Fujifilm X20 - test aparatu
3. Użytkowanie i ergonomia
Pokrycie obudowy plastikowym materiałem przypominającym fakturę skóry sprawia, że aparat trzyma się komfortowo. Model ten dobrze leży w jednej ręce, choć brak wyraźnego przedniego uchwytu może powodować wrażenie, że X20 wysuwa się z ręki. Niewielka masa aparatu ułatwia wygodne nim operowanie. Spust migawki pracuje typowo: lekkie dociśnięcie powoduje ustawienie autofokusu, a mocniejsze – wykonanie zdjęcia. Podwójny skok jest dość dobrze wyczuwalny. Także operowanie w warunkach zimowych, w rękawiczkach, nie sprawia większych kłopotów.
Przycisk Fn umożliwia przypisanie jednej z poniżej wymienionych funkcji:
- czułość ISO,
- rozmiar zdjęcia,
- jakość zdjęcia,
- zakres dynamiki,
- symulacja kliszy,
- tryb ustawiania ostrości,
- rozpoznawanie twarzy,
- inteligentny zoom cyfrowy,
- nastawy wizjera OVF oraz ekranu LCD,
- zapis RAW.
Tryby pracy
Koło trybów pracy aparatu oferuje dostęp do opcji:
- P – tryb półautomatyczny,
- S – tryb preselekcji migawki,
- A – tryb preselekcji przysłony,
- M – tryb manualny,
- C1, C2 – przywołanie konfiguracji z pamięci,
- Auto SR – tryb pełnej automatyki z rozpoznawaniem fotografowanej sceny,
- Auto – tryb pełnej automatyki,
- ADV – tryby specjalne,
- SP – tryby tematyczne.
Główne tryby pracy aparatu. |
Menu
Menu aparatu jest typowe dla produktów firmy Fujifilm. Mimo że sprawia wrażenie dość ascetycznego, łatwo je obsługiwać i nie trzeba wiele czasu, by opanować dość swobodne poruszanie się po nim. Podzielone jest ono na dwie części, pierwsza zgodna z aktualnym trybem pracy (fotografowanie/odtwarzanie) oraz konfiguracja jako druga. Poszczególne opcje umieszczone są w kilku zakładkach w sposób niewymagający przewijania.
Menu fotografowania składa się z następujących opcji:
- pierwsza zakładka:
- czułość ISO,
- rozmiar zdjęcia,
- jakość zdjęcia,
- dynamika,
- symulacja kliszy,
- bracketing z symulacją kliszy,
- druga zakładka:
- kolor,
- wyostrzanie,
- podświetl ton,
- przyciemnij ton,
- redukcja zakłóceń (szumu),
- inteligentny zoom cyfrowy,
- zaawansowana funkcja przeciwdziałania rozmyciu,
- trzecia zakładka:
- wykrywanie twarzy,
- tryb AF,
- asystent MF,
- przycisk Fn,
- ustawienia specjalne wyświetlania,
- lampa błyskowa,
- lampa zewnetrzna,
- ustawienia niestandardowe (konfiguracja trybów C1 i C2),
- ustawienia OVF/LCD.
Opcje trybu filmowego to:
- tryb filmu,
- wykrywanie twarzy,
- symulacja filmu,
- fotografowanie w filmie,
- regulacja poziomu mikrofonu.
- pierwsza zakładka:
- data i czas,
- różnica czasu,
- język,
- resetuj,
- dyskretny,
- pokrętło regulacji ostrości,
- podgląd nieostrości,
- druga zakładka:
- konfiguracja dźwięku,
- konfiguracja ekranu,
- zarządzanie zasilaniem,
- tryb stabilizacji obrazu,
- usuwanie czerwonych oczu,
- oświetlacz AF,
- tryb blokowania AE/AF,
- trzecia zakładka:
- funkcja klawisza AE/AF,
- konfiguracja zapisu danych,
- jednostka odległości,
- wyczyść niest. (czyli kasowanie ustawień trybów użytkownika C),
- transfer EyeFi,
- formatowanie.
