RX100 dobrze leży w jednej ręce, choć brak przedniego uchwytu może powodować wrażenie wysuwania się aparatu z ręki. Dużo lepszym chwytem wydaje się podtrzymywanie całego korpusu lewą ręką pod obiektywem. Pozwala to na swobodne operowanie prawą ręką, a więc i szybkie zmienianie parametrów. Dla osób trzymających aparat oburącz przy użyciu kciuka i palca wskazującego obsługiwanie tego modelu nie powinno być problematyczne.

Spust migawki jest bardzo czuły – wystarczy delikatnie go dotknąć, by aktywować pomiar i ustawienie autofokusa oraz nieznacznie docisnąć, by zrobić zdjęcie. Nie wyczuwa się typowego dla takich przycisków podwójnego skoku. Może to spowodować, że nieobeznany ze sprzętem użytkownik aktywuje rejestrację zdjęcia w przypadkowym momencie – co zdarzyło się podczas testów. Trzeba też wspomnieć, że w trakcie noszenia w kieszeni kurtki aparat dwukrotnie sam się włączył. W związku z powyższym najwłaściwszym rozwiązaniem wydaje się trzymanie aparatu w dostarczonej wraz z nim skórzanej kaburze.

Jak już zaprezentowaliśmy w poprzednim rozdziale, RX100 jest w dość dużym zakresie konfigurowalny. Możliwe jest np. przypisanie lewemu i prawemu przyciskowi wybieraka 4-kierunkowego wyboru balansu bieli i czułości matrycy. Dzięki temu w trybach P/A/S fotografowanie nie wymaga zagłębiania się w menu w poszukiwaniu odpowiednich opcji. Szkoda jednak, że nadrukowane na obudowie oznaczenia tychże klawiszy sugerują typową nierozbudowaną funkcjonalność aparatu kompaktowego. Gdyby producent zdecydował się na opis, tak jak to zrobiono w aparacie Panasonic Lumix LX-7, nie byłoby żadnych wątpliwości, że mamy w ręku model zaawansowany.

----- R E K L A M A -----

Rozczarowuje brak możliwości sterowania aparatem z zewnątrz. Nie podłączymy wężyka spustowego ani nie użyjemy pilota na podczerwień. W tej sytuacji staje się zagadką, jak skutecznie korzystać z opcji czasu B w trakcie kilkuminutowych ekspozycji.

Warto podkreślić wagę przycisku Fn. Daje on nam dostęp do podręcznego menu, którego zawartość możemy dostosowywać do swoich potrzeb. Dodatkowo producent oferuje korzystanie z trybu przywoływania ustawień MR. Dzięki temu, pomimo uczucia ograniczonej ergonomii, aparat da się obsługiwać łatwo i szybko.

Model nie jest wyposażony w funkcję bracketingu z prawdziwego zdarzenia. Posiada jedynie namiastkę z krokiem 1/3 czy 2/3 EV (typowym dla lustrzanek Sony Alpha), która może ułatwić poprawne naświetlenie zdjęcia, ale trudno uznać ją za pomocną przy ręcznym wykonywaniu fotografii o szerokiej dynamice tonalnej. Brakuje też funkcji interwałometru oraz nagrywania filmu w trybie miniatury.

Menu

RX100 posiada menu, które zorganizowano w sposób znany z ostatnich lustrzanek SLT Sony; jest bardzo czytelne i funkcjonalne. Zostało podzielone na 7 grup ułożonych w formie poziomych zakładek, których nie trzeba przewijać w pionie. Poszczególne grupy zawierają menu:

• fotografowania (5 zakładek),
• filmowania (1 zakładka),
• ustawień własnych (3 zakładki),
• odtwarzania (2 zakładki),
• karty pamięci (1 zakładka),
• ustawień zegara (1 zakładka),
• konfiguracji (3 zakładki).

Jak widać, aparat dysponuje dość dużą liczbą opcji, na które mamy wpływ. Praktyka pokazuje jednak, że przydałaby się możliwość definiowania własnego menu z najczęściej przez nas wykorzystywanymi opcjami, co zaoszczędziłoby czasu na ich poszukiwanie. Małym pocieszeniem jest możliwość aktywacji menu na stronie z poprzednio ustawianym elementem.

