Nikon D800E - test aparatu
7. Szumy i jakość obrazu w RAW
W menu fotografowania testowanego aparatu odnajdziemy funkcję redukcji szumu przy wysokich czułościach. Dostępne ustawienia obejmują: wyłączona, umiarkowana, normalna, zwiększona. Okazuje się jednak, że odszumianie „wyłączone” nie oznacza zupełnego braku redukcji szumu. W instrukcji aparatu odnajdziemy bowiem dla tego ustawienia następujący opis: „Redukcja szumów jest przeprowadzana tylko przy czułości wynoszącej 1600 lub wyższej. Intensywność redukcji szumów jest mniejsza, niż w przypadku wybrania ustawienia umiarkowana.”
Jak zatem działa odszumianie w D800 przy poszczególnych ustawieniach, można przekonać się na podstawie poniższej tabelki. Zdjęcia wykonaliśmy dla maksymalnej natywnej czułości ISO 6400 oraz czułości rozszerzonej ISO 12800.
ISO 6400 | |||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
ISO 12800 | |||
|
|||
|
|||
|
|||
|
Podobnie jak w przypadku D4 możemy stwierdzić, że funkcja odszumiania działa rozsądnie. Widać, że z jednej strony w miarę zwiększania intensywności procesu szum się obniża, a z drugiej działanie algorytmów odszumiających nie jest szczególnie inwazyjne dla jakości obrazu i pozwala zachować całkiem sporą ilość szczegółów.
Przyjrzyjmy się teraz zdjęciom zapisanym w surowym formacie. RAW-y z D800E wywołaliśmy programem dcraw i zapisaliśmy jako 24-bitowe TIFF-y. Podobnie jak w poprzednim rozdziale, dla porównania prezentujemy również wycinki zdjęć z modeli D800 i D700 oraz Canona 5D Mark III.
ISO 50 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 100 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 200 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 400 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 800 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 1600 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 3200 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 6400 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 12800 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 25600 | |||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
ISO 51200 | |||
|
|
||
ISO 102400 | |||
|
|
Na podstawie zaprezentowanych powyżej wycinków ze zdjęć w formacie RAW można zauważyć, że poziom szumu w Nikonach D800E i D800 jest mniej więcej na tym samym poziomie, co w Canonie 5D Mark III, aż do czułości ISO 3200. Przy ISO 6400 można zauważyć już pewne różnice na korzyść lustrzanki Canona, choć są one raczej niewielkie. Najłatwiej je zauważyć na fragmentach fotografii tablicy Kodaka. W miarę wzrostu czułości przewaga 5D Mark III nad D800E i D800 wzrasta, aczkolwiek wciąż nie jest ona duża.
Biorąc pod uwagę zaszumienie obrazu, rozróżnienie zdjęć z D800E i D800 jest w zasadzie niemożliwe. Na niskich wartościach ISO dostrzegamy jednak niepokojące artefakty widoczne na zaprezentowanym po prawej stronie fragmencie naszej scenki. Podejrzewamy, że jest to efekt wspomnianego w czwartym rozdziale zjawiska mory. Wzór który widzimy, to nie jest struktura druku rastrowego etykiety fotografowanej butelki (choć jego ukośny układ się zgadza), a raczej jego interferencja ze strukturą pikseli matrycy światłoczułej aparatu. Na zdjęciach z D800 również daje się zauważyć niewielkie ślady tego zjawiska, jednak w przypadku tego modelu, filtr AA dość skutecznie je niweluje. Warto również wspomnieć, że w teście Nikona D600 również dostrzeglismy nietypowe zakłócenia obrazu nie będące szumem, aczkolwiek ich charakter jest nieco odmienny. Tak czy inaczej widać, że problem związany z występowaniem mory w D800E może zaistnieć nie tylko na zdjęciach tablicy testowej (vide czwarty rozdział testu), ale również na fotografiach zwykłych, codziennych przedmiotów.
Na wszelki wypadek, plik NEF wykonany dla ISO 100 zapisaliśmy do formatu TIFF za pomocą programu ViewNX. Faktem jest, że nie widać na nim wspomnianych artefaktów. Wciąż jednak dostrzegalna jest "siatka" druku rastrowego, która wygląda zupełnie inaczej niż ów druk w rzeczywistości. Sprawdziliśmy również rozdzielczość na pliku TIFF wywołanym również w ViewNX. Zauważyliśmy, że przebieg funkcji MTF posiada niewielkie "wybrzuszenie" w porównaniu do wykresu wygenerowanego na podstawie pliku z programu dcraw. Ponadto, odpowiedzi w częstotliwości Nyquista są niższe w przypadku zdjęcia zapisanego w ViewNX. To pozwala nam przypuszczać, że oprogramowanie producenta dokonuje pewnej ingerenecji w obraz. Najpierw usuwa artefakty związane z brakiem filtra AA, symulując niejako jego delikatne działanie, a następnie wprowadza lekkie wyostrzanie krawędziowe. Jak dokładnie to wygląda i czy na pewno występują tutaj ingerencje, które opisaliśmy - nie wiemy, gdyż ViewNX to przysłowiowa "czarna skrzynka" i nie znamy jego kodu źródłowego. Każdy kto chce jednak wykonywać zdjęcia, a nie tak jak my, zapewnić obiektywne warunki do porównań, może śmiało używać oprogramowania producenta, bo nawet jeśli wprowadza ono ingerencje, które opisaliśmy, to są one delikatne i powodują zmniejszenie niechcianych artefaktów. To czy zdjęcia są potem delikatnie podostrzone czy nie, dla większości osób nie będzie miało praktycznego znaczenia.
