Fujifilm X-T1 - test aparatu
2. Budowa, jakość wykonania i funkcjonalność
Fuji X-T1 wyglądem odbiega od znanej wcześniej linii bezlusterkowców serii X. Model ten przypomina bardziej klasyczny aparat fotograficzny z dużą liczbą elementów sterujących oraz nadbudowaniem typowym dla aparatów wyposażonych w pentapryzmatyczny wizjer – w wypadku X-T1 do czynienia mamy jednak z wizjerem elektronicznym.
Pierwszy kontakt z aparatem daje odczucie obcowania z solidnym i starannie wykonanym produktem. I tak jest w istocie – wykonany ze stopów magnezu korpus oraz zabezpieczenie przed kurzem i zachlapaniem czynią ten aparat bardzo uniwersalnym. Dodatkowym bonusem jest możliwość pracy w temperaturach od −10°C. Opisywany model nie wykazuje żadnych niedoróbek montażu, wszystkie klapki są świetnie dopasowane, także jakości mechanizmu odchylania monitora LCD nie sposób nic zarzucić. Waga samego korpusu wynosi 390 g, a wraz z akumulatorem i kartą pamięci – 440 g.
Zasilanie i złącza
Aparat zasilany jest dedykowanym akumulatorem o oznaczeniu NP-W126 i parametrach 7.2 V oraz 1260 mAh. Ładowanie odbywa się w dedykowanej ładowarce BC-W126 i trwa około 2 godzin. Według producenta pojemność tego akumulatora wystarcza na wykonanie 350 zdjęć. Podczas testów nie stwierdziliśmy znaczących odchyłek od tej deklaracji. Gniazdo baterii jest zabezpieczone przed przypadkową próbą włożenia akumulatora w nieprawidłowy sposób.
Opcjonalnym akcesorium jest uchwyt pionowy VG-XT1 umożliwiający zamontowanie dodatkowego akumulatora. Dzięki temu nie tylko zwiększa się liczba możliwych do wykonania zdjęć, ale i wzrasta ergonomia przy fotografowaniu w orientacji pionowej. Uchwyt ten umożliwia także zastosowanie zewnętrznego zasilacza AC-9V.
Uniwersalna gorąca stopka umożliwia zainstalowanie lampy błyskowej, a także dedykowanego mikrofonu MIC-ST1.
Na bocznej ściance, za zabezpieczającą klapką, znajdziemy gniazdo kart pamięci standardu SD, SDHC i SDXC. Po drugiej stronie aparatu znajdują się złącze USB, port zewnętrznego mikrofonu lub zdalnego sterowania oraz złącze HDMI – także zabezpieczone klapką. Natomiast na przedniej ściance korpusu, także zabezpieczone przed wpływem czynników zewnętrznych znajduje się gniazdo synchronizacji błysku PC – element, w który wyposażone są z reguły zaawansowane aparaty.
Przy okazji opisywania portów warto wspomnieć o zgłoszonym przez użytkowników problemie przedostawania się światła złączem mini-jack, czyli przez port mikrofonu. Oczywiście w normalnych warunkach jest ono zakryte klapką, jednak gdy mamy podłączony przewód HDMI lub USB, nawet nieduża ilość światła będzie rejestrowana na matrycy. Poniżej prezentujemy w formie animacji kilka zdjęć zrobionych przy założonym dekielku na obiektywie, oświetlając port mikrofonu małą latarką: każdy kadr prezentuje obraz przy innym ułożeniu latarki.
Powyższe fotografie powstały przy parametrach ekspozycji w okolicy 1/30 s, f/5.6, ISO 6400. Można więc dywagować, na ile realne w codziennym użytkowaniu jest rejestrowanie pokazywanych powyżej artefaktów. W doniesieniach ze świata możemy jednak wyczytać, że producent nie odżegnuje się od korekt przesłanych mu aparatów.
Przyciski
Fuji X-T1 został wyposażony w dużą liczbę przycisków i pokręteł. Omawianie poszczególnych elementów zaczniemy od górnej części aparatu.
