Pentax Optio E90 miał swoją premierę w styczniu bieżącego roku i stanowi najnowszy model z serii prostych kompaktów Optio E. Trudno jednak wskazać bezpośredniego poprzednika testowanego modelu, bowiem aparaty z tej serii pojawiają się na rynku średnio co kilka miesięcy i różnią się od siebie zarówno pod względem stylistyki obudowy jak i oferowanych możliwości. Dla przykładu model E80 który pojawił się w sierpniu zeszłego roku, choć bardzo podobny pod względem specyfiki do testowanego tutaj E90, oferuje jednak nieco więcej. Umożliwia on między innymi nagrywanie filmów w formacie HD (czego w E90 nie odnajdziemy), oferuje szerszy zakres czułości i różni się również pod względem wyglądu.

W Pentaksie Optio E90 zastosowano matrycę CCD w typowym dla tej klasy rozmiarze 1/2.3 cala (format 4:3). Jej rozdzielczość wynosi 10 megapikseli, czyli podobnie jak większość testowanych kompaktów. Również pod względem oferowanych czułości testowany Pentax nie wyróżnia się niczym szczególnym, bowiem oferuje zakres od ISO 100 do ISO 1600. Aparat umożliwia zapis zdjęć w formacie JPEG w maksymalnej rozdzielczości 3648×2736 pikseli. Przy zapisie zdjęć w maksymalnej wielkości mamy również możliwość wyboru pomiędzy dwoma ustawieniami jakości obrazu. E90 posiada tryb seryjny, jednak ani specyfikacja ani instrukcja aparatu nie podają dokładnych danych na temat prędkości fotografowania. Testowany Pentax został wyposażony również tryb szybkich zdjęć seryjnych, w którym wykonuje automatycznie 16 zdjęć w czasie nieco ponad 2 s, przy czym pojedyncze zdjęcia mają rozdzielczość 640×480 pikseli i ostatecznie zapisywane są jako mozaika o rozmiarze 2560×1920 pikseli. Pod względem możliwości trybu filmowania E90 oferuje to samo, co większość testowanych kompaktów. Możemy zatem nagrywać filmy w w rozdzielczości VGA (640×480 pikseli) lub QVGA (320×240 pikseli) z możliwością wyboru prędkości pomiędzy 30 a 15 kl/s. Filmy zapisywane są w formacie AVI (Motion JPEG). Podczas rejestracji zoom optyczny jest niedostępny. Można natomiast korzystać z zoomu cyfrowego. Wielkość pliku wideo ograniczona jest do 2 GB.

----- R E K L A M A -----

W Pentaksie Optio E90 zastosowano obiektyw o 3-krotnym zoomie optycznym. Zakres ogniskowych wynosi 5.7–17.1 mm (ekwiwalent zakresu 32–94.5 mm dla pełnej klatki), a jego światłosiła zawiera się w przedziale od f/2.9 (szeroki kąt) do f/5.2 (tele). Konstrukcja obiektywu obejmuje 7 elementów ustawionych w 6 grupach, w tym 3 elementy są asferyczne. Pod względem kąta widzenia na szerokim końcu obiektyw E90 wypada zdecydowanie lepiej od opisywanego w poprzednim rozdziale Nikona. Kąt widzenia jest też szerszy niż w przypadku Canona A490. Do tego jednak co oferuje Fujifilm AX200 trochę brakuje. Pentax E90 dysponuje czasami otwarcia migawki w przedziale od 4 s do 1/2000 s, przy czym czasy dłuższe od 1/4 s dostępne są jedynie w trybie „Scena nocna”. Zasięg lampy błyskowej wynosi od 10 cm do 5.4 m na szerokim kącie oraz od 35 cm do 3.0 m przy ustawieniu tele.