Ergonomię pracy z aparatem bardzo poprawia przycisk Fn. Udostępnia on maksymalnie do 7 funkcji, które możemy wybrać spośród następujących:

• kompensacja ekspozycji,
• tryb ostrości,
• obszar AF,
• ISO,
• tryb migawki,
• tryb pomiaru ekspozycji,
• tryb błysku,
• korekcja błysku,
• balans bieli,
• DRO/Auto HDR,
• strefa twórcza,
• efekt wizualny,
• efekt gładkiej skóry,
• jakość obrazu,
• rozmiar obrazu,
• wykrywanie twarzy/uśmiechu,
• format (proporcje) obrazu,
• nie ustawiono.

Podczas wykonywania zdjęć przycisk DISP służy do przełączania zakresu informacji dostępnych na wyświetlaczu. Zawsze jednak u dołu ekranu widoczny jest wąski czarny pasek z podstawowymi parametrami ekspozycji (czas migawki, liczba przysłony, kompensacja ekspozycji oraz czułość ISO). Z dodatkowych elementów, które możemy wyświetlić na ekranie, mamy do wyboru:

• brak informacji,
• elektroniczną poziomicę,
• histogram,
• dodatkowe informacje u góry ekranu oraz graficzna skala migawki i przysłony u dołu,
• informacje o ustawieniach aparatu u góry i z lewej strony ekranu.

Każde wciśnięcie klawisza DISP powoduje przełączenie do następnego zestawu informacji z listy powyżej. Listę możemy jednak modyfikować, aktywując i dezaktywując poszczególne jej elementy w menu konfiguracji klawisza DISP.

Mamy również możliwość osobnego włączenia pomocniczej siatki kadrowania (trzy rodzaje).

W trybie odtwarzania zdjęć możemy wyświetlić dodatkowe informacje na trzy sposoby. Poza widokiem samej fotografii do dyspozycji mamy również wersję z podstawowymi informacjami oraz tryb z miniaturką połączoną ze skróconymi danymi EXIF i histogramami RGBY. Możemy także uruchomić pokaz slajdów.

W wypadku filmów dostępne jest tylko krótkie podsumowanie informacji o klipie i włączenie jego odtwarzania. Możemy skorzystać z pauzy, przewijania do przodu i tyłu oraz odtwarzania w zwolnionym tempie.

Oczywiście aparat oferuje też przełączenie w tryb miniaturek – do wyboru mamy widok 2×2 lub 3×3 (konfigurowalny w menu ustawień aparatu). W tym trybie możemy wybrać, czy chcemy oglądać zdjęcia JPG, katalog z filmami MP4 lub też filmy AVCHD.

Szybkość

Aparat nie wykazuje spowolnienia podczas regularnej pracy. Oczywiście większość filtrów cyfrowych wymaga chwili na przetworzenie zdjęcia, ale nie jest to czas powodujący frustrację użytkownika.
RX100 potrzebuje ok. 2.5 s od momentu włączenia zasilania do wykonania pierwszej fotografii – jest to wartość typowa dla kompaktu, który musi wysunąć obiektyw.

Zdjęcia seryjne

Aparat posiada dwa tryby zdjęć seryjnych: zwykły oraz tzw. priorytet szybkości, czyli wyłączenie układów AF na czas wykonywania serii zdjęć. Deklarowaną przez producenta szybkość serii rzędu 10 kl/s możemy osiągnąć tylko przy formacie zapisu JPG oraz zablokowanym układzie AF (priorytet szybkości) – dokładne pomiary wskazują na 11.49 kl/s przy zapisie do bufora pamięci aparatu. W trybie normalnym prędkość spada do ok. 2.3 kl/s niezależnie od formatu zapisu plików. Aparat także nie zapisuje danych z dużą prędkością: według wykonanych przez nas pomiarów opróżnianie bufora odbywa się z maksymalną szybkością ok. 15 MB/s. To dużo poniżej możliwości nowoczesnych kart pamięci. Bufor wewnętrzny według pomiarów ma wielkość ok. 80 MB, co powoduje, że całkowity czas jego opróżnienia to ok. 5 s.