Podczas wykonywania zdjęć przycisk DISP służy do przełączania zakresu informacji dostępnych na wyświetlaczu. W modelu X20 zastosowano sposób wyświetlania danych mało ingerujący w obraz – przypominający bardziej to, co widzimy w wizjerach aparatów lustrzankowych:
- pierwszy zestaw informacji,
- drugi zestaw informacji,
- brak informacji,
- ekran definiowany przez użytkownika,
- ekran INFO (bez obrazu).
Możemy oczywiście włączyć więcej informacji – do dyspozycji mamy następujące elementy, które uda się niezależnie uaktywnić na ekranie:
- linie kadrowania (siatka 3×4, 6×4 oraz tryb filmowania 16:9),
- wskaźnik odległości ogniskowania AF,
- wybrany balans bieli,
- histogram,
- rozmiar i jakość obrazu,
- tryb pomiaru ekspozycji,
- tryb symulacji kliszy,
- wartość kompensacji ekspozycji,
- elektroniczną poziomicę,
- wskaźnik odległości ogniskowania MF,
- wartości przysłony, czasu migawki i czułości ISO,
- liczbę zdjęć pozostałych do zapełnienia karty,
- poziom naładowania akumulatora,
- tryb pracy lampy błyskowej,
- tryb zakresu dynamiki.
Tryb odtwarzania, który wywołamy przez dłuższe przytrzymanie przycisku PLAY (nawet gdy aparat jest uśpiony), oferuje nam podgląd:
- samego zdjęcia czy filmu,
- pełnej informacji o zdjęciu wraz z histogramem,
- oceny zdjęcia (ulubione).
Model X20 umożliwia przeglądanie danych EXIF przy użyciu głównego pokrętła sterującego. Możemy też uruchomić pokaz slajdów czy przeglądać wykonane panoramy. Pamiętajmy, że dla zdjęć wykonanych w trybie serii aparat domyślnie pokazuje tylko pierwszą klatkę. Taka funkcjonalność znacząco przyspiesza przeglądanie fotografii. Każde wyświetlone zdjęcie możemy przekadrować, obrócić, zmienić jego rozmiar, a w wypadku plików RAW także wywołać je do pliku JPEG.
Sam proces wywoływania nie jest skomplikowany – możemy wybrać nastawy zapamiętane podczas robienia zdjęcia lub też:
- skorygować ekspozycję,
- zmienić zakres dynamiki,
- wybrać symulację filmu,
- ustawić balans bieli,
- skorygować nasycenie,
- ustawić poziom wyostrzania,
- skorygować niezależnie jasne i ciemne partie obrazu,
- ustawić poziom redukcji szumów.
Podczas przeglądania filmów uda się nam jedynie dostosować szybkość i głośność odtwarzania oraz skasować klip. Podobnie jest w wypadku panoramy – w czasie oglądania aparat może automatycznie przewijać obraz; przy panoramach 360 stopni prowadzi to do zapętlenia przewijania (jest to całkiem skuteczna metoda rozładowania akumulatora, gdyż aparat w tym trybie nie przechodzi w stan uśpienia). Osiągalne jest też powiększenie oglądanego fragmentu panoramy lub skasowanie jej.
Ciekawym udogodnieniem, które oferuje model X20, jest wyszukiwanie zdjęć spełniających określone kryteria, takie jak:
- data,
- zarejestrowana twarz,
- ulubione,
- użyty program tematyczny,
- typ pliku (zdjęcie/film),
- oznaczone do przesłania.
Inna opcją dostępną w trybie przeglądania jest tworzenie albumów, które możemy niezależnie przeglądać, a także skopiować do komputera. Ta opcja bardzo przydaje się do szybkiego grupowania fotografii z kilkudniowej wycieczki.
Oczywiście możemy zarówno powiększać zdjęcia, jak i przeglądać pliki w trybie miniatur – aparat udostępnia widok 2, 9 (3×3) oraz 100 (10×10) klatek.
