_968856305.jpg)
Jak testujemy lornetki?
1. Opis metod testowych i kategorii oceniania
Nasze testy staramy się wykonywać jak najstaranniej i najdokładniej, a jednocześnie świetnie się przy nich bawić. Dla takich maniaków lornetek jak my, dostęp do wielu świetnych modeli, najbardziej renomowanych producentów na świecie i ciągły kontakt z nimi to naprawdę ogromna frajda i udane połączenie pracy oraz pasji. Stąd nasze testy to nie tylko praca w studio fotograficznym oraz w laboratorium przy ławie optycznej i spektrofotometrze. Nieodłączną częścią każdego testu jest praca w terenie, używanie lornetki na łonie natury patrząc przez nią i w dzień i w nocy.
Warto tutaj zaznaczyć, że nasze testy nie są przeznaczone dla jakiejś
konkretnej grupy użytkowników. Nasze kategorie testowe i rankingi zostały
tak skonstruowane, aby pożytek z nich mieli wszyscy użytkownicy lornetek.
Nie można jednak ślepo patrzeć na numerki. Naszym zadaniem jest dać Wam
materiał do dalszej analizy. Analizy, którą musicie zrobić sami, jeśli
chcecie idealnie wykorzystać materiał, który dostaliście od nas. Nie
wahajcie się więc wyrzucać z naszych tabel kategorii, które Was nie
interesują lub nadawać inne wagi poszczególnym wynikom. Dopiero takie
podejście zaowocuje dobrym i przemyślanym wyborem.
Można tutaj zdać jedno pytanie, a mianowicie czy wszystkim wynikom punktowym prezentowanym w różnego rodzaju kategoriom testowym można bezgranicznie ufać? Odpowiedź brzmi: nie. Wszystkie pomiary fizyczne obarczone są błędami pomiarowymi zarówno statystycznymi jak i systematycznymi. Błędy te można minimalizować, co staramy się robić, lecz nie można ich zupełnie uniknąć. Warto pamiętać, że podanie wartości i jej błędu pomiarowego nie załatwia sprawy do końca. Wynik transmisji wynoszący 90.0% +\- 1.0% zgodnie z zasadami statystyki (tzw. błąd 1-sigma), oznacza że mamy 68% prawdopodobieństwa iż rzeczywista wartość, którą mierzyliśmy zawiera się w przedziale od 89 do 91%. Mamy jednak 32% szans na to, że jest mniejsza od 89% lub większa od 91%. Można jeszcze stosować kryterium 2-sigma lub 3-sigma, żeby zwiększyć prawdopodobieństwo określenia naszej wielkości. I tak, w naszej przykładowej sytuacji, mamy 95.4% szansy, że nasza wielkość zawiera się w przedziale od 88% do 92% i 99.7% szansy, że nasza wartość zawiera się w zakresie od 87% do 93% Nadal mamy jednak 0.3% szansy na to, że leży poza nim.
Nie zapomnicie o jeszcze jednej, bardzo ważnej rzeczy. Lornetkę, którą chcemy zakupić należy przed zakupem wypróbować. Każdy z nas ma inną oprawę oczodołów, przez co bardzo ważną rzeczą w wyborze lornetki jest to jak leży ona w ręku i przy oku. Czasami warto skupić się na sprzęcie, który uzyskał trochę groszy wynik w naszym teście, ale jego ergonomia odpowiada nam bardziej niż potencjalnie lepszego modelu.
Na zakończenie jeszcze jedna ważna informacja. W naszych testach mamy lornetkę przez około miesiąc, góra dwa. Ten okres czasu pozwala dokładnie przetestować optykę i wstępnie ocenić mechanikę. Jest on jednak zdecydowanie za krótki, aby ocenić to jak lornetka będzie zachowywała się po roku czy po kilku latach intensywnego użytkowania. Tutaj musimy posiłkować się opiniami naszych Czytelników. Dlatego zachęcamy wszystkich do wejścia do naszej bazy lornetek i dodania opinii o produkcie, który użytkujemy. Dziękujemy!
