Aparat bardzo dobrze trzyma się w ręce, co w dużej mierze zawdzięczamy specjalnie ukształtowanemu przedniemu uchwytowi. Jednak by wygodnie go obsługiwać, nie wystarczy trzymanie aparatu w jednej dłoni. Co ciekawe, sam uchyt jest demontowalny, przez co możliwe będzie stosowanie innych (o ile takowe pojawią się w ofercie), np. o większym zagłębieniu. Spust migawki pracuje standardowo – by wykonać zdjęcie, potrzebne jest mocniejsze jego dociśnięcie.

----- R E K L A M A -----

Pracę z aparatem ułatwiają przedni i tylny pierścień, których funkcje możemy zamienić, korzystając z odpowiedniej opcji w menu. W dalszej części artykułu przy wspominaniu pierścieni sterujących odnosić się będziemy jedynie do ich domyślnych funkcji.

XZ-2 posiada dwa dodatkowe programowalne przyciski: Fn1 i Fn2. Funkcje, które możemy im przypisać, wymieniamy poniżej. Przycisk Fn1:

• blokada ekspozycji,
• podgląd głębi ostrości,
• pomiar balansu bieli,
• zmiana punktu AF na wcześniej zdefiniowany (w menu konfiguracji),
• aktywacja cyfrowego powiększenia 2x,
• ustawianie dla filtra konwersyjnego (blokada pozycji zoomu dla najdłuższej ogniskowej),
• filtr ND,
• bez funkcji.

Przycisk Fn2:

• tryb stabilizacji,
• tryb obrazu,
• program tematyczny (SCN),
• filtr cyfrowy (ART),
• balans bieli,
• tryb wyzwalania migawki,
• ustawianie proporcji boków zdjęcia,
• jakość obrazu,
• jakość filmu,
• tryb lampy błyskowej,
• kompensacja błysku,
• tryb pomiaru ekspozycji,
• tryb autofokusu,
• czułość ISO,
• tryb priorytetu twarzy,
• filtr ND,
• bez funkcji.

Przyciskowi Fn1 przypisujemy funkcję zgodnie z przedstawioną listą. W wypadku Fn2 definiujemy zakres listy opcji, przełączając się między nimi za pomocą kolejnych wciśnięć klawisza. To dlatego, że zmiana opcji udostępnianej przez przycisk Fn2 następuje poprzez obrót głównego pierścienia sterującego. Ta informacja zdaje się być kluczową do zrozumienia sposobu programowania klawiszy funkcyjnych. Nie możemy jednak oprzeć się wrażeniu, iż przyciskowi Fn1 też można byłoby przypisać modyfikowane pierścieniem głównym opcje (podczas jego wciśnięcia), co pozwalałoby np. na sterowanie czułością ISO oraz balansem bieli bez zagłębiania się w menu aparatu.

Aparat wyposażony jest w obiektyw o ekwiwalencie ogniskowych 28–112 mm. Do rejestrowania szerszych ujęć możemy wykorzystać tryb panoramy, jednak tu trzeba liczyć się z małym rozczarowaniem: w przeciwieństwie do XZ-1 model nie posiada funkcji automatycznego łączenia zdjęć składowych. W zamian producent rozbudował filtry artystyczne oraz dał możliwość ich dalszej modyfikacji. Liczba programów tematycznych też została zwiększona – z ważniejszych nowości na pewno warto wspomnieć o możliwość rejestrowania zdjęć HDR. Aparat zyskał też dostęp do funkcji komunikacji bezprzewodowej (przy użyciu kart EyeFi lub FlashAir). Wartościowym dodatkiem jest tryb wielokrotnej ekspozycji oraz wbudowany filtr ND pozwalający ograniczyć ilość światła wpadającego do aparatu. Przydaje się tym bardziej, że model nie posiada szybkiej migawki – najkrótszy możliwy do uzyskania czas to 1/2000 s, co przy chęci zastosowania czułości ISO 100 oraz przysłony f/1.8 ograniczałoby użycie aparatu w miejscach silnie naświetlonych.

Ekran dotykowy

Obsługa dotykowa nie jest, niestety, konsekwentna. Podczas używania aparatu skorzystamy jedynie z prostych gestów przy przeglądaniu obrazów oraz dotykowego AF (z wyzwalaniem migawki lub bez). Można także obsługiwać dotykowo tryb Live SPK oraz instrukcje na żywo, co opisane jest w dalszej części tego rozdziału.

Tryby pracy

Aparat XZ-2 może pracować w następujących trybach uruchamianych poprzez koło trybów:

• iAuto – inteligentna automatyka,
• P – program AE,
• A – tryb preselekcji wartości przysłony,
• S – tryb preselekcji czasu migawki,
• M – tryb manualnego ustawiania przysłony i czasu migawki,
• C1, C2 – tryby wstępnie zaprogramowane przez użytkownika,
• SCN – programy tematyczne,
• ART – tryb automatyczny z wykorzystaniem wybranego filtra artystycznego.

