Model SP-100 EE to najnowszy przedstawiciel linii aparatów super-zoom firmy Olympus, wyposażony w specjalny celownik ramkowy wspomagający kadrowanie przy dużym powiększeniu. Stąd w nazwie modelu litery EE (ang. eagle eye). Aparat oferuje szerokie możliwości użytkowe dzięki matrycy o rozdzielczości 16 megapikseli, obiektywie o 50-krotnym powiększeniu oraz zestawie ciekawych filtrów cyfrowych. Wspomniane cechy czynią z niego doskonałego kompana dla osób, których zamiłowaniem jest fotografia sportowa czy przyrodnicza.

Podstawowe właściwości aparatu fotograficznego Olympus Stylus SP-100 EE:

• szerokokątny obiektyw z 50-krotnym zoomem optycznym o odpowiedniku ogniskowych 24-1200 mm i światłosile f/2.9-6.5,
• 16-megapikselowa matryca BSI CMOS o wielkości 1/2,3 cala,
• czułość w zakresie ISO 125 - 6400,
• podwójna stabilizacja obrazu,
• 3-calowy ekran LCD o rozdzielczości 460 tysięcy punktów,
• magiczne filtry dla filmów i zdjęć,
• filmowanie FullHD 1080,
• ładowanie przez USB.

----- R E K L A M A -----

Budowa i jakość wykonania

Dzięki wyraźnie zaznaczonemu uchwytowi aparat dobrze się trzyma. Wyściełanie jego obudowy antypoślizgowym materiałem dopełnia komfortu uchwytu. Korpus jest zbudowany z dobrze dopasowanych do siebie części - podczas użytkowania trudno doświadczyć jakichś trzasków czy skrzypnięć obudowy. Aparat ma wymiary 121.2 x 91.3 x 133.2 mm, a jego całkowita waga wynosi 589 gramów.

Na przedniej ściance dominuje obiektyw, który także został wyłożony materiałem antypoślizgowym. Nad obiektywem, po lewej stronie korpusu umieszczono diodę, która pełni funkcję wspomagania układów autofokusu oraz sygnalizacji samowyzwalacza.

Na boku obiektywu znajdują się dźwignie kontroli zoomu oraz przycisk ogranicznika ostrości. Widzimy tu też dwie dźwignie: jedna zwalnia zaczep lampy błyskowej, natomiast druga podnosi wraz z lampą ekran celownika ramkowego.

Ściankę górną zajmują podnoszona lampa błyskowa oraz mikrofon stereofoniczny. Po prawej stronie nadbudówki odnajdziemy koło trybów i pokrętło sterujące. Powyżej producent umieścił także włącznik zasilania i spust migawki otoczony dźwignią zmiany ogniskowej.

Ścianka tylna stanowi centrum sterownia aparatem. Znajdują się tu ekran LCD oraz panel kontrolny. Przy wizjerze odnajdziemy przycisk EVF, którego użycie pozwala przełączać obraz między głównym ekranem a wizjerem. Tuż obok umieszczono przycisk Fn. Po prawej stronie korpusu, w dolnej jego części widzimy 4-kierunkowy wybierak o następujących funkcjach:

• korekcja ekspozycji,
• sterowanie lampą błyskową,
• kasowanie / tryby seryjne / samowyzwalacz.

Wybierak otoczony jest czterema przyciskami: odtwarzania i nagrywania (od góry) oraz MENU i INFO (od dołu).

Zastosowany ekran LCD ma wielkość 3 cali i rozdzielczość 460 tysięcy punktów. Jest on umocowany na stałe. Wyświetlane na nim obrazy cechuje poprawna kolorystyka.

Na dolnej ściance znajdują się głośnik, gwint statywowy oraz pokrywa komory akumulatora i karty pamięci. Na karcie o pojemności 4 GB zmieści się 460 zdjęć w najlepszej rozdzielczości oraz ok. 18 minut filmu w najwyższej dostępnej jakości. Warto wspomnieć, że aparat wyposażony jest we wbudowaną pamięć, tak więc nawet bez karty pamięci będziemy mogli wykonać kilka zdjęć.

Boczna ścianka pod zabezpieczoną plastikową osłoną kryje złącze HDMI oraz wielofunkcyjne złącze USB.

Aparat zasilany jest dedykowanym akumulatorem LI-92B o pojemności 1350 mAh. W pełni naładowane ogniwo powinno według producenta pozwolić na wykonanie ok. 300 zdjęć. Potwierdzamy tę deklaracje. Podczas testowania akumulator wymagał ładowania po ok. 280 zdjęciach.

