Nikon Coolpix A - test aparatu
3. Użytkowanie i ergonomia
Aparat mimo niewielkich rozmiarów trzyma się w ręce komfortowo. Spust migawki pracuje typowo: lekkie dociśnięcie powoduje ustawienie autofokusu, a mocniejsze – wykonanie zdjęcia. Podwójny skok jest dość dobrze wyczuwalny. Zastosowany włącznik zasilania mocno odbiega od rozwiązań do tej pory stosowanych przez producenta. W wypadku modelu A jest to sprężynująca dźwignia, a każde jej użycie odpowiednio włącza lub wyłącza aparat. Dźwignia pracuje bardzo lekko, przez co ma się wrażenie potencjalnej przypadkowości załączania aparatu. Wrażenie to nie znajduje na szczęście potwierdzenia w rzeczywistym użytkowaniu. Obsługa testowanego modelu w warunkach zimowych, w rękawiczkach, nie sprawia większych kłopotów.
By praca z aparatem była bezproblemowa, producent wyposażył go w dwie rolki sterownicze: główną i pierścień wybieraka wielofunkcyjnego. W trybie M dają nam one dużą swobodę w jednoczesnym operowaniu wartością przysłony i czasem migawki. Dodatkowo aparat posiada dwa programowalne przyciski: Fn1 oraz Fn2. Możemy przypisać im następujące funkcje:
- dla przycisku Fn1:
- tryb lampy błyskowej,
- tryb wyzwalania migawki,
- samowyzwalacz,
- blokada mocy błysku,
- blokada AE/AF,
- blokada AE (na czas trzymania przycisku wciśniętego),
- blokada AE (tryb przełącznika),
- włączenie autofokusu,
- kompensacja ekspozycji,
- +NEF,
- dla przycisku Fn2:
- czułość ISO,
- balans bieli,
- jakość/wielkość zdjęcia,
- pomiar ekspozycji,
- ADL,
- autobracketing,
- jasność monitora.
Nikon A oferuje różne tryby bracketingu:
- ekspozycji (aparat wykona 3 zdjęcia o przesunięciu ekspozycji regulowanym w zakresie ±1/3 do 2 EV),
- balansu bieli (zdjęcie przetworzone jest 3-krotnie),
- ADL, czyli Active D-Lighting (zdjęcie jest rejestrowane przy włączonej oraz wyłączonej funkcji D-Lighting).
Należy mieć na uwadze, że przy seryjnym ustawieniu pracy migawki fotografowanie zostanie automatycznie zatrzymane po wykonaniu wszystkich zdjęć sekwencji. Gdy jednak nie korzystamy ze zdjęć seryjnych, poszczególne fotografie sekwencji będą realizowane z kolejnymi wciśnięciami spustu migawki. Funkcja bracketingu ekspozycji działa także w manualnym trybie ekspozycji. Wówczas aparat automatycznie dobierze czułość ISO dla optymalnej ekspozycji, po czym będzie tę czułość modyfikować, by uzyskiwać odpowiednie kroki sekwencji.
Ciekawą funkcją jest fotografowanie z interwałometrem. Możemy wybrać czas rozpoczęcia, interwał pomiędzy poszczególnymi zdjęciami oraz liczbę zdjęć. Aparat nie składa automatycznie wykonanych fotografii w klip filmowy – musimy zrobić to sami. W tym trybie aparat zrobi też zdjęcia w formacie RAW. Warto wspomnieć, że definiowanie interwałów wymaga rozsądku – chodzi nie tylko o kwestię zasilania aparatu, ale także o potencjalnie konfliktowe ustawienia (np. ekspozycję 10 s co 1 s – wtedy aparat będzie robił co dziesiąte zdjęcie).
Nie znajdziemy wbudowanego filtru szarego redukującego ilość światła wpadającego do aparatu, co przy czasie migawki rzędu 1/2000 s może być pewnym utrudnieniem, jeśli chcemy robić zdjęcia w bardzo silnym słonecznym oświetleniu i przy wykorzystaniu maksymalnie otwartej przysłony. Nie jest to jednak wielką wadą, ponieważ nawet największy otwór przysłony nie gwarantuje nam uzyskania małej głębi ostrości (można ją uzyskać właściwie tylko w trybie makro).