Pomiary wykonaliśmy korzystając z karty Sandisk Extreme Pro UHS-I 633×95MB/s. Wyniki testów zaprezentowane są w formie poniższych wykresów:

Powyższe wykresy pokazują, że po zapełnieniu bufora pamięci szybkość rejestracji wynosi niecałą 1 kl/s dla plików JPG, 0.76 kl/s dla plików RAW oraz 0.52 kl/s dla plików RAW+JPG. Z praktycznego punktu widzenia to niewielkie wartości, dlatego osoby chcące rejestrować szybkie wydarzenia powinny wykonywać krótkie serie w trybie z preselekcją ostrości w taki sposób, by nie dopuszczać do zapełnienia się bufora wewnętrznego aparatu. Istotną informacją może być też, że używanie w tym modelu drogich i szybkich kart nie zwiększy szybkości rejestracji zdjęć, a jedynie prędkość ich odczytu w czytniku komputerowym.

Autofokus

System ustawiania ostrości w Sony RX100 działa w oparciu o detekcję kontrastu. Dysponujemy następującymi trybami ustawiania ostrości:

• pojedynczym (AF-S),
• ciągłym (AF-C),
• manualnym (MF),
• pojedynczym z korekcją ręczną (DMF, Direct Manual Focus).

Możemy wybrać obszar ustawiania ostrości:

• wielopunktowy,
• centralny,
• elastyczny punktowy.

RX100 umożliwia wykrywania twarzy i uśmiechu (z automatycznym wyzwalaniem migawki) oraz funkcję śledzenia obiektu.

Ustawianie ostrości w RX100 odbywa się całkiem szybko i celnie – przy dobrym oświetleniu autofokus w najnowszym kompakcie Sony zachowuje się poprawnie. Podczas wykonywania zdjęć przykładowych nie doświadczyliśmy żadnych problemów, a szybkość jego działania była zadowalająca. Przy słabym świetle autofokus wspomagany jest przez diodę, choć trzeba mieć świadomość, że strumień światła przez nią generowany nie jest mocny – daje radę wyłącznie przy ostrzeniu na położonych blisko obiektach.

W trybie MF do ręcznego ustawiania ostrości służy przedni pierścień sterujący. Jego poruszenie skutkuje automatycznym powiększeniem obrazu na wyświetlaczu (8.6- lub 17.1-krotnie). Funkcję tę oczywiście można wyłączyć odpowiednią opcją w menu. Aby ułatwić ręczne ustawianie ostrości, do dyspozycji mamy również funkcję „focus peaking” powodującą oznaczanie w trybie rzeczywistym zarysów obiektów, które znajdują się w płaszczyźnie ostrości. Do wyboru mamy 3 poziomy intensywności kolorowania (wysoki, średni, niski) oraz 3 kolory (biały, czerwony, żółty).

Działanie funkcji focus peaking

Lampa błyskowa

Wbudowana lampa błyskowa ma zasięg od 30 cm do 17.1 m dla szerokiego kąta oraz od 55 cm do 6.3 m dla najdłuższej ogniskowej (czułość ISO Auto). Kompensację mocy błysku możemy regulować w zakresie od −2 do 2 EV, z krokiem 1/3 EV. W standardowej konfiguracji aparatu pod prawym przyciskiem kierunkowym odnajdziemy opcje związane z trybem pracy lampy błyskowej:

• lampa wyłączona,
• błysk automatyczny,
• błysk wypełniający,
• synchronizacja z długimi czasami,
• synchronizacja na drugą kurtynę.

Aparat jest też wyposażony w funkcję redukcji efektu czerwonych oczu. RX100 nie posiada gorącej stopki, nie można więc użyć go wraz z innymi lampami zewnętrznymi. Nie da się ustawić ręcznie mocy na absolutne minimum, co byłoby przydatne przy wyzwalaniu zewnętrznych lamp błyskowych wyposażonych w fotocele.

Typowy test siły błysku lampy jaki przeprowadzamy, polega na zrobieniu zdjęcia z czasem ekspozycji 1/100 sekundy, czułością ISO 100 i przysłoną f/8.0. Ogniskową obiektywu ustawiamy na ekwiwalent 50 mm.

Sony RX100	Samsung EX2F

Tradycyjnie wykonaliśmy też dwa dodatkowe zdjęcia w trybie P. W pierwszym przypadku ustawiliśmy czułość na ISO 100 i pozwoliliśmy aby aparat dobrał parametry ekspozycji (czas 1/30 sekundy, przysłona f/3.2). W drugim przypadku aparat wybrał również automatycznie odpowiednią wartość czułości (1/60 s, f/3.2).