Za wyjątkiem trybu iAuto oraz M zmianę głównego parametru (takiego jak np. wartość przysłony w trybie A czy program tematyczny trybu SCN) uzyskujemy przez obrót przedniego pierścienia, pracującego w trybie skokowym, podczas gdy tylnego używamy do kompensacji ekspozycji. W trybie M przedni pierścień steruje wartością przysłony, a tylny – czasem migawki.

Menu

Menu XZ-2 aktywujemy poprzez wciśnięcie dedykowanego przycisku. Jest ono zorganizowane w formie 5 głównych zakładek:

• podstawowe opcje fotografowania,
• zaawansowane opcje fotografowania,
• odtwarzanie i retusz,
• opcje aparatu,
  • A – ostrość,
  • B – przyciski pokrętła i dźwignie,
  • C – dźwięk i połączenia z PC/TV,
  • D – wyświetlacz,
  • E – ekspozycja,
  • F – lampa błyskowa,
  • G – kolorystyka zdjęć,
  • H – rejestrowanie,
  • I – filmowanie,
  • J – inne nastawy,
• konfiguracja aparatu.

Menu – podstawowe opcje fotografowania

Menu – zaawansowane opcje fotografowania

Menu – odtwarzanie i retusz

Menu – opcje aparatu

Menu – konfiguracja aparatu

Duża liczba opcji może utrudniać obsługę aparatu. By tego uniknąć, producent oferuje możliwość korzystania z podręcznego menu dostępnego jako jeden z ekranów poglądu na żywo (aktywowany za pomocą przycisku OK).

Dla początkujących przewidziano uproszczony tryb pracy, dostępny w trybie iAuto i nazwany Instrukcje na żywo. Polega on na dotykowym sterowaniu aparatem i definiowaniu takich parametrów jak:

• nasycenie,
• kolory (cieplejsze / zimniejsze),
• jasność,
• rozmycie tła,
• pokazanie ruchu.

Instrukcje na żywo

W tym trybie dostępne jest też menu instruktażowe ukazujące w bardzo prosty sposób podstawowe zasady fotografowania.

Instrukcje na żywo – pomoc

Innym trybem jest Live SPK. Dzięki niemu uzyskujemy dostęp do modyfikacji następujących parametrów:

• czułości ISO,
• trybu wyzwalania migawki,
• trybu lampy błyskowej,
• kompensacji błysku,
• balansu bieli z dostrajaniem w osi B oraz G,
• trybu obrazu,
• przestrzeni koloru,
• trybu priorytetu twarzy,
• trybu pomiaru ekspozycji,
• proporcji kadru,
• trybu zapisu,
• trybu AF z wyborem punktu AF,
• stabilizacji obrazu,
• filtra ND.

Live SPK

Wybór parametru odbywa się poprzez używanie klawiszy kierunkowych, a zmiany wartości dokonujemy po wciśnięciu klawisza OK przyciskami LEWO i PRAWO. Alternatywnie możemy wybrać parametr, obracając tylny pierścień, a zmianę wartości wywołać obrotem pierścienia przedniego (tylko wtedy, gdy przednia dźwignia nie jest przełączona na pracę płynną). Live SPK wspiera także obsługę dotykiem – zmieniamy parametry, wielokrotnie dotykając pól odpowiednich opcji.

Dokładniejszy opis należy się zmianie parametrów w trybie obrazu, gdyż oferuje on dodatkowo możliwość natychmiastowej ich regulacji. Funkcja ta nie działa podczas pracy z grupą ART. Dla trybów innych niż ART możemy modyfikować:

• ostrość, w zakresie od −2 do +2,
• kontrast, w zakresie od −2 do +2,
• nasycenie, w zakresie od −2 do +2,
• gradację, czyli korektę tonalności zdjęcia:
  • automatyczną, polegającą na podziale kadru na wiele regionów, dla których analiza przeprowadzana jest niezależnie – nastawa ta jest optymalna dla bardzo kontrastowych scen,
  • normalną,
  • high-key, rozjaśniającą obraz,
  • low-key, przyciemniającą obraz.

W trybie monochrom zmianom podlegają poniższe parametry:

• ostrość i kontrast (w sposób opisany powyżej),
• filtry: czarno-biały, neutralny, żółty (reprodukujący w naturalny sposób kolorystykę nieba), pomarańczowy (podkreślający kolorystykę nieba), czerwony (mocno podkreślający kolorystykę nieba), zielony (mocno podkreślający kolorystykę liści),
• ton obrazu: neutralny, sepia, niebieski, purpurowy, zielonkawy.

