Oświetlenie podczas fotografowania wnętrz
2. Ustawianie parametrów ekspozycji
Z fotograficznego punktu widzenia żarówki nie zwiększają zbytnio natężenia światła we wnętrzu. W ciągu dnia ilość światła słonecznego wpadająca przez okno nadal jest znacznie większa niż moc oświetlenia sztucznego (może za wyjątkiem supersilnych reflektorów). Choć pozornie wydaje się, że po zapaleniu żarówki w pokoju robi się jasno, to z rzeczywiście intensywnym światłem mamy do czynienia jedynie w jej pobliżu.
Niewielka intensywność światła sprawia, że fotografowanie we wnętrzach pomieszczeń jest nieco trudniejsze niż w plenerze i zmusza fotografa do zastanowienia się, w jaki sposób najlepiej wykorzystać dostępne światło, a także jaki wpływ na wygląd kompozycji będą miały rodzaj i moc dostępnego oświetlenia.
W zależności od tematu zdjęcia, a także warunków, w których zamierzasz fotografować, najskuteczniejsze rozwiązania ułatwiające pracę z ograniczoną ilością światła polegają na zastosowaniu statywu i zwiększeniu czułości ISO. Na przykład podczas fotografowania martwej natury lub wnętrz pomieszczeń najlepszym sposobem na uzyskanie dobrego zdjęcia jest użycie statywu i wydłużenie czasu naświetlania. Wartości ISO lepiej nie zmieniać bez wyraźnej potrzeby, gdyż jej zwiększanie spowoduje spadek jakości obrazu. Na przykład wnętrze pokazane na zdjęciu 4-1 sfotografowane zostało w sztucznym oświetleniu: jedynymi źródłami światła były żarówki rozmieszczone w różnych miejscach kuchni i na suficie. Balans bieli został ustawiony zgodnie z rodzajem oświetlenia.
![]() To poprawnie naświetlone zdjęcie zostało wykonane po ustawieniu odpowiedniego balansu bieli i wydłużeniu czasu naświetlania do 2 sekund. Pomiar natężenia światła przeprowadzony został w trybie matrycowym. Przysłona wynosiła f/8, czułość ISO 100. Fotografia cechuje się poprawną głębią ostrości i ciekawą kolorystyką. Obiektyw 17 – 35 mm f/2,8 |
W wielu przypadkach użycie statywu jest kłopotliwe lub bezcelowe. Podczas fotografowania ludzi konieczność ciągłego rozstawiania i regulowania statywu może wręcz utrudnić wykonanie zdjęcia, a niekiedy — na przykład ze względu na bardzo ograniczoną ilość miejsca — staje się wyjątkowo kłopotliwe. Bywa, że statyw mógłby się przydać, lecz po prostu… został w domu. Nie ma problemu! Jedną z największych zalet fotografii cyfrowej jest możliwość zmiany czułości ISO aparatu na taką, która jest niezbędna do wykonania zdjęcia. Możliwość ta przydaje się na przykład podczas fotografowania wesel i korzystają z niej zarówno zawodowi fotografowie, jak i weselni goście, przyjaciele i znajomi państwa młodych, którzy postanowili zrobić pamiątkowe zdjęcia. Możliwość dostosowania czułości ISO do zaistniałych warunków oświetleniowych jest po prostu nieoceniona.
Zdjęcie 4-2 przedstawia pannę młodą, która przegląda się w lustrze przed wyjściem z domu, by upewnić się, że wszystko wygląda jak należy. Oświetlenie tej sceny jest dość proste i łagodne. Kompozycja z odbiciem w lustrze i sylwetką panny młodej jednocześnie jest też nieco ciekawsza od zwykłych zdjęć ślubnych. Fotografując w pomieszczeniach, postaraj się poszukać światła padającego pod interesującym kątem. Ustaw się tak, by oświetlenie dzieliło fotografowaną kompozycję na wyraźne, plastyczne warstwy.
![]() To nietypowe zdjęcie ślubne powstało dzięki wykorzystaniu światła wpadającego do pomieszczenia przez okno. Obiektyw użyty do jego wykonania (18 – 200 mm f/3,5 – 5,6) wyposażony był w system Vibration Reduction (redukcji drgań), który pomaga zachować ostrość zdjęcia przy dłuższym niż zwykle czasie naświetlania. ISO 500, 1/25 sekundy, f/5 |
Jak skała |
Pojęcia Vibration Reduction, Image Stabilization, Optical Image Stabilizer czy Super Steady Shot to nazwy handlowe różnych technologii i systemów służących do minimalizowania drgań aparatu fotograficznego. Systemy te umożliwiają wykonywanie ostrych zdjęć „z ręki” przy stosunkowo długich czasach naświetlania; dłuższych niż w przypadku zwykłych aparatów i obiektywów. Rozważając zakup obiektywu bądź aparatu wyposażonego w tego typu system, zwróć uwagę na to, czy proces redukcji drgań w tym systemie następuje w sposób opto-mechaniczny, to jest poprzez odpowiednią korekcję położenia obiektywu lub matrycy aparatu. Niektórzy producenci aparatów chwalą się systemami „przeciwwstrząsowymi”, których działanie w rzeczywistości polega jedynie na zwiększeniu czułości ISO. Takie rozwiązanie powoduje tylko spadek, a nie poprawę jakości obrazu! |
W tym przypadku światło wpadające przez okno oświetlało pannę młodą, lecz samo okno widoczne jest jedynie w lustrze. Ekwiwalent czułości ISO wynosi w tym przypadku aż 500, co pozwoliło dość znacznie skrócić czas naświetlania i umożliwiło wykonanie zdjęcia „z ręki”. Niemniej rozmycie w niektórych miejscach — na przykład dłoni panny młodej — jest wyraźnie widoczne.
Ze względu na niewielkie natężenie światła podczas fotografowania we wnętrzach trzeba pamiętać nie tylko o zwiększeniu czułości ISO lub ustawieniu aparatu na statywie, lecz także o kompensacji ekspozycji, która — jeśli zostanie wykonana na podstawie wskazań aparatu — najczęściej będzie zbyt ciemna. Ponownie w grę wchodzą tutaj różnice w postrzeganiu otoczenia przez nasz zmysł wzroku i układ optyczny aparatu. Nawet jeśli wnętrze pokoju wydaje się nam widne, to dzieje się tak jedynie dlatego, że nasze oczy przywykły do niewielkiego natężenia światła. Ścianki, narożniki i meble rzucają mniejsze i większe cienie, a światło wpadające przez okna i emitowane przez żarówki nadaje im bardzo różny charakter i odcień. Naturalne światło słoneczne, którym oświetlone są panna młoda i dziewczynka na zdjęciu 4-3, stanowi jedyne, dość silne źródło światła w pomieszczeniu, w którym wykonano tę fotografię. Światło to jest urocze, lecz jednocześnie bardzo trudne do sfotografowania ze względu na problemy związane z prawidłowym pomiarem jego natężenia w różnych miejscach kadru. W tym przypadku należało zmierzyć jasność sylwetki panny młodej, ustawiając aparat w taki sposób, by w kadrze nie było widać okna, a następnie ponownie wykadrować scenę, posługując się blokadą ustawień ekspozycji (AEL).
![]() Ta piękna, oświetlona z boku scena została sfotografowana przy czułości ISO 200, czasie naświetlania 1/125 sekundy i przysłonie f/4,2. Do wykonania zdjęcia użyto obiektywu Tamron 28 – 105 mm f/2,8 |