Podstawowe źródło zasilania w przypadku Pentaksa E90 stanowią 2 baterie albo akumulatorki typu AA. Używać można baterii alkalicznych (2 dołączono do zestawu), na których aparat jest w stanie wykonać około 220 zdjęć albo baterii litowych (wydajność około 600 zdjęć). W przypadku akumulatorków należy używać niklowo-wodorkowych (Ni-MH). Istnieje również możliwość zastosowania opcjonalnego zasilacza sieciowego K-AC62. Pentax E90 posiada pamięć wewnętrzną o pojemności 6 MB. To jeszcze mniej niż w Fujifilm AX200 i przy zapisywaniu zdjęć w maksymalnej rozdzielczości i jakości wystarcza na zachowanie jednego pliku. Potencjalnym nabywcom Pentaksa radzimy zatem upewnić się przed wyjściem na rodzinny spacer czy w aparacie jest karta, bo wbudowana pamięć na wiele nie wystarczy, nawet jeśli zdecydujemy się zmniejszyć rozdzielczość zdjęć. A jeśli chodzi o karty pamięci, to Pentax E90 obsługuje format Secure Digital (SD/SDHC).

Budowa i jakość wykonania

Pentax Optio E90 wyróżnia się z pozostałych testowanych kompaktów obudową – została ona bowiem wyłożona gumową powłoką. Takie rozwiązanie ma dwie zalety: po pierwsze aparat nieco pewniej leży w dłoni, zatem prawdopodobieństwo jego przypadkowego upuszczenia jest mniejsze, po drugie taka obudowa zmniejsza prawdopodobieństwo uszkodzenia aparatu przy okazji upadku. Konstrukcja aparatu wygląda solidnie i zachowuje sztywność. W dopasowaniu poszczególnych elementów obudowy też nie widać niczego niepokojącego. E90 dostępny jest w dwóch wersjach kolorystycznych: bordowej i czarnej, z połyskującym srebrnym wykończeniem w lewej i w górnej części aparatu. Srebrne wykończenie znalazło się również wokół obiektywu.

Tradycyjnie po prawej stronie wyświetlacza LCD na tylnej ściance aparatu odnajdziemy większość dostępnych przycisków. Na samej górze znajdują się przyciski kontrolujące zoom w trybie fotografowania oraz służące do powiększania zdjęć lub przechodzenia do widoku miniaturek w trybie odtwarzania. Poniżej odnajdziemy dwa kolejne przyciski, z których lewy przełącza aparat w tryb odtwarzania, a prawy uruchamia funkcję wykrywania twarzy oraz funkcję wyzwalania migawki po wykryciu uśmiechu. Przechodząc niżej trafiamy na tradycyjny krzyżak wielofunkcyjny. Poszczególnym przyciskom kierunkowym krzyżaka przypisano następujące funkcje dodatkowe:

• górny – samowyzwalacz oraz tryb zdjęć seryjnych,
• prawy – tryb makro,
• dolny – MODE – pozwala wybrać tryb pracy aparatu,
• lewy – tryb pracy lampy błyskowej.

Na samym dole znajdziemy jeszcze dwa przyciski. Lewy uruchamia menu aparatu, a prawy oznaczony zieloną kropką przełącza aparat w łatwy tryb automatyczny.

Na górnej ściance znajdują się jedynie włącznik oraz spust migawki.

Podobnie jak w innych testowanych kompaktach, komora na baterie i kieszeń karty pamięci znajdują się na spodzie aparatu pod wspólną klapką. Tak samo jak Fujifilm AX200 oraz Nikon L21, jeśli chodzi o komunikację z urządzeniami zewnętrznymi, Pentax posiada wyłącznie uniwersalne gniazdo USB służące do podłączenia komputera, drukarki i telewizora. Znajdziemy je po prawej stronie obudowy.

Menu

Menu w E90 składa się z dwóch zakładek, które są identyczne zarówno w trybie fotografowania jak i odtwarzania. Pierwszą zakładkę stanowi menu fotografowania, które jest raczej skromne i zawiera 8 pozycji. Umożliwia między innymi wybór rozmiaru zdjęcia, czułości, rodzaju pola ostrości czy kontrolę kompensacji ekspozycji. Jedna z pozycji zawiera również opcje związane z ustawieniami trybu filmowania.

