Trzeba przyznać, że Sony A7R jest konfigurowalny w naprawdę szerokim zakresie. Mamy możliwość zaprogramowania funkcji dziewięciu klawiszy, a lista dostępnych opcji obejmuje aż 44 pozycje. Warto także wspomnieć o menu funkcyjnym, którego zawartość możemy określić sami, wykorzystując do tego 12 slotów.

Spory wizjer elektroniczny zapewnia podgląd obrazu o wysokiej jakości, a uchylny wyświetlacz pozwala na wygodne kadrowanie z wykorzystaniem ptasiej i żabiej perspektywy. Podsumowując, naszym zdaniem funkcjonalność A7R należy do wysokich. Większość rozwiązać dotyczących ergonomii zostało zaprojektowanych w sposób przemyślany, co przekłada się na dużą przyjemność z użytkowania tego aparatu.

W konstrukcji A7R zastosowano podwójny ruch mechanicznej migawki, podczas gdy w A7 pierwsza kurtyna realizowana jest elektronicznie. Z tego względu jest ona zdecydowanie głośniejsza niż w A7. Wibracje pochodzące od migawki są wyraźnie wyczuwalne podczas fotografowania, co może powodować, że zdjęcia wyjdą nam nieostre. Zdecydowaliśmy się zatem wykonać krótki test sprawdzający tę przypadłość. Dla sześciu wartości czasów naświetlania (1/500, 1/250, 1/125, 1/60, 1/30 i 1/15 sekundy) wykonaliśmy po 10 zdjęć, a obliczoną w programie Imatest rozdzielczość (MTF) w danej serii uśredniliśmy. Ostrość została ustawiona oczywiście tylko raz. Wyniki przedstawione zostały na poniższym wykresie.

Rozdzielczość podaliśmy w procentach, przyjmując, że najwyższa uśredniona wartość odpowiada 100%. Na wykresie widać trend z zauważalnym minimum, które występuje dla czasu 1/125 s. Wynik ten z grubsza pokrywa się z obserwacjami użytkowników A7R, którzy zauważyli ten problem. Nie sposób jednak nie zauważyć, że spadek rozdzielczości jest w rzeczywistości bardzo niewielki, odchyłka wynosi bowiem ok. 5.3% od maksymalnej wartości podanej na wykresie. Trudno będzie dostrzec tak niewielką różnicę na zdjęciach. Należy jednak zwrócić uwagę, że dysponowaliśmy jedynie obiektywem o ogniskowej 35 mm. „Dłuższy” instrument optyczny z pewnością dałby bardziej miarodajne wyniki i mógłby spowodować, że problemy z rozdzielczością uzyskiwanych obrazów byłyby znacznie większe. Nie jest to dobra wiadomość…

Obiektywy

Na chwilę obecną, oferta obiektywów FE firmy Sony jest dość uboga. Na rynku bowiem dostępnych jest zaledwie 5 modeli, a są to:

• Sony Zeiss Vario-Tessar T* FE 24–70 mm f/4 ZA OSS,
• Sony Zeiss Sonnar T* FE 55 mm f/1.8 ZA,
• Sony FE 28–70 mm f/3.5–5.6 OSS,
• Sony Zeiss Sonnar T* FE 35 mm f/2.8 ZA,
• Sony FE 70–200 mm f/4 G OIS.

Warto również wspomnieć o producentach niezależnych. Firma Samyang oferuje 5 modeli obiektywów z mocowaniem E, które są przeznaczone na matryce klasy 35 mm:

• 14 mm f/2.8 ED AS IF UMC,
• 24 mm f/1.4 ED AS IF UMC,
• T-S 24 mm f/3.5 ED AS UMC,
• 35 mm f/1.4 AS UMC,
• 85 mm f/1.4 AS IF UMC.

Szybkość

Aparat jest gotowy do pracy po ok. 1.5 sekundzie od przekręcenia włącznika w pozycję ON. Poprawę w tej kwestii miał wnieść ponoć nowy firmware (1.2), aczkolwiek nie mieliśmy okazji porównać A7R przy zainstalowanej starszej wersji oprogramowania.