Kolejnym sposobem operowania aparatem jest tak zwane sterowanie na żywo. Dostępne jest ono po wciśnięciu klawisza OK we wszystkich trybach pracy za wyjątkiem iAuto. W ramach tej opcji uzyskujemy dostęp do modyfikacji następujących parametrów:

• trybu stabilizacji obrazu,
• trybu obrazu,
• balansu bieli,
• trybu wyzwalania migawki,
• proporcji obrazu,
• trybu zapisu,
• trybu lampy błyskowej,
• kompensacji błysku,
• trybu pomiaru ekspozycji,
• trybu autofokusu,
• czułości ISO,
• trybu priorytetu twarzy,
• ustawienia filtra ND.

Sterowanie na żywo

Parametry wybieramy za pomocą klawiszy kierunkowych GÓRA i DÓŁ bądź tylnego pierścienia. Zmiany wybranego parametru dokonujemy przy użyciu klawiszy kierunkowych LEWO oraz PRAWO lub poprzez przedni pierścień sterujący, o ile jest nastawiony na pracę skokową. Dostępność trybów po naciśnięciu klawisza OK możemy definiować w menu konfiguracji (sekcja D) w sposób opisany poniżej.

• Dla trybu iAuto:
  • instrukcje na żywo,
  • sterowanie na żywo,
  • live SPK.
• Dla trybu P/S/A/M:
  • sterowanie na żywo,
  • live SPK.
• Dla trybu ART:
  • menu ART,
  • sterowanie na żywo,
  • live SPK.
• Dla trybu SCN:
  • menu SCN,
  • sterowanie na żywo,
  • live SPK.

Niestety, programiści nie ustrzegli się błędu. Mimo możliwości wybrania jednoczesnej dostępności kilku trybów, w praktyce użyteczny będzie tylko jeden (najczęściej pierwszy aktywny na liście).

Podczas wykonywania zdjęć przycisk INFO służy do przełączania zakresu informacji dostępnych na wyświetlaczu:

• brak informacji,
• histogram,
• światła i cienie,
• poziomica.

To, które z wyżej wymienionych będą dostępne, konfigurujemy w menu (zakładka 3, sekcja D).

W konfiguracji aparatu możemy określić, które z dostępnych ekranów mają być wyświetlane. Ciekawym dodatkiem jest też możliwość konfiguracji określenia jasnych partii oraz cieni histogramu. Aparat nałoży na obraz linie kadrowania, używając jednego z 4 wzorów:

• siatki 4×4,
• siatki 3×3,
• celownika,
• linii perspektywy.

W trybie odtwarzania zdjęć możemy wyświetlić dodatkowe informacje na trzy sposoby. Poza widokiem samej fotografii do dyspozycji mamy wersję z podstawowymi informacjami, tryb ze skróconymi danymi EXIF i histogramami RGBY, sam histogram oraz informacje o niedoświetleniach i prześwietleniach. Przełączanie między tymi ekranami odbywa się za pomocą przycisku INFO. Rodzaj ekranów do dyspozycji uda się także ustawić w menu konfiguracji.

Przeglądanie

Podczas przeglądania zdjęć możliwe jest powiększenie fragmentu obrazu w następujących krokach: 2, 3, 5, 7, 10 i 14x. Powiększanie jest tak realizowane, by domyślne centrum widoku było w punkcie, na którym aparat ustawiał ostrość. Możemy także uruchomić pokaz slajdów.

W tym trybie wybierzemy sposób przejścia między slajdami (normalne, ściemnianie, zoom), czas wyświetlania każdego z nich (od 2 do 10 s), podkład muzyczny (cosmic, breeze, mellow, dreamy lub urban) oraz zdecydujemy, czy chcemy przeglądać tylko zdjęcia czy także klipy filmowe.

W trybie przeglądania przycisk Fn1 odpowiada za ochronę zdjęć, czyli zabezpieczenie przed przypadkowym usunięciem. Klawisz nagrywania natomiast służy zaznaczaniu wielu fotografii w celu ich grupowego zabezpieczenia bądź usunięcia.

Oczywiście producent oferuje też przegląd miniaturek – do wyboru mamy widok 4, 9 lub 25 zdjęć. Tryb ten też możemy ustawić w menu. Ponieważ określamy dostępność poszczególnych sposobów prezentacji miniatur, da się skonfigurować aparat tak, że nie będą one w ogóle dostępne.

Podczas podglądu zdjęcia wciśnięcie klawisza OK powoduje wyświetlenie menu podręcznego umożliwiającego edycję zdjęcia, zabezpieczenie fotografii, nagranie krótkiej notatki głosowej, obrót zdjęcia, uruchomienie pokazu slajdów, drukowanie oraz kasowanie zdjęcia. W wypadku pliku JPEG menu edycji zawiera:

• kompensację cieni,
• usunięcie czerwonych oczu,
• przycięcie zdjęcia,
• zmianę proporcji zdjęcia,
• zmianę wielkości zdjęcia,
• e-Portret, czyli automatyczny retusz twarzy.

