Przetwarzanie danych osobowych

Nasza witryna korzysta z plików cookies

Wykorzystujemy pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w naszej witrynie, a także do prawidłowego działania i wygodniejszej obsługi. Informacje o tym, jak korzystasz z naszej witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Partnerzy mogą połączyć te informacje z innymi danymi otrzymanymi od Ciebie lub uzyskanymi podczas korzystania z ich usług i innych witryn.

Masz możliwość zmiany preferencji dotyczących ciasteczek w swojej przeglądarce internetowej. Jeśli więc nie wyrażasz zgody na zapisywanie przez nas plików cookies w twoim urządzeniu zmień ustawienia swojej przeglądarki, lub opuść naszą witrynę.

Jeżeli nie zmienisz tych ustawień i będziesz nadal korzystał z naszej witryny, będziemy przetwarzać Twoje dane zgodnie z naszą Polityką Prywatności. W dokumencie tym znajdziesz też więcej informacji na temat ustawień przeglądarki i sposobu przetwarzania twoich danych przez naszych partnerów społecznościowych, reklamowych i analitycznych.

Zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies możesz cofnąć w dowolnym momencie.

Optyczne.pl

Aktualności

Wielka koniunkcja Jowisza i Saturna

Wielka koniunkcja Jowisza i Saturna
18 grudnia
2020 16:02

Raz na 20 lat dochodzi do bliskich spotkań na niebie dwóch największych planet Układu Słonecznego, czyli Jowisza i Saturna. Do najbliższego takiego zjawiska dojdzie już wieczorem 21 grudnia br.

Raz na 20 lat na naszej sferze niebieskiej dochodzi do bliskiej koniunkcji Jowisza i Saturna. Z ostatnim takim zjawiskiem mieliśmy do czynienia 31 maja 2000 roku, kiedy to obie planety dzielił tylko 1 stopnień i 11 minut kątowych. Niestety oba ciała znajdowały się wtedy w odległości kątowej 16.9 stopnia od Słońca, więc warunki do obserwacji były bardzo złe.

Z ostatnią łatwą do obserwacji koniunkcją Jowisza i Saturna mieliśmy więc do czynienia w 1981 roku i wtedy minimalny dystans dzielący oba ciała sięgał 1 stopnia i 9 minut kątowych.

Wielkimi krokami zbliża się kolejne spotkanie dwóch największych planet Układu Słonecznego. Dojdzie do niego 21 grudnia br. o godzinie 14:22 naszego czasu. To, co jest wyjątkowe w tej koniunkcji, to jej bliskość. Obie planety znajdą się w odległości tylko 6 minut kątowych! Co prawda, w Polsce o 14:22 jest jeszcze zbyt jasno aby rozpocząć obserwacje, ale można je rozpocząć już około godziny 16:00–16:30, czyli niecałe dwie godziny po największym zbliżeniu.

Wielka koniunkcja Jowisza i Saturna
Widok na południowo-zachodni horyzont 21 grudnia około godziny 16:15.

Jowisza i Saturna znajdziemy wtedy około 10 stopni nad południowo-zachodnim horyzontem. I to jest jedyna zła wiadomość w tym wszystkim. Choć obie planety będą znajdować się tak blisko, że można byłoby podziwiać je przez duży teleskop i jednocześnie przy dużym powiększeniu, to niskie położenie nad horyzontem powoduje, że używanie powiększeń większych niż 100 razy mija się z celem. Niestabilność atmosfery na tej wysokości skutecznie rozmywa szczegóły i dalsze nadmierne powiększenia nie daje już żadnych pozytywnych efektów.

Warto jednak zaznaczyć, że nawet na powiększeniu kilkudziesięciu razy jesteśmy w stanie zobaczyć wyraźnie tarcze obu planet, pierścienie Saturna, galileuszowe księżyce Jowisza i największy księżyc Saturna, czyli Tytana. A wszystko to znajdzie się jednocześnie w polu widzenia naszego instrumentu optycznego.

Wielka koniunkcja Jowisza i Saturna
Tak będzie wyglądała koniunkcja przez teleskop powiększający około 100 razy.

Widok to naprawdę niecodzienny, bo do ostatniej tak bliskiej koniunkcji obu planet doszło w roku 1623. Na następną koniunkcję przyjdzie nam poczekać do 31 października 2040 roku, ale wtedy Jowisz i Saturn zbliżą się do siebie na ponad jeden stopień. Kolejna tak bliska koniunkcja jak tegoroczna wystąpi dopiero w marcu 2080 roku.

Jak już wspomnieliśmy, warunki geometryczne nie zachęcają do używania dużych teleskopów. Dobra wiadomość w tym jest taka, że do obserwacji warto wykorzystać prawie każdy instrument optyczny. Nawet lornetka o powiększeniu 10 czy kilkunastu razy pokaże nam wyraźnie obie planety z ich księżycami.

Oczywiście musimy trzymać kciuki za pogodę. Tegoroczny grudzień jest pod tym względem fatalny, ale być może 21 grudnia natura się nad nami zlituje i wieczór okaże się bezchmurny. Czego Wam i sobie z całego serca życzę!