Sprawdźmy teraz wyniki pomiarów poziomu szumu, jakie przeprowadziliśmy na surowych plikach. Dzięki nim będziemy mogli zweryfikować poczynione przed chwilą obserwacje.
Porównując powyższy wykres z analogicznym z testu Canona 5D Mark III można zauważyć, że D800E ustępuje mu jeżeli chodzi o poziom szumów na najwyższych czułościach. Widać jednak, że przewaga Canona nie jest duża. Różnica przy czułości ISO 12800 jest na poziomie nie przekraczającym 2 punktów procentowych i – jak można było zauważyć na zdjęciach – w praktyce jest ona trudna do dostrzeżenia. Dla najwyższej czułości dostępnej w D800 czyli ISO 25600 przewaga lustrzanki Canona to około 2–3 punkty procentowe. Jeśli porównać osiągi D800E i D800 w tej części testu, to lepszy wyniki uzyskał drugi model, choć maksymalna różnica wyniosła zaledwie 0.7% (przy ISO 25600).
Tradycyjnie na koniec części dotyczącej szumu analizowanego na surowych plikach, prezentujemy również wykres przedstawiający pomiary przeprowadzone na RAW-ach przekonwertowanych do 48-bitowych TIFF-ów. Otrzymane w ten sposób wyniki potwierdzają nasze dotychczasowe wnioski.
Darki
Wspominaliśmy już wcześniej, że Nikon D800E może zapisywać RAW-y między innymi w postaci 14-bitowej. Taka wartość odpowiada maksymalnemu poziomowi zliczeń równemu 16384. Standardowo zdjęcia w tym teście wykonujemy zarówno w formacie JPEG jak i RAW. Te pierwsze prezentujemy w postaci, w jakiej zostały zapisane przez aparat. Surowe pliki natomiast wywołujemy programem dcraw do postaci czarnobiałej bez interpolacji. Uzyskane w ten sposób pliki TIFF konwertujemy do formatu GIF, dobierając zakres w taki sposób, aby najlepiej zobrazować generujący się na matrycy szum. W poniższych przykładach ograniczyliśmy sygnał do przedziału 0–1023, czyli o szerokości 1024. Identyczny zakres został również odłożony na poziomej osi histogramów. Maksymalne wartości na osi pionowej wynoszą 500.000 zliczeń.
RAW | |||
ISO | Dark Frame | Crop | Histogram |
50 | |||
100 | |||
200 | |||
400 | |||
800 | |||
1600 | |||
3200 | |||
6400 | |||
12800 | |||
25600 |
Histogramy otrzymane na podstawie analizy darków z D800E wyglądają typowo jak dla innych lustrzanek Nikona. Producent nie stosuje biasu o z góry określonej wartości, w wyniku czego histogramy mają kształt tylko połówki typowego rozkładu gaussowskiego. Rezultatem jest również to, że średnie wartości sygnału oraz odchylenia standardowe (zaprezentowane w tabelce poniżej) nie mają statystycznych właściwości, bowiem w całym zakresie czułości te pierwsze przyjmują wartości mniejsze od tych drugich. Same darki natomiast wyglądają rozsądnie. Dopiero przy najwyższych czułościach dają się zauważyć pewne niejednorodności w rozkładzie szumu na matrycy. Są one jednak niewielkie i objawiają się głównie większym zaszumieniem obszarów bezpośrednio przy brzegach matrycy. Warto zaznaczyć, i zaliczyć na plus, że nie obserwujemy typowych oznak bandingu.
ISO | średni poziom sygnału | odchylenie standardowe |
50 | 0.004 | 0.375 |
100 | 0.006 | 0.450 |
200 | 0.015 | 0.928 |
400 | 0.067 | 2.084 |
800 | 0.883 | 5.335 |
1600 | 4.49 | 10.643 |
3200 | 9.461 | 23.759 |
6400 | 18.823 | 49.224 |
12800 | 39.959 | 92.233 |
25600 | 77.806 | 156.22 |
Na zakończenie prezentujemy jeszcze darki w formacie JPEG.
JPEG | |||
ISO | Dark Frame | Crop | |
50 | |||
100 | |||
200 | |||
400 | |||
800 | |||
1600 | |||
3200 | |||
6400 | |||
12800 | |||
25600 |