Menu edycji zdjęcia

Przy plikach RAW nie możemy skorzystać z opcji drukowania, a edycja polega jedynie na utworzeniu pliku JPEG zgodnie z aktualnymi nastawami aparatu. Oznacza to, że XZ-2 nie udostępnia specjalnego menu grupującego najważniejsze operacje, takie jak balans bieli czy też korekta ekspozycji. Musimy najpierw odpowiednio ustawić aparat, późnej uruchomić odtwarzanie zdjęć i aktywować edycję pliku RAW. Uda się nam w ten sposób wybrać tryb obrazu, balans bieli czy też wielkość i proporcje boków pliku JPEG – niestety, aparat ignoruje ustawienie korekty ekspozycji.
Trzeba przyznać, że nie jest to najszczęśliwsze rozwiązanie: wydaje się, iż funkcja wywoływania plików RAW nie została dobrze przemyślana, a dostawiono ją na siłę.

W wypadku filmów dostępne jest tylko krótkie podsumowanie informacji o klipie i włączenie jego odtwarzania. Możemy skorzystać z pauzy oraz przewijania do przodu i tyłu. Aparat nie umożliwia edycji klipów filmowych.

Szybkość

Ogólne wrażenie z obsługi menu aparatu jest pozytywne. Nie odczuwa się żadnych przestojów przy uaktywnianiu różnych opcji menu czy przeglądaniu zdjęć. Jedynie w trybie wyświetlenia 25 miniatur na ekranie lekko daje się we znaki powolność odczytu danych z karty pamięci. Czas potrzebny do przygotowania aparatu do pracy jest typowy dla modeli tej klasy i wynosi 1.6 s. Natomiast czas potrzebny do wykonania kolejnego zdjęcia został oszacowany na 1.2 s. Te wyniki determinują średnią ocenę, gdy porównamy aparat do konkurencji. Inaczej jednak ma się sprawa, gdy zmierzymy czas potrzebny na zmianę ogniskowej z minimalnej na maksymalną – aparat potrzebuje około 2 s. Co dziwne, przełączenie na ręczne sterowanie zoomem nie przyspiesza procesu – wynika z tego zatem, że ograniczeniem jest silnik napędzający tubusy obiektywu. Tu aparat sprawuje się słabo, porównywalnie do testowanego wcześniej Panasonika LX7. Musimy jednak przyznać, że różnice w szybkości pracy zoomu są stosunkowo niewielkie i zapewne dla wielu użytkowników będą niezauważalne.

Zdjęcia seryjne

Aparat oferuje dwa tryby zdjęć seryjnych: 15 oraz 5 kl/s. Pierwszy z nich możliwy jest tylko wówczas, gdy autofokus ustawimy w tryb MF bądź AF-S. Innymi słowy model nie koryguje ustawienia ostrości pomiędzy poszczególnymi klatkami. Dodatkowym ograniczeniem jest wymuszenie wyboru formatu JPEG oraz wielkości zdjęcia L/Fine.

Pomiary seryjnych trybów wyzwalania migawki wykonaliśmy, korzystając z karty Sandisk Extreme Pro UHS-I 633x, 95MB/s. Wyniki testów zaprezentowane są w formie poniższych wykresów.

Jak widać, deklarowane prędkości utrzymują się jedynie dla kilku pierwszych klatek w serii. W wypadku formatu RAW aparat w ciągu 30 s wykonał 55 zdjęć, co daje średnią prędkość 1.83 kl/s. Dla formatu JPEG jest to odpowiednio 101 zdjęć i 3.37 kl/s. Przy wielkościach zapisywanych pików 5.8 MB oraz 19.3 MB daje to średni wynik transferu równy 19.5 oraz 35.4 MB/s. Widać więc, że dla formatu JPEG (L/Fine) nie jest wykorzystywana pełna przepustowość interfejsu karty pamięci.

Dla prędkości 15 kl/s aparat wykonuje nie więcej niż 60 zdjęć w pojedynczej serii trwającej maksymalnie 3 s. Oznacza to, że średnia prędkość wynosi aż 20 kl/s! Niestety, okazuje się, że rejestrowane są nadmiarowe pliki – w zapisanej serii wykryliśmy 5 wypadków, gdzie 2 następujące po sobie pliki zawierały obraz z tej samej chwili (przy czasie mierzonym z dokładnością do 1 ms).