Aparat nie został wyposażony w żadne popularne rozwiązania techniczno-programowe wspomagające młodego adepta fotografii. Takie funkcje jak fotografia panoramiczna, trójwymiarowa czy o rozszerzonej dynamice są niedostępne wprost z menu aparatu, co jednak nie oznacza, że jesteśmy ich pozbawieni. Aparat oferuje bowiem możliwość pełnej kontroli manualnej, dzięki czemu uda się nam samodzielnie wykonane zdjęcia złożyć na komputerze w obraz panoramiczny czy HDR. Oczywiście wymaga to większego zaangażowania, ale z drugiej strony daje też większą elastyczność i zdecydowanie lepsze efekty końcowe.
Tryby pracy
Koło trybów pracy aparatu oferuje dostęp do opcji:
- Auto – tryb pełnej automatyki,
- P – tryb półautomatyczny,
- S – tryb preselekcji migawki,
- A – tryb preselekcji przysłony,
- M – tryb manualny,
- U1, U2 – przywołanie konfiguracji z pamięci,
- SCENE – tryby tematyczne.
Menu
Menu aparatu jest typowe dla produktów firmy Nikon – podzielone na kilka grup ułożonych w formie pionowych zakładek. By dotrzeć do konkretnej opcji, musimy przewijać ekran tak długo, aż natrafimy na poszukiwany element. Poszczególne grupy menu to:
- odtwarzania:
- usuwanie,
- folder odtwarzania,
- opcje odtwarzania,
- podgląd zdjęć,
- obrót zdjęć pionowych,
- pokaz slajdów,
- polecenie wydruku DPOF,
Menu odtwarzania |
- fotografowania:
- reset menu fotografowania,
- folder zapisu,
- jakość zdjęcia,
- wielkość zdjęcia,
- balans bieli,
- ustaw funkcję Picture Control,
- dopasuj funkcję Picture Control,
- przestrzeń barw,
- aktywna funkcja D-Lighting,
- redukcja szumu – długie naświetlanie,
- redukcja szumu – wysoka czułość,
- czułość ISO,
- tryb wyzwalania migawki,
- wbudowana dioda wspomagająca AF,
- kompensacja ekspozycji dla lampy wbudowanej,
- sterowanie lampą wbudowaną,
- sposób realizacji bracketingu,
- fotografowanie z interwałometrem,
- ustawienia filmu,
Menu fotografowania |
- ustawień aparatu:
- formatowanie karty pamięci,
- zapisz ustawienia użytkownika,
- resetuj nastawy użytkownika,
- jasność monitora,
- informacje o zdjęciu,
- HDMI,
- redukcja migotania,
- strefa czasowa i data,
- język,
- komentarz do zdjęcia,
- automatyczny obrót zdjęć,
- samowyzwalacz,
- czas autowyłączenia,
- czas podglądu zdjęć,
- oczekiwanie na zdalne sterowanie,
- sygnał dźwiękowy,
- dźwięk migawki,
- numery kolejne plików,
- jednostka skali odległości MF,
- odwróć wskaźniki,
- rola przycisku Fn1,
- rola przycisku Fn2,
- zmień kierunek obrotu pokrętła,
- puste gniazdo, blokada spustu,
- GPS,
- przesyłanie Eye-Fi,
- wersja oprogramowania,
Menu ustawień |
- retuszu:
- D-Lighting,
- korekta efektu czerwonych oczu,
- przycinanie,
- monochromatyczne,
- efekty filtrów,
- balans kolorów,
- nakładanie zdjęć,
- przetwarzanie NEF (RAW),
- zmień wielkość,
- szybki retusz,
- prostowanie,
- rybie oko,
- kolorowy kontur,
- szkic kolorowy,
- korekta kształtu,
- efekt miniatury,
- kolor selektywny,
- edytuj film,
- bezpośrednie porównanie,
Menu retuszu |
- moje menu / ostatnie ustawienia.
- ostatnie ustawienia – aparat przechowuje listę 20 ostatnich zmienianych parametrów uporządkowanych w kolejności ich użycia,
- moje menu – aparat pozwala zdefiniować listę parametrów zawierającą nie więcej niż 20 elementów.
By przyspieszyć obsługę, producent oferuje tzw. panel kontrolny – specjalny ekran przywoływany po wciśnięciu klawisza INFO. Dzięki niemu mamy możliwość szybkiego podglądu i zmiany wielu nastaw aparatu.
Menu podręczne |
W praktyce drobnym felerem okazuje się brak możliwości natychmiastowej korekty nastawy parametru przy korzystaniu z pierścienia – tak jak to rozwiązano np. w Q.menu Fuji. W Nikonie A, by zmienić opcję, trzeba wcisnąć klawisz OK, po czym znów użyć klawiszy kierunkowych do wybrania pożądanej opcji. Nie wszystkie parametry dostosujemy do swoich potrzeb z pozycji panelu kontrolnego. Np. możemy wybrać tryb Picture Control, ale by zmienić jego właściwości, musimy przejść do głównego menu. Podobnie jest z samowyzwalaczem. Tryb wybierzemy szybko, ale nie zmienimy opóźnienia czy liczby zdjęć w sekwencji bez posiłkowania się głównym menu aparatu.