Szybkość
Zastosowanie mechanicznego włącznika zasilania zintegrowanego z obiektywem powoduje, że uruchomienie aparatu jest natychmiastowe, a czas potrzebny do wykonania pierwszej fotografii ograniczają jedynie nasze zdolności manualne. W trakcie testów kilkukrotnie zdarzyło się jednak, że aparat po prostu się nie włączył. Wyjęcie czy włożenie karty pamięci, gdy aparat jest włączony, powoduje automatyczną blokadę sprzętu – należy wtedy go wyłączyć, odczekać chwilę i włączyć ponownie.
Przeglądanie opcji menu i zapisanych zdjęć jest szybkie – X20 nie wykazuje spowolnienia podczas regularnej pracy – to duża zmiana w porównaniu do poprzednika.
Zdjęcia seryjne
Aparat posiada kilka trybów seryjnych (TOP) różniących się szybkością:
- 12 kl/s – tylko pliki JPEG (tryb SH),
- 9 (tryb H), 6 (tryb M) oraz 3 kl/s (tryb L) – pliki RAW i/lub JPEG.
- ekspozycji – 3 zdjęcia przesunięte o ⅓ do 1 EV,
- czułości ISO – 1 zdjęcie zapisane 3 razy ze zmienioną na drodze programowej czułością,
- symulacji filmu – 1 zdjęcie zapisane 3 razy z różną symulacją kliszy,
- zakresu dynamiki – 3 zdjęcia z dynamiką ustawioną na 100, 200 i 400%.
Pomiary wykonaliśmy, korzystając z karty Sandisk Extreme Pro UHS-I 633×95MB/s. Wyniki testów zaprezentowane są w formie poniższych wykresów.
Żaden z pomiarów nie potwierdził deklarowanych szybkości. Są one delikatnie niższe, jednak ważniejsze jest, że prędkości te uzyskiwane są tylko przez pierwszych kilka klatek aż do zapełnienia bufora. Dalsze zdjęcia wykonywane są ze średnią prędkością 2 kl/s niezależnie od wybranego trybu i kombinacji rejestrowanych formatów. Trudno orzec, co powoduje taki stan rzeczy – wydaje się jednak, że jest to ograniczenie oprogramowania aparatu: dla trybu 12 kl/s nawet redukcja wielkości pliku JPEG do minimalnego nie spowodowała znaczącej zmiany w szybkości kopiowania zdjęć po zapełnieniu bufora wewnętrznego.
Autofokus
Aparat został wyposażony w hybrydowy układ nastawy ostrości bazujący na czujniku detekcji kontrastu oraz fazy. Domyślnie aparat wykorzystuje czujniki fazowe ale potrafi sam zdecydować, kiedy przełączenie na algorytymy kontrastowe da lepsze rezultaty.
Dysponujemy następującymi trybami ustawiania ostrości:
- pojedynczym z możliwością wyboru pola autofokusu,
- pojedynczym wielopolowym,
- manualnym,
- ciągłym,
- śledzącym.
Ustawianie ostrości w X20 odbywa się bardzo szybko i celnie. Podczas wykonywania zdjęć przykładowych nie doświadczyliśmy żadnych problemów, a szybkość jego działania była zadowalająca. Przy gorszym oświetleniu układ autofokusu może być wspomagany przez doświetlającą diodę – jej światło jest dość silne i nie zalecamy wykorzystywać jej przy fotografowaniu ludzi.
W trybie MF do ręcznego ustawiania ostrości służy pierścień wybieraka czterokierunkowego. Delikatne nim poruszenie powoduje – o ile taką opcję wybierzemy w menu konfiguracji – automatyczne powiększenie fragmentu kadru wybranego jako pole autofokusu, tak by dokładniej śledzić proces nastawy ostrości. Dodatkową pomocą jest funkcja focus peaking, czyli wizualne zaznaczanie obszarów ostrości białym kolorem. Wciśnięcie przycisku AE/AFL powoduje chwilowe uruchomienie układu autofokusu w celu szybkiego dostrojenia ostrości.
Pomiar ekspozycji
Przyciskiem AE możemy zmieniać tryb pomiaru ekspozycji. X20 pozwala na pracę w trybach:
- matrycowym (rozpoznającym typowe warunki fotograficzne),
- punktowym (centrum kadru),
- wielopolowym (uśredniającym ekspozycję w całym kadrze).