Większość czynności dokonywanych podczas obsługi (zmiany ustawień, poruszanie się po menu, przeglądanie zdjęć) odbywa się bez zwłok czasowych. Formatowanie karty pamięci, składanie HDR-a czy panoramy zabierają kilka sekund.

Zdjęcia seryjne

A7R posiada dwa tryby wykonywania zdjęć seryjnych: standardowy (1.5 kl/s) i z priorytetem szybkości (4 kl/s). W każdym z nich fotografie rejestrowane są w pełnej rozdzielczości. W trybie ciągłym autofokusa (AF-C) parametry ekspozycji dobierane są do każdego zdjęcia, a w trybie pojedynczym (AF-S) tylko raz – dla pierwszej klatki.

Do testów trybu seryjnego używaliśmy karty SanDisk Extreme Pro UHS-1 8 GB, dziesiątej klasy szybkości. Zgodnie z naszą procedurą czułość ustawiliśmy na ISO 1600, a czas migawki na 1/1000 sekundy. Pliki RAW zajmowały średnio 35.4 MB, natomiast JPEG-i – 30.3 MB. W trakcie 30-sekundowego testu trybu szybkiego aparat zarejestrował następującą liczbę zdjęć:

• 39 zdjęć JPEG (1.3 kl/s),
• 43 zdjęć RAW (1.43 kl/s),

Nieco zaskakująco dla nas informacją był fakt, że aparat zarejestrował więcej plików RAW niż JPEG. Dla pewności test powtórzyliśmy, ale rezultaty były takie same.

Maksymalna szybkość zapisu (4 kl/s) utrzymuje się przez ok. 3.5 sekundy, zarówno przy zapisie JPEG-ów, jak i RAW-ów. Po zapełnieniu bufora rejestracja odbywa się w tempie (odpowiednio) 0.83 kl/s i 0.97 kl/s. Zapis wszystkich zdjęć na kartę po zakończeniu fotografowania trwał ok. 15 sekund przy wyborze formatu JPEG oraz 12 sekund dla RAW-ów. W tym czasie nie można wejść do głównego menu, ani do trybu przeglądania zdjęć. Można natomiast korzystać z menu funkcyjnego, czy opcji dostępnych pod przyciskami.

Jak widać, 36-megapikselowa matryca stanowi spore wyzwanie dla procesora obrazowego, ze względu na dużą ilość danych do przetworzenia oraz zapisania na nośnik pamięci. Ma to odzwierciedlenie w wynikach testu trybu seryjnego. Warto jednak przypomnieć, że Nikon D800E poradził sobie w nim znacznie lepiej.

Stabilizacja obrazu

W Sony A7R, podobnie jak w NEX-ach i aparatach linii Axxxx, nie odnajdziemy wbudowanej stabilizacji obrazu. Aby skorzystać z tego udogodnienia, należy zaopatrzyć się w odpowiedni obiektyw. Aktualnie w ofercie firmy Sony znajdziemy trzy modele FE, które wyposażono w optyczną stabilizację obrazu.

Czyszczenie matrycy

Przed zabrudzeniami matrycę chroni elektromagnetyczny mechanizm wibracyjny. W razie dodatkowej potrzeby, proces czyszczenia można przeprowadzić samodzielnie np. za pomocą gruszki fotograficznej. Podczas testowania aparatu, mimo aktywnego czyszczenia matrycy przy wyłączaniu aparatu, na matrycy zgromadziło się kilka drobin kurzu. Można zatem uznać, że mechanizm czyszczenia nie jest skuteczny w 100%.

Moduł Wi-Fi

Omawiany aparat został wyposażony w moduł Wi-Fi i umożliwia obsługę NFC (ang. Near Field Communication). Dzięki temu możemy między innymi z poziomu smartfona czy tabletu zdalnie wyzwalać migawkę oraz przeglądać wykonane zdjęcia. Istnieje także możliwość przesyłania zdjęć na urządzenie mobilne oraz udostępniania ich w serwisach społecznościowych. Bezprzewodowo można również połączyć aparat z komputerem lub odpowiednim telewizorem.