Rozdzielczość wyświetlacza wizjera elektronicznego wynosi 920 tys. punktów, a punkt oczny to ok. 18 mm. Takie parametry gwarantują dostateczny komfort pracy z wizjerem. Jedynym minusem jest brak czujnika zbliżeniowego - by aktywować wizjer, musimy użyć dedykowanego klawisza na obudowie.

Obiektyw

Obiektyw, w który wyposażony jest aparat, charakteryzuje się zakresem ogniskowych 4.3-215 mm, co w przeliczeniu na format małoobrazkowy daje 24-1200 mm, czyli 50-krotne przybliżenie. Światłosiła obiektywu to f/2.9 przy szerokim kącie oraz f/6.5 dla pozycji “tele”.

Mimo wyposażenia aparatu w układ stabilizacji optycznej musimy uznać, że wyjątkowo trudno utrzymać stabilnie obraz w kadrze. Z porównywanych aparatów to właśnie Olympus w tej kategorii wypada najsłabiej.

Poniżej prezentujemy przykładowe zdjęcia wykonane na skrajnych nastawach ogniskowych obiektywu:

4.3 mm (ekwiwalent 24 mm)

215 mm (ekwiwalent 1200 mm), zoom 50 x

W menu można uaktywnić opcję maksymalnie 4-krotnego powiększenia cyfrowego. W połączeniu z zoomem optycznym daje to odpowiednik 200-krotnego przybliżenia (ekwiwalent 4800 mm dla formatu małoobrazkowego).

Dodatkowy zoom cyfrowy 4 x (ekwiwalent 4800 mm)

Standardowo aparat potrafi ostrzyć już od odległości 7 cm. SP-100 EE posiada też dedykowany tryb super-makro, który umożliwia fotografowanie z odległości 1 cm od przedniej soczewki. Po wybraniu tego trybu ogniskowa aparatu zostaje zwiększona, co znacząco poprawia zbliżenie fotografowanego motywu. Poniżej prezentujemy przykładowe zdjęcie wykonane w trybie makro dla największego możliwego przybliżenia.

Menu i użytkowanie

Menu aparatu jest podzielone na część dotyczącą fotografowania uruchamianą przyciskami kierunkowymi (zmiany podstawowych parametrów) oraz część konfiguracyjną (aktywowaną przyciskiem MENU). Takie rozwiązanie jest typowe dla aparatów serii Stylus i wymaga chwili by się do niego przyzwyczaić.

Dostępne tryby pracy aparatu, które znajdziemy na kole nastaw, to:

• P - tryb preselekcji przysłony i migawki,
• iAuto,
• ART - filtry cyfrowe,
• Tryby tematyczne,
• Panorama (automatyczna lub manualna),
• M - tryb manualny.
• S - priorytet migawki,
• A - preselekcja wartości przysłony.

Dostępne tryby tematyczne to:

• portret,
• e-portret,
• krajobraz,
• fotografia interwałowa,
• światła gwiazd z ręki,
• sceny nocne,
• noc + portret,
• sport,
• pomieszczenie,
• autoportret,
• zachód słońca,
• sztuczne ognie,
• potrawy,
• dokumenty,
• plaża i śnieg,
• super-makro,
• HDR pod światło.

Aparat oferuje bezpośredni podgląd na ekranie LCD. Korzystając z przycisku INFO, możemy na nim wyświetlać informacje o ustawionych parametrach, a także histogram i linie siatki lub pozostawić sam obraz LV.

W trybie odtwarzania mamy możliwość załączenia na ekranie danych skrótowych lub pełnych.

Powiększymy także fragment zdjęcia i użyjemy widoku miniatur.

Układ autofokusu pracuje w trybie wielopunktowym/wykrywania twarzy, punktowym lub śledzenia. W warunkach gorszego oświetlenia wspomoże nas specjalna czerwona dioda. Autofokus niestety nie pracuje celnie. W gorszym świetle, przy oświetleniu żarowym nie daje powodu do narzekania o ile nie będziemy korzystać z dużego powiększenia optycznego.

Ciekawym rozwiązaniem znanym z profesjonalnych reporterskich obiektywów jest ogranicznik ostrości. Po wciśnięciu dedykowanego przycisku na boku obiektywu będziemy mogli w menu wybrać, czy interesuje nas ustawianie ostrości na dalsze czy bliższe plany. Pomaga on w opanowaniu problemów z dokładnością pracy AF ale tylko w niewielkim stopniu.

Dużym udogodnieniem kadrowania jest celownik punktowy. Używając odpowiedniej dźwigienki, otwieramy nie tylko lampę błyskową, ale też zwalniamy zaczep specjalnego półprzeźroczystego ekraniku, na który jest rzutowany punktowy obraz diody - symbolizuje ona centrum kadru. W ten sposób nie tylko widzimy miejsce, które chcemy fotografować, ale też jego otoczenie. Dzięki temu możemy dokładniej śledzić całą scenę i szybciej reagować na warte rejestracji momenty. Znacznik punktowy jest dobrze widoczny, jedynie gdy patrzymy na celownik ramkowy na wprost. Dużym plusem jest możliwość kalibracji tego celownika - przy użyciu specjalnego pokrętła korekty znajdującego się na prawej stronie nadbudówki wizjera, po przeciwnej stronie, co korekta dioptrażu.

Musimy jednak odnieść się do pewnej kwestii użytkowej. Skupiając wzrok na czerwonym punkcie celownika ramkowego trudno nam w tym samym czasie obserwować efekty pracy aparatu (podgląd zdjęć). Biorąc pod uwagę wspominane kłopoty z układami stabilizacji i AF przydatność celownika ramkowego spada znacząco. Wydaje się, że najlepsze rezultaty osiągniemy umieszczając aparat na statywie, wyłączając AF i ustalając ostrość ręcznie w jednej pozycji.

SP-100 EE wykonuje zdjęcia seryjne, korzystając z jednego z poniższych trybów:

• do 200 zdjęć z szybkością 2.5 kl/s,
• 6 zdjęć z szybkością 7 kl/s,
• 60 zdjęć z szybkością 20 kl/s lub 60 kl/s.

Na sposób działania światłomierza mamy wpływ dzięki nastawie ESP w menu konfiguracyjnym. Domyślnie opcja ta jest aktywna i oznaczaja zaawansowany pomiar matrycowy. Alternatywnie możemy wybrać pomiar punktowy (centrum kadru). Aparat oferuje możliwość regulacji korekty ekspozycji w zakresie +/- 2 EV z krokiem ⅓ EV. W praktyce, zdjęcia rejestrowane przez aparat SP-100EE są dobrze naświetlone.

Umieszczenie lampy w oddaleniu od osi obiektywy sprawia, że nie dochodzi do kolizji torów optycznych w żadnej z pozycji obiektywu. Dostępne tryby wbudowanej lampy błyskowej to:

• automatyczny,
• automatyczny z redukcją czerwonych oczu,
• wypełniający,
• wyłączona.

Aby ustawić balans bieli, możemy skorzystać z następujących opcji:

• automatyczne,
• światło dzienne,
• pochmurnie,
• światło żarowe,
• światło jarzeniowe,
• pomiar manualny (dwie nastawy).

By zaprogramować własną wartość balansu bieli, wystarczy wypełnić ekran neutralną szarością w warunkach oświetleniowych, w których będziemy robić zdjęcie. Wciskając klawisz MENU, wyzwalamy zarejestrowanie fotografii, która posłuży jako wzorzec do ustawiania balansu bieli na kolejnych zdjęciach (wzorcowe ujęcie nie zostanie zapisane na karcie pamięci).

Konstruktorzy wyposażyli testowany model w matrycę BSI CMOS o wielkości 1/2.3 cala, rozdzielczości 16 megapikseli i proporcji boków 4:3. Aparat potrafi rejestrować zdjęcia, korzystając z czułości ISO w zakresie od 125 do 6400. Rejestruje fotografie i filmy na kartach standardu SD, SDHC lub SDXC. Obrazy zapisywane są jako pliki JPEG w następującej rozdzielczości:

• 4608 x 3456,
• 3200 x 2400,
• 1920 x 1440,
• 640 x 480.

Dodatkowo w wypadku zdjęć dostępny jest wybór proporcji boków: 4:3, 16:9, 3:2 oraz 1:1. Możemy też wybrać stopień kompresji: zwykły lub niski. Producent nie umożliwia regulacji sposobu tworzenia plików JPEG. Zamiast standardowych nastaw jasności, kontrastu, ostrości oferuje zestawy 3 predefiniowanych nastaw: vivid, natural i muted. Dostępne są także tryby efektowe:

• rybie oko,
• iskrzenie - efekt użycia filtru gwiazdkowego,
• odbicie - obraz z efektem odbicia lustrzanego,
• mozaika - obraz w postaci kolażu kafelków.

Zapisując filmy, aparat korzysta z kodeku MPEG-4 AVC i formatu MOV. Klipy zarejestrujemy w następujących rozdzielczościach:

• 1920 x 1080, 60 kl/s oraz 30 kl/s,
• 1280 x 720, 30 kl/s,
• 640 x 480, 30 kl/s,
• HS 120 kl/s (640 x 480),
• HS 240 kl/s (320 x 240).

Filtry cyfrowe

Jednym z trybów pracy aparatu są filtry ART. Ich pełna lista obejmuje:

• pop-art,
• zmiękczenie ostrości,
• pastelowy,
• ziarnisty film cz/b,
• kamera otworkowa,
• miniatura,
• dramatyczny.