Podczas fotografowania przyciski kierunkowe GÓRA/DÓŁ służą do włączania i wyłączania informacji dostępnych na wyświetlaczu. W menu konfiguracji aparatu można wybrać, czy podczas kadrowania na ekranie chcemy widzieć dodatkowe elementy, którymi są:
- informacje,
- wirtualny horyzont,
- linie kadrowania.
Tryb odtwarzania, który wywołamy przez dłuższe przytrzymanie przycisku PLAY (nawet gdy aparat jest uśpiony), oferuje nam podgląd:
- samego zdjęcia czy filmu,
- podstawowych informacji o zdjęciu,
- histogramu (standardowy oraz pełny RGB),
- pełnej informacji o zdjęciu wraz z danymi EXIF.
Oczywiście podczas przeglądania możemy zarówno powiększać zdjęcia (w 8 krokach), jak i przeglądać pliki w trybie miniatur – aparat udostępnia widok 4, 9 (3×3) lub 72 (9×8) klatek oraz widok kalendarza, w którym zdjęcia porządkowane są według daty ich wykonania.
W wypadku filmów dostępne jest tylko krótkie podsumowanie informacji o klipie i włączenie jego odtwarzania. Skorzystamy z pauzy, przewijania do przodu i tyłu. Gdy wstrzymamy odtwarzanie filmu, możemy dodatkowo przewijać z dokładnością do pojedynczej klatki, wyodrębnić kawałek klipu i zapisać go do niezależnego pliku, a także zapisać klatkę filmu jako zdjęcie.
Efekty filtrów cyfrowych w aparacie Nikon Coolpix A dostępne są tylko podczas przeglądania zdjęć. Oznacza to, że nie zrobimy zdjęcia z zastosowanym filtrem – możemy go później „nałożyć”, niektóre nawet wielokrotnie. Lista dostępnych filtrów obejmuje:
- skylight,
- ocieplenie,
- wzmocnienie czerwonego,
- wzmocnienie zielonego,
- wzmocnienie niebieskiego,
- cross-screen,
- zmiękczanie.
Dodatkowymi operacjami dostępnymi w głównym menu retuszu są:
- D-Lighting, rozjaśniający cienie,
- monochromatyczne,
- prostowanie,
- rybie oko,
- kolorowy kontur,
- szkic kolorowy (z możliwością wyboru nasycenia kolorów oraz intensywności konturów),
- korekcja kształtu (a w zasadzie korekcja perspektywiczna),
- efekt miniatury (z dowolnym wyborem szerokości oraz pozycji ostrej części),
- kolor selektywny (definiowanie do 3 zachowanych kolorów na zdjęciu).
Poniżej prezentujemy przykłady działania poszczególnych filtrów.
Oczywiście wszystkie powyższe modyfikacje dostępne są dla plików JPEG.
Przetwarzanie plików RAW daje nam możliwość pracy tylko z jednym zdjęciem. Dostępnymi modyfikacjami procesu wywoływania są:
- jakość zdjęcia,
- wielkość zdjęcia,
- balans bieli,
- kompensacja ekspozycji,
- picture control, czyli sposób przetwarzania kolorów na zdjęciu,
- redukcja szumu wysokiej czułości,
- D-Lighting, czyli modyfikowanie krzywej tonalnej.
Szybkość
Aparat nie wykazuje spowolnienia podczas regularnej pracy. Potrzebuje około 1.5 s od włączenia zasilania do wykonania pierwszej fotografii – co jest wartością mniejszą od typowo spotykanej w aparatach kompaktowych. Pamiętajmy jednak, że Nikon A nie musi wysuwać obiektywu. Podczas przeglądania zdjęć odczyt danych z karty następuje dość żwawo – jedynie widok 72 miniaturek wymaga więcej czasu na wypełnienie zawartością całego ekranu. Oczywiście niebagatelną rolę odgrywa tu szybkość samej karty pamięci.
Gdy fotografujemy w trybie innym niż seryjny, oszacowany czas między kolejnymi uzyskanymi zdjęciami to 1.6 s przy nieaktywnym układzie AF oraz 2.1 s po jego aktywacji. Natomiast samo opóźnienie rejestracji zdjęcia po wciśnięciu spustu migawki (bez wliczania procesu ostrzenia) wynosi 0.5 s.