Z lewej strony gorącej stopki widzimy koło nastawy czułości. Oprócz typowych wartości ISO 200–6400 z krokiem 1/3 EV odnajdziemy także pozycje L (odpowiednik ISO 100), H1 oraz H2. Te położenia koła nastawiają czułość rozszerzoną, dostępną tylko dla plików JPEG (w menu aparatu możemy zdefiniować dla każdej z pozycji H czułość 12800, 25600 lub 51200). Koło czułości jest zabezpieczone przed przypadkową zmianą położenia. By nim obrócić, musimy wcisnąć przycisk blokady, przytrzymać go i obrócić pierścień – zmiana wartości czułości wymaga użycia 3 palców (jednym przytrzymujemy przycisk zwolnienia blokad, a dwoma obracamy pierścień).
W podstawie koła ISO znajduje się przełącznik trybów migawki DRIVE. Dostępne opcje to:
- BKT – bracketing, czyli automatyczne zmienianie parametrów serii zdjęć,
- CH – szybka seria,
- CL – wolna seria,
- S – pojedyncze zdjęcie,
- mozaika – połączenie dwóch ekspozycji,
- ADV – robienie zdjęć z efektem filtra cyfrowego,
- panoramy.
Na lewym boku nadbudówki wizjera znajduje się pierścień korekcji dioptrażu. Stopka wyposażona jest w dodatkowe styki, wykorzystywane np. do komunikacji z dedykowaną nasadkową lampą błyskową lub mikrofonem MIC-ST1. Na obudowie wizjera znajduje się także przycisk VIEW MODE, definiujący sposób pracy wizjera i ekranu LCD. Wybrać możemy:
- tylko LCD,
- tylko EVF,
- tylko EVF (aktywowany czujnikiem zbliżeniowym),
- LCD/EVF (wybór czujnikiem zbliżeniowym).
Prawa strona to miejsce, gdzie znajdują się:
- koło korekty ekspozycji,
- spust migawki otoczony dźwignią włącznika zasilania,
- przycisk nagrywania,
- przycisk funkcyjny Fn2 pełniący też funkcję aktywacji łączności WiFi,
- koło nastawy czasu ekspozycji, u którego podstawy znajduje się przełącznik trybu pracy światłomierza.
Patrząc na tylną ściankę, dostrzegamy na lewej stronie wspominany wcześniej przełącznik DRIVE. Pod nim producent umieścił dwa przyciski: kasowania i odtwarzania. Po prawej stronie wizjera widzimy przyciski AE-L oraz AF-L, a pomiędzy nimi rolkę sterowniczą. Poniżej rolki, po prawej stronie ekranu LCD, odnajdziemy przyciski FOCUS ASSIST i menu podręcznego Q oraz cztery kierunkowe przyciski nawigacyjne, pośrodku których mieści się przycisk MENU/OK. Na samym dole znajduje się przycisk DISP/BACK.
Na przedniej ściance, po lewej stronie obiektywu, dostrzec możemy rolkę sterowniczą, diodę wspomagania autofokusu oraz przycisk funkcyjny Fn1. Po prawej stronie obiektywu odnajdziemy zabezpieczony port synchronizacji PC, poniżej którego umieszczono przełącznik trybu pracy autofokusu.
Menu
Menu aparatu jest typowe dla produktów firmy Fujifilm. Mimo że sprawia wrażenie dość ascetycznego, łatwo je obsługiwać i nie trzeba wiele czasu, by opanować dość swobodne poruszanie się po nim. Podzielone jest ono na dwie części, pierwsza jest zgodna z aktualnym trybem pracy (fotografowanie/odtwarzanie), a druga służy konfiguracji aparatu. Poszczególne opcje umieszczone są w kilku zakładkach w sposób niewymagający przewijania.
