Filtry polaryzacyjne w fotografii używane są od dawna, bowiem od blisko 100 lat. Ich zdolność – przy odpowiednim ustawieniu położenia soczewki - do przepuszczania promieni światła spolaryzowanych tylko w pewnej płaszczyźnie, pozwala uzyskać bardzo ciekawe i przydatne rezultaty w fotografii. Specyfikę działania tego typu filtrów omówiliśmy już kilka lat temu w tym artykule oraz w przedmowie do testu kilkunastu wybranych modeli.

Z punktu widzenia osób fotografujących bardziej niż teoria istotne są jednak efekty, jakie możemy osiągnąć stosując filtry polaryzacyjne. Jednym z nich jest minimalizowanie odbić światła od rozmaitych powierzchni szklanych, metalicznych, czy ogólnie błyszczących, np. szyb, wody, czy liści. Kolejną i chyba najbardziej kojarzoną z „polarami” właściwością jest przyciemnienie błękitnego nieba. Co więcej, fotografując z filtrem polaryzacyjnym zyskujemy większą wyrazistość fotografowanych obiektów oraz lepsze nasycenie kolorów. Efekt tego filtra trudno uzyskać w postprodukcji, jako że fizycznie odcina on część promieni świetlnych docierających do matrycy. Być może w tej kwestii zaskoczy nas jeszcze fotografia obliczeniowa, dająca coraz to nowsze, dotąd niespotykane możliwości, ale na chwilę obecną najlepsze rezultaty osiągniemy „sprzętowo”.

Warto jednak wspomnieć o kilku wadach filtrów polaryzacyjnych. Pierwsza wynika z ich fizycznych właściwości – skoro odcinana jest część strumienia świetlnego, zdjęcie z filtrem będzie ciemniejsze, konieczne jest zatem zwiększenie ekspozycji o ok. 1.5-2 EV. Innym efektem, nierzadko spotykanym, jest ocieplenie kolorystyki zdjęcia. To rzecz jasna można skorygować na etapie obróbki, niemniej, idealny filtr powinien być po prostu neutralny.

----- R E K L A M A -----

ZASZALEJ NA ŚWIĘTA

Sony 600/4 FE GM OSS - KOMIS

47999 zł

Fujifilm GFX 50S II (2262 zdj.) - KOMIS

10999 zł

Sony 24-70/2.8 FE GM - KOMIS

3799 zł

Sony 70-200/2.8 FE GM OSS - KOMIS

6298 zł

Na rynku nieczęsto pojawiają się większe unowocześnienia w kategorii technologii produkcji filtrów polaryzacyjnych, dlatego tym bardziej zainteresowała nas nowa seria filtrów Marumi Prime Plasma Sputtering. Są to bowiem pierwsze produkty tego typu, w których do naniesienia powłok wykorzystano technologię napylania plazmowego.

Filtry konwencjonalne

W typowych filtrach polaryzacyjnych, nanoszenie powłok odbywa się w komorze próżniowej. Materiał powłokowy poddawany jest wysokiej temperaturze, w wyniku czego topnieje, a następnie paruje i przywiera do szklanej powierzchni filtra.

Głównym czynnikiem oddziałującym negatywnie na powłoki jest ciepło. Z uwagi na wrażliwość materiału powłokowego na nie, proces nanoszenia musi zachodzić stosunkowo szybko, co ogranicza ilość przenoszonego w tej sposób czynnika. Trudno uzyskać dużą liczbę warstw (w dodatku równomiernych), co ma niestety negatywny wpływ na ostateczną specyfikację wyprodukowanego filtra.

Napylanie plazmowe (Plasma sputtering)

Nową technologią wykorzystywaną w produkcji najnowszej serii filtrów Marumi Prime jest napylanie plazmowe. Układ zasilany jest wysokim napięciem, które wprowadza argon w stan plazmy, w wyniku czego gaz ten staje się zjonizowany. Dodatnie jony argonu bombardują materiał powłokowy zgromadzony przy katodzie, którego aniony dążą wówczas do anody. Tam znajduje się szklana powierzchnia filtra CPL, na której osadzają się cząsteczki folii polaryzacyjnej.

