Na rysunkach 3.3 i 3.4 od razu rzuca się w oczy silna gra światła i cienia, daleka od naturalności. Efekt taki uzyskano dzięki użyciu źródła ostrego światła (w tym wypadku reflektora Bowens 65° Maxilite). Na rysunku 3.3 cienie tworzą zagłębienia, w których jednak nadal widoczna jest faktura skóry. Klapki ograniczające odsuwają światło od twarzy modelki, kierując wzrok patrzącego na jej tułów, ręce i nogi. Na rysunku 3.4 użyto takiego samego oświetlenia i innej pozy modelki, ale obraz zyskał wrażenie ziarnistości wskutek zastosowania filtru cyfrowego Monday Morning z zestawu Nikon Color Efex Pro. Filtr ten nieco łagodzi krawędzie cieni, ale jednocześnie zwiększa kontrast zdjęcia.

Rysunek 3.3. Użycie źródła światła tworzącego ostre krawędzie

Rysunek 3.4 To samo źródło światła, ale zdjęcie dodatkowo przetworzono w Photoshopie

W tym rozdziale omówimy wybrane źródła światła oraz powiemy, jak można za ich pomocą tworzyć różne typy oświetlenia. Typy oświetlenia rozróżnia się przede wszystkim w zależności od rodzaju rzucanych cieni; chodzi głównie o krawędzie tych cieni i ich gęstość. Cienie pochodzące od lampy błyskowej montowanej na aparacie, zwykle mają ostre krawędzie i mogą być tak gęste, że w ciemniejszych obszarach tracone są wszystkie szczegóły obrazu, jak na rysunku 3.5. Rozproszenie światła może dawać łagodne cienie z płynnymi krawędziami, które trudno jest precyzyjnie wskazać, jak na rysunku 3.6, gdzie światło pada przez okno przesączając się wcześniej przez letnie liście, tworząc zróżnicowaną grę światłocieni.

----- R E K L A M A -----

OFERTA BLACK FRIDAY

Leica Q2 Monochrom (3252 zdj.)

19999 zł 17999 zł

Sony A7R IV (15263 zdj.)

8299 zł 7054 zł

Fujifilm GFX 100S (443 zdjęcia)

13999 zł 12599 zł

Canon 28-70/2 RF L USM

10999 zł 9899 zł

Rysunek 3.5. Ostre brzegi cieni. W cieniach nikną wszystkie lub prawie wszystkie szczegóły

Rysunek 3.6. Rozproszone światło i delikatne cienie

Kolejna ważna sprawa to położenie cienia względem modelki. Ostre cienie widoczne na tle, otaczające modelkę, utrudniają skupienie się na przekazie obrazu. Na rysunku 3.7 mamy dość ciemne tło, a mimo tego kształt i sposób układania się cieni powodują, że zdjęcie sprawia wrażenie nieuporządkowanego i źle skomponowanego. Zwraca uwagę nienaturalność oświetlenia, i to nienaturalność będąca winą fotografa. Jest to wynik dobrania nieprawidłowego reflektora do lampy. Ustawienie modelki tuż przy tle zawsze da bardzo widoczne cienie, ale jeśli cienie te są bardziej rozmyte, jak uzyskiwane przy użyciu klosza (omawianego dalej w tym rozdziale), wyglądają bardziej naturalnie, co widać na rysunku 3.8.

Rysunek 3.7. Nawet najpiękniejsza modelka będzie mało widoczna na tle tak ostrych cieni, jak na tym zdjęciu

Rysunek 3.8. Modelka nadal stoi blisko tła, ale teraz cienie wyglądają bardziej naturalnie

Z drugiej strony można też robić zdjęcia, na których cienie będą równie ważne jak modelka. Na rysunku 3.9 źródło światła znajduje się nisko, dzięki czemu rzucane są wyraźne cienie, a chropowata powierzchnia ściany dokłada dodatkowy kontrast do faktury skóry modelki.

Inne cienie można uzyskać umieszczając źródło światła pod modelką. Na rysunku 3.10 głównym źródłem światła jest okno znajdujące się około metra pod podium, na którym pozuje modelka. Surrealistyczny i dość złowieszczy charakter zdjęcia jest wzmacniany przez nienaturalny wygląd cieni — cieni rzucanych w górę.

Rysunek 3.9. Modelka i jej cień

Rysunek 3.10. Główne źródło światła, okno, jest nieco niżej niż modelka

Także na samej modelce widoczne mogą być brzydkie cienie. Na rysunku 3.11 lewe ramię modelki, paski i sprzączki dają niespójny zestaw cieni, które nie tylko same z siebie psują obraz, ale też ukrywają rowek kręgosłupa modelki. Nieznaczna zmiana ustawienia modelki, jak na rysunku 3.12, od razu poprawia jakość zdjęcia: cienie są mniej widoczne i bardziej zrozumiałe dla oglądającego.

Rysunek 3.11. Cienie robią na zdjęciu bałagan

Rysunek 3.12. Poprawiona wersja poprzedniego zdjęcia