SPRAWNOŚĆ OPTYCZNA (25 pkt) - Sprawność optyczną (transmisję) mierzymy przy pomocy spektrofotometru. Błąd pomiarów względnych, pomiędzy poszczególnymi długościami fali szacujemy na mniejszy niż 0.5%. Największy błąd wnosi ocena punktu zerowego całej krzywej, która jest dokonywana z dokładnością na poziomie 1-1.5%. W starszych testach transmisja była dokonywana uproszczoną metodą opartą o fotometrię aperturową diody lub pól gwiazdowych lub też o metodę jasności powierzchniowej zrzutowanego na ekran obrazu Słońca. Metody te charakteryzowały się jednak sporymi błędami (błąd względny 2-3% oraz błąd punktu zerowego na poziomie 2-3%).
ABERRACJA CHROMATYCZNA (10 pkt) - Mierzymy ją rzucając obraz Słońca uzyskiwany przez lornetkę na biały ekran umieszczony za instrumentem. Patrząc na cyfrowe zdjęcie obrazu Słońca na ekranie, ocenialiśmy ile miejsca zajmuje i jak jest intensywna kolorowa obwódka (z jednej strony czerwona, z drugiej fioletowa) wokół Słońca. Za tą część kategorii testowej lornetki mogły zdobyć maksymalnie 8 pkt. Metoda ta jednak dobrze ocenia aberrację chromatyczną w centrum pola widzenia, a nie mówi wiele o aberracji na brzegu pola. Ocenialiśmy ją więc także, już za pomocą zwykłych obserwacji, umieszczając na skraju pola widzenia jakąś granicę obszarów jasnego i ciemnego. Za tą część testu lornetka mogła uzyskać od -2 do 2 punktów.
ASTYGMATYZM (10 pkt) - Wielkość astygmatyzmu ocenialiśmy próbując uzyskać idealnie punktowe obrazy gwiazd, a potem ruszając ogniskiem to w jedną, to w drugą stronę, mierzyliśmy pionowe i poziome odkształcenia obrazu gwiazdy od symetrii sferycznej.
DYSTORSJA POLA (10 pkt) - Lornetki ustawiamy przed ścianą, na której powieszono dużą płaszczyznę z papierem milimetrowym. Kilka osób niezależnie od siebie wyznacza pole widzenia lornetki i ocenia, która z pionowych linii podziałki milimetrowej, licząc od centrum pola, nosi pierwsze ślady zakrzywienia. Wynik podajemy w procentach w stosunku do promienia pola widzenia.
KOMA (10 pkt) - Jest to aberracja pozaosiowa związana z zniekształceniami promieni wchodzących do obiektywu przy jego brzegu. Na krańcach pola widzenia odkształca ona obrazy gwiazd, które przyjmują kształt przecinka lub litery "V". Każdy wrabia swoją własną skalę patrząc na gwiazdy i przesuwając je do brzegu pola.
NIEOSTROŚĆ NA BRZEGU POLA (10 pkt) - Lornetki ustawiamy przed ścianą, na której powieszono dużą i oświetloną tablicę z papierem milimetrowym. Kilka osób niezależnie od siebie wyznacza pole widzenia lornetki i ustawia ostrość w centrum pola widzenia instrumentu. Potem ocenia, w którym miejscu licząc od centrum pola, podziałka milimetrowa zaczyna się rozmazywać.
OKULARY (20 pkt) - Mnożąc rzeczywiste powiększenie przez rzeczywiste pole widzenia otrzymujemy pole widzenia okularów wg wzoru uproszczonego. Chcąc jednak dokładnie wyznaczyć pole widzenia okularów trzeba używać dokładnego wzóru tangensowego:
gdzie pole własne okularów to 2ω', pole widzenia lornetki to 2ω, a Γ to powiększenie.
 |
OBUDOWA (8 pkt) - Oceniamy z czego jest wykonana i jaka jest w użytkowaniu, a także czy wygodnie się ją trzyma, czy są jakieś luzy i skrzypienia, szczególnie w okolicy obiektywu. Patrzymy jak są obudowane muszle okularów, czy wygodnie leżą przy oku i jaki jest komfort obserwacji.