Nieco bogatsze jest menu ustawień, bowiem znajduje się w nim w sumie 13 pozycji. Można w nim dokonać typowych ustawień daty, czasu, języka, dźwięków, jasności wyświetlacza LCD, czy opcji oszczędzania energii.

Dodatkowe menu dostępne jest w trybie odtwarzania zdjęć, a wyświetlić je można wciskając dolny przycisk kierunkowy. Zawiera ono typowe elementy związane z przeglądaniem i edycją zdjęć: pokaz slajdów, filtry cyfrowe, ramki, zmiana rozmiaru, kadrowanie, kopiowanie, obracanie, redukcja czerwonych oczu, ochrona, opcje DPOF, odzyskiwanie przypadkowo skasowanych zdjęć.

Wyświetlacz

Pentax Optio E90, tak samo jak opisany w rozdziale trzecim Fujifilm AX200, posiada największy wyświetlacz LCD wśród testowanych kompaktów. Ma on przekątną o długości 2.7 cala, a jego rozdzielczość wynosi 230 tysięcy punktów. Istnieje również możliwość regulacji jasności obrazu w 7-stopniowej skali.

W trybie fotografowania mamy możliwość wyboru jednego z trzech sposobów wyświetlania informacji na ekranie LCD:

• wyłącznie kadr,
• kadr + podstawowe informacje,
• kadr + szczegółowe informacje.

Przejścia pomiędzy poszczególnymi trybami dokonujemy przyciskiem OK.

Podobny wybór mamy w trybie odtwarzania, w którym możemy wyświetlić samo zdjęcie lub w połączeniu z podstawowymi albo szczegółowymi informacjami.

Zdjęcia możemy również powiększać lub przeglądać w formie miniaturek oraz z poziomu kalendarza.

Użytkowanie

Tryb pracy Pentaksa E90 wybieramy dość intuicyjnym przyciskiem MODE (dolny przycisk kierunkowy). Do dyspozycji mamy:

• AUTO PICT – aparat automatycznie dobiera najodpowiedniejszy tryb tematyczny na podstawie analizy kadru. Użytkownik ma możliwość wyboru trybu ustawiania ostrości, trybu lampy błyskowej, użycia samowyzwalacza oraz ustawienia czułości ISO.
• P – tryb półautomatyczny, w którym aparat sam kontroluje parametry ekspozycji dając jednocześnie swobodę użytkownikowi w decydowaniu o pozostałych ustawieniach.
• Tryby tematyczne – zdefiniowane do konkretnych sytuacji tryby obejmujące: Sceny nocne, Portret nocny, Portret w połowie wysokości (tylko 3 Mpix), Filmowanie, Krajobraz, Kwiat, Portret, Plaża i śnieg, Sport, Cyfrowa redukcja drgań, Dzieci, Zwierzęta, Żywność, Naturalny odcień skóry, Świece, Panorama, Dodawanie ramki, Zachód słońca.

Warto przypomnieć, że aparat może również pracować w tzw. „łatwym trybie zielonym” (dedykowany przycisk w prawym dolnym narożniku tylnej ścianki), w którym aparat decyduje o znacznej większości ustawień (w szczególności menu fotografowania jest nieaktywne), a użytkownik może jedynie wyłączyć lampę błyskową, włączyć samowyzwalacz lub przełączyć autofokus w tryb makro albo „Pan focus”.

Użytkowanie Pentaxa E90 jest równie proste jak pozostałych testowanych kompaktów. Liczba pozycji w menu nie jest duża, podobnie jak liczba przycisków. Nie potrzeba wiele czasu żeby zapoznać się z dostępnymi w aparacie funkcjami. Choć E90 posiada tryb półautomatyczny i możemy ręcznie wybrać czułość, to niestety nie mamy możliwości ustawienia konkretnego balansu bieli. Zdani jesteśmy wyłącznie na automatykę, a szkoda. Jest to w końcu dość podstawowa funkcja, a jej brak trochę dziwi, zwłaszcza że automatyczny balans bieli bywa jednak zawodny, np. przy świetle żarowym. W Pentaksie nie zabrakło natomiast trybów tematycznych, a ich spora liczba zostanie z pewnością doceniona przez użytkowników polegających głównie na automatyce aparatu.

