Mars w wyjątkowo korzystnej opozycji!
W ciągu najbliższych dwóch tygodni wystąpią najlepsze na przestrzeni najbliższych lat warunki do obserwacji Marsa. Planeta znajdzie się w wyjątkowo korzystnej opozycji, a przez to osiągnie dużą jasność, a rozmiar jej tarczy powinien umożliwić dojrzenie szczegółów jej powierzchni. Zachęcamy do wyjścia na obserwacje!
Mars jest najbliższą nam planetą zewnętrzną. Krąży po eliptycznej orbicie o wielkiej półosi wynoszącej 228 mln km, a jego odległość od Ziemi zmienia się od niespełna 56 do ponad 400 mln km. Przez to rozmiary tarczy Czerwonej Planety zmieniają się od 25 do 4 sekund łuku, a jej jasność od −3 do +1.5 magnitudo (co oznacza, że planeta w maksimum blasku jest 15 razy jaśniejsza o najjaśniejszych gwiazd na niebie, a w minimum jest od nich 4 razy słabsza).
![]() |
Podczas Wielkich Opozycji, kiedy Czerwona Planeta zbliża się na dystans około 55–57 mln km, świeci ona z maksymalną jasnością, a jej duże rozmiary kątowe pozwalają na obserwacje szczegółów jej powierzchni, w tym słynnych czap polarnych. Wadą Wielkich Opozycji jest to, że zdarzają się one raz na 15–16 lat.
![]() Wielka Opozycja Marsa z 2018 na tle innych zwykłych opozycji z lat 2012–2025. Odległość podano w jednostkach astronomicznych (AU). |
Następna Wielka Opozycja Marsa wystąpi dopiero 15 września 2035 roku, ale z obserwacjami wcale nie musimy czekać tak długo. Przyczyną jest opozycja z 13 października 2020 roku, która jest jedną z najbardziej korzystnych zwykłych opozycji i podczas której Mars zbliży się do Ziemi na odległość 62.8 mln km.
![]() Mars sfotografowany 12 maja 2016 r. za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Źródło: NASA, ESA, Hubble Heritage Team (STScI/AURA), J. Bell (ASU) oraz M. Wolff (Space Science Institute). |
To, co ulegnie znaczniej poprawie, to warunki do obserwacji z Polski. Mars przeszedł już do konstelacji Ryb, jego deklinacja wzrosła do +5 stopni, a przez to w górowaniu będzie znajdował się na wysokości powyżej 40 stopni. Ta wartość pozwala już znacząco ograniczyć szkodliwy dla widoczności drobnych szczegółów wpływ ziemskiej atmosfery. Co więcej, opozycja pokryje się praktycznie z nowiem Księżyca, który wystąpi 16 października.
Warto pamiętać, że z obserwacjami nie trzeba czekać do samej opozycji. Świetne warunki do podziwiania Marsa rozpoczną się już w połowie września i potrwają do połowy listopada. Nie przeceniajmy też samego momentu opozycji i nie nastawiajmy się na poszukiwanie Czerwonej Planety tylko 13 października, bo jeden, dwa, trzy dni, a nawet tydzień wcześniej lub później jej widok w naszym teleskopie będzie praktycznie taki sam. Ważniejsze od tego, czy wyjdziemy na obserwacje 10, 13, czy 16 października, jest zapewnienie sobie dobrych warunków do podziwiania Marsa. Ciemne i bezchmurne niebo, stabilny stan atmosfery plus dobra adaptacja wzroku do ciemności to podstawy.
Aby podziwiać Marsa w pełnej krasie, musimy użyć odpowiedniego sprzętu. Niezbędne będą teleskopy o na tyle dobrej optyce, aby zagwarantować świetną jakość obrazu przy powiększeniu na poziomie co najmniej 100 razy. Optymalnie byłoby móc dojść z powiększeniami do 200–400 razy, choć w przypadku górnej części tego zakresu ograniczeniem może być już nie jakość naszego sprzętu, ale stan atmosfery. Jeśli będzie ona niespokojna lub zanieczyszczona, powiększenia w okolicach 200 razy mogą okazać się maksymalnymi, które można zastosować.
![]() Mars w czerwcu 2001 roku i podczas burzy piaskowej we wrześniu 2001, zdjęcia Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Źródło: NASA, ESA. |
Mamy nadzieję, że do takiego wydarzenia jednak nie dojdzie i zachęcamy do obserwacji oraz życzymy dobrej pogody!
Jeśli interesuje Was to, jakim teleskopem można taką opozycję obserwować, zachęcamy do lektury naszego artykułu poświęconego tej tematyce.
Warto dodać, że firma Delta Optical, właśnie z okazji opozycji Marsa, przygotowała specjalną promocję, w której wiele omówionych w naszym artykule teleskopów i akcesoriów można nabyć w dobrej cenie. Promocja trwa tylko do 13 października.
