Na początku tego rozdziału tradycyjnie prezentujemy wykres pokazujący wyniki pomiaru szumu zarejestrowanego na zdjęciach JPEG. Zarówno charakterystyka przebiegu wykresu, niski poziom szumu, jak i porównywalne wartości dla poszczególnych składowych na wyższych czułościach ewidentnie wskazują, że JPEG-i podlegają odszumianiu. Co więcej, wartości sięgające maksymalnie poziomu 2.5% dla ISO 25600 wskazują, że proces ten jest raczej dość intensywny.

Jeśli porównamy powyższy wykres z analogicznym z testu E-P5 okazuje się, że na wyższych czułościach bezlusterkowiec Olympusa notuje wyższy poziom szumu. Z drugiej strony przy porównaniu wycinków w poprzednim rozdziale nie było tego wyraźnie widać. Warto też dokonać porównania z modelem GX7. Zauważymy wówczas, że GM1 na dwóch najwyższych czułościach notuje nieco wyższy szum.

Panasonic GM1 umożliwia kontrolę intensywności procesu odszumiania w dość szerokim zakresie. Do dyspozycji mamy 11-stopniową skalę, a zawiera się ona pomiędzy −5 a +5, ze skokiem jednostkowym. Poniżej prezentujemy wycinki naszej scenki testowej wykonane na czułościach ISO 6400, 12800 i 25600, z różnymi stopniami redukcji zakłóceń. Poza minimalnym (−5) i maksymalnym (+5) poziomem odszumiania, prezentujemy również poziom pośredni (0).

ISO 6400
Odszumianie −5
Odszumianie 0
Odszumianie +5
ISO 12800
Odszumianie −5
Odszumianie 0
Odszumianie +5
ISO 25600
Odszumianie −5
Odszumianie 0
Odszumianie +5

Jak już wspomnieliśmy, odszumianie na najniższym poziomie jest całkiem mocne, choć przy ISO 6400 jego wpływ na degradację szczegółów obrazu można uznać za względnie umiarkowany. Zwiększanie intensywności tego procesu powoduje zauważalne efekty, jednak poza jeszcze większym zredukowaniem szumu, tracimy coraz więcej szczegółów obrazu, co szczególnie wyraźnie widać na dwóch najwyższych czułościach.

Przyjrzyjmy się teraz zdjęciom zapisanym w surowym formacie. RAW-y z GM1 wywołaliśmy programem dcraw i zapisaliśmy jako 24-bitowe TIFF-y. Podobnie jak w poprzednim rozdziale, porównania dokonujemy z Olympusem E-P5 oraz Fujifilm X-M1. Przypominamy jednocześnie, że na rozwijanej liście znajdują się także inne modele dostępne na dzień dzisiejszy w naszej bazie.

Na niskich czułościach jakość obrazu na surowych plikach z porównywanych aparatów jest podobna. Sytuacja taka utrzymuje się mniej więcej do ISO 800, choć już przy tej czułości X-E1 wydaje się wysuwać na prowadzenie. Przy ISO 1600 daje się dość łatwo zauważyć różnice w poziomie szumu. Co prawda są one raczej niewielkie, jednak GM1 zaczyna pozostawać w tyle zarówno w porównaniu do bezlusterkowców Olympusa jak i Fujifilm, poziom szumu jest w nim najwyższy. W miarę wzrostu czułości sytuacja staje się coraz wyraźniejsza. Przy ISO 6400 szum w GM1 jest już całkiem wyraźny, a E-P5 oraz X-E1 zauważalnie go wyprzedzają. Przy tej czułości nie ma już wątpliwości, że najlepiej z całej trójki prezentuje się bezlusterkowiec Fujifilm. Dla dwóch najwyższych czułości negatywny wpływ szumu w GM1 jest już bardzo istotny, a użyteczność ISO 25600 jest mocno dyskusyjna.

Warto jeszcze dokonać porównania jakości obrazu na surowych zdjęciach z modelem GX7. Mimo że teoretycznie oba modele mają tę samą matrycę, okazuje się jednak, że na wyższych czułościach GM1 ustępuje nieco swojemu starszemu bratu. Różnica aczkolwiek nieznaczna jest zauważalna przy ISO 3200 i w miarę wzrostu czułości staje się wyraźniejsza. Dlaczego szum w GM1 jest wyższy, trudno jednoznacznie stwierdzić. Być może jest to kwestia grzejącej się elektroniki, która w tak małym aparacie została dość gęsto upakowana, co mocniej wpływa na zachowanie matrycy niż ma to miejsce w modelu GX7.