Sony A7R umożliwia także ściąganie na aparat aplikacji rozszerzających jego funkcjonalność. Serwis PlayMemories Camera Apps oferuje szereg darmowych i płatnych aplikacji, takich jak dodatkowe filtry, efekty zdjęciowe, czy narzędzia (szczegóły można znaleźć na tej stronie).

W A7R znajdziemy preinstalowaną aplikację „Wbudowany inteligentny pilot”. Służy ona do zdalnego wykonywania zdjęć aparatem przy pomocy smartfona. Nawiązanie połączenia z telefonem trwa dość długo: 15–20 sekund, poza tym aplikacja działa bardzo ociężale i powoli reaguje na zmiany ustawień. Z poziomu urządzenia mobilnego mamy możliwość regulacji parametrów ekspozycji (czasu otwarcia migawki, wartości przysłony, czułości ISO, kompensacji ekspozycji – w zależności od trybu fotografowania), balansu bieli, a także dotykowego wyboru punktu autofokusa. Zdjęcia przesłane z aparatu na smartfon mogą mieć rozdzielczość oryginalną, lub niższą (2 megapiksele lub VGA).

Lampa błyskowa

A7R nie posiada wbudowanej lampy błyskowej. Zewnętrzną lampę błyskową podłączamy do stopki Multi Interface. W przypadku lamp ze stopką typu „minoltowskiego” należy użyć odpowiedniego adaptera. Najkrótszy czas synchronizacji to 1/160 s, a korektę błysku ustawiamy w zakresie ±3 EV (ze skokiem 1/3 lub 1/2 EV). Lampa może pracować w następujących trybach:

• błysk automatyczny,
• błysk wypełniający,
• redukcja efektu czerwonych oczu,
• synchronizacja z długimi czasami ekspozycji,
• funkcja synchronizacji z krótkimi czasami naświetlania (z lampami HVL-F60M, HVL-F58AM i HVL-F43AM),
• synchronizacja z tylną kurtyną migawki,
• kontroler bezprzewodowy (z lampami HVL-F60M, HVL-F58AM, HVL-F43AM i HVL-F20AM).

Autofokus

W Sony A7R zastosowano moduł autofokusa oparty na detekcji kontrastu, wykorzystujący 25 pól. Zakres jego czułości zawiera się w przedziale od 0 do 20 EV (przy odpowiedniku ISO 100 i obiektywu f/2.8). Wspomaganie autofokusu umożliwia wbudowana dioda świecąca, której zasięg wynosi do 3 metrów. Czujnik znajdujący się przy wizjerze powoduje, że autofokus może automatycznie ustawiać ostrość po przyłożeniu oka do wizjera (w zależności od podpiętego obiektywu).

W menu (głównym i Fn) możemy ustawić jeden z trzech trybów pracy autofokusa:

• AF-S – pojedynczy,
• AF-C – ciągły,
• DMF – pojedynczym z korekcją ręczną.

• Szeroki – aparat sam wybiera, gdzie ustawi ostrość,
• Strefa – po ręcznym wyborze jednej z 9 stref, aparat automatycznie ustawia ostrość w obrębie wybranej strefy,
• Punktowy – użycie tylko centralnego punktu AF,
• Elastyczny (S, M, L) – możliwość ręcznego wyboru punktu spośród wszystkich dostępnych oraz rozmiaru pola AF (S, M, L).

A7R umożliwia wykrywanie twarzy i uśmiechu (z automatycznym wyzwalaniem migawki) oraz funkcję śledzenia obiektu. Czułość detekcji uśmiechu jest regulowana w 3 krokach. Wykryte twarze mogą być automatycznie rejestrowane w pamięci aparatu, dzięki czemu będą miały priorytet przy wyborze ostrości i ustawianiu ekspozycji. W menu można znaleźć funkcję mikroregulacji autofokusu użyteczną w przypadku pojawiania się zjawiska back- lub frontfokusu, jednak znajduje ona zastosowanie jedynie po podpięciu obiektywów przez adapter LAEA4.