Zdjęcia seryjne
Aparat posiada tylko jeden tryb zdjęć seryjnych. Według deklaracji producenta Nikon A jest w stanie rejestrować zdjęcia z szybkością około 4 kl/s.
Pomiary wykonaliśmy korzystając z karty Sandisk Extreme Pro UHS-I 633×95 MB/s. Wyniki testów zaprezentowane są w formie poniższych wykresów.
Pomiary wykonaliśmy przy użyciu plików, których średnia wielkość to 22.6 MB dla formatu RAW oraz 8.4 MB dla formatu JPEG.
Aparat wykonuje zdjęcia z szybkością 4 kl/s tylko do zapełniania bufora (w przypadku RAW oraz RAW+JPEG) lub osiągnięcia maksymalnej liczby zdjęć (100 w przypadku JPEG). Zapełnienie bufora skutkuje spadkiem prędkości rejestracji do poziomu 1.4–1.6 s w zależności od wybranego trybu rejestracji. Jednak ciekawe jest zachowanie aparatu przy zapisie RAW+JPEG i zapełnieniu bufora. Jak widzimy na wykresie powyżej, testowany model wykonuje po 2 zdjęcia – prawdopodobnie jest to związane z szybkością opróżniania bufora pamięci, która jest równa 34 MB/s. Samą wielkość bufora pamięci oszacowaliśmy na 256 MB.
Autofokus
Aparat został wyposażony w układ nastawy ostrości bazujący na czujniku detekcji kontrastu. Dysponujemy następującymi trybami ustawiania ostrości:
- standardowy (AF),
- makro,
- ręczny (MF),
- tryb pojedynczy (AF-S),
- tryb ciągły (AF-F).
- z priorytetem twarzy,
- normalne pole AF,
- szerokie pole AF,
- śledzenie obiektu.
Automatyczne ustawianie ostrości w Nikonie A odbywa się szybko i celnie. Podczas wykonywania zdjęć przykładowych nie doświadczyliśmy większych problemów, choć przyznać trzeba, że w niektórych sytuacjach przydałaby się nieco większa szybkość. Oczywiście to ocena subiektywna – zdajemy sobie sprawę, że znajdą się użytkownicy, dla których ten AF będzie za wolny oraz tacy, dla których będzie wystarczająco szybki. Sposób wyboru pola AF budzi pewne wątpliwości. Otóż zamiast predefiniowanej liczby pól mamy pełną dowolność wskazania obszaru ostrzenia. Opcja ciekawa, jednak wymaga czasu, by odpowiednio takie pole ustawić. Zdecydowanie lepiej więc sprawdza się przy fotografii martwej natury niż np. portretowaniu dzieci. W każdym innym wypadku lepiej i szybciej jest ostrzyć z użyciem środkowego „punktu” i najzwyczajniej w świecie przekadrowywać.
Przy gorszym oświetleniu układ autofokusu może być wspomagany przez doświetlającą diodę, trzeba jednak mieć świadomość niewielkiego zasięgu tego oświetlacza. Tryb makro to de facto jedynie odblokowanie zakresu ustawiania ostrości do pełnego, przez co dostrojenie trwa dłużej. Tryb ciągły natomiast pracuje bez przerwy, kiedy aparat jest włączony. Oczywiście powoduje to większe zużycie prądu.
Pomiar ekspozycji
Aparat pozwala na pomiar ekspozycji w następujących trybach:
- matrycowym,
- centralnie ważonym,
- punktowym (bieżące pole ostrości).
W codziennym użytkowaniu nie doświadczymy większych problemów z naświetlaniem zdjęć i filmów. Pamiętać jedynie należy, że nawet wyłączenie zasilania nie kasuje ustawienia korekcji ekspozycji.
Lampa błyskowa
Wbudowana lampa błyskowa, o liczbie przewodniej 6, ma zasięg od 50 cm do 11.5 m (czułość Auto ISO). Pracuje ona w jednym z następujących trybów:
- manualny,
- błysk automatyczny,
- błysk wypełniający,
- synchronizacja z długimi czasami,
- synchronizacja na drugą kurtynę.
Typowy test siły błysku lampy, jaki przeprowadzamy, polega na zrobieniu zdjęcia z czasem ekspozycji 1/100 s, czułością ISO 100 i przysłoną f/8.0.
