Panasonic Lumix DMC-LX15 - test aparatu
4. Optyka
Rozdzielczość
Testy rozdzielczości przeprowadzamy na podstawie zdjęć tablicy ISO12223 robionych dla różnych długości ogniskowych i różnych wartości przysłony. Następnie dokonujemy obliczeń dla centrum i brzegu kadru. Wyniki prezentujemy w postaci wartości funkcji MTF50. Tradycyjnie pomiarom podlegały zarówno pliki JPEG, jak i surowe pliki RAW.
Zacznijmy od wyników otrzymanych dla plików RAW z centrum kadru.
Jak widać na powyższym wykresie, testowany model osiąga najwyższą rozdzielczość dla przysłony f/4 i ekwiwalentu 50 mm ogniskowej. Przypomnijmy, że dla aparatu LX15 limit dyfrakcyjny wynosi f/5 – powyżej tej wartości obraz będzie w coraz większym stopniu zdegenerowany przