Monitor dla fotografa - część II : patrzeć i widzieć
5. Dichromatyzm a projektowanie
Do zaprezentowania ślepoty barwnej wykonaliśmy symulację postrzegania poniższego zdjęcia przy użyciu transformacji za pomocą algorytmu Meyer-Greenberg-Wolfmeier-Wickline.
![]() Targowisko pigmentów, źródło WIkimedia |
Dichromatyzmem dotkniętych jest około 8% mężczyzn i niecałe 1% kobiet.
Najczęściej spotykanym defektem jest protanopia (potocznie znana jako daltonizm) – wada wzroku polegająca na nierozpoznawaniu barwy czerwonej (lub myleniu jej z barwą zieloną). Objawia się ona obniżeniem percepcji jaskrawości barwy czerwonej, pomarańczowej i żółtej.
![]() Symulacja protanopii (brak L) |
Z kolei deuteranopia objawia się brakiem rozróżnienia koloru czerwonego, pomarańczowego, żółtego i zielonego. Innymi słowy polega ona na nierozpoznawaniu barwy zielonej lub myleniu jej z barwą czerwoną.
![]() Symulacja deuternaopii (brak M) |
Tritanopia to najrzadziej występująca wada, polegająca na nierozpoznawaniu barw żółtej i niebieskiej.
![]() Symulacja tritanopii (brak S) |
Wady postrzegania kolorów staną się istotne podczas projektowania graficznego lub gdy będziemy chcieli stworzyć infografikę. Istotnym aspektem jest, by przekaz dotarł do wszystkich czytelników, a wybrane palety kolorów nie zacierały treści przed osobami z wymienionymi wyżej wadami. Symulacji wad wzroku możemy łatwo dokonać w takich programach jak Adobe Photoshop czy GIMP.
![]() Adobe Photoshop CC 2015, wykorzystanie profili wad wzroku jako softproof. |
![]() GIMP 2.8.2, wykorzystanie filtrów wad wzroku. |
W projektowaniu niezwykle ważne jest by wszędzie tam, gdzie kolor jest istotną informacją, czyli w gazetach i innych drukowanych materiałach, oznaczeniach na budynkach, mapach, statusowych światłach w urządzeniach elektronicznych (jak np. sygnalizacja ładowania/naładowania), był on prawidłowo komponowany. O wadze problemu niech świadczą próby konstrukcji sygnalizacji świetlnych tak, by światło czerwone było łatwo identyfikowalne: zmieniając kształt lampy z kołowego na trójkątny bądź umieszczaniu drugiej, czerwonej lampy poniżej zielonej.
A gdy chcemy zobaczyć, jak będzie wyglądała cała strona www? Nie sama paleta kolorów, ale cały projekt? A gdybyśmy chcieli w ten sposób sprawdzić obraz ruchomy, np. klip reklamowy?
![]() Eizo ColorEdge CG248-4K Monitor LCD o przekątnej 23.8", rozdzielczości DCI 4K, z czujnikiem automatycznej kalibracji i symulacją wad wzroku. |
Z pomocą przychodzą monitory Eizo, oferujące tryb symulacji wad wzroku. Przeprowadzana jest ona w czasie rzeczywistym dla każdego rodzaju obrazów, a umożliwiają je wybrane monitory z serii FlexScan i ColorEdge. Przełączanie się w tryb symulacji postrzegania obrazu przez osoby z zaburzeniami rozpoznawania kolorów dokonywane jest z wykorzystaniem dołączonego oprogramowania UniColor Pro.
Oprogramowanie to we współpracy z odpowiednimi monitorami aktywuje sprzętową modyfikację sygnału, co jest istotne z dwóch powodów. Po pierwsze: wymuszanie przekształcenia w komputerze może być w niektórych przypadkach obciążające czasowo, po drugie – co ważniejsze – nie modyfikuje danych, a co za tym idzie nie degraduje zakresu sygnału przekazywanego do monitora; nie tracimy tym samym informacji o przejściach tonalnych.
Specjalnie zaprojektowany przez Eizo dedykowany procesor obrazu znajdujący się w monitorze wykonuje całą pracę związaną z konwersją sygnału w czasie rzeczywistym. Dzięki temu nie tylko statyczne obrazy, ale także materiał filmowy czy nawet gra komputerowa są w odpowiedni sposób prezentowane.
Oprogramowanie UniColor Pro dostępne jest na platformy Windows (od wersji 7) oraz OS X (10.3.9 i nowsze) i pozwala na przełączenie między obrazem oryginalnym, symulacją protanopii, deuteranopii oraz tritanopii. Dodatkowo umożliwia ono przechwycenie obrazu w zmodyfikowanej formie w celu porównania po jego wydrukowaniu.

By tego dokonać, niezbędne jest połączenie z komputerem interfejsem USB, który to wykorzystywany jest do transferu danych z pamięci sterownika monitora do komputera. Poniżej przedstawiamy oryginalny plik pozyskany z monitora przy aktywnym trybie symulacji wad postrzegania kolorów.
![]() Przykład zrzutu ekranowego z monitora Eizo przy aktywnym trybie symulacji wad postrzegania koloru |
Na zakończenie należy podkreślić, że Eizo ściśle współpracuje z japońską organizacją CUDO (Color Universal Design Organization), przeprowadzając eksperymenty przy udziale osób z dichromatyzmem, by jak najlepiej zdefiniować zdolność identyfikacji trudno odróżnialnych odcieni kolorów. Tym samym tę innowacyjną funkcjonalność, jaką oferuje Eizo – choć nie można brać pod uwagę nasilenia wady u konkretnych osób – przez zastosowane specjalizowanych algorytmów zaszytych w układach ASIC, należy postrzegać jako bardziej emulację niż symulację.
![]() Eizo ColorEdge CG318-4K Monitor LCD o przekątnej 31.1", rozdzielczości DCI 4K, wbudowanym czujnikiem automatycznej kalibracji i symulacją wad wzroku. |
Zachęcamy osoby zainteresowane uniwersalnym operowaniem koloru do zapoznania się ze specjalnym opracowaniem Eizo.
Artykuł powstał na zlecenie firmy Alstor – dystrybutora monitorów Eizo.