Menu fotografowania składa się z następujących opcji:
- pierwsza zakładka
- ustawienie BKT/Adv,
- ustawienie automatyki ostrości,
- ustawienie automatyki ISO,
- rozmiar zdjęcia,
- jakość zdjęcia,
- zakres dynamiczny,
- symulacja kliszy,
- druga zakładka
- samowyzwalacz,
- zdjęcia w odstępie czasu,
- balans bieli,
- kolor,
- wyostrzanie,
- podświetl ton,
- przyciemnij ton,
- trzecia zakładka
- redukcja zakłóceń,
- redukcja zakłóceń dla długich ekspozycji,
- funkcja LMO – zaawansowana funkcja przeciwdziałania rozmyciu,
- wybór ustawień specjalnych,
- edycja/zapis ustawień specjalnych,
- ustawienie adaptera,
- rób zdjęcia bez obiektywu,
- czwarta zakładka
- asystent MF,
- tryb blokowania AE/AF,
- tryb blokowania AF,
- tryb lampy błyskowej,
- korekcja błysku,
- usuwanie czerwonych oczu,
- konfiguracja filmu,
- piąta zakładka
- tryb stabilizacji obrazu,
- komunikacja bezprzewodowa,
- ustawianie przysłony.
Lista opcji konfiguracji obejmuje:
- pierwsza zakładka
- data i czas,
- różnica czasu,
- język,
- resetuj,
- dyskretny,
- konfiguracja dźwięku,
- konfiguracja ekranu,
- druga zakładka
- ustawienie funkcji Fn,
- ustawienie pokrętła sterowania,
- ustawienie pokrętła ISO,
- krąg ostrości,
- zarządzanie zasilaniem,
- czyszczenie czujnika,
- konfiguracja zapisu danych,
- trzecia zakładka
- przestrzeń koloru,
- ustawienia bezprzewodowe,
- ustawienie PC automatyczny zapis,
- konfiguracja geooznaczania,
- formatowanie.
Podczas odtwarzania dostępne jest także menu zawierające następujące opcje:
- pierwsza zakładka
- komunikacja bezprzewodowa,
- konwersja RAW,
- kasuj,
- kadrowanie,
- zmień rozmiar,
- chroń (zdjęcie przed skasowaniem),
- obrót zdjęcia,
- druga zakładka
- usuwanie czerwonych oczu,
- pokaz slajdów,
- pomoc fotoksiążki,
- oznacz do przesłania,
- wyszukiwanie zdjęć,
- automatyczny zapis PC,
- zamówienie (DPOF/PictBridge),
- trzecia zakładka
- współczynnik proporcji (obrazu podłączonego telewizora).
Ważnym elementem obsługi jest menu podręczne aktywowane klawiszem Q. Jego wciśnięcie powoduje wyświetlenie na ekranie siatki, za pomocą której możemy podglądać i zmieniać wiele parametrów aparatu.
Wyświetlacz
Fujifilm X-T1 został wyposażony w odchylany wyświetlacz LCD TFT, o rozdzielczości 920 000 punktów, przekątnej wynoszącej 3 cale i 100-procentowym pokryciu kadru. Ekran można pochylić ok.100 stopni w górę lub ok. 85 stopni w dół.
Jakość wyświetlanego obrazu jest bardzo dobra, a padające na ekran promienie słoneczne nie dały nam okazji do narzekania.
Schemat z opisem poszczególnych elementów widocznych na LCD prezentujemy poniżej.
1 – tryb lampy błyskowej, 2 – mikrofon/zdalne wyzwalanie, 3 – korekcja błysku, 4 – tryb makro, 5 – wskaźnik samowyzwalacza, 6 – tryb ciągły, 7 – balans bieli, 8 – symulacja filmu, 9 – zakres dynamiczny, 10 – ramka ostrości, 11 – liczba dostępnych zdjęć, 12 – jakość i rozmiar zdjęcia, 13 – ostrzeżenie o temperaturze, 14 – blokada sterowania, 15 – ostrzeżenie przed rozmyciem, 16 – tryb stabilizacji obrazu, 17 – stan pobierania informacji o lokalizacji, 18 – ostrzeżenie dotyczące ostrości, 19 – wskaźnik trybu dyskretnego, 20 – wskaźnik odległości, 21 – poziom naładowania akumulatora, 22 – czułość, 23 – przesłona, 24 – czas otwarcia migawki, 25 – pomiar, 26 – tryb fotografowania, 27 – wskaźnik ostrości, 28 – kompensacja ekspozycji/wskaźnik ekspozycji, 29 – histogram, 30 – wirtualny horyzont, 31 – podgląd głębi ostrości.