Tryb P, ISO 100	Tryb P, ISO 250 (Auto)

Stabilizacja

Sony RX100 został wyposażony w system optycznej stabilizacji obrazu, którą producent nazwał SteadyShot. By sprawdzić jej skuteczność wykonaliśmy po kilkadziesiąt zdjęć na najdłuższej ogniskowej z czasem ekspozycji z zakresu od 1/125 do 1/4 sekundy zarówno dla stabilizacji wyłączonej, jak i włączonej. Poniższy wykres pokazuje odsetek nieudanych zdjęć wykreślony w funkcji czasu ekspozycji wyrażonego w EV, przy czym punkt zerowy odpowiada czasowi 1/125 sekundy:

Jak widać, największa odległość pomiędzy odpowiadającymi sobie punktami sięga wartości około 3 EV. Taki wynik należy uznać za dobry i jednocześnie wystarczający w znacznej większości zastosowań, do jakich aparat jest przeznaczony.

Zdjęcia o dużym zakresie dynamiki

Podczas fotografowania mamy dostęp do trybów rozszerzonego zakresu dynamicznego: DRO oraz HDR. Tryb DRO polega na innym przetwarzaniu wykonanego zdjęcia, natomiast tryb HDR oferuje wykonanie 3 zdjęć z zakresu od 1 EV aż po 6 EV i złożenie ich w obraz wynikowy. Warto wspomnieć, że funkcja HDR dostępna jest tylko przy rejestracji zdjęć JPG bez zapisywania zdjęć składowych – nie możemy wykorzystać go jako szybkiego bracketingu ekspozycji dla plików RAW.

HDR wyłączony

HDR włączony

Panoramy

Tryb fotografii panoramicznej w RX100 wydaje się nieco ograniczony w stosunku do tego, co zwykle oferuje firma Sony. Dysponujemy tylko panoramami dwuwymiarowymi o rozmiarze standardowym lub szerokim.

Przed rozpoczęciem tworzenia panoram możemy zadecydować o balansie bieli, trybie pomiaru ekspozycji i pracy układu autofokusa. Lampa błyskowa jest niedostępna, a zoom obiektywu ustawiony na wartość minimalną (szeroki kąt). Wykonywanie panoram jest stosunkowo proste: wystarczy wcisnąć spust migawki i przesuwać aparat w zdefiniowanym kierunku. Po wykonaniu wszystkich niezbędnych zdjęć aparat przystępuje do składania ich w fotografię panoramiczną.

Warto odnotować, że przy wybieraniu kierunku panoramy zapamiętywana jest orientacja aparatu, co służy później prawidłowemu ustawieniu obrazu. W praktyce oznacza to, że możemy tworzyć panoramę poziomą, trzymając aparat w pionie. Gdy przerwiemy rejestrację zdjęć przed osiągnięciem pełnego rozmiaru panoramy, pozostała część kadru zostanie wypełniona kolorem czarnym.

Analizując panoramy wytworzone przez RX100 możemy uznać, że aparat bardzo dobrze je składa – choć zdarza się, że łączenie krzywizn (np. budynków) nie jest idealne. Trzeba tu wspomnieć o dostępie do „strefy twórczej” przy robieniu zdjęć panoramicznych – oznacza to, że możemy wykonywać panoramy np. czarno-białe lub w odcieniach sepii.

Filtry cyfrowe

Aparat RX100 dysponuje zestawem kilku filtrów cyfrowych:

• Aparat zabawka (normalny, zimny, ciepły, zielony, magenta),
• Kolor pop,
• Posteryzacja (czarno-biała lub kolorowa),
• Zdjęcia retro,
• High-key: Miękki,
• Kolor częściowy (czerwony, zielony, niebieski, żółty),
• Czarno-biały o dużym kontraście,
• Miękka ostrość (niski, średni, wysoki),
• Malowidło HDR (niski, średni, wysoki),
• Czarno-biały o bogatej gradacji,
• Miniatura – obszar ostry może być wybrany automatycznie lub też ręcznie w poziomie (u góry kadru, pośrodku, na dole) oraz w pionie (po lewej stronie, pośrodku, po lewej),
• Akwarela,
• Ilustracja (niski, średni, wysoki).

Z powyższych filtrów możemy korzystać wyłącznie wtedy, gdy nie zapisujemy zdjęć w formacie RAW. W czasie używania filtrów blokowana też jest także „strefa twórcza”.