XZ-2 umożliwia fotografowanie w trybie bracketingu:

• ekspozycji – aparat wykonuje 2 lub 3 zdjęcia różniące się od siebie o ⅓, ⅔ lub 1 EV,
• balansu bieli – zostaje wykonane 1 zdjęcie, ale na karcie zapisane są po 3 pliki JPEG z balansem bieli przesuniętym o 2, 4 i 6 kroków ustawianych niezależnie w obu osiach,
• ISO – powstają 3 zdjęcia z czułością różniącą się od siebie o ⅓, ⅔ lub 1 EV,
• błysku – model wykonuje 3 fotografie z lampą skorygowaną o ⅓, ⅔ lub 1 EV w stosunku do nominalnego błysku,
• ART – 1 zdjęcie zostaje zapisane na karcie w postaci kilku plików JPEG, każdy wygenerowany przy pomocy innego filtru artystycznego wybranego z listy.

Należy pamiętać, że nie włączymy trybu bracketingu bez uprzedniego zaprogramowania jego typu w menu konfiguracji.

Autofokus

System ustawiania ostrości w aparacie XZ-2 działa w oparciu o detekcję kontrastu. Dysponujemy następującymi trybami ustawiania ostrości:

• automatyczny (AF):
  • pojedynczy AF (AF-S),
  • ciągły (AF-C),
  • śledzący (AF-C + TR),
• manualny (MF),
• super makro.

Możemy wybrać obszar ustawiania ostrości:

• strefowy: 35 lub 25 punktów AF,
• wybór AF:
  • 35-polowy – wielopolowy AF,
  • wszystkie pola,
  • grupa pól (9 punktów),
  • pojedyncze pole,
• śledzenie AF,
• wykrywanie twarzy,
  • wykrywanie twarzy z priorytetem oka:
  • bliższego oka,
  • prawego oka,
  • lewego oka.

Przy słabym świetle autofokus wspomagany jest przez diodę, choć trzeba mieć świadomość, że strumień światła przez nią generowany nie jest mocny – wystarcza wyłącznie przy ostrzeniu na położonych blisko obiektach.

W trybie manualnym do ustawiania ostrości służy pierścień wybieraka czterokierunkowego lub – po ustawieniu funkcji MF przedniej dźwigni – pierścień umieszczony na obiektywie. Ustawianie ostrości za pomocą obu pierścieni jest wygodne i szybkie. Aparat automatycznie dokonuje powiększenia środkowego fragmentu obrazu dla lepszej wizualnej oceny uzyskiwanej ostrości. Niestety, nie ma wspomagania procesu ostrzenia pokazywaniem strefy o dużym kontraście (focus peaking). Używając obu pierścieni, mimo dość dużej ich wrażliwości (małego kąta obrotu) nie jesteśmy w stanie dokładnie ustawić ostrości. Serwomechanizm pracuje skokowo z zauważalnymi przestojami, nawet gdy obracamy pierścienie powoli i w sposób ciągły.

Pomiar ekspozycji

Aparat dobiera wartości ekspozycji, korzystając z:

• cyfrowego pomiaru matrycowego, który oznaczony jest skrótem „ESP”,
• pomiaru centralnie ważonego,
• pomiaru punktowego (centrum kadru),
• pomiaru punktowego – sterowanie rozjaśnieniem (automatyczna kompensacja ekspozycji, by kolor biały pozostał białym),
• pomiaru punktowego – sterowanie cieniem (automatyczna kompensacja ekspozycji, by kolor czarny pozostał czarnym).

Ciekawą opcją jest dostosowanie działania światłomierza poprzez wprowadzanie korekt do każdego z trybu pracy oraz możliwość powiązania pomiaru ekspozycji z wybranym punktem autofokusu lub też wykrytą twarzą (przy stosowaniu pomiaru ESP).

Miejsce pomiaru ekspozycji w trybie punktowym pokazane jest na ekranie LCD w postaci okręgu. Standardowo jest to środek kadru, możemy jednak w konfiguracji aparatu skojarzyć je z punktem AF.

Jednym z trybów widoku na żywo jest wyświetlanie obszarów niedoświetlonych (kolorowanych na niebiesko) jak i prześwietlonych (kolorowanych na pomarańczowo). Ta dość unikalna na tle konkurencji cecha pozwala w szybki i wygodny sposób dobrać najlepszą wartość korekcji ekspozycji.

Zawarta w menu konfiguracji funkcja o nazwie Nocne kadry wydaje się niedopracowana. W zamyśle konstruktorów jest to sterowanie sposobem pracy wyświetlacza LCD. Wyłączona powoduje symulację obrazu wedle ustawionych parametrów ekspozycji. Jej włączenie natomiast aktywuje priorytet dobrej widoczności obrazu na ekranie wyświetlacza, a co za tym idzie – utratę możliwości oceny wpływu ustawienia ekspozycji na finalne zdjęcie. Wyłączenie tej opcji daje spodziewane rezultaty tylko w trybie M.
Sprawę komplikuje fakt, że w trybach półautomatycznych (np. S, P), gdy priorytet dobrej widoczności jest włączony, jakakolwiek zmiana parametrów ekspozycji nie powoduje zmiany widoczności kadru. Gdy wyłączymy tę funkcję, zmiana czasu migawki czy przysłony (do wartości wymuszających niedoświetlenie czy prześwietlenie) także nie ma wpływu na widoczność kadru. Wystarczy jednak lekko zmienić korektę ekspozycji, by natychmiast zmienił się obraz na wyświetlaczu. Zdaje się, że złośliwy chochlik popsuł zabawę programistom.