Filtrów tych możemy także użyć w trakcie filmowania. Należy jedynie wspomnieć, że czas wymagany do nałożenia efektu powoduje pewne ograniczenia. Filtrów “iskrzące odblaski”, “rozdrobnienie” oraz “dramatyczny” nie da się zastosować podczas filmowania.

Pop-art	Zmiękczenie
Pastelowy	Ziarnisty film cz/b
Kamera otworkowa	Miniatura
Dramatyczny

Panoramy

Jednym z głównych trybów pracy jest panorama. Do wyboru mamy 2 tryby: manualny oraz automatyczny. Tryb ręczny polega na wykonaniu 3 zdjęć z takim przesunięciem, by znaczniki na ekranie z poprzedniej klatki złożyły się z nowym kadrem. W trybie automatycznym SP-100 EE pracuje tak jak inne aparaty wyposażone w funkcję “łatwa panorama”. Przede wszystkim mamy możliwość wyboru ujęć o zakresie 180 bądź 360 stopni. Wykonywanie panoram jest bardzo proste: wystarczy wcisnąć spust migawki i przesuwać aparat (kierunek przesuwania i orientacja zostają wykryte).

Tworzenie panoram przebiega bezproblemowo. Łączenie krzywizn budynków jest prawidłowe a dynamicznie poruszające się w kadrze obiekty są rejestrowane z delikatnymi smugami. Problemem może dla niektórych osób być niewielka rozdzielczość finalnych plików. To zapewne powód, dla którego producent zdecydował się zaopatrzyć aparat w tryb ręczny, który wspomaga jedynie kadrowanie.

Fotografia HDR

Pośród trybów scenicznych odnajdziemy fotografię HDR. W tym trybie aparat wykonuje serię zdjęć, które następnie łączy w taki sposób, by zrównoważyć ekspozycję dla jasnych i ciemnych partii. Efekt działania tej funkcji możemy ocenić patrząc na poniższy przykład.

Tryb P

Tryb HDR

Fotografia HDR tworzona przez aparat SP-100EE jest tworzona w sposób, który preferuje rozjaśnianie partii w cieniu. Ważne, że fotografie wyglądają naturalnie.

Filmowanie

Filmowanie w testowanym modelu aktywujemy w sposób bezpośredni, używając dedykowanego przycisku. Podczas nagrywania skorzystamy ze stabilizacji obrazu. Rejestrowany dźwięk jest stereofoniczny, z opcją zredukowania szumu wiatru.

Filmowanie nie nastręcza żadnych trudności a możliwość używania filtrów cyfrowych może urozmaicić rejestrowane klipy. Musimy pamiętać o solidnym podparciu, gdy używamy pozycji "tele" obiektywu.

Przykładowe filmy:

• Klip #1: 23.1 MB
• Klip #2: 25.3 MB
• Klip w zwolnionym tempie 120 kl/s: 10.4 MB
• Klip w zwolnionym tempie 240 kl/s: 15.3 MB
• Demonstracja stabilizacji: 16.3 MB
• Demonstracja pracy mechanizmu zoom: 46.1 MB

Podsumowanie

Olympus SP100-EE to ciekawa propozycja dla osób, których hobby to fotografia sportowych wydarzeń realizowana z trybun. Celownik ramkowy pozwala wygodnie poszukiwać ciekawego kadru i umożliwia obserwowanie otoczenia nawet podczas wyzwalania migawki. Także wyjątkowo wysokiej klasy wizjer elektroniczny nie powinien przysparzać kłopotów użytkownikowi. Aparat jest też stosunkowo prosty w obsłudze, posiada obiektyw o szerokim zakresie ogniskowych. Niedosyt zapewne odczują osoby, które wolą skonfiigurować aparat dla swoich potrzeb. Brak możliwości wpływania na sposób tworzenia plików JPEG może być skutecznym straszakiem. Z drugiej strony na ustawieniach, jakie zaproponował nam producent, aparat pracuje optymalnie - to plus. Jest nim też niewątpliwie zestaw bardzo ciekawych filtrów cyfrowych, które mogą urozmaicić nasze zdjęcia.

Zalety:
• ciekawe filtry efektowe,
• przyjrzyste menu podręczne,
• dobrze kontrolowany poziom szumu,
• dobrej jakości powłoki antyrefleksyjne,
• dobra praca automatyki balansu bieli,
• celownik ramkowy,
• wysokiej rozdzielczości wizjer elektroniczny.

Wady:
• niedoskonały układ stabilizacji i AF,
• brak gorącej stopki,
• brak łączności WiFi,
• stałe zamocowanie wyświetlacza,
• spore winietowanie,
• spora dystorsja dla szerokiego kąta,
• brak opcji kolorystycznych.