Element układu optycznego w postaci bryły o płaskich, na ogół nachylonych do siebie ścianach. Podstawowy typ pryzmatu to szklana bryła o prostokątnej podstawie i trójkątnym przekroju (pryzmat trójgraniasty). Promień światła wnikając do pryzmatu ulega załamaniu na obu skośnych powierzchniach pryzmatu.

Pryzmaty są używane zarówno w aparatach fotograficznych jak i lornetkach. W obu przypadkach służą do odwrócenia obrazu uzyskanego przez obiektyw.

Lornetki buduje się w dwóch podstawowych systemach związanych z ułożeniem pryzmatów (patrz poniższy rysunek). System prostszy i bardziej popularny nazywany jest, od nazwiska włoskiego optyka, systemem Porro. W tej konstrukcji pryzmaty są przesunięte względem siebie, co powoduje, że oś obiektywu znajduje się na trochę innej linii niż oś okularu. W drugim systemie, zwanym po polsku dachowym (ang. roof), obiektyw oraz pryzmaty i okular są ustawione w jednej linii. Daje to bardziej zwartą budowę i wyraźnie mniejsze rozmiary lornetki niż w systemie Porro. Zaleta ta jest ważna dla np. miłośników sportów ekstremalnych, alpinistów, myśliwych czy ornitologów, którzy biegają z lornetką po lesie czy górach i cenią sobie jej niewielkie rozmiary. Cecha ta jest natomiast mało ważna dla astronoma, który i tak najczęściej swój sprzęt umieszcza na statywie. Ceną za kompaktowe rozmiary jest większy stopień komplikacji optyki w systemie dachowym niż w systemie Porro. Wiązka światła w systemie dachowym jest najpierw rozdzielana na dwie, a potem ponownie łączona w jedną. Aby zrobić to dobrze i zapobiec przesunięciom fazowym zmniejszającym kontrast uzyskiwanych obrazów, elementy optyczne w systemie dachowym muszą być najwyższej jakości. Odbija się to oczywiście na cenie. Lornetka typu dachowego, dająca obrazy o takiej samej jakości jak lornetka typu Porro, jest około 2-3 razy droższa.

Kupując lornetkę należy zwracać uwagę na to, aby jej pryzmaty były zbudowane ze szkła typu BaK-4. Użycie tańszego szkła typu Bk7 powoduje wyraźne pociemnienie obrazu na brzegach pola widzenia (patrz winietowanie), co spowodowane jest nieefektywnym załamaniem promieni świetlnych zbieranych przez obiektyw i przechodzących przez brzegi pryzmatu.