Wykorzystujemy pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w naszej witrynie, a także do prawidłowego działania i wygodniejszej obsługi. Informacje o tym, jak korzystasz z naszej witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Partnerzy mogą połączyć te informacje z innymi danymi otrzymanymi od Ciebie lub uzyskanymi podczas korzystania z ich usług i innych witryn.
Masz możliwość zmiany preferencji dotyczących ciasteczek w swojej przeglądarce internetowej. Jeśli więc nie wyrażasz zgody na zapisywanie przez nas plików cookies w twoim urządzeniu zmień ustawienia swojej przeglądarki, lub opuść naszą witrynę.
Jeżeli nie zmienisz tych ustawień i będziesz nadal korzystał z naszej witryny, będziemy przetwarzać Twoje dane zgodnie z naszą Polityką Prywatności. W dokumencie tym znajdziesz też więcej informacji na temat ustawień przeglądarki i sposobu przetwarzania twoich danych przez naszych partnerów społecznościowych, reklamowych i analitycznych.
Zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies możesz cofnąć w dowolnym momencie.
Pierwszy powojenny teodolit precyzyjny marki Carl Zeiss Jena: sławny Theo 010 z roku 1955. To prawdziwy „kamień milowy” w ewolucji sprzętu geodezyjnego z Jeny.
Na koniec pozwoliłem sobie zostawić prawdziwą perełkę – pierwszy skonstruowany po wojnie teodolit precyzyjny Zeissa. W 1955 roku pojawił się na rynku Carl Zeiss Jena Theo 010 i był pewnego rodzaju sensacją: umożliwiał wykonywanie pomiarów trzy razy dokładniejszych od swojego poprzednika, a w wyglądzie zewnętrznym zwracał uwagę nietypowym dla przyrządów geodezyjnych obiektywem. Po raz pierwszy (i ostatni) instrument geodezyjny wyposażono w układ katadioptryczny w systemie Maksutowa. Dlaczego zdecydowano się na tak nietypowy obiektyw? Być może konstruktorów urzekła doskonała korekcja aberracji w układzie optycznym Maksutowa, zapewniająca świetną ostrość obrazu? A może dzieło rosyjskiego optyka miało być promowane w DDR w ramach szczerej i nieprzymuszonej przyjaźni w obrębie RWPG? Tego się pewnie nie dowiemy. Faktem pozostaje, że był to jeden z najmniejszych obiektywów lustrzanych budowanych seryjnie – średnica zwierciadła wynosiła tylko 53 mm, a całkowita długość lunety wraz z okularem o powiększeniu 31× – jedynie 135 mm. Przy polu widzenia wynoszącym zaledwie 1.2° łatwo obliczyć, że okular ten miał pole widzenia wynoszące zaledwie 37.2° – niemal dokładnie połowę tego, co oferują dobre, współczesne lornetki!
Najbardziej charakterystyczną cechą Theo 010 był układ katadioptryczny w systemie Maksutowa. W późniejszych modelach 010A i 010B powrócono do klasycznych lunet soczewkowych.
Zeiss 010 był konstrukcją wykraczającą poza klasyczne ramy geodezji, teodolit ten mógł być stosowany również podczas pomiarów astronomicznych prowadzonych nocą. W tym celu wyposażono go w elektryczny układ oświetlający odczyty z kół oraz krzyż nitek. Instrument wyposażony był aż w dwie libelle rurkowe. Pierwsza z nich umożliwiała idealnie pionowe ustawienie osi głównej teodolitu, druga była istotna przy pomiarach kątów pionowych. W uproszczeniu odpowiadała za właściwe położenie indeksów przy odczycie z koła pionowego. Instrument wyróżnia się niezwykłą solidnością i precyzją wykonania. Każdy, najdrobniejszy nawet element wykonany jest z metalu, a sposób działania pokręteł i dźwigni daje poczucie niezwykłej precyzji, mające odzwierciedlenie w dokładności pomiaru. Jeśli dobrze przyjrzeć się zdjęciom, w wielu miejscach obudowy widoczne są okrągłe pokrywki z dwoma otworkami umożliwiającymi ich odkręcenie. To tak zwane otwory rewizyjne, dające dostęp do istotnych elementów regulacyjnych bez konieczności rozbierania teodolitu. Producent wychodził z założenia, że dobrze wykształcony i wprawny geodeta pewne czynności serwisowe (np. rektyfikację libelli) będzie w stanie wykonać sam, w miejscu wykonywania pomiarów i bez wsparcia autoryzowanego serwisu.
Theo 010 z pozycji osoby obsługującej: pod i nad lunetą widoczne są celowniki kolimatorowe, okular mikroskopu odczytowego umieszczony jest tuż obok okularu lunety, trzeci okular widoczny w dolnej części zdjęcia to pionownik optyczny. Na prawym filarze teodolitu widoczny jest pryzmat koincydencyjny do obserwacji libelli odpowiedzialnej za pomiar kątów pionowych. Poziomowanie tej libelli wykonuje się pokrętłem umieszczonym poniżej lusterka.
Epoka klasycznych, czysto optycznych urządzeń geodezyjnych – również u Zeissa – przeszła do historii. Współczesne instrumenty mają wbudowane odbiorniki GPS, komunikują się przez WiFi, dysponują wbudowaną pamięcią oraz klawiaturą obsługującą rozbudowane funkcje. A jednak – trochę jak w przypadku lornetek – ten stary sprzęt, chciałoby się powiedzieć: „stary, dobry” ma swój niezaprzeczalny urok. Stąd właśnie ten tekst, tu, na Optyczne.pl. Mamy nadzieję, że przypadnie Wam do gustu.
Wygląda na to, że korzystasz z oprogramowania blokującego wyświetlanie reklam.
Optyczne.pl jest serwisem utrzymującym się dzięki wyświetlaniu reklam. Przychody z reklam pozwalają nam na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem serwerów, opłaceniem osób pracujących w redakcji, a także na zakup sprzętu komputerowego i wyposażenie studio, w którym prowadzimy testy.
Będziemy wdzięczni, jeśli dodasz stronę Optyczne.pl do wyjątków w filtrze blokującym reklamy.
_1877607562.jpg)
_1094526942.jpg)
Optyczne.pl jest serwisem utrzymującym się dzięki wyświetlaniu reklam. Przychody z reklam pozwalają nam na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem serwerów, opłaceniem osób pracujących w redakcji, a także na zakup sprzętu komputerowego i wyposażenie studio, w którym prowadzimy testy.