[ang. noise reduction]

----- R E K L A M A -----

Szumy, których nie da się wyeliminować sprzętowo, można usunąć lub zdecydowanie zniwelować ich wpływ, za pomocą specjalnych algorytmów działających w aparacie cyfrowym lub za pomocą programów komputerowych, podczas dalszej obróbki. Ich działanie nazywamy ogólnie redukcją szumów.

Istnieje wiele programów usuwających przykry szum, który często najbardziej widoczny jest na jednolitych płaszczyznach, takich jak niebieskie niebo. Należy być jednak ostrożnym podczas ich stosowania, gdyż niektóre z metod przez nie używanych niekorzystnie wpływają na ostrość obrazu, rozmywając nieco krawędzie. Dlatego warto używać renomowanego software’u.

Weźmy przykładowe zdjęcie wykonane aparatem Nikon Coolpix 3700 – przeciętny cyfrowy kompakt, o matrycy 3.2 Mpix z czasem ekspozycji 2 sek., i przesłonie F=2.83. Aparat ten nie posiada wbudowanej funkcji redukcji szumów.

Scena była fotografowana w mieszkaniu przy niezbyt dobrych warunkach oświetleniowych, co wpłynęło na wydłużenie czasu ekspozycji przez aparat. Po powiększeniu zaznaczonego obszaru wyraźnie widać różnokolorowy szum.


Bardzo rzuca się on w oczy i psuje zdjęcie. Jednakże można się go pozbyć. Ja w tym celu użyłem funkcji „Reduce Noise” w programie Adobe Photoshop CS2. Efekt widać poniżej.


Szumy są tym większe, im większa jest temperatura w której pracuje matryca, gdy wydłuża się czas ekspozycji, który wystawia matrycę na dłuższe działanie niepowołanych bodźców, lub gdy wykorzystuje się wysokich czułości ISO. Dlatego najbardziej wyczuleni na szum są osoby dużo fotografujące w nocy, m.in. astronomowie. Aby zrobić dobre zdjęcie słabego obiektu, wykorzystują metodę statkowania. Polega ona na zrobieniu jak największej ilości zdjęć (od kilku do kilku tysięcy, w zależności od potrzeb) o tych samych parametrach jednemu obiektowi, tym samym sprzętem. Następnie zdjęcia te nakłada się na siebie i obiekty słabo widoczne wzmacniają się, dając bardzo dobre efekty. Warto zaznaczyć, że metoda ta nie tylko uwidacznia istniejące na zdjęciu detale ale i wydobywa nowe szczegóły, niewidoczne na pojedynczych klatkach. Jednak aby uniknąć wzmocnienia się szumów, przed przystąpieniem do składania klatek, używa się metody odejmowania obrazów. Polega ona na tym, że tuż przed, lub zaraz po wykonaniu wszystkich potrzebnych zdjęć, zakrywa się obiektyw aparatu, tak by nie docierało do niego żadne światło i wykonuje się jeszcze jedno zdjęcie, nie zmieniając parametrów ekspozycji. Taki obraz nazywa się ciemną klatką [ang. dark frame] lub potocznie „darkiem”. Widoczne są na nim wyłącznie szumy powstałe na matrycy. Następnie odejmuje się od poszczególnych klatek dark frame, uzyskując obraz praktycznie wolny od szumów. Aby zwiększyć skuteczność niwelacji szumów, niektórzy robią więcej niż jedną ciemna klatkę. Proces ten przedstawiają poniższe rysunki: pierwszy z nich, to pojedyncza klatka z widocznymi gwiazdami z gromady otwartej Plejady, drugi obraz to ciemna klatka, zaś trzeci, to 12 obrazków złożonych ze sobą, od których odjęty był dark frame.