W przypadku Optio E90 można też trochę ponarzekać na brak podręcznego menu, które przyspieszyłoby dokonywanie niektórych ustawień. Aby ustawić czułość, wybrać tryb ramki AF czy zastosować kompensację ekspozycji musimy wchodzić do głównego menu. Pochwalić można fakt, że E90 posiada zarówno 2- jak i 10-sekundowy wyzwalacz i – co najważniejsze – raz wybrane ustawienie nie kasuje się po wykonaniu zdjęcia.

Jak już wspominaliśmy, instrukcja aparatu nie podaje dokładnej specyfikacji podstawowego trybu seryjnego. Możemy jednak stwierdzić, że na tle pozostałych kompaktów E90 nie wyróżnia się niczym szczególnym w tej kategorii. Zmierzona prędkość w trybie podstawowym jest na poziomie podobnym do Canona, czy Nikona, czyli około 0.95 kl/s. Podobnie jak w Nikonie L21, w E90 znajdziemy tryb 16 zdjęć wykonywanych z dużą prędkością. Jednak ze względu na niską rozdzielczość również i w tym wypadku należy to traktować jako gadżet do zabawy.

Dostęp do funkcji wykrywania twarzy w E90 jest bardzo szybki, bowiem posiada ona swój dedykowany przycisk. Pozwala on na uruchomienie zwykłego wykrywania twarzy lub w wersji z automatycznym wyzwalaniem migawki po wykryciu uśmiechu. Samo wykrywanie twarzy działa poprawnie, pod warunkiem, że, jak w pozostałych testowanych kompaktach, twarz zwrócona jest w stronę obiektywu. Pewne zastrzeżenia można natomiast mieć do automatycznego wyzwalania migawki poprzez detekcję uśmiechu. Proces ten wydaje się działać dość losowo, a migawka nie zawsze zostaje wyzwolona nawet w przypadku dość szerokiego uśmiechu.

W trybie makro Pentax E90 pozwala na fotografowanie z minimalnej odległości wynoszącej 10 cm dla szerokiego końca zakresu ogniskowych. Przykładowe zdjęcie uzyskane w trybie makro prezentujemy poniżej.

Wybrane tryby tematyczne

Do fotografowania wieczornych lub nocnych ujęć należy zastosować tryb „Scena nocna”. Ze względu na dłuższe czasy otwarcia migawki zaleca się użycie statywu. W trybie tym maksymalny czas ekspozycji może sięgać maksymalnie 4 sekund, dzięki czemu można użyć niskich wartości ISO, zmniejszając tym samym efekt zaszumienia obrazu. Zdjęcie wykonane w tym trybie prezentujemy poniżej. Wersja w pełnej rozdzielczości dostępna jest po kliknięciu w zdjęcie.

Pentax E90 posiada również tryb „Panorama cyfrowa”, który służy zarówno do wykonywania zdjęć i automatycznego składania panoramicznego ujęcia. Pojedyncza panorama składa się z trzech zdjęć. Na początek musimy określić kierunek fotografowania, a po wykonaniu pierwszego i drugiego zdjęcia część poprzedniego ujęcia widoczna jest z boku aktualnego kadru w formie półprzezroczystej nakładki. Dodatkowo na ekranie widoczne są niewielkie ikony (połówki ikony aparatu), które ułatwiają odpowiednie wykadrowanie kolejnego ujęcia.

Obracając aparat ikony te zbliżają się do siebie tworząc ostatecznie pojedynczą ikonę aparatu. Jeśli w trakcie obracania kolejne ujęcie nie jest odpowiednio dopasowane do poprzedniego, na ekranie pojawiają się dodatkowo strzałki wskazujące, czy aparat należy nieco podnieść lub opuścić. Po połączeniu obu połówek ikon następuje automatyczne wyzwolenie migawki i wykonanie kolejnego ujęcia. Po wykonaniu trzeciego zdjęcia panorama zastaje automatycznie utworzona i zapisana.

