Szczegółowość obrazu

Szczegółowość obrazu oraz obecność artefaktów takich jak mora i aliasing badamy nagrywając testowanym aparatem tablicę ISO 12233, tak by wypełniła ona kadr w pionie przy danych proporcjach obrazu. Analiza ma charakter jakościowy, jej wynikiem nie są wartości liczbowe.

W przypadku testowanego aparatu, ze względu na dużą liczbę trybów nagrywania, zdecydowaliśmy się podzielić niniejszy film na trzy części – jedną poświęconą filmowaniu w rozdzielczościach powyżej 4K, drugą nagraniom w 4K, a trzecią trybowi Full HD. Zaprezentujemy je w tej właśnie kolejności.

Tryby filmowe z rozdzielczością powyżej 4K zazwyczaj wypadają bardzo dobrze w starciu z naszą tablicą testową i tak jest też w tym przypadku - w każdym z prezentowanych trybów obraz jest świetnej jakości a zakłóceń jest niewiele.

Spójrzmy teraz na materiał 4K:

Zarówno w trybie z wykorzystaniem całej szerokości kadru, gdzie obraz jest nadpróbkowany, jak i przy filmowaniu z wykorzystaniem wycinka matrycy o rozdzielczości 4K, szczegółowość obrazu stoi na bardzo dobrym poziomie, a zakłóceń jest niewiele. Jakość obrazu jest również identyczna we wszystkich możliwych klatkażach, co także pochwalamy.

Pora na ujęcia w rozdzielczości Full HD:

Póki nie przekraczamy 100 kl/s w trybie z wykorzystaniem całej szerokości matrycy, jakość obrazu jest po prostu świetna, a ten ostatni najprawdopodobniej jest nadpróbkowany z całej rozdzielczości matrycy. Gdy przejdziemy do 200 i 300 kl/s, sytuacja zmienia się niestety o 180 stopni a jakość obrazu staje się słaba, przybywa też sporo zakłóceń.

W trybie odczytu z wycinka Pixel:Pixel (czyli z dodatkowym cropem 3x względem całej szerokości matrycy) jakość obrazu również jest co najwyżej przeciętna, więc ten sposób na zwiększenie zasięgu obiektywu polecamy jedynie w ostateczności.

Wyostrzanie

Testowany aparat oferuje wyostrzanie regulowane w 21-stopniowej skali – od −5 do +5 z krokiem co 0.5. Typową oznaką tego procesu w surowym materiale filmowym jest schodkowanie widoczne na ukośnych krawędziach.

Cały test do tej pory, podobnie jak testy fotograficzne, wykonaliśmy na minimalnym poziomie wyostrzania obrazu dostępnym w aparacie. Spójrzmy teraz, jak zwiększenie poziomu tego parametru wpływa na obraz:

Wyostrzanie zostało w testowanym aparacie zaimplementowane w rozsądny sposób. Nawet przy maksymalnej wartości tego parametru, w obrazie nie pojawia się schodkowanie ani inne zakłócenia, choć oczywiście obraz wygląda na nieco przeostrzony. Natomiast wartości z przedziału od −5 do okolic 0 spokojnie można stosować.

Szum

Szum w filmach, podobnie jak na zdjęciach, oceniamy w oparciu o scenkę testową, zarejestrowaną na różnych czułościach przy wyłączonej redukcji szumu w aparacie.

W przypadku filmu ocena, tak jak przy szczegółowości obrazu, nie ma charakteru liczbowego. Prezentowane poniżej opinie na temat maksymalnych czułości oferujących użyteczny obraz są oczywiście subiektywne – każdy użytkownik ma inną tolerancję dla szumu w obrazie filmowym.

Podobnie jak w przypadku szczegółowości obrazu, ze względu na dużą liczbę trybów nagrywania, postanowiliśmy rozdzielić materiał na tryby powyżej 4K, 4K i Full HD. Omówimy go w tej właśnie kolejności.

We wszystkich zaprezentowanych powyżej trybach nagrywania najwyższą użyteczną czułością wydaje się być ISO 3200. Powyżej tej wartości szum zaczyna dominować w obrazie, pojawiają się w nim również nieprzyjemne kolorowe placki.

Spójrzmy teraz na materiał w 4K:

Przy korzystaniu z całej szerokości matrycy, podobnie jak powyżej, najwyższą użyteczną czułością wydaje się być ISO 3200. Z kolei gdy przejdziemy do trybu odczytu matrycy Pixel:Pixel, wartość ta spada do ISO 1600. Powyższe uwagi dotyczą wszystkich klatkaży w danym trybie nagrywania, gdyż nie ma między nimi zauważalnych różnic.

