Sztuka czarno-białej fotografii - uzyskiwanie dramaturgii dzięki stosowaniu filtrów
4. Filtr polaryzacyjny
Najczęściej stosowanym filtrem jest filtr polaryzacyjny, a efekty jego działania powinny być już nam dobrze znane. Przy filtrze nakręconym w pozycji obróconej na przykład o 90° w stosunku do fotografowanego obiektu blokowane są dwie odmiany spolaryzowanego światła: odbicia obiektów niemetalicznych oraz drgania spolaryzowanego światła nieba, co wzmacnia kontrast między niebem a chmurami. Normalnie fale światła rozpraszają się w wiązkach oscylujących wokół osi na wielu płaszczyznach skierowanych w tę samą stronę. Światło spolaryzowane natomiast oscyluje tylko na jednej płaszczyźnie. Żeby uprościć sprawę, warto wyobrazić sobie filtr polaryzacyjny jako nieskończoną liczbę małych wlotów wrzutowych do skrzynki pocztowej, które gdy są prostopadłe do oscylującej płaszczyzny spolaryzowanego światła, prawie zupełnie je filtrują. Oscylujące wiązki nie są w stanie przebić się przez „wloty skrzynki pocztowej”, które są ustawione ukośnie do płaszczyzny polaryzacji.
W praktyce efektem działania filtra polaryzacyjnego są bardziej intensywne kolory sfotografowanych obiektów. Prawie wszystkie obiekty są w mniejszym lub większym stopniu wypełnione rozproszonym światłem, które — można powiedzieć — znajduje się niejako na powierzchni kolorów tych obiektów, niczym woalka. Te odbicia to spolaryzowane wiązki promieni świetlnych, które filtr polaryzacyjny zatrzymuje, w związku z czym kolor obiektu staje się bardziej widoczny.
Wiele spolaryzowanych promieni świetlnych rozprasza światło atmosfery i powoduje, że niebo staje się jaśniejsze, szczególnie podczas niewielkiego zamglenia. To rozproszone światło również zostaje zatrzymane przez filtr polaryzacyjny, szczególnie gdy aparat ustawiony jest pod kątem 90° w stosunku do słońca. Wtedy niebo wydaje się dużo ciemniejsze, prawie czarne, jednak chmury pozostają jasne, przez co nasila się kontrast między nimi a niebem.
Możemy teraz zmienić wygląd nieba, które i tak charakteryzuje się już większym kontrastem dzięki filtrowi polaryzacyjnemu, za pomocą mieszania kanałów (w Photoshopie CS2 i wcześniejszych wersjach), które perfekcyjnie naśladuje działanie filtra pomarańczowego lub czerwonego. Istnieje też możliwość stworzenia cyfrowego efektu, który przypomina działanie filtra podczerwonego, chociaż nie będzie on tak dokładny jak efekt zastosowania filtra czerwonego.
Więcej o filtrach polaryzacyjnych i polaryzacji światła można przeczytać w naszym obszernym teście filtrów polaryzacyjnych - red.