Rozdzielczość

Testy rozdzielczości przeprowadzamy na podstawie zdjęć odpowiedniej tablicy testowej. Zdjęcia wykonywane są przy czułości ustawionej na ISO 100 dla różnych ogniskowych i różnych wartości przysłony i zapisywane w formacie JPEG oraz RAW. Następnie za pomocą programu Imatest przeprowadzamy obliczenia zarówno dla centrum, jak i brzegu kadru. Wyniki prezentujemy w postaci wartości funkcji MTF50.

Na osi poziomej wykresów rozdzielczości zwykle odkładamy wartość przysłony, a ogniskowe obiektywu oznaczamy różnymi kolorami. Testowany aparat pozwalał na wybór jedynie dwóch wartości przysłony dla każdej ogniskowej i taka forma wykresu byłaby nieczytelna. Tym razem na osi poziomej odkładamy efektywną ogniskową, a na osi pionowej tradycyjnie wartość MTF50. Dla pełnej informacji w tabeli poniżej podajemy dostępne przysłony dla ogniskowych pokazanych na wykresach rozdzielczości.

Na wykresach poniżej przedstawiamy wyniki pomiarów rozdzielczości dla minimalnie wyostrzonych JPEG-ów w centrum kadru (górny panel) i na brzegu kadru (dolny panel).

Okazuje się, że rozdzielczość osiąga wysokie wartości tylko w centrum kadru i tylko dla najkrótszych ogniskowych. Potem szybko spada. W górnej połowie dostępnego zakresu ogniskowych rozdzielczość stabilizuje się na poziomie prawie dwa razy niższym, niż dla najkrótszej ogniskowej. Przy tym zależność od przysłony jest słaba. Na brzegu kadru rozdzielczość niewiele zmienia się w zależności od ogniskowej i cały czas jest dość niska.

Porównanie rozdzielczości JPEG-ów z CASIO FX100, z Canona G11 i z Samsunga EX-1 na najkrótszych ogniskowych pokazuje, że w centrum kadru od konkurentów odstaje niewiele, ale wypada bardzo blado na brzegu. Porównanie najdłuższej ogniskowej Samsunga czyli 72 mm, ogniskowej 83 mm w Canonie i 80 mm w CASIO pokazuje słabsze wyniki CASIO na całym kadrze. G11 na najdłuższej swojej ogniskowej czyli 140 mm daje rozdzielczości prawie dwa razy większe niż FH100 na 150 mm.

Wiemy, że JPEG-i mogą dawać fałszywe wrażenie na temat rozdzielczości, dlatego przyjrzyjmy się wykresom rozdzielczości zmierzonej na surowych zdjęciach z Exilima FH100.

Zachowanie rozdzielczości w zależności od ogniskowej i przysłony okazuje się być praktycznie takie samo, jak na JPEG-ach, ale wszystko przeskalowane jest mniej więcej do wartości o połowę niższych. Porównanie do Canona G11 i Samsunga EX-1 również w tym przypadku pokazuje nieco gorsze osiągi Exilima w centrum kadru i na najkrótszych ogniskowych oraz znacznie gorsze osiągi dla pozostałych ogniskowych oraz na brzegu kadru.

Pewnym usprawiedliwieniem może być tutaj fakt krotności zoomu w porównywanych obiektywach. W CASIO krotność ta wynosi 10 razy, w Canonie 5 razy, a w Samsungu już tylko 3 razy. Musimy też uprzedzić informację z późniejszego rozdziału i stwierdzić, że słaba celność autofokusa może zaniżać uzyskane wyniki o kilka procent. Nie zmienia to jednak wyników porównań. Z drugiej strony można powiedzieć, że w przypadku odbitek w standardowym formacie oraz przy oglądaniu zdjęć na ekranie, nawet Full HD, wyraźnych różnic rozdzielczości tych aparatów za bardzo nie widać. Można to dostrzec porównując wycinki w skali 1:1. Dodatkowo trzeba stwierdzić, że rozdzielczość zdjęć wyraźnie pogarsza się wraz ze wzrostem czułości. Dzieje się tak na skutek zastosowania silnego odszumiania za pomocą mało zaawansowanych metod.

Na zakończenie tej części rozdziału prezentujemy wycinki zdjęć tablicy testowej (w formacie JPEG) w skali 1:1 z okolic centrum kadru dla maksymalnej i minimalnej rozdzielczości.

JPEG
24 mm, f/3.2	240 mm, f/16.1

Autofokus

Autofokus w CASIO EX-FH100 może pracować w trybie pojedynczym lub ciągłym (w menu nazywany stałym). Użytkownik ma do wyboru obszar punktowy (centralny), wielopunktowy, w wybranym punkcie, śledzenie poruszającego się obiektu oraz wykrywanie twarzy.