Brak wpływu wysokiej temperatury pozwala nanosić większą liczbę cienkowarstwowych powłok folii polaryzacyjnej, na dodatek o wyższej równomierności. Zastosowanie nowego, zaawansowanego technologicznie procesu implikuje szereg następujących zalet:

Bardzo niski współczynnik odbicia światła (ok. 0.18%)

Filtry Marumi Prime Plasma Sputtering mają prawie płaską charakterystykę współczynnika odbicia światła, z jedynie nieznacznymi fluktuacjami. W zasadzie w całym zakresie fal światła widzialnego osiąga on bardzo niskie wartości, a średnią obliczono na 0.18%. W przypadku typowych filtrów innych firm, średni współczynnik wynosi ok. 0.6-0.8%, natomiast w wysokiej klasy modelach produkowanych „starą” metodą producenci są w stanie zejść do ok. 0.3%.

To, że opisywany filtr Marumi Prime ma niski współczynnik odbicia widać wyraźnie nawet gołym okiem. Na poniższym zdjęciu zestawiliśmy dwa filtry: z lewej nowy Marumi Prime Plasma Sputtering, natomiast z prawej zwykły Marumi DHG. W przypadku tego pierwszego odbicie lampy LED pozostaje znacznie mniej intensywne.

Wierna kolorystyka

Typowe filtry polaryzacyjne mają niekiedy tendencję do zażółcania obrazu. Konsekwencją jest ocieplona kolorystyka zdjęcia, co uznajemy za niekorzystny efekt – najlepiej bowiem, by filtr zapewniał jak najwierniejsze odwzorowanie barw i nie wprowadzał żadnych zafarbów.

Zobaczmy poniższe zdjęcia przykładowe, wykonane przy zablokowanej nastawie balansu bieli, tj „światło słoneczne”.

Zdjęcie bez filtra

Zwykły filtr polaryzacyjny

Filtr polaryzacyjny Marumi Prime Plasma Sputtering

Widać wyraźnie, że zdjęcie wykonane ze zwykłym filtrem ma wyraźnie ocieploną tonację względem pozostałych.

Podwyższona wytrzymałość mechaniczna powłoki

Filtry użytkowane są w przeróżnych warunkach, także takich, które mogą je narazić na uszkodzenia. Dotyczy to również czyszczenia, np. szmatką mikrofibrową, która nie zawsze będzie idealnie czysta. Twarda i odporna powierzchnia filtra Marumi Prime Plasma Sputtering pozwala utrzymać to akcesorium w świetnym stanie przez długie lata. W tej kategorii warto także wspomnieć o odporności na wodę, tłuszcz i brud oraz odciski palców.

Niska podatność na gromadzenie ładunku elektrostatycznego

Filtry Marumi Prime Plasma Sputtering mają niewielką tendencję do gromadzenia ładunku elektrostatycznego. Jeśli jednak pojawi się jakiś ładunek, następuje szybkie jego samorozładowanie. Podstawową korzyścią takiego zachowania jest fakt, że minimalizuje się przywieranie kurzu do filtra. A w razie czego, łatwo go usunąć za pomocą np. gruszki fotograficznej.

Wysoka równomierność wykonanych powłok

Nowa technologia zapewnia wyższą precyzję nakładania powłok, co znacznie poprawia ich równomierność na całej powierzchni filtra. To praktycznie eliminuje artefakty w postaci pierścieni Newtona, pojawiające się niekiedy na zdjęciach w przypadku innych filtrów.

Podsumowanie

Filtry Marumi Prime Plasma Sputtering stanowią interesującą nowość wśród filtrów polaryzacyjnych. Nowa technologia o odmiennej specyfice pozwoliła zoptymalizować proces nanoszenia warstw folii polaryzacyjnej, a to przekłada się na kilka istotnych zalet. Do najważniejszych zaliczymy niski współczynnik odbicia światła przez szkło filtra oraz zachowanie wiernej kolorystyki fotografowanego obrazu. Nie bez znaczenia pozostaje także niewielka podatność na przywieranie kurzu, a także łatwość czyszczenia.

Filtry Marumi Prime Plasma Sputtering będą dostępne w dziewięciu rozmiarach średnicy, tj od 49 do 82 mm.

Materiał powstał we współpracy z firmą K-Consult, dystrybutorem filtrów Marumi