Pora na ujęcia w rozdzielczości Full HD:

Jeśli chodzi o tryb z wykorzystaniem całej szerokości matrycy, to możemy w tym miejscu powtórzyć konkluzję z poprzednich akapitów - niezależnie od klatkażu lepiej nie przekraczać ISO 3200. Z kolei w trybie odczytu Pixel:Pixel już na ISO 800 szumu jest sporo, więc zdecydowanie lepiej nie przekraczać tej wartości.

Odszumianie

Panasonic Lumix GH6 oferuje identyczną skalę odszumiania, jak miało to miejsce w przypadku wyostrzania. Rozciąga się ona od wartości −5 do +5 z krokiem co 0.5, co daje łącznie 21 możliwych nastaw.

Standardowo w testach wszystkie ujęcia nagrywamy z wyłączoną redukcją szumu. Spójrzmy teraz, jak wygląda materiał, gdy zaczniemy zwiększać wartość tego parametru:

Odszumianie niestety działa dość agresywnie i zmienia szum o drobnej strukturze w nieprzyjemne pulsujące placki, dlatego też nie polecamy przekraczania okolic nastawy -2.5 w aparacie, jeśli już koniecznie chcemy w ogóle z wbudowanej redukcji szumu korzystać.

Najlepiej, jak zwykle, wypada odszumianie na postprodukcji, które w przeciwieństwie do tego w aparacie nie musi działać w czasie rzeczywistym i ma dostęp do większej mocy obliczeniowej. Należy jednak pamiętać, że skuteczność redukcji szumu, zwłaszcza tej międzyklatkowej (a takiej użyliśmy do ujęcia naszej scenki) zależy od charakteru i dynamiki danego ujęcia – w sytuacjach z dużą ilością ruchu utrata szczegółów wywołana przez odszumianie w aparacie zostanie zamaskowana rozmyciem ruchu, a z kolei międzyklatkowa redukcja szumu da kiepskie efekty.

Rolling shutter

Zjawisko nazywane potocznie rolling shutter wynika z faktu, że zdecydowana większość współczesnych matryc CMOS nie jest odczytywana z całej powierzchni jednocześnie, tylko „z góry do dołu”, wierszami. Stąd też o sile i uciążliwości tego zjawiska decyduje czas odczytu matrycy w danym trybie nagrywania. Rośnie on wraz z rozdzielczością oraz zależy od innych aspektów nagrywania – przykładowo czas odczytu będzie większy, gdy materiał filmowy jest nadpróbkowany (tzw. oversampling), a mniejszy, gdy np. matryca jest odczytywana z przeskakiwaniem linii (tzw. line skipping).

Przedstawmy jeszcze skalę odniesienia. Czasy odczytu poniżej 10 ms uznajemy za świetne – przy tak szybkich matrycach trzeba naprawdę „postarać się”, by zjawisko rolling shutter było zauważalne. Czasy między 10 a 15 ms to wyniki bardzo dobre. Czasy między 15 a 20 ms uznajemy za dobre, a między 20 a 25 ms za przeciętne. Wszystko powyżej 25 ms to wyniki złe, a powyżej 30 ms – bardzo złe.

Wyniki, jakie uzyskał Panasonic GH6, przedstawiają się następująco:

Wyniki uzyskane przez testowany aparat w większości mieszczą się w zakresach opisanych jako poziom bardzo dobry lub świetny. Jedynym wyjątkiem jest tryb 4:3 z wykorzystaniem całej powierzchni matrycy, gdzie czas robi się nieco gorszy. W porównaniu do aparatów z większymi matrycami nie są to wyniki złe, ale gdy porównać GH6 z konkurencyjnym OM-1, w którym najwolniejszy zmierzony czas odczytu wyniósł 5.2 ms, to pewien niedosyt pozostaje. Na tym przykładzie widać też wyraźnie przewagę matrycy z warstwą pamięci DRAM stosowanej w OM-1 nad też przecież nową matrycą w GH6.

Na koniec warto poczynić jeszcze jedną obserwację. We wszystkich poprzednich kategoriach testowych materiał nagrany w danym trybie w 25, 50 i 100 kl/s był nierozróżnialny. Tu jednak widać, że o ile czasy dla 25 i 50 kl/s są w granicach błędów pomiarowych identyczne, o tyle w 100 kl/s matryca wyraźnie przyspiesza. Oznacza to, że najprawdopodobniej zwiększa się jej taktowanie, czyli aparat włącza swego rodzaju "tryb turbo", podobny do tego, co często pokazują w testach aparaty Canona. Samo w sobie nie jest to niczym złym, choć rodzi pytanie, czemu w aparacie z aktywnym chłodzeniem "tryb turbo" nie jest tym domyślnym dla wszystkich klatkaży? Zapewne za taką a nie inną decyzją stoi czas pracy na baterii, ale to oczywiście jedynie nasza spekulacja. Niemniej jednak firma Panasonic mogłąby rozważyć wprowadzenie do GH6 opcji włączanego przez użytkownika trybu szybszego odczytu dostępnego także w 25 i 50 kl/s.