W menu aparatu wybrać możemy, czy obraz na wyświetlaczu (tak jak i w wizjerze) ma się obracać zgodnie z orientacją aparatu.
Przycisk DISP/BACK służy między innymi do przełączania pomiędzy różnymi konfiguracjami ekranu w trybie podglądu na żywo oraz przy przeglądaniu zdjęć.
W trybie podglądu na żywo do dyspozycji mamy następujące widoki:
- wyświetlacz INFO,
- informacje standardowe,
- brak informacji,
- niestandardowe (wybrane przez użytkownika).
Poniżej prezentujemy zakres informacji ekranu INFO:
1 – wskaźnik samowyzwalacza, 2 – tryb lampy błyskowej/korekcja błysku, 3 – tryb makro, 4 – pomiar, 5 – tryb ciągły, 6 – wskaźnik tryby dyskretnego, 7 – liczba dostępnych zdjęć, 8 – ostrzeżenie o temperaturze, 9 – jakość i rozmiar zdjęcia, 10 – zakres dynamiczny, 11 – symulacja filmu, 12 – balans bieli, 13 – poziom naładowania akumulatora, 14 – czułość, 15 – przesłona, 16 – ramka ostrości/punkt ostrości, 17 – czas otwarcia migawki, 18 – tryb fotografowania, 19 – blokada sterowania, 20 – tryb ostrości, 21 – kompensacja ekspozycji/wskaźnik ekspozycji
W trybie przeglądania zdjęć dostępne widoki to:
- informacje włączone,
- informacje wyłączone,
- ulubione,
- szczegółowe informacje.
Przyciskając klawisz kierunkowy GÓRA, możemy modyfikować ekran informacji szczegółowych. Oprócz kilku ekranów z dokładnymi informacjami EXIF aparat pokazuje też użyty punkt nastawy ostrości.
Zdjęcia można powiększać (przy pomocy tylnej rolki) lub przeglądać w postaci miniaturek. Istnieje także możliwość przewijania zdjęć w powiększeniu, przy wykorzystaniu przycisków kierunkowych.
Ciekawym udogodnieniem, które oferuje model X-T1, jest wyszukiwanie zdjęć spełniających określone kryteria, takie jak:
- data,
- zarejestrowana twarz,
- ulubione,
- użyty program tematyczny,
- typ pliku (zdjęcie/film),
- oznaczone do przesłania.
Inną opcją dostępną w trybie przeglądania jest tworzenie albumów, które niezależnie przejrzymy, a także skopiujemy do komputera. Ta funkcja bardzo przydaje się do szybkiego grupowania fotografii z kilkudniowej wycieczki.
Filmowanie
Aparat nie oferuje szerokiej gamy formatów zapisu. Mamy jedynie wybór pomiędzy rozdzielczością HD (1280×720 pix) i Full HD (1920×1080 pix). Zapis odbywa się z szybkością 30 kl/s lub 60 kl/s bez przeplotu. Filmy zapisywane są kodekiem H.264/AVC, ze stereofonicznym dźwiękiem, skompresowanym za pomocą liniowej modulacji PCM, w plikach z rozszerzeniem MOV. Nagrywanie rozpoczyna i zatrzymuje się przez wciśnięcie dedykowanego przycisku na tylnej ścianie aparatu. W menu aparatu wyregulujemy też czułość mikrofonu.
Podczas filmowania ostrość, ekspozycja oraz balans bieli (jeżeli wybrano automatyczny) są na bieżąco ustawiane w zależności od warunków otoczenia – nastawa koła korekcji ekspozycji nie ma wpływu na pracę aparatu. Przed nagrywaniem filmu dobrać możemy przysłonę, balans bieli, tryb symulacji filmu oraz kompensację ekspozycji (w zakresie ±2 EV). Autofokus podczas filmowania działa zawsze w trybie ciągłym (gdy przełącznik trybu AF jest w pozycji „C”) lub pojedynczym (w pozycji „S”), które dedykowane jest do współpracy z wykrywaniem twarzy (ustawienie trybu nastawy ostrości w menu). Istnieje oczywiście możliwość wyłączenia autofokusu – wystarczy ustawić przełącznik w pozycji MF. Podczas filmowania dźwięk rejestrowany jest przy pomocy wbudowanego mikrofonu stereofonicznego. Dodatkowo istnieje możliwość podłączenia mikrofonu zewnętrznego.
