_968856305.jpg)
_1877607562.jpg)
Zarządzanie kolorem, cz I - Podstawy
1. Czym jest kolor?
Różnica między tymi dwiema ofertami jest spora. CAPTURE PRO zawiera narzędzia pozwalające zarówno kontrolować pracę układów autofokusu aparatów, jak i regulować podstawowe parametry zdjęć RAW. Natomiast STUDIO jest zestawem pozwalającym przede wszystkim utrzymywać w doskonałym stanie nasz monitor oraz drukarkę.
Czym jest kolor? Trudno wprost odpowiedzieć na tak postawione pytanie. Potocznie wielu z nas wymiennie stosuje wyrażenia kolor i barwa, choć tak naprawdę istnieje zasadnicza różnica między nimi. Pierwsze określenie opisuje cechę produktu, a drugie wrażenie wzrokowe, subiektywne odczucie, jakie wiąże się z postrzeganiem danego koloru.
 Kolory odpowiadające poszczególnym długościom fali – źródło Wikimedia |
Kolor można opisać przy użyciu trzech parametrów: barwy (ang. hue), nasycenia (ang. saturation) i jasności (ang. lightness). Pierwszy odpowiada częstotliwości (lub długości fali) promieniowania widzialnego, które wywołuje dane wrażenie kolorystyczne. Jasność to parametr charakteryzujący ilość światła, jaka do nas dociera. Jasność zerowa oznacza czerń (brak barwy), a maksymalna – czystą barwę dostępną w danych warunkach oświetleniowych. Nasycenie, inaczej nazywane saturacją, to subiektywna intensywność barwy. Im wartość tego parametru jest większa, tym czystszą barwę postrzegamy. Gdy nasycenie jest niskie, barwy zdają się być przytłumione i bliższe szarości.
W muzyce odpowiednikiem barwy byłaby wysokość tonu (to też częstotliwość fali, tyle że dźwiękowej), a jasności – głośność dźwięku. Natomiast nasycenie to stopień słyszalności danego dźwięku na tle otoczenia. Naukowo powiedzielibyśmy, że to stosunek sygnału do szumu.
Kolorów jest nieskończenie wiele, ale ponieważ technika cyfrowa pracuje na poziomach dyskretnych (czyli zawęża liczbę rozróżnialnych wielkości sygnałów do ściśle zdefiniowanego podzbioru), by móc je opisać, stworzono specjalne modele matematyczne, tak zwane przestrzenie barwne, czyli specyficzne organizacje modelu matematycznego widma w trójwymiarowej przestrzeni. Dzięki nim kolor możemy opisać, nie tylko podając jego widmo, ale także przez zbliżenie do percepcji barw przez ludzkie oko, co związane jest z jego budową.
CIE XYZ jest standardem i punktem odniesienia do innych przestrzeni (jak na przykład YUV lub Lab). Cechą charakterystyczną tej przestrzeni jest opisywanie barwy jako funkcji trzech składowych wartości będących w istocie modelem pracy ludzkiego oka.
RGB
Z fizycznego punktu widzenia widmo poszczególnych barw można sumować, czego wynikiem będzie nowa barwa. W tym wypadku rozpatrujemy kolory światła padającego, a proces mieszania nazywamy syntezą addytywną (od dodawania).
 Synteza addytywna – kolory podstawowe to R,G,B a drugorzędne: C,M,Y |
Model RGB definiuje wszystkie możliwe do uzyskania kolory jako sumę trzech podstawowych; czerwonego (ang. red), zielonego (ang. green) i niebieskiego (ang. blue). Stosowany jest w urządzeniach reprodukujących kolory w świetle przechodzącym – w monitorach LCD i CRT, skanerach, aparatach cyfrowych itp. Przy 8-bitowej reprezentacji głębi koloru liczba możliwych do odwzorowania barw wynosi 16,77 miliona. Pomijając subiektywne aspekty jednostki, mamy do czynienia tylko z niewielkim fragmentem z nieskończonej liczby kolorów możliwych do zaobserwowania przez ludzkie oko. Niestety, większość wspomnianych powyżej urządzeń nie potrafi wyświetlić czy zarejestrować wszystkich tych odcieni. Dlatego każde z nich powinno posiadać tzw. profil barwny reprezentujący możliwy do wyświetlenia zakres kolorów.