Nikon A | Nikon D7100 |
Lampa, w którą wyposażono aparat Nikon A, jest stosunkowo słaba, co nie dziwi, gdy spojrzymy na wielkość palnika. Trudno się dopatrzeć efektów jej działania na przedstawionym zdjęciu. Przyznać jednak musimy, że z uwagi na szeroki kąt widzenia aparatu odległość pierwszego rzędu krzesełek na sali od testowanego modelu jest dość znaczna; zapewne fotografując człowieka, staniemy bliżej niego i wtedy moc lampy może być wystarczająca (przypomnijmy, że liczba przewodnia 6 mówi nam, iż przy użyciu przysłony f/8 prawidłowa odległość do motywu to 0.75 m).
Kolejne zdjęcia zostały wykonane przy przełączeniu w tryb P (aparat ustawił 1/60 s oraz f/2.8) oraz dodatkowo z automatycznym doborem wartości ISO (aparat podniósł czułość do wartości ISO 3200).
Tryb P (ISO 100) | Tryb P (AutoISO) |
Gdy zdajemy się na automatykę, aparat nie wydłuża czasu migawki powyżej wartości 1/60 s. To dobry znak – dzięki temu raczej bezproblemowo można rejestrować poruszających się ludzi.
Tryby tematyczne
Aparat wyposażony jest w następujące tryby tematyczne:
- portret,
- krajobraz,
- dziecko,
- zdjęcia sportowe,
- makro,
- portret nocny,
- krajobraz nocny,
- przyjęcie / wnętrza,
- plaża / śnieg
- zachód słońca,
- zmierzch / świt,
- portret zwierzaka,
- blask świec,
- kwiaty,
- barwy jesieni,
- żywność,
- sylwetka,
- rozjaśnienie,
- przyciemnienie.
Tryby tematyczne |
Filmowanie
Jednym z trybów wyzwalania migawki jest praca filmowa. Przy takim ustawieniu aparat oferuje nagrywanie filmów w następującej rozdzielczości:
- 1920×1080; 30, 25 oraz 24 kl/s,
- 1280×720; 30, 25 oraz 24 kl/s.
opis |
Filmy nagramy w dowolnym z trybów pracy aparatu. Oznacza to, że możemy zdać się na automatykę aparatu lub też ręcznie ustawić parametry takie jak czas migawki (w granicach wynikających z ilości klatek na sekundę), otwór przysłony czy czułość ISO. Podczas nagrywania filmów nie mamy jednak możliwości wpływania na parametry ekspozycji – musimy je ustawić przed rozpoczęciem rejestracji klipu. Aparat nie oferuje także powiększenia obrazu (cyfrowego zoomu) ani cyfrowej redukcji wibracji. Mamy wybór, jeśli chodzi o sposób przetwarzania kolorów (np. rejestracja w odcieniu szarości czy sepii). Możemy także wyłączyć rejestrację dźwięku.
- Filmowanie z filtrem Picture Control, 6.51 s, 16 MB, 20.2 Mbps
- Praca układu AF, 12.61 s, 31 MB, 20.4 Mbps
Różne formaty zapisu:
- 1920×1080, 30p, 13 MB, 19.6 Mbps
- 1920×1080, 25p, 19 MB, 20.2 Mbps
- 1920×1080, 24p, 16 MB, 19.6 Mbps
- 1280×720, 30p, 9.0 MB, 11.8 Mbps
- 1280×720, 25p, 9.1 MB, 11.6 Mbps
- 1280×720, 24p, 6.9 MB, 9.83 Mbps
Proces filmowania testowanym aparatem nie nastręcza trudności. Jakość filmów utrzymuje się na dobrym poziomie dzięki zastosowaniu progresywnego skanowania, choć niewielkie zastrzeżenia budzi siła kompresji nagranego materiału. Irytuje bardzo kapryśny i powolny AF, a przede wszystkim proces przestawiania aparatu na tryb filmowy. Z uwagi na to Nikon A absolutnie nie nadaje się do rejestracji spontanicznych scen, chyba że spodziewając się ich, zawczasu skonfigurujemy aparat. Pamiętać trzeba też o wyłączeniu trybu filmowego. Jeśli nie przypisaliśmy funkcji trybu wyzwalania migawki przyciskowi Fn1, to musimy przejść do menu podręcznego, wybrać ikonkę trybu migawki, a następnie parametr inny niż film. Zagrożenie, że użytkownik zapomni o tym, jest duże – próbując zrobić zdjęcie, może być zaskoczony pojawieniem się na ekranie czerwonej kropki sygnalizującej rozpoczęcie rejestracji klipu. Niezwykle mocno brakuje dedykowanego przycisku aktywującego nagrywanie w trybie bezpośrednim.