Komentarz można dodać po zalogowaniu.
Zaloguj się. Jeżeli nie posiadasz jeszcze konta zarejestruj się.
Dzięki! Takie artykuły powinny być częściej!
Dzięki Arku za czytankę.
Czy moment opozycji jest wtedy, kiedy odległość pomiędzy danym obiektem układu słonecznego, a Ziemią jest najkrótsza, czy jak Słońce, Ziemia i ta planeta ustawią się w jednej płaszyźnie? Stellarium na PC pokazuje mi najkrótszą odległość Ziemia-Mars 7 października (52,075 M km), a ustawienie w jednej płaszczyźnie jest 15 października (wtedy dystans jest 62,9 M km). Nie wychodzi 13 października. Czy w Stellarium jest błąd?
Pozdrawiam.
poprawka: 62,075 (nie 52) M km
Jakby Arek odpowiadał na każde głupie pytanie, którego odpowiedź bez problemu można znaleźć w Wikipedii (i nie tylko w Wikipedii) to z powodu braku czasu nie napisał by żadnego artykułu. link
Dziadek79 - moment opozycji nie musi pokrywać się dokładnie z momentem minimalnej odległości. I faktycznie minimalny dystans, w tym przypadku, wypada kilka dni przed opozycją.
Dziadek79 - Słońce, Ziemia i planeta - rozumiane jako punkty - zawsze znajdują się w jednej płaszczyźnie....
Ale już niekoniecznie w płaszczyźnie ekliptyki :)
....no chyba, że planeta jest w jednym z węzłów swojej orbity!
@goornik
Gdyby były, to tranzyty byłyby znacznie częstsze. Chyba, że nie zrozumiałem Twojego twierdzenia.
Dwa razy na jeden obieg dookoła Słońca, każda planeta znajduje się w węźle swojej orbity.
@Arek no tak. Ja się odnosiłem do tego "zawsze znajdują się w jednej płaszczyźnie...."
Przez dwa dowolne punkty zawsze przeciągniesz linię prostą, a przez trzy płaszczyznę :)
aa no tak, ja myślałem, że wszystkie planety:)
Arek: "Przez dwa dowolne punkty zawsze przeciągniesz linię prostą[...]" - i to nie jedną, jeśli pomiędzy nimi będzie czarna dziura?
PS
Sir Roger Penrose został w końcu uhonorowany. Dlaczego nie dostali Nobla z Hawkingiem wcześniej? Potrzebny był "dowód" z LIGO?
Z jednej strony dziwne że Hawking nie dostał Nobla - z drugiej też dziwne że Penrose pozostawał przez lata w jego totalnym cieniu i niewielu o nim słyszało ( wśród laików oczywiście - podejrzewam że i teraz znacznie wiecej ludzi słyszało o Hawkingu )
Niebadane są wyroki komitetu noblowskiego. Choćby poprzednia decyzja, w której za odkrycie planet pozasłonecznych dostali nagrodę Ci, którzy odkryli dopiero drugi układ planetarny, a nie dostał ten co odkrył pierwszy.
@Negatyw
Arek jest świetnym popularyzatorem nauki i chętnie odpowiada na pytania uważane przez Ciebie za głupie, co widać pod Twoim komentarzem w dyskusji.
@goornik
Nie wyraziłem się odpowiednio precycyjnie. Oczywiście przez 3 punkty w przestrzeni zawsze da się poprowadzić płaszczyznę. Powinienem był dodać, że ta płaszczyzna jest jeszcze prostopadła do płaszczyzny ekliptyki.
Teraz rozumiem dlaczego w Stellarium wyszło mi 15.10, a nie 13.10. Ustawiłem w Stellarium północ słoneczną tak, żeby po syłączeniu hiryzontu było widać słońce na azymucie 0 st (dla mojej długości geograficznej wychodzi o godz. 0:22 CEST) i ustawiłem datę, żeby mars znalazł się na azymucie 180 st. Wyszło 15.10 (nie 13). Wtedy Słońce, moja miejscowość i Mars są w jednej płaszczyźnie (jak zawsze), ale płaszczyzna ta nie jest prostopadła do ekliptyki, tylko do równika.
Dzięki Wam, szczególnie Arkowi, za dyskusję. Zrozumiałem :)
Jeszcze z przeprosinami za literówki w poprzednim poście dodam, z czym się chyba każdy zgodzi, że najlepsze warunki geometryczne na obserwację Marsa są nie podczas opozycji, tylko były 7 października kiedy rozmiar kątowy jego tarczy był jenwiększy.
Jak bedzie pogoda to zerknę na Marsa ale z moim sprzętem (Newton 13 cm, ogniskowa 650 mm i okular 6 mm) nie oczekuję zobaczyć lodu na biegunach.
Myślę, że przy dobrych warunkach masz szansę. Mi na 95x czapa ledwo, bo ledwo ale sie pokazała.