Przejdźmy teraz do sprawdzenia wyników pomiarów poziomu szumu, które przeprowadziliśmy na surowych zdjęciach tablicy Kodaka Q-13, przekonwertowanych wcześniej do 24-bitowych TIFF-ów.

Konkretne liczby potwierdzają nasze wnioski, które sformułowaliśmy na podstawie wizualnej oceny. Porównując powyższy wykres z analogicznym z testu E-P5 można zauważyć, że faktycznie GM1 notuje wyższe szumy. Różnice widać już na niższych czułościach, niż miało to miejsce przy wizualnym porównaniu zdjęć. W okolicach ISO 800–1600 E-P5 ma przewagę około 0.5 EV nad GM1. W miarę wzrostu czułości utrzymuje się ona na podobnym poziomie, a nawet wydaje się nieco maleć. Przewaga X-M1 nad GM1 w poziomie szumu jest wyraźniejsza i utrzymuje się na poziomie około 1.5 EV.

Widoczną na wycinkach przewagę GX7 nad testowanym modelem potwierdzają również pomiary. Na ich podstawie widać, że różnica nie jest duża, ale jednak starszy model wypada lepiej o około 1/3 EV w stosunku do GM1.

Tradycyjnie na koniec części dotyczącej szumu na surowych plikach, prezentujemy również wykres przedstawiający pomiary przeprowadzone na RAW-ach przekonwertowanych do 48-bitowych TIFF-ów. Wyniki, które otrzymaliśmy są zgodne z tym, co do tej pory zauważyliśmy.

Darki

Sprawdźmy teraz, jak matryca GM1 zachowuje się pod względem prądu ciemnego. Standardowo jego poziom testujemy na podstawie zdjęć wykonanych z 3-minutową ekspozycją bez dopływu światła. Testowany aparat ma jednak ograniczenie na maksymalną długość ekspozycji wynoszące 1 minutę, zatem jedynie takie darki byliśmy w stanie zrobić w tej sytuacji.

Zdjęcia wykonujemy zarówno w formacie JPEG jak i RAW. Te pierwsze prezentujemy w postaci, w jakiej zostały zapisane przez aparat. Surowe pliki natomiast, wywołujemy programem dcraw do postaci czarnobiałej bez interpolacji. Uzyskane w ten sposób pliki TIFF konwertujemy do formatu GIF, dobierając zakres w taki sposób, aby najlepiej zobrazować generujący się na matrycy szum. W Panasoniku GX7 zakres ten wynosi od 0 do 1023. Identyczny zakres został również odłożony na poziomej osi histogramów wykonanych na podstawie surowych plików. Maksymalne wartości na osi pionowej wynoszą 200 000 zliczeń.

RAW
ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
125
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600

W kategorii darków na niskich czułościach sytuacja wygląda całkiem nieźle. Histogramy są wąskie (choć kształtem daleko im do rozkładu poissonowskiego), a średnia wartość sygnału utrzymuje się na w miarę stałym i niedużym poziomie (patrz tabelka poniżej). Od ISO 800 sytuacja powoli się zmienia. Średnia wartość sygnału zaczyna wzrastać (niemal do tysiąca przy maksymalnym ISO), a histogramy przesuwają się w prawą stronę. Wyraźnie widoczny staje się również ich mocno niesymetryczny kształt. Sam wygląd darków nie jest zły, ale widać niejednorodności w postaci mocniej zaszumionych brzegów matrycy oraz dodatkowo niewielką jaśniejszą plamę przy górnym brzegu. Na szczęście nie zauważamy oznak bandingu.

Warto dodać, że zachowanie testowanego aparatu w tej kategorii raczej nie zachwyca. Sytuacja wygląda lepiej niż w GX7, jednak w teście tamtego modelu wykonaliśmy darki ponad 2-minutowe. Można zatem wnioskować, że w GM1 matryca dość mocno się grzeje, skoro nawet przy 1-minutowej ekspozycji wartości sygnału na wysokich czułościach sięgają wyraźnego poziomu.

Darki w formacie JPEG nieco lepiej pokazują, z czym w praktyce przy długich ekspozycjach będzie musiał borykać się potencjalny użytkownik GM1. Na wysokich czułościach poziom szumu jest znaczny, co oznacza, że jego negatywny wpływ na jakość obrazu będzie bardzo wyraźny.

JPEG
ISO	Dark Frame	Crop
125
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600