W trybie MF do ręcznego ustawiania ostrości wykorzystujemy pierścień na obiektywie. Jego poruszenie powodować może automatyczne powiększenie obrazu na wyświetlaczu (5.9- lub 11.7-krotnie – za zmianę powiększenia odpowiada klawisz OK). Funkcję tę oczywiście można wyłączyć odpowiednią opcją w menu. W przypadku ręcznego ustawiania ostrości, na przykład w trakcie filmowania, warto korzystać z funkcji focus-peaking. Dzięki niej na zdjęciu zaznaczany jest obszar o największym kontraście, czyli tam gdzie ostrość jest najlepsza. Funkcja ma trzy stopnie czułości i pozwala wybrać kolor zaznaczenia spośród czerwonego, żółtego i białego. Warto również wspomnieć, że działa ona zarówno w widoku pełnoekranowym, jak i podczas powiększenia.

Automatyczne ustawianie ostrości w dobrym oświetleniu działa dość szybko i nie daje powodów do narzekań. W ciemnym otoczeniu czas ogniskowania może się jednak znacząco wydłużyć, podobnie jak zwiększa się liczba pomyłek systemu AF. Generalnie jednak sprawność autofokusa nie daje większych powodów do narzekań.

Skuteczność systemu AF oceniamy wykonując standardową w naszych testach serię 40 zdjęć. Na zastosowanym obiektywie, którym w tym przypadku był Sony Zeiss FE 35 mm f/2.8, ustawiamy przysłonę f/2.8 i fotografujemy tablicę rozdzielczości, każdorazowo przeogniskowując obiektyw. Wyniki przedstawiamy w postaci histogramu, który prezentuje procentowe wartości odchyłek od najlepszego pomiaru MTF50 w serii.

Na podstawie powyższego wykresu, trudno mieć jakiekolwiek zastrzeżenia do celności autofokusa przy zastosowanym oświetleniu. Żadna odchyłka nie przekroczyła wartości 5%, czego nie można powiedzieć o aparatach konkurencji.

Sprawdziliśmy także, jak testowany aparat poradził sobie w świetle żarowym.

Celność automatycznego systemu ustawiania ostrości jest wprawdzie lepsza w świetle o temperaturze 5500K niż w żarowym, jednak odchyłki w tym drugim przypadku nie są niepokojąco wysokie.

Pomiar światła

Aparat dobiera wartości ekspozycji, korzystając z pomiarów:

• wielopunktowego,
• centralnie ważonego,
• punktowego (centrum kadru).

Domyślnie w trybie podglądu na żywo A7R umożliwia wizualizowanie wpływu parametrów ekspozycji, czyli pokazywanie, jak będzie wyglądało finalne zdjęcie. Można też wybrać tryb, w którym aparat będzie zawsze pokazywał na ekranie LCD obraz w taki sposób, by był najlepiej widoczny. To ustawienie jest bardzo pomocne przy pracy w studiu z oświetleniem błyskowym.

Brakuje niestety możliwości powiązania pomiaru ekspozycji z wybranym punktem autofokusu.

Kompensacji ekspozycji można dokonywać za pomocą pokrętła na górnym panelu w przedziale od −3 do +3 EV ze skokiem 1/3 EV lub w menu (gdy pokrętło jest w pozycji „zero”) w zakresie od −5 do +5 EV ze skokiem 1/2 lub 1/3 EV. Bracketing pozwala na wykonanie trzech zdjęć zdjęć z krokami: 1/3, 1/2, 2/3, 1, 2 lub 3 EV, albo pięciu z krokami 1/3, 1/2, 2/3 EV.

Odnośnie pracy światłomierza mamy jedną uwagę. W stabilnych warunkach oświetleniowych (studyjnych, przy świetle ciągłym) jego wskazania potrafiły się zmieniać losowo o 1/3 EV. Poza tym, do jego skuteczności nie mamy zastrzeżeń.