Wykonane w tym trybie panoramy prezentujemy poniżej. Aby wyświetlić zdjęcia w pełnej rozdzielczości wystarczy kliknąć na odpowiednią panoramę.

Na powyższych przykładach można zauważyć, że Pentax nie zawsze dobrze sobie radzi ze składaniem panoram. W szczególności ma problemy ze zdjęciami wykonanymi na szerokim końcu obiektywu.

Podsumowanie

Chyba najbardziej charakterystyczną cechą Pentaxa E90 jest jego obudowa. Gumowa powłoka zdecydowanie odróżnia go od pozostałych testowanych kompaktów. Pod innymi względami jest podobny do reszty aparatów. Jako jedyny co prawda posiada wyłącznie automatyczny balans bieli, ale ten w większości przypadków nieźle daje sobie radę. W E90 nie zabrakło też programów tematycznych oraz funkcji wykrywania twarzy z automatycznym wyzwalaniem migawki po wykryciu uśmiechu włącznie. Choć trzeba przyznać, że ta ostatnia funkcja nie zachwyciła nas swoją efektywnością. Podobnie jak inne kompakty tej klasy jest prosty w obsłudze i zapewnia dość wygodną pracę. Pod względem trybu seryjnego nie imponuje i prezentuje poziom porównywalny z Canonem i Nikonem. Wyróżnić można by jeszcze tryb zdjęć panoramicznych, choć jak pokazały przykłady, testowany Pentax nie radzi sobie tak dobrze ze składaniem zdjęć jak kompakt Fuji.

Zalety

• obudowa pokryta gumową powłoką,
• pewnie leży w dłoni,
• funkcja automatycznego tworzenia panoram,
• sprawna funkcja wykrywania twarzy,
• funkcja automatycznego wyzwalania migawki po wykryciu uśmiechu (aczkolwiek średnio efektywna),
• sporo programów tematycznych.

Wady

• wyraźna degradacja obrazu od ISO 800,
• wyraźna aberracja chromatyczna,
• brak dodatkowych trybów balansu bieli poza automatycznym,
• stosunkowo słaby tryb zdjęć seryjnych.

Przykładowe filmy

Motion JPEG AVI, 640×480 pix, 30 kl/s, 23 s, 21.4 MB

Motion JPEG AVI, 320×240 pix, 30 kl/s, 22 s, 9.9 MB

Zdjęcia przykładowe

Aparat: Pentax E90 Parametry: 14 mm, f/4.6, exp. 1/125 s, ISO 200 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 4.23 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 17 mm, f/5.2, exp. 1/250 s, ISO 800 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.82 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 17 mm, f/5.2, exp. 1/125 s, ISO 400 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.6 MB
Aparat: Pentax E90 Parametry: 11 mm, f/4.1, exp. 1/250 s, ISO 400 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.88 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 17 mm, f/5.2, exp. 1/125 s, ISO 100 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.86 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 11 mm, f/4.1, exp. 1/320 s, ISO 100 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.31 MB
Aparat: Pentax E90 Parametry: 6 mm, f/8.8, exp. 1/125 s, ISO 200 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.48 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 6 mm, f/8.8, exp. 1/60 s, ISO 100 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.36 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 6 mm, f/8.8, exp. 1/320 s, ISO 100 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.75 MB
Aparat: Pentax E90 Parametry: 6 mm, f/2.9, exp. 1/20 s, ISO 1600 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.31 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 6 mm, f/2.9, exp. 1/10 s, ISO 800 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.49 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 11 mm, f/4.1, exp. 1/200 s, ISO 400 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.56 MB
Aparat: Pentax E90 Parametry: 6 mm, f/2.9, exp. 1/13 s, ISO 1600 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 3.74 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 6 mm, f/2.9, exp. 1/6 s, ISO 800 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 4.09 MB	Aparat: Pentax E90 Parametry: 6 mm, f/2.9, exp. 1/320 s, ISO 200 Plik: JPEG, 3648×2736 pix, 4.65 MB