Lampa błyskowa

Producent nie podaje zasięgu pracy lampy. Kompensację mocy błysku możemy regulować w zakresie od −3 do 3 EV, z krokiem ⅓ EV, a sama lampa pracuje w jednym z następujących trybów:

• wyłączony,
• automatyczny,
• wymuszony,
• wolna synchronizacja,
• ręczny wybór energii błysku: pełna, 1/2, 1/4, 1/8, 1/16, 1/32, 1/64, 1/128.

Aparat jest też wyposażony w funkcję redukcji efektu czerwonych oczu. Dzięki wyposażeniu modelu w gorącą stopkę, da się zamontować zewnętrzną lampę (np. FL-50R, FL-36R, FL-14, FL-300R, FL-600R). Niezmiernie ciekawą propozycją jest możliwość bezprzewodowego sterowania fleszami – aparat oferuje pracę z maksymalnie 4 grupami lamp pracującymi na jednym z 4 dostępnych kanałów komunikacyjnych. Innym wartym wspomnienia aspektem jest używana przez aparat centralna migawka. Dzięki niej XZ-2 potrafi synchronizować błysk z czasami migawki dochodzącymi do 1/500 s.

Typowy test siły błysku lampy, jaki przeprowadzamy, polega na zrobieniu zdjęcia z czasem ekspozycji 1/100 s, czułością ISO 100 i przysłoną f/8.0. Ogniskową obiektywu ustawiamy na ekwiwalent 50 mm.

Tryb M
Olympus XZ2	Samsung EX2F

Widać, że lampa tego aparatu ma naprawdę dużą energię w porównaniu do innych konkurencyjnych konstrukcji. Zmobilizowało to nas do wykonania pomiaru energii błysku – uzyskaliśmy LP=8, co stanowi bardzo dobry wynik, gdy weźmiemy pod uwagę niewielki rozmiar lampy.

Kolejne zdjęcia zostały wykonane po przełączeniu w tryb P i zachowaniu czułości ISO 100 (aparat dobrał następujące parametry: 1/60 s oraz f/2.2), a następnie z automatycznym doborem wartości ISO (aparat ustawił czułość ISO 200).

Tryb P, ISO 100	Tryb P, AutoISO

Stabilizacja

Aparat został wyposażony w system optycznej stabilizacji obrazu. Możliwe jest zaprogramowanie działania stabilizacji w następujący sposób:

• wyłączona,
• w obu osiach (IS1),
• tylko w pionowej (IS2),
• tylko w poziomej (IS3).

Ograniczenie działania stabilizacji do jednej osi jest bardzo pomocne, gdy chcemy fotografować w trybie panoramowania.

By sprawdzić skuteczność stabilizacji, wykonaliśmy po kilkadziesiąt zdjęć na najdłuższej ogniskowej z czasem ekspozycji z zakresu od 1/125 do 1/2 s zarówno przy wyłączonej, jak i włączonej opcji. Poniższy wykres pokazuje odsetek nieudanych zdjęć zależnie od czasu ekspozycji wyrażonego w EV (punkt zerowy odpowiada czasowi 1/125 s).

Jak widać, największa odległość pomiędzy odpowiadającymi sobie punktami sięga wartości około 2 EV. Taki wynik należy uznać za średni w tej klasie aparatów. Przyznajemy jednak, że testowany Olympus dysponuje większym zakresem ogniskowych, co należy wziąć pod uwagę przy ocenie efektywności stabilizacji. Biorąc to pod uwagę, możemy uznać, że stabilizacja obiektywu XZ-2 jest wystarczająca w znacznej większości zastosowań.

Programy tematyczne

Jednym z głównych trybów pracy aparatu jest SCN, czyli programy tematyczne. Po jego wybraniu za pomocą przedniego pierścienia sterującego, dysponujemy następującymi opcjami:

• Portret,
• e-Portret (dodatkowo zapisuje zdjęcie w formacie JPEG z retuszem),
• Krajobraz,
• Sport,
• Scena nocna,
• Scena nocna i portret,
• Zachód słońca,
• Dokumenty,
• Panorama (tylko pliki JPEG),
• Fajerwerki,
• Wielokrotna ekspozycja (składanie 2 następujących ze sobą zdjęć w 1 plik RAW lub JPEG),
• Plaża i śnieg,
• Pod wodą – szerokokątny (blokowanie zoomu w pozycji najszerszego kąta),
• Pod wodą – makro (blokowanie zoomu w pozycji najwęższego kąta),
• HDR (kilka szybko wykonanych ekspozycji łączonych jest w jeden plik JPEG).