Jeszcze przed sprawdzeniem wyników tej części testu trzeba zaznaczyć, że do naszych rąk trafił egzemplarz wcześniej używany i nie można mieć ostatecznej pewności co do jego stanu technicznego. Przy pierwszym kontakcie z tym aparatem nieco zaniepokoiły nas krótkotrwałe dźwięki podobne do bzyczenia osy. Okazało się, że tak słychać mechanizm autofokusa.

W ramach testu celności autofokusa wykonaliśmy serię 50 zdjęć tablicy rozdzielczości, każdorazowo przeogniskowując obiektyw. Ogniskową ustawiliśmy na 80 mm, a przysłonę na f/4,6. Wyniki przedstawiamy poniżej w postaci histogramu. Na osi poziomej odłożone są procentowe wartości odchyłek od najlepszego pomiaru MTF50 w serii, a na osi pionowej odsetek liczby zdjęć mieszczących się w danym zakresie rozdzielczości.

Celność autofokusa okazała się słaba, a jeżeli wziąć pod uwagę dużą głębię ostrości aparatów kompaktowych – bardzo słaba. Zdjęcia o maksymalnej ostrości jaką może dać optyka zdarzają się sporadycznie, a przeważnie tracimy kilka do kilkunastu procent rozdzielczości.

Aberracja chromatyczna

W przypadku obiektywu z 10-krotnym zoomem można spodziewać się wystąpienia problemów ze skuteczną korekcją aberracji chromatycznej. Jak poradzili sobie optycy CASIO możemy zobaczyć na wykresie poniżej.

Wszystko wskazuje na to, że obiektyw został zoptymalizowany tak, aby aberracja chromatyczna była najmniejsza mniej więcej w środku zakresu dostępnych ogniskowych. Przy ogniskowej 127 mm jest ona mała i praktycznie nie przeszkadza. Niestety wszędzie poza tym jest duża, a na końcach zakresu nawet bardzo duża.

Nic nie wskazuje na to, aby aberracja chromatyczna była programowo usuwana ze zdjęć zapisywanych w formacie JPEG.

W tabelce poniżej prezentujemy w skali 1:1 wycinki zdjęć tablicy testowej, przedstawiające krawędzie czerni i bieli na zdjęciach z najwyższym i najniższym poziomem aberracji chromatycznej.

80 mm, f/10.5	30 mm, f/3.5

Dystorsja

Oprogramowanie CASIO FH100 koryguje dystorsję na zdjęciach zapisywanych w formacie JPEG. Praktycznie na wszystkich ogniskowych jest ona nieuciążliwa lub znikoma. Niestety w surowych zdjęciach tak przyjemnie nie jest. Na najkrótszej ogniskowej (24 mm) mamy dużą dystorsję beczkową sięgającą poziomu −4.15%, ale już przy 30 mm jest wielkość to zaledwie −0.25%. Później mamy do czynienia z dystorsją poduszkową, która swoje maksimum na poziomie +2.30% osiąga przy ogniskowej 80 mm. Przy dalszym wydłużaniu ogniskowej dystorsja poduszkowa lekko spada i dla 240 mm osiąga wartość 1.46%. W tabeli poniżej przedstawiamy zdjęcia tablicy testowej dla wspomnianych ogniskowych. JPEG-i ułożyliśmy na przemian z RAW-ami.

24 mm; JPEG

24 mm; RAW

30 mm; JPEG

30 mm; RAW

80 mm; JPEG

80 mm; RAW

240 mm; JPEG

240 mm; RAW

Koma i astygmatyzm

W tabeli poniżej pokazujemy wycinki zdjęć diody świecącej w dużej odległości, której obraz umieszczaliśmy w centrum oraz w rogu kadru.

24 mm, centrum	24 mm, brzeg
108 mm, centrum	108 mm, brzeg
240 mm, centrum	240 mm, brzeg

Tym razem spotkało nas pozytywne zaskoczenie. W prawdzie na krótkich ogniskowych efekt komy jest widoczny, ale widać też, że jest ona tam korygowana dość dobrze. Obraz diody nie jest przecinkiem lecz swego rodzaju chmurką. Wraz z wydłużaniem ogniskowej wpływ komy na otrzymywane obrazy maleje do poziomu, przy którym praktycznie przestaje ona mieć wpływ na jakość zdjęć.