POLE WIDZENIA (8 pkt) - Test na prawdomówność producentów. Ustawiając lornetki w odległości od 10 do 15 metrów przed płaszczyzną z papierem milimetrowym kilka osób niezależnie od siebie mierzyło rzeczywiste pole widzenia lornetek. Pomiary były na tyle dokładne, że błąd wynosił średnio około 0.02-0.03 stopnia. Porównywaliśmy potem rzeczywiste pole widzenia z podawanym przez producenta. Dodatkowe 3 punkty premii można było otrzymać za pole wyjątkowo duże w swojej klasie powiększenia.
ŚREDNICA OBIEKTYWU (8 pkt) - Kolejny test na prawdomówność producentów. Kilka osób niezależnie od siebie mierzy suwmiarką rzeczywistą średnicę obiektywów. Wyniki uśredniamy uzyskując dokładność na poziomie 0.05 mm. Każdy obiektyw mógł uzyskać 4 punkty.
WINIETOWANIE I JAKOŚĆ PRYZMATÓW (8 + 8 pkt) - Ocenialiśmy ile światła zbieranego przez obiektyw jest wycinane przez za małe lub źle ułożone pryzmaty. Czy w pole widzenia sprzętu wchodzą jakieś mechanizmy mocujące pryzmaty? Czy pryzmaty zrobione są ze szkła Bk7 czy BaK-4 i jakiej jakości? Pomiaru dokonywaliśmy fotografując aparatem cyfrowym obraz źrenicy wyjściowej i mierząc dokładnie ile powierzchni źrenicy zajmuje winietowanie, a ile pociemnienie (obszar tzw. "diamencików") spowodowane nieefektywnym załamywaniem światła przy brzegu pryzmatów.
GWARANCJA (6 pkt) - Konwencja oceniania była następująca: 0 pkt za mniej niż rok, 1 pkt za jeden rok, 2 pkt za dwa lata, 3 pkt za 3-5 lat, 4 pkt za 5-10 lat, 5 za 10-30 lat i 6 pkt za gwarancję dłuższą od 30 lat.
ROZSTAW OKULARÓW (6 pkt) - Minimalny i maksymalny rozstaw okularów. Maksymalny rozstaw był punktowany następująco: >=74 mm - 5 pkt, 73 mm - 4 pkt, 72 mm - 3 pkt, 71 mm - 2 pkt, 70 mm - 1 pkt, <=69 mm - 0 pkt Jeden punkt premii można było dostać, za minimalny rozstaw okularów mniejszy od 50 mm. Jeden punkt karny za rozstaw minimalny większy od 59 mm. Maksymalna ilość punktów do zdobycia wynosiła więc 6.
KOLIMACJA OSI (5 pkt) - Złe ułożenie osi obu tubusów lornetki może przyprawić obserwatora o zawrót głowy (w przenośni i dosłownie). Kolimacja była sprawdzana poprzez ustawienie w centrum pola widzenia jakiegoś odległego punktowego obiektu (gwiazda, latarnia) i odsuwanie okularów lornetki od oczu do odległości 20 centymetrów. Maksymalną ocenę (5 pkt) uzyskiwały te lornetki, w przypadku których obraz nie ulegał rozdwojeniu.
KURZ I WYCZERNIENIE W ŚRODKU (5 pkt) - Świecąc ostrym światłem do wnętrza tubusów lornetki ocenialiśmy ilość kurzu i innego rodzaju zanieczyszczeń wewnątrz lornetki. Ocenialiśmy też jakość materiałów użytych do wyczernienia wnętrza i ilość połyskujących elementów.