Co prawda wynikowe fotografie można uznać za delikatnie prześwietlone, jednak sumaryczna ocena po przejrzeniu wykonanych zdjęć pozwala stwierdzić, że w codziennym użytkowaniu nie doświadczymy problemów z naświetlaniem.
Lampa błyskowa
Wbudowana lampa błyskowa ma zasięg od 30 cm do 7 m dla szerokiego kąta oraz od 50 cm do 5 m dla najdłuższej ogniskowej (czułość AutoISO). Pod lewym przyciskiem kierunkowym odnajdziemy opcje związane z trybem pracy lampy:
- błysk automatyczny,
- błysk wymuszony,
- synchronizacja z długimi czasami.
Typowy test siły błysku lampy, jaki przeprowadzamy, polega na zrobieniu zdjęcia z czasem ekspozycji 1/100 s, czułością ISO 100 i przysłoną f/8.0. Ogniskową obiektywu ustawiamy na ekwiwalent 50 mm.
Fuji X20 | Pentax MX-1 |
Lampa, w którą wyposażony jest aparat X20, jest nieco silniejsza od tej zastosowanej w aparacie Pentax MX-1, dzięki czemu podobny obszar jest mocniej doświetlony. Należy uznać, że lampa błyskowa modelu X20 prezentuje typowe parametry dla aparatów kompaktowych klasy premium.
Kolejne zdjęcie zostało wykonane przy przełączeniu w tryb P (aparat ustawił 1/8 s oraz f/2.2) oraz dodatkowo z automatycznym doborem wartości ISO (aparat ustawił 1/20 s, f/2.2 oraz ISO 800).
Tryb P (ISO 100) | Tryb P (AutoISO) |
W przypadku zdania się na automatykę pierwsze spostrzeżenie jest takie, że aparat otwiera przysłonę do maksymalnej wielkości (w przypadku ekwiwalentu 50 mm jest to właśnie f/2.2) oraz wydłuża czas do 1/8 s. Jak łatwo zauważyć takie nastawy okazują się już prawie wystarczające do prawidłowego naświetlenia tej sceny. Pokazuje to wspomniane wcześniej dążenie do ustawienia jaśniejszego obrazu: przy zablokowaniu czułości aparat wydłużył czas migawki do 1/8 s, co może powodować tworzenie na zdjęciu smug od nawet niezbyt szybko poruszających się obiektów. Po ustawieniu automatycznego doboru czułości, aparat zwiększył parametry ekspozycji o 2.6EV jednocześnie skracając czas migawki do 1/20 s.
Stabilizacja
Fuji X20 został wyposażony w system optycznej stabilizacji obrazu:
- ciągła (z detekcją ruchu lub bez niej),
- tylko przy fotografowaniu (z detekcją ruchu lub bez niej),
- wyłączona.
Pomiar efektywności stabilizacji przedstawia wykres poniżej:
Największa odległość między wykresami to 3 EV i na tyle właśnie oceniamy skuteczność stabilizacji.
Programy tematyczne
Aparat wyposażony jest w następujące tryby tematyczne (pisownia oryginalna):
- Portret,
- Wygła – portret z wygładzeniem skóry,
- Krajobraz,
- Sport,
- Noc – podbijający ISO,
- Noc (statyw) – używający niskiego ISO, czyli ze statywem,
- Fajerwerki,
- Zachód słońca,
- Śnieg,
- Plaża,
- Pod wodą,
- Przyjęcie,
- Kwiat,
- Tekst.
Tryb ADV
Aparat X20 dysponuje zestawem kilku filtrów cyfrowych:
- aparat zabawka,
- miniatura,
- kolor pop,
- wysoka tonacja,
- niska tonacja,
- dynamiczny ton,
- obraz miękki,
- kolor częściowy
- czerwony,
- pomarańczowy,
- żółty,
- zielony,
- niebieski,
- fioletowy.