Komentarze czytelników (35)
  1. cedrys
    cedrys 18 grudnia 2020, 11:46

    Dobrze, że chociaż obliczyć można, bo na naturę bym nie liczył.

  2. Bahrd
    Bahrd 18 grudnia 2020, 12:32

    No to trzeba zatargać sprzęt na weekend...

  3. cygnus
    cygnus 18 grudnia 2020, 13:50

    Wczoraj udało mi się trafić moment małego okienka w chmurach i cyknąć, używając Nikona D600 i MTO-11 CA, bez prowadzenia.

  4. sektoid
    sektoid 18 grudnia 2020, 15:37

    Paskudne chmury.

  5. gamma
    gamma 18 grudnia 2020, 20:37

    no ale na powiekszeniu 60x to Saturn jest maly i pierscienie zaledwie srednio widoczne

  6. Arek
    Arek 18 grudnia 2020, 21:51

    Szybki wypad na południe Europy gwarantuje większe szanse na pogodę i większą wysokość obu planet nad horyzontem, a przez to możliwość stosowania większych powiększeń ;)

  7. DonYoorando
    DonYoorando 19 grudnia 2020, 00:32

    @Arek: ...Szybki wypad na południe Europy..
    ... nie wiem jak gdzie indziej ale na teneryfie jest aktualnie godzina policyjna, była od 23 przy geminidach, teraz od 22 do 6rano... można próbować udając profesjonalnych fotografów...ale kontakty z policją są tu często kosztowne. aktualnie odradzam dalsze wycieczki od hotelu po nocy... tak, że jak zwykle wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma... w dzień wszyscy imprezują i robią zakupy tysiącami w tłoku, a po nocach policja karze pojedynczych na odludziu...
    ...no chyba, że ktoś matkę w samochodzie wozi...

  8. gamma
    gamma 19 grudnia 2020, 13:41

    @Arek
    zeby to mialo sens trzeba by jechac daleko na poludnie, pld Wlochy zysk bylby kilkanascie stopni, no ale jak pisze DonYoorando moze byc godzina policyjna, ciezko dojechac itd. Prawda taka, ze lepiej zdjecia zobaczyc w google z teleskopu 10 metrow a nie amatorskiego teleskopu przenosnego 10cm...

  9. Arek
    Arek 19 grudnia 2020, 15:02

    gamma - ale te kilkanaście stopni właśnie robi różnicę. Przyrost jakości obrazu jest największy na początku. Różnica pomiędzy 10 a 25 stopni jest ogromna, a pomiędzy 60 a 75 już prawie żadna.

  10. Arek
    Arek 19 grudnia 2020, 15:06

    Przejście od 10 do 25 stopni nad horyzontem poprawia rozdzielczość mniej więcej 3-krotnie. Jest więc o co walczyć.

  11. rsaw
    rsaw 19 grudnia 2020, 16:07

    Co do pogody u nas, dziś po południu w Łochowie zrobiło się na tyle pogodnie, że widać było rogalik Księżyca na tle niebieskiego nieba. Miałem nadzieję, że wytrzyma te 2-3 godziny, i chociaż nie najbliżej, ale blisko je zobaczę. Niestety, teraz znów jedna szarość w górze...

  12. Bahrd
    Bahrd 19 grudnia 2020, 18:17

    Dziś nie zdążyłem wrócić, a szkoda, bo we Wrocku przejrzyście.

    PS
    Czy obecne jasności Jowisza i Saturna zmieszczą się w zakresie DR standardowej matrycy (ok, Canona ;)? Innymi słowy, czy będę na jednym zdjęciu miał Jowisz z paskami i Saturn z pierścieniami?

  13. koń który mówi
    koń który mówi 19 grudnia 2020, 18:46

    Dziś we Wrocławiu (peryferie) było przyzwoicie. Z Vortexa Vipera 10x42 z nałożonym dublerem nawet było widać, że Saturn nie jest okrągły ;). Oczywiście atrakcja, że obydwa są w jednym polu widzenia ale z tą koniunkcją to lekka przesada. Nie zlewają się w jeden szczególnie jasny punkt.

  14. gamma
    gamma 19 grudnia 2020, 18:55

    Arek - ja sie zgadzam, ze roznica w seeingu miedzy 10 stopni nad horyzontem i 25 jest o wiele wieksza niz miedzy 60 i 75

    Problem w tym konkretnym przypadku jest taki, ze Jowisz i Saturn sa horyzontalnie dosc blisko slonca (ca. 20 stopni). Jak Slonce zajdzie za horyzont to i tak Jowisz bedzie juz nisko nad horyzontem - i w Gdansku i w Wawce i w Palermo.

  15. cygnus
    cygnus 20 grudnia 2020, 03:01

    1000 mm f:10 i Nikon D600 bez prowadzenia, właściwie przez chmurki - można dojrzeć pierścień Saturna i trzy księżyce galileuszowe (czwarty za Jowiszem), ale szum duży.

  16. cygnus
    cygnus 20 grudnia 2020, 03:02

    @gamma - trafiłeś w sedno!

