nazwano Super Olympus I oraz Super Olympus II i znalazły się w nich nowe, 5-elementowe obiektywy Zuiko-S 7.5 cm f/4.5 i Zuiko-S 7.5 cm f/3.5.

Olympus Six - wersja z 4-elementowym obiektywem Zuiko 7.5 cm f/3.5.

Oryginalna światłokopia z projektem aparatu Olympus Six zaginęła po jednym z nalotów wojennych. Ta przedstawiona powyżej została odtworzona w styczniu 1946 roku na podstawie zachowanych informacji.

Okres wojenny zahamował jednak działalność firmy i w 1943 została wstrzymana produkcja aparatów fotograficznych. Nie trwało to, na szczęście, zbyt długo – już w 1944 roku została utworzona fabryka Ina, a upór załogi przy podnoszeniu się z wojennej stagnacji zaowocował wznowieniem produkcji aparatów Olympus Six w roku 1946.

Fabryka Ina została otwarta w 1944 roku.

W tym okresie w fabrykach Takachiho Seisakusho miała też miejsce wizyta przedstawicieli firmy Mamiya, co zaowocowało kontraktem na dostawy obiektywów Zuiko 7.5 cm f/3.5, które były montowane w aparatach Mamiya Six.

Produkowana od 1947 roku Mamiya Six IV była wyposażona w obiektyw Olympus Zuiko 7.5 cm f/3.5.

Bez wątpienia kontrakt przyczynił się do zwiększenia nakładów finansowych na rozwój nowych produktów i w rezultacie w 1948 roku na rynku pojawił się pierwszy japoński aparat na film 35 mm - wyposażony w migawkę centralną Olympus 35 I. Równocześnie do sprzedaży weszła nowa wersja Six, czyli Olympus Chrome Six I, który zrobił ogromne wrażenie na klientach i sprzedawał się z wielkim powodzeniem.

Olympus Chrome Six I i ustawiające się po niego długie kolejki były najlepszym dowodem na to, że japońska branża fotograficzna podźwignęła się po trudach wojennych.

Dzięki wielkiej popularności Olympus Chrome Six doczekał się licznych wersji i był produkowany do roku 1956, a jego reklamy w czasopismach branżowych pojawiały się jeszcze w roku 1957, gdyż wówczas znikały z półek sklepowych ostatnie egzemplarze. Olympus Chrome Six był unowocześnioną wersją Olympusa Six i pomijajac rzucającą się w oczy górną metalową ściankę, posiadał on jedną ważną zaletę w stosunku do poprzednika. Konstrukcja korpusu była odlewana co miało zapewniać znakomitą trwałość i sztywność obudowy. O tym jak poważnie producent podszedł do tej konstrukcji, może świadczyć fakt nabycia przez niego zlokalizowanej w Itabashi fabryki odlewniczej, która w 1951 roku została przekształcona w firmę podległą o nazwie Tokyo Diecast K.K.

W aparatach Chrome Six montowana była migawka firmy Copal, która pozwalała na pracę z minimalnym czasem otwarcia wynoszącym 1/200 s. Warto jednak tu wspomnieć o pewnej ciekawostce, gdyż na zaprezentowanym poniżej zdjęciu znajduje się w tle światłokopia projektu Olympusa Chrome Six I i choć rysunek obiektywu jest częściowo przysłonięty to widać na nim pierwsze dwie litery producenta migawki - "KO", a czasy dostępne na migawce sięgają 1/400 s. Choć nigdy nie pojawiły się egzemplarze Chrome Six z tego typu migawką KOHO, to może to świadczyć, iż producent w pewnym momencie planował wprowadzenie ich do produkcji.

Rok 1948 zaowocował nową wersją aparatu Olympus Six nazwaną Olympus Chrome Six oraz pierwszym japońskim aparatem na film 35 mm - Olympus 35 I. W tle widoczny jest tajemniczy projekt Olympusa Chrome Six I z migawką KOHO.

W latach 40-tych ubiegłego wieku produkowano dwa modele Chrome Six. Pierwszy z nich, oznaczony rzymską jedynką, posiadał znany z Olympusa Six 4-elementowy obiektyw Zuiko 7.5cm f/3.5, natomiast w modelu Chrome Six II stosowano nowy, zaprojektowany specjalnie dla niego obiektyw Zuiko 7.5 cm f/2.8 składający się z 5 elementów ułożonych w 3 grupach. Jednak jeszcze w 1949 roku zostały one zastąpione przez pierwsze obiektywy Zuiko wyposażone w powłoki antyodbiciowe, które zostały oznaczone odpowiednio Zuiko C. 7.5cm f/3.5 i Zuiko C. 7.5 cm f/2.8.

Na koniec warto napisać kilka słów o wspomnianym Olympusie 35 I. Początkowo obsługiwał on format 24 x 32 mm, lecz rok po premierze został przystosowany do filmu o klatce 24 x 36 mm. Podczas jego projektowania konstruktorzy chcieli osiągnąć dwa cele. Pierwszy to stworzenie kompaktowego i lekkiego aparatu, a drugi to zapewnienie użytkownikowi dużej szybkości robienia zdjęć. Wygląda na to, że inżynierowie osiągnęli swoje zamierzenia, gdyż 35 I był nazywany "kieszonkowcem" i to nie tylko ze względu na swoje niewielkie rozmiary, ale głównie dlatego, że szybkość z jaką użytkownik mógł przewijać film była porównywalna z tym, jak szybko portfel znika z naszej kieszeni, gdy upatrzy go sobie wytrawny kieszonkowiec.

Olympusy 35 I wyposażone były w migawkę Seikosha i podobnie jak model Chrome Six dość szybko doczekały się obiektywów Zuiko z powłokami antyodbiciowymi.

Światłokopia projektu aparatu Olympus 35 I.

Koniec lat czterdziestych przyniósł zmianę organizacyjną – w 1949 roku firma Takachiho Optical Co. zmieniła nazwę na Olympus Optical Co., dzięki czemu mogła być bezbłędnie identyfikowana ze swoimi, znanymi już na całym świecie produktami. W tymże roku rozpoczęły się prace konstrukcyjne nad zupełnie nową gałęzią produktów optycznych – aparatami gastroskopowymi. A o tym co działo się w drugiej połowie XX wieku napiszemy w kolejnym artykule.

Informacje o produktach firmy Olympus można znaleźć na stronie www.olympus.pl.