Tryby sceny

Filtry artystyczne

XZ-2 umożliwia zastosowanie jednego z 11 filtrów kreatywnych:

• PopArt (jasny lub ciemny),
• Zmiękczenie ostrości,
• Jasny i lekki kolor (słabszy bądź mocniejszy),
• Tonowanie światła,
• Ziarnisty film (słabszy bądź mocniejszy),
• Fotografia otworkowa (o tonacji naturalnej, niebieskiej bądź fioletowej),
• Diorama,
• Krosowanie (odcień zielony i czerwony),
• Delikatna sepia,
• Dramatyczna tonacja (kolor lub monochrom),
• Grafika KeyLine (słabsza bądź mocniejsza).

Filtry artystyczne

Do filtrów mamy dostęp albo z pozycji koła trybów – wybieramy program ART, zdając się na automatykę aparatu, albo w dowolnym innym programie pracy – korzystamy z ustawienia trybu obrazu bądź też specjalnego trybu bracketingu. Ta ostatnia opcja wydaje się bardzo ciekawa – z jednego kadru aparat automatycznie wytwarza 16 zdjęć, każde z wykorzystaniem innego filtra (prezentujemy je poniżej).

Przy każdym filtrze mamy możliwość wybrania dodatkowych efektów. By tego dokonać, musimy nacisnąć klawisz kierunkowy PRAWO, a wówczas wyświetli się lista dostępnych modyfikatorów. Lista opcji jest zmienna w zależności od wybranego filtra; poniżej zestawiono wszystkie dostępne modyfikacje:

• zmiękczenia ostrości,
• efekt fotografii otworkowej,
• białe obramowanie,
• biała winieta,
• ramka,
• efekt gwiezdnego nieba.

Konfiguracja filtrów ART

Gdy wybierzemy format zapisu plików RAW, zostanie on automatycznie zmieniony na RAW+JPEG, bowiem filtry artystyczne nakładane są tylko na pliki JPEG.

Filtr wyświetlany jest na ekranie w trybie podglądu na żywo. Dla bardziej skomplikowanych filtrów oznacza to, że drastycznie spada częstotliwość odświeżania ekranu. Wygląda to tak, jakby aparat zawsze przetwarzał obraz z całej matrycy, po czym zmniejszał go do wielkości wyświetlacza.

Listę dostępnych filtrów możemy modyfikować w menu konfiguracji aparatu poprzez wyłączanie tych niechcianych (co ciekawe, dostęp do powyższego menu mamy tylko w programach PSAM, a wyłączyć możemy 10 filtrów – wszystkie za wyjątkiem PopArt). Powoduje to, że tracimy dostęp do nich zarówno w trybie pracy ART, jak i w ramach listy trybów obrazu. Nie ogranicza to trybu braketingu filtrów artystycznych – w tym wypadku tworzymy listę filtrów niezależnie. Warto o tym pamiętać i przejrzeć zawartość listy przed uruchomieniem braketingu, by nie być później zaskoczonym brakiem któregoś z efektów. I oczywiście należy sprawdzić, czy wybrane filtry artystyczne są odpowiednio skonfigurowane.

Korzystanie z tych trybów jest utrudnione poprzez mnogość opcji i kombinacji ich użycia, a producent uzyskał odwrotny efekt od zamierzonego: zamiast zadowolenia z interesujących funkcji doświadczamy irytacji.

Poniżej przedstawiamy przykłady użycia filtrów artystycznych:

Bez filtra	Pop-Art
Zmiękczenie ostrości	Jasny i mocny kolor
Tonowanie światła	Ziarnisty film
Fotografia otworkowa	Diorama
Krosowanie	Delikatna sepia
Dramatyczna tonacja	Grafika Key-Line

Panoramy

Aparat umożliwia rejestrowanie zdjęć składowych panoramy w zadanym kierunku, które później należy złożyć w dedykowanym oprogramowaniu uruchomionym na komputerze. Po wykonaniu pierwszej fotografii na podglądzie powinniśmy widzieć półprzezroczystą część poprzedniej klatki, co pomagałoby prawidłowo skadrować kolejne ujęcie, gdyż im dokładniej dopasujemy kadry, tym złożenie przyniesie lepszy efekt. Niestety, błąd oprogramowania powoduje, że taki podgląd się nie wyświetla, a sam aparat nie informuje o poprawności wyrównania. Panoramę możemy stworzyć z maksymalnie 10 zdjęć.