CMYK
Model ten oparty jest na syntezie subtraktywnej – zjawisku mieszania barw w wyniku odejmowania promieniowań widzialnych różnych długości.
 Synteza subtraktywna – kolory podstawowe to C,M,Y a drugorzędne to: R,G,B |
Najczęściej odbywa się to poprzez pochłanianie różnych długości fal przez powierzchnię, od której odbija się światło białe. Dlatego też model CMYK stosowany jest w urządzeniach reprodukujących obrazy przeznaczone do oglądania w świetle odbitym – czyli we wszelkiego rodzaju drukarkach, ploterach i maszynach offsetowych. Dostępne w nim kolory powstają dzięki zadrukowaniu białej powierzchni farbami: niebieskozieloną (ang. cyan), purpurową (ang. magenta), żółtą (ang. yellow) lub czarną (ang. black lub key) – czarna farba została dodana do zestawu, ponieważ zmieszanie kolorów CMY w praktyce nie okazuje się odpowiednio ciemnym kolorem.
Zadruk każdą z farb może wynosić od 0 do 100%, teoretycznie zatem możliwe jest uzyskanie 100 milionów kolorów przy stopniowaniu co 1%. W praktyce liczba dostępnych kolorów jest znacząco mniejsza. Bardzo często jest to nawet mniej niż oferuje wspomniany wcześniej 8-bitowy model RGB. Dlatego istotnym jest, by każde urządzenie (a dokładnie to układ drukarka-papier) posiadało profil barwny reprezentujący możliwy do wydrukowania zakres kolorów.
Przestrzeń LAB
CIE XYZ jest opisem trójwymiarowym. W 1931 roku, żeby umożliwić opis w dwóch wymiarach, wprowadzono przestrzeń barw CIE xyY, która w prosty sposób przelicza składowe barw X, Y, Z na współrzędne trójchromatyczne x, y, Y, gdzie x i y określają chromatyczność, a Y jasność. Można powiedzieć, że przestrzeń xyY jest projekcją trójwymiarowej przestrzeni XYZ na płaszczyznę.
Przestrzeń CIE Lab została wprowadzona w 1976 roku przez Comission Internationale de l’Eclairage (CIE) – Międzynarodową Komisję Oświetleniową jako matematyczna transformacja przestrzeni CIE XYZ. Przy jej definiowaniu założono, że barwy znajdujące się w jednakowej odległości od siebie będą postrzegane jako jednakowo różniące się od siebie. Ponieważ dana barwa nie może być jednocześnie niebieska i żółta lub zielona i purpurowa, do opisu matematycznego wybrano trzy składowe: L – jasność (luminancja), a – barwa od zielonej do magenty, b – barwa od niebieskiej do żółtej. Dla nas powinno być najważniejsze to, że Lab jest bezwzględnym, niezależnym od urządzenia modelem kolorów, gdyż (podobnie jak przestrzeń XYZ) związany jest bezpośrednio z tym, jak ludzkie oko postrzega barwy.
CIELab jest obecnie najpopularniejszym sposobem opisu barwy i stanowi podstawę współczesnych systemów zarządzania barwą. Różnica pomiędzy dwiema barwami w przestrzeni CIELab jest zwykłą odległością euklidesową pomiędzy dwoma punktami w przestrzeni trójwymiarowej. Jest ona też często stosowana przy pomiarach błędu odwzorowania koloru.
Optyczne.pl jest serwisem utrzymującym się dzięki wyświetlaniu reklam. Przychody z reklam pozwalają nam na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem serwerów, opłaceniem osób pracujących w redakcji, a także na zakup sprzętu komputerowego i wyposażenie studio, w którym prowadzimy testy.