Poniżej przedstawiamy przykłady jakości dla różnych trybów zapisu:
Kolejne klipy to testy sprawdzające jak zachowują się układy autofokusa. Dodatkowo zarejestrowaliśmy materiał pozwalający ocenić widoczność tak zwanego efektu galaretki (ang. jelly effect, czyli chwiania się szybko poruszających się motywów), będącego wynikiem sekwencyjnego sczytywania danych z matrycy (ang. rolling shutter).Jakość filmów utrzymuje się na dobrym poziomie dzięki zastosowaniu progresywnego skanowania oraz szybkości 60 kl/s. Niektórym użytkownikom może brakować trybów tworzących filmy w zwolnionym tempie. Zastrzeżenia mamy do pomiaru ekspozycji – w warunkach gorszego oświetlenia aparat rejestruje ciemny film tak, jakby czas migawki i automatyka nastawy ISO zupełnie nie działała. W takiej sytuacji nie wpłyniemy też na jasność obrazu nastawą korekcji ekspozycji. Także szybkość i jakość ustalania ostrości może wydać się niezadowalająca.
Wizjer
W modelu X-T1 wykorzystano wizjer elektroniczny. Obraz wyświetlany jest na 0.5-calowym ekranie wykonanym w technologii OLED. Pokrywa on 100% kadru i oferuje powiększenie 0.77x oraz rozdzielczość 2.3 mln punktów. Wizjer wyposażony został także w czujnik zbliżeniowy oraz korekcję dioptrii (od −4 do +2).
Do dyspozycji mamy 3 ekrany: standardowy, pełny, podwójny. Różnice między nimi widać wyraźnie na obrazie powyżej. W trybie pełnym do dyspozycji mamy naprawdę duże pole widzenia porównywalne z najlepszymi wizjerami pełnoklatkowych aparatów. Obraz w wizjerze adaptować się może do bieżącej orientacji aparatu. Po obróceniu X-T1 do pozycji pionowej obraz zmienia się tak, by wszystkie opisy były czytelne.
Wizjer przez zastosowanie bardzo krótkiego czasu odświeżania sprawdza się świetnie nawet w gorszych warunkach oświetleniowych. Nie ma efektu smużenia.
Układ informacji wyświetlanych w wizjerze pokrywa się z tym, który zobaczymy na głównym wyświetlaczu. Poniżej zamieszczamy opis poszczególnych elementów dostępnych w trybie niestandardowym.
1 – tryb lampy błyskowej, 2 – mikrofon/zdalne wyzwalanie, 3 – korekcja błysku, 4 – tryb makro, 5 – wskaźnik samowyzwalacza, 6 – tryb ciągły, 7 – balans bieli, 8 – symulacja filmu, 9 – zakres dynamiczny, 10 – ramka ostrości, 11 – liczba dostępnych zdjęć, 12 – jakość i rozmiar zdjęcia, 13 – ostrzeżenie o temperaturze, 14 – blokada sterowania, 15 – ostrzeżenie przed rozmyciem, 16 – tryb stabilizacji obrazu, 17 – stan pobierania informacji o lokalizacji, 18 – ostrzeżenie dotyczące ostrości, 19 – wskaźnik trybu dyskretnego, 20 – wskaźnik odległości, 21 – poziom naładowania akumulatora, 22 – czułość, 23 – przesłona, 24 – czas otwarcia migawki, 25 – pomiar, 26 – tryb fotografowania, 27 – wskaźnik ostrości, 28 – kompensacja ekspozycji/wskaźnik ekspozycji, 29 – histogram, 30 – wirtualny horyzont, 31 – podgląd głębi ostrości.