Wszystkie zdjęcia składowe są wykonywane według tych samych nastaw, to znaczy, że aparat mierzy ekspozycję, balans bieli oraz ustawia ostrość tylko dla pierwszej rejestrowanej klatki. Dzięki temu przy tworzeniu panoramy nie napotkamy problemów z różnicami w kolorystyce oraz jasności fotografii składowych. Z drugiej strony jednak musimy pamiętać, iż rozpoczęcie panoramy w stosunkowo ciemnym lub jasnym miejscu wpłynie na ekspozycję reszty zdjęć tak, że mogą one okazać się niedoświetlone lub prześwietlone.

Mimo że producent nie oferuje w tym modelu popularnych dziś trybów panoram z ograniczonym do minimum wysiłkiem operatora, musimy przyznać, że gdy już uda się przebrnąć przez mozolny proces tworzenia panoramy, efekt będzie zdecydowanie lepszy niż w wypadku konkurencyjnych aparatów. Ogranicza możliwość zapisu zdjęcia wynikowego tylko w formacie JPEG oraz brak możliwości wpływania na sposób jego tworzenia i na ustawienia aparatu. To naszym zdaniem dyskwalifikuje przydatność trybu panoramy. Lepsze wyniki uzyskamy, używając po prostu trybu M.

Filmowanie

Olympus XZ-2 posiada dedykowany przycisk pozwalający rozpocząć nagrywanie filmów w dowolnym momencie. Po jego wciśnięciu aparat inicjuje proces rejestracji klipu według aktualnych nastaw trybu pracy, ustawionej ekspozycji oraz wybranego filtra artystycznego.

Producent oferuje nagrywanie filmów w następującej rozdzielczości:

• format Full HD (1920 × 1080 px, 30 kl/s),
• format HD (1280 × 720 px, 30 kl/s).

Filmy zapisywane są w plikach MOV o maksymalnym rozmiarze 4 GB lub długości 29 minut. Podczas rejestrowania filmów aparat pozwala redukować dźwięk szumu wiatru oraz używać stabilizacji obrazu. Mamy także możliwość podłączenia zewnętrznego mikrofonu – w sanki lampy błyskowej musimy wsunąć opcjonalny adapter z mikrofonem SEMA-1. Podczas filmowania dostępne jest jedynie powiększenie optyczne.

Przykłady użycia filtrów cyfrowych podczas filmowania:

MP4/H.264, 1920×1080 30p, 13.6 MB

MP4/H.264, 1920×1080 30p, 50 MB

MP4/H.264, 1920×1080 30p, 28.5 MB

Przykład zastosowania filtrów cyfrowych w filmowaniu:

• Ziarnisty film
• Krosowanie
• Diorama

Prostota funkcji filmowania w aparacie XZ-2 nasuwa myśli, że być może dodano ją przez przypadek lub na ostatnią chwilę. Jednak dzięki temu, że nagrywanie możemy włączyć w każdej chwili, a obraz będzie rejestrowany według aktualnych nastaw, okazuje się ona bardzo uniwersalna. Niestety, jakość obrazu nie jest najwyższa. Mimo możliwości zapisu w formacie Full HD, nie otrzymamy krystalicznie czystego i ostrego obrazu. To częściowo wina układu AF, ale także niefrasobliwości operatora. Okazuje się też, że przy filmowaniu nie działa AF śledzący. Także wykorzystanie filtrów artystycznych niesie ze sobą zagrożenie spadku liczby klatek do kilku na sekundę a mimo tego film zapisany jest z wykorzystaniem 30 kl/s. Jedynie w wypadku filtra „diorama” aparat rejestruje poszczególne klatki w taki sposób, by przy odtwarzaniu uzyskać 5-krotne przyspieszenie – typowe dla efektu miniatury. Ciekawą możliwością jest używanie manualnego sterowania ostrością podczas filmowania. Niestety, nie działa ono płynnie – przy niewielkich dystansach do motywu daje się odczuć skokową pracę mechanizmu.

Podsumowując – można filmować Olympusem XZ-2, jednak przebieg tego procesu i końcowe efekty nie zachwycają.

Mapowanie pikseli

Aparat potrafi mapować piksele, to znaczy wygaszać nieprawidłowo pracujące punkty matrycy. To dość wyjątkowa funkcja dla aparatów tej klasy, co bardzo dobrze świadczy o producencie. Proces ten aktywuje się w menu konfiguracji. Aparat wykona klkusekundową ekspozycję bez otwierania migawki, następnie zanalizuje obraz i zapamięta położenie tzw. gorących pikseli, by w przyszłości pomijać je podczas tworzenia zdjęć JPEG. Proces ten jest kilkukrotnie powtarzany przy użyciu coraz krótszych „czasów migawki”, dzięki którym aparat potwierdza prawidłowe wykrycie gorących pikseli.