ODBLASKI (5 pkt) - Lornetka powinna być w środku tubusów idealnie wyczerniona. Dodatkowo obraz źrenicy wyjściowej powinien być widoczny na bardzo czarnym tle, bez śladu jakichkolwiek odbić i refleksów. Obraz źrenicy był więc fotografowany (za każdym razem z tym samym czasem ekspozycji i w tych samych warunkach oświetleniowych) w ciemnym pomieszczeniu, podczas gdy lornetka skierowana była na jasno i równomiernie oświetloną białą ścianę.
ODWZOROWANIE BIELI (5 pkt) - W słoneczny dzień spoglądaliśmy przez wszystkie lornetki na białą ścianę budynku i ocenialiśmy w jaki sposób biel zmienia swoje zabarwienie przy patrzeniu przez lornetkę.
OGNISKOWANIE (5 pkt) - Ocenialiśmy jak płynnie chodzą okulary. Punkty odejmowaliśmy za zbyt skokowe ruchy, nierówny ruch okularów oraz możliwość rozogniskowania lornetki poprzez naciśnięcie na okulary, a także wszelkiego rodzaju defekty i usterki takie jak wyciekający smar, smar zamarzający na mrozie itp.
POCIEMNIENIE NA BRZEGU POLA (5 pkt) - W każdym egzemplarzu lornetki obraz traci na jakości i jasności, gdy przesuwamy się do brzegu pola widzenia. Im efekt ten mniejszy z tym lepszą lornetką mamy do czynienia. Każdy wrabiał swoją własną skalę patrząc na gwiazdy i przesuwając je do brzegu pola.
POWŁOKI (5 pkt) - Ilość powierzchni na granicy powietrze-szkło powleczona powłokami antyodblaskowymi. Jakiej są one jakości? Czy odbijają dużo światła? Oświetlaliśmy obiektyw i okulary lornetki silnym źródłem światła i ocenialiśmy jakość i kolor odbić.
POWIĘKSZENIE (3 pkt) - Kolejny test na prawdomówność producentów. Aparatem cyfrowym fotografowaliśmy źrenicę wyjściową z przyłożoną do niej suwmiarką rozwartą na wielkość źrenicy podaną przez producenta, która wyznaczała nam skalę zdjęcia. Byliśmy w stanie zmierzyć źrenicę wyjściową z dokładnością 0.1 mm. Znając rzeczywisty rozmiar obiektywu uzyskiwaliśmy powiększenie z typowym błędem na poziomie 0.2 raza.
MINIMALNA ODLEGŁOŚĆ OSTREGO WIDZENIA (2 pkt) - Dla lornetek powiększających od 8 do 10 razy 2 pkt przyznawaliśmy za odległość mniejszą niż 5 metrów, 1 pkt za 5-6.5 metra i 0 pkt za odległość większą niż 6.5 metra. Dla lornetek o powiększeniach 15-20 razy 2 punkty przyznawaliśmy za odległość mniejszą niż 8 metrów, 1 punkt za odległość 8-11 metrów i 0 punktów za odległość większą niż 11 metrów.
Jak czytać wyniki naszych testów? Poniższe zestawienie może okazać się pomocne:
- 155 pkt. i więcej - wynik perfekcyjny,
- 144-154 pkt. - wynik wybitny,
- 132-144 pkt. - wynik znakomity,
- 121-131 pkt. - wynik bardzo dobry,
- 110-120 pkt. - wynik dobry,
- 100-109 pkt. - wynik średni,
- 90-99 pkt. - wynik taki sobie,
- 80-89 pkt. - wynik kiepski,
- 70-79 pkt. - wynik zły,
- poniżej 70 pkt. - wynik beznadziejny.
Optyczne.pl jest serwisem utrzymującym się dzięki wyświetlaniu reklam. Przychody z reklam pozwalają nam na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem serwerów, opłaceniem osób pracujących w redakcji, a także na zakup sprzętu komputerowego i wyposażenie studio, w którym prowadzimy testy.