Sztuka czarno-białej fotografii - uzyskiwanie dramaturgii dzięki stosowaniu filtrów
7. Filtr gradientowy
Filtr gradientowy znajduje się, bez większego uzasadnienia, w grupie filtrów efektowych. Ogólnie rzecz biorąc, ciężko zobaczyć „efekt” jego działania. Właściwie zastosowany, powoduje jedynie zwiększenie ilości detali na niebie, które jest ich pozbawione (szczególnie na zdjęciach z tylnym oświetleniem). W fotografii analogowej filtr gradientowy jest często nieodzowny, szczególnie podczas robienia slajdów, gdzie obrazem nie można dalej manipulować. No chyba że się go przerobi na postać cyfrową.
Ryzyko robienia cyfrowych zdjęć związane jest z tym, że mocno podświetlone obszary mogą zostać wypalone, szczególnie w przypadku tylnego oświetlenia, i tym samym stracić detal. Niebezpieczeństwo to jest większe niż w przypadku stosowania dobrego filmu w fotografii analogowej. W związku z tym podczas robienia zdjęć z tylnym oświetleniem (rysunek 3.17) niezbędny okaże się filtr gradientowy. Bez niego wszystkie chmury na niebie stracą szczegóły — nawet w Photoshopie nie będzie można ich odtworzyć. Zdjęcie zrobione z filtrem gradientowym (rysunek 3.18), pokazuje te różnice. Najjaśniejsze obszary chmur mają teraz więcej detali, ale dolna część fotografii nie jest ciemniejsza. Zdjęcie ma odpowiednią wymowę, ponieważ jasne chmury tworzą owalne obramowanie nad zatopionym statkiem.
Rysunek 3.17. Bez zastosowania filtra gradientowego |
Rysunek 3.18. Po zastosowaniu filtra gradientowego |
Jeśli chcesz zakupić filtr gradientowy, polecałbym filtr typu dyskowego, który można umieścić przed obiektywem i precyzyjnie ustawić gradient. Inną opcją jest adapter, który można nakręcić na gwint filtra. Ten typ adaptera posiada mocowanie dla dyskowego filtra gradientowego, w związku z czym można go przesuwać w górę lub w dół — w zależności od potrzeb. Producentem dobrej jakości i niezbyt drogich filtrów gradientowych jest firma Cokin Company.
Filtr gradientowy można zastosować w celu zwiększenia dramaturgii zdjęcia, które w innym przypadku byłoby raczej nudne i szare. Latarnia morska Westerhever w pobliżu St. Peter Ording często występuje w reklamach, lecz podczas szarych dni niebo z pewnością nie jest odpowiednio wymowne (rysunek 3.19). Nie ma problemu: zastosowanie filtra gradientowego zwiększa dramaturgię fotografii. Filtr można umieścić wyżej lub niżej — i w ten sposób wzmocnić lub osłabić efekt jego działania w obrębie nieba (rysunek 3.20). W rezultacie fotografia przedstawiająca latarnię morską ma wiele dramaturgii i głębi.
Rysunek 3.19. Bez zastosowania filtra gradientowego |
Rysunek 3.20. Po zastosowaniu filtra gradientowego |