Największy astygmatyzm obserwujemy dla ogniskowej 150 mm. Sięga on aż 28%. Niewiele lepiej jest na końcach zakresu ogniskowych. Przy 24 mm jego wartość to 23.8%, a przy 240 mm 22.4%. Ogniskowe pośrednie wypadają trochę lepiej z astygmatyzmem na poziomie kilkunastu procent. Najlepiej jest przy 35 mm, bo jedynie 2.1%. Generalnie poziom astygmatyzmu jest wysoki. Wypada jednak dodać, że podobne wpadki widzieliśmy wśród innych aparatów kompaktowych (np. Canon G10). W tym miejscu również musimy zastrzec, że nie znamy historii testowanego aparatu i nie da się wykluczyć, że jakieś uderzenie lub upadek miało wpływ na wzrost astygmatyzmu.

Winietowanie

Dla najkrótszej ogniskowej i maksymalnego otworu względnego notujemy winietowanie na poziomie 47.2% (−2.1 EV). Przymknięcie przysłony daje nieznaczną poprawę sytuacji – dla f/7.5 spadek jasności w rogach kadru wynosi 46.6% (−2.03 EV). Winietowanie spada bardzo szybko wraz z wydłużaniem ogniskowej. Dla 30 mm efekt winietowania jest już na poziomie 16.1% (−0.54 EV). Od 35 mm do 240 mm utrzymuje się na poziomie kilku procent (poniżej −0.25 EV). Swoje minimum wynoszące 2.3% (−0.07 EV) osiąga dla 240 mm i f/16.1. Wszystkie przytoczone powyżej liczby dotyczą zdjęć zapisanych w formacie RAW. Korekcja dystorsji w JPEG-ach powoduje odcięcie rogów zdjęć tam, gdzie winietowanie jest największe. Efektem ubocznym jest więc zmniejszenie tego zjawiska na stworzonych obrazach.

To, jak winietowanie wpływa na wygląd obrazu z aparatu, można zaobserwować na poniższych zdjęciach jednorodnie oświetlonej powierzchni, wykonanych dla różnych wartości ogniskowej. Dla porównania obok zdjęć w formacie JPEG umieściliśmy zdjęcia w formacie DNG (RAW).

24 mm, f/3.2, JPEG	24 mm, f/3.2, RAW
48 mm, f/4.0, JPEG	48 mm, f/4.0, RAW
150 mm, f/4.6, JPEG	150 mm, f/4.6, RAW
240 mm, f/16.1, JPEG	240 mm, f/16.1, RAW

Odblaski

CASIO EX-FH100 ma obiektyw złożony z 11 elementów ułożonych w 10 grupach. Jest zatem sporo powierzchni, które przy zdjęciach pod ostre światło mogą powodować powstawanie różnego rodzaju blików świetlnych i odblasków. Poniżej prezentujemy przykładowe zdjęcia zrobione dla różnych wartości ogniskowej, pokazujące wspomniane efekty.

24 mm, f/3.2

48 mm, f/9.3

240 mm, f/16.1

W tej kategorii CASIO niestety zalicza kolejną porażkę. Jedynie na najkrótszych ogniskowych w przypadku umieszczenia w rogu kadru silnego źródła światła odblaski są bardzo nieliczne i słabe. Wraz z wydłużaniem ogniskowej ich ilość i natężenie szybko rośnie przyczyniając się do znacznego spadku kontrastu zdjęć. Na najdłuższej ogniskowej widać już głównie artefakty i trudno dostrzec ich tło. W tym miejscu znowu musimy dopisać zastrzeżenie spowodowane faktem stanu obiektywu w aparacie jaki trafił do naszej redakcji. Otóż obiektyw był dość silnie zabrudzony. Staraliśmy się umyć go jak najdelikatniej i jak najskuteczniej, ale zawsze pozostaje niepewność pozostania cienkich warstw tłuszczu lub wcześniejszego uszkodzenia zewnętrznych powłok.

Makro

W trakcie fotografowania aparatem CASIO FH-100 zauważyliśmy, że w przypadku małej odległości przedmiotu od obiektywu autofokus sam przełącza się w tryb makro.

Przy efektywnej ogniskowej 24 mm minimalna odległość końca obiektywu od przedmiotu, przy której udawało się uzyskać potwierdzenie ustawienia ostrości wynosiła około 10 cm. Przy ogniskowej 80 mm odległość ta wzrosła do około 14 cm. Dla najdłuższej ogniskowej potwierdzenie ostrości udawało się uzyskać przy odległości około 50 cm. Podjęliśmy próby wyznaczenia ogniskowej, przy której udawało się uzyskać największą skalę obrazu. Okazało się, że jest to 40 mm. Poniżej prezentujemy przykładowe zdjęcia wykonane w trybie makro.

24 mm makro

40 mm makro

240 mm makro

W porównaniu do optyki Samsunga EX-1 makro w CASIO EX-FH100 wygląda trochę gorzej, a w porównaniu do obiektywów w kompaktach Canona wypada zupełnie blado.