Na wykresie umieściliśmy wartości całkowitego zakresu tonalnego (czarne punkty) i uzależnionego od szumu. W tym drugim przypadku czerwone punkty odpowiadają sytuacji, w której zdjęcia charakteryzuje się stosunkiem SNR=0.1 (szumu do sygnału), a zielone SNR=0.25. Nazywamy to wysoką i dobrą jakością zdjęć.

Całkowity zakres tonalny przy czułości 100 ISO wyniósł około 7.5 EV, co jest bliskie analogicznej wartości dla Olympusa E-3. W dalszym zakresie ISO zakres spada do średniej wartości 7.0 EV. To nieco mniej niż w E-3 u którego wartość 7.7 EV utrzymuje się w zasadzie w całym zakresie ISO. Jak widać grzebanie w RAW-ach nie popłaca.

Różnic pomiędzy tymi aparatami jednak nie dostrzeżemy jeśli spojrzymy na wykres pokazujący zakres tonalny przy uwzględnieniu szumów - tu dają o sobie znać ciut wyższe szumy Olympusa. Przy najlepszej jakości zdjęcia różnica 0.3 EV dla czułości 100 ISO ginie w błędzie pomiarowym. Na wyższych czułościach wartości zakresu tonalnego pokrywają się jeszcze dokładniej.

Przypominamy, że powyższe wartości otrzymaliśmy jako wynik obliczeń programu Imatest na zdjęciach RAW tablicy Stouffer 4410 przekonwertowanych do 48-bitowych TIFF-ów. Dla osób, które wykonują i zapisują zdjęcia w formacie JPEG, pokazujemy wycinki testowej tablicy szarości. Przypominamy, że sąsiednie pola w tablicy Stouffer 4410 różnią się o wartość 0.3 EV. Można wiec łatwo wyliczyć sobie zakres tonalny na zdjęciach 24-bitowych uzyskanych wprost z aparatu.

ISO	Granica bieli
100
200
400
800
1600
3200
6400
ISO	Granica czerni
100
200
400
800
1600
3200
6400

Zobaczmy teraz jak zachowuje się dynamika tonalna przy wyciąganiu szczegółów ze zdjęcia prześwietlonego lub niedoświetlonego. Jak zawsze dwa nocne zdjęcia wykonaliśmy przy czułości 100 i 1600 ISO, przysłonie f/11 i czasach odpowiednio 30 i 2 s. Pliki RAW zostały przekonwertowane do 48-bitowych TIFF-ów, a następnie w programie Adobe Lightroom zostały maksymalnie doświetlone o +4 EV i przyciemnione o -4 EV. Efekty takiej procedury można ocenić w dalszej części rozdziału.

Poniżej zestawiliśmy ze sobą trzy aparaty: Pentax K20D, Olympus E-3 i Sony A350. Test E-3 już opublikowaliśmy, natomiast A350 trafiło do nas dosłownie na moment, dlatego skorzystaliśmy z okazji i z ciekawości postanowiliśmy sprawdzić jak wypada matryca w tym aparacie na tle K20D. A350 posiada bowiem detektor CCD o rozdzielczości 14.2 miliona pikseli, czyli bardzo podobnej do tej K20D.

Jak widać rozjaśnienie o 4 EV powoduje gwałtowny wzrost szumu. W K20D jest go więcej, jednak sama dynamika tonalna w ciemnych obszarach jest lepsza. Obraz jest bardziej kontrastowy niż w E-3. W przypadku zdjęć z Pentaxa należy jednak wziąć pod uwagę redukcję szumu, której przy stosowaniu długich czasów nie da się wyłączyć. Zatem rzeczywisty szum na tych wycinkach powinien być większy. Dodatkowo redukcja szumów odbywa się kosztem szczegółów, których w Pentaxie jest najmniej. Matryca CCD w A350 sprawuje się pod tym względem najlepiej. Fakt ten pozostawiamy na razie bez komentarza do czasu wykonania pełnego testu Sony A350. Przy czułości 1600 ISO te trzy modele zachowują się podobnie - tak samo kiepsko. Żadnej przewagi CMOS-a, który powinien lepiej pracować na wysokich czułościach, nie uświadczymy. Kolorowe "ciapki" szumu są tutaj nawet największe właśnie u K20D. Wychodzi szydło z worka, bo przy czasie 2 sekund aparat nie włączył już automatycznego odszumiania i obraz dostajemy niejako w naturze.

100 ISO
	0 EV	+4 EV
K20D
E-3
A350
1600 ISO
	0 EV	+4 EV
K20D
E-3
A350

Wyciąganie szczegółów z przepaleń jest często niemożliwe. Saturacja pikseli powoduje bezpowrotną utratę informacji i wygładzenie sygnału. Zarówno dla 100 i 1600 ISO Pentax K20D i Sony A350 zachowują się podobnie, z małą przewagą A350. E-3 wyraźnie odstaje pokazując większy silniejsze przepalenia.

100 ISO
	0 EV	-4 EV
K20D
E-3
A350
1600 ISO
	0 EV	-4 EV
K20D
E-3
A350