Zabawka (normalny)	Zabawka (zimny)	Zabawka (ciepły)
Zabawka (zielony)	Zabawka (magenta)	Pop
Posteryzacja (czarno-biała)	Posteryzacja (kolor)	Retro
High-key: Miękki	Kolor selektywny: czerwień	Kolor selektywny: zieleń
Kolor selektywny: niebieski	Kolor selektywny: żółty	Czarno-biały o dużym kontraście
Miękki (niski)	Miękki (średni)	Miękki (wysoki)
Malowidło HDR (niski)	Malowidło HDR (średni)	Malowidło HDR (wysoki)
Czarno-biały o bogatej gradacji	Miniatura	Akwarela
Ilustracja (niski)	Ilustracja (średni)	Ilustracja (wysoki)

Filmowanie

Sony RX100 posiada dedykowany przycisk pozwalający rozpocząć nagrywanie filmów w dowolnym momencie. Większą kontrolę w zakresie filmowania mamy w oddzielnym trybie wideo, znajdującym się na kole nastaw. Po jego wybraniu dostępne jest nagrywanie filmów we wszystkich trybach ręcznych (P, A, S oraz M) przy jednoczesnym zachowaniu możliwości ich konfiguracji. Co więcej – producent pozwala na zmianę parametrów ekspozycji (przysłony, migawki, czułości, kompensacji) również w trakcie filmowania.

Sony RX100 oferuje nagrywanie filmów w następującej rozdzielczości:

• format AVCHD Full HD (1920 × 1080 px)
  • 50i, 24 Mb/s (FX),
  • 50i, 17 Mb/s (FH),
  • 50p, 28 Mb/s (PS),
• format MP4
  • HD (1440 × 1080 px), 12 Mb/s, 25 kl/s,
  • VGA (640 × 480 px), 3 Mb/s, 25 kl/s.

Podczas rejestrowania filmów aparat pozwala redukować dźwięk szumu wiatru oraz używać stabilizacji obrazu. Oprócz powiększenia optycznego w trakcie filmowania dostępny jest również zoom cyfrowy. Gdy zamierzamy ręcznie ustalać ostrość w czasie nagrywania, użytecznym okaże się tryb „focus peaking”. Należy jednak zwrócić uwagę na bezwładność pierścienia – nie jest to typowy obiektyw manualny, a jedynie serwomechanizm, więc reaguje z niewielkim opóźnieniem.

Podczas nagrywania filmów możemy skorzystać z funkcji „Efekt wizualny”. Filtry dostępne dla trybu filmowego to:

• Aparat zabawka,
• Kolor pop,
• Posteryzacja,
• Zdjęcie retro,
• High-key: Miękki,
• Kolor częściowy,
• Czarno-biały o dużym kontraście.

MTS, H.264/MPEG-4 AVC, 1920×1080 50p, 36,18 MB, 11 s

MTS, H.264/MPEG-4 AVC, 1920×1080 50p, 40,89 MB, 12 s

MTS, H.264/MPEG-4 AVC, 1920×1080 50p, 36,07 MB, 11 s

MTS, H.264/MPEG-4 AVC, 1920×1080 50p, 36,07 MB, 11 s

MTS, H.264/MPEG-4 AVC, 1920×1080 50p, 20,24 MB, 6 s

Stabilizacja:
• Włączona: 16 MB
• Wyłączona: 17,41 MB

Format MTS:

• Wysoka jakość (PS): 1920×1080 50p, 26 Mbps, 20 MB, 6 s
• Średnia jakość (FX): 1920×1080 50i, 21 Mbps, 16 MB, 6 s
• NIska jakość (FH): 1920×1080 50p, 15 Mbps, 12 MB, 6 s

Format MP4:

• 1440×1080 25p 12Mbps 8.84 MB, 5 s
• MP4 640×480 25p 3Mbps 2.85 MB, 7 s

Automatyczne kadrowanie portretowe

Aparat RX100 posiada funkcję automatycznej korekcji kadrowania przy wykonywaniu zdjęć portretowych. By ją aktywować, musimy wybrać format zdjęć JPG, wielopunktowy tryb autofokusu oraz wykrywanie twarzy. Przy takiej konfiguracji po zrobieniu zdjęcia aparat na podglądzie pokaże dodatkową ramkę, która ma określać optymalny kadr. Na karcie pamięci zostaną zapisane dwa obrazy: oryginalny oraz automatycznie przycięty.

Niestety, kreatywność tego trybu jest mocno ograniczona – po wykonaniu kilkunastu zdjęć nasuwa się wniosek, że wszystkie wyglądają bardzo podobnie, a przez to są monotonne.