- panorama,
- kontrola ostrości – wykonujący serię do 3 zdjęć, tak by ostrość ustawiona była na fotografowany obiekt z rozmyciem tła za nim,
- mało światła – wzmacniający klarowność zdjęć wykonywanych przy słabym oświetleniu poprzez uśrednianie 4 ekspozycji w 1,
- wielokrotna ekspozycja – łączy 2 kolejne zdjęcia w 1.
Poniżej przedstawiamy przykłady użycia wyżej wymienionych filtrów:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Panoramy
Panoramy wykonujemy na szerokim kącie obiektywu. Oznacza to, że jeżeli obiektyw jest w innej pozycji, aparat nie rozpocznie rejestracji panoramy do momentu, w którym nie skorygujemy ustawienia zoomu. Przed rozpoczęciem tworzenia panoramy możemy zadecydować o jej kącie oraz kierunku prowadzenia aparatu. Wykonywanie tego typu fotografii jest stosunkowo proste: wystarczy wcisnąć spust migawki i przesuwać aparat. W czasie tworzenia panoramy nie musimy trzymać wciśniętego spustu cały czas. Natomiast jego drugie wciśnięcie powoduje, że tworzenie panoramy zostanie przerwane – wówczas wynikowy plik będzie po prostu mniejszy.
Analizując panoramy wytworzone przez X20 możemy uznać, że testowany model dobrze je składa. Czasami jednak łączenie krzywizn (np. budynków) nie jest idealne. Brakuje też możliwości większego wpływania na ekspozycję. Ogólnie jednak przy ocenie tej funkcji należy przyznać, że jest łatwa w użyciu i daje satysfakcjonujące rezultaty.
Filmowanie
Specjalnym trybem pracy aparatu jest tryb filmowania. Podczas nagrywania można nadal wykonywać zdjęcia, korzystając z przycisku MENU/OK. Fuji X20 oferuje nagrywanie filmów w następującej rozdzielczości:
- 1920×1080; 60 kl/s,
- 1280×720; 60 kl/s,
- 640×480; 30 i 80 kl/s,
- 320×240; 150 kl/s,
- 320×112; 250 kl/s.
MP4/h.264 1920×1080 60p 9.01 s, 42 MB, 38.3 Mbps |
MP4/h.264, 1920×1080 60p 11.01 s, 51 MB, 38.1 Mbps |
MP4/h.264, 1920×1080 60p 14.01 s, 65 MB, 38.2 Mbps |
MP4/h264, 1920×1080 60p 9.01 s, 42 MB, 38.1 Mbps |
Poniżej przedstawiamy dodatkowe klipy wykonane przy użyciu różnych nastaw.
- Tryby HS:
- Filmowanie w ciemnym otoczeniu: klip 1920×1080, 60p, 12.01 s, 56 MB, 38.1 Mbps.
- AF podczas zoomowania: klip 1920×1080, 60p, 14.01 s, 65 MB, 38.2 Mbps.
Filmowanie testowanym modelem nie nastręcza problemów dopóty, dopóki nie będziemy chcieli zmienić ogniskowej. Brak elektrycznego napędu i lekka masa kompaktu powodują, że zmiana ostrości jest dość chaotyczna, co generuje niezbyt ładne efekty wizualne.
Jakość filmów utrzymuje się na dobrym poziomie dzięki zastosowaniu progresywnego skanowania oraz szybkości 60 kl/s. Na plus trzeba zaliczyć tryby tworzące filmy w zwolnionym tempie, które mogą być kreatywnie wykorzystane. Niestety ograniczeniem staje się prędkość przepływu danych. Dla obrazu Full HD o 60 pełnych klatkach na sekundę, 38 Mbps jawi się jako niezbyt duża wartość, co dobrze widać na przykładowych scenach podczas panningu. W naszej ocenie dodatkowo zawodzi autofokus, szczególnie gdy zmieniamy ogniskową. Zastrzeżenia mamy także do pomiaru ekspozycji. Nie możemy na niego w żaden sposób wpływać poza nastawą korekcji ekspozycji. Niestety, w warunkach niedostatecznego oświetlenia pomiar zawodzi.