  17. gamma
    gamma 20 grudnia 2020, 09:58

    @Bahrd
    Mam nadzieje, ze nie zrobie tu bledu:

    Magnitudo Jowisza wynosi ok -2.0 a Saturna +0.6 wiec roznica jest ok 2.6mag
    A jeden mag to zmiana jasnosci o ok 2.5x
    czyli 2.5 ^ 2.6 = 11x
    czyli to jest roznica ok 3.5 przeslon, czyli dynamila aparatu na poziomie 8-10 spokojnie wytarczy ;-)

  18. Arek
    Arek 20 grudnia 2020, 10:08

    gamma - masz rację, do 25 stopni się nie dojdzie. Ale w Palermo zyskasz te 6-7 stopni. Dobre i to.

  19. Bahrd
    Bahrd 20 grudnia 2020, 11:57

    Gamma, dzięki!

    PS
    Poza tym w Palermo tak szybko nie grabieją ręce (u DonYooranda na Teneryfie chyba też nie - chyba, że "na górze"?)... ;)

  20. DonYoorando
    DonYoorando 20 grudnia 2020, 14:47

    ...ja chciałem tylko wszystkich pocieszyć, że astronomom wiatr zawsze w oczy i nie można się łatwo poddawać...
    jako ciekawostkę dodam, że oglądanie nocnego nieba na teneryfie jest raczej popularne
    link
    ...razem 70 mandatów... większość to astrolodzy: muzyka, jointy, piwko, lornetki, jedzenie, impreza przez całą noc do rana...
    jest też zwykle relacja w necie z obserwatorium...
    link

  21. sektoid
    sektoid 20 grudnia 2020, 16:37

    U mnie na wsi nic z tego. W szklarniach palą ostro :(

  22. Bahrd
    Bahrd 20 grudnia 2020, 19:29

    A my pojechaliśmy rowerem "za wieś", aparat i obiektyw nawet jakoś w sakwie się zmieściły. AF skalibrowany, słonko taktownie zaszło, chmury się rozpierzchły, ale z ręki przy tych czasach i ogniskowych, to jednak nie to... - także astronomom-cyklistom to dopiero wiatr w oczy! ;)

  23. goornik
    goornik 21 grudnia 2020, 09:13

    Fora astronomiczne aż kupią od relacji z tej koniunkcji....
    link

  24. 21 grudnia 2020, 10:13

    na mazowszu to od 2 tygodni dzień w dzień można ewentualnie oglądać koniunkcje stratusa z altostratusem :-/

  25. Bahrd
    Bahrd 21 grudnia 2020, 10:16

    Ten przekaz z Teneryfy trochę jakby rozczarowujący...

    Przyznam, że oczyma/oczami (w każdym razie jednym z nich, bo przez aparat, nie lornetkę) widziałem Jowisz na pół ekranu z Saturnem zajmującym róg (coś jak na "zdjęciu ilustracyjnym" do tego artykułu), a tymczasem pokazali prześwietlony Jowisz i rozmyty Saturn - prawie jak u mnie na ekraniku LV przy powiększeniu x10 z tarasu, z wyłączoną symulacją ekspozycji (podobnie jak u Goornikowego Grzegorza z Zielonej Góry: [ link ].

    Wiatr w oczy, panie, zamiast fotonów, wiatr w oczy i pod górkę... ;)

  26. gamma
    gamma 21 grudnia 2020, 18:46

    a co my male myszki mozemy z naszymi lornetkami czy teleskopami 10cm czy nawet 25cm jak zrobia zdjecia hubblem albo pociagna z Gran Telescopio Canarias co ma 10.4m?

  27. cygnus
    cygnus 22 grudnia 2020, 02:39

    @gamma
    Miałem przyjemność oglądać GTC :)

  28. Amator79
    Amator79 22 grudnia 2020, 15:27

    Wczoraj chmury, dziś chmury z deszczem. Nic nie widziałem :(

  29. Jonny
    Jonny 22 grudnia 2020, 17:54
  30. Cichy
    Cichy 23 grudnia 2020, 11:47

    A u mnie było ładne okienko pogodowe akurat przedwczoraj, krótki filmik: link

  31. Arek
    Arek 23 grudnia 2020, 16:09

    A ja dzisiaj dopiero zobaczyłem. Niby już dalej, ale i tak 3x bliżej niż podczas następnej Wielkiej Koniunkcji za 20 lat.

  32. Bahrd
    Bahrd 24 grudnia 2020, 19:43

    Cichy, całkiem zgranie wyszło!

  33. Bahrd
    Bahrd 25 grudnia 2020, 08:55

    Arku, wszyscy skończyli obserwacje 21 grudnia, a tymczasem, wydaje mi się, że teraz właśnie Saturn "wmieszał się" pomiędzy księżyce Jowisza?

  34. Jonny
    Jonny 25 grudnia 2020, 19:12
  35. Cichy
    Cichy 25 grudnia 2020, 19:57

    U nas niestety nic od 21 nie było widać :)

Napisz komentarz

Komentarz można dodać po zalogowaniu.


Zaloguj się. Jeżeli nie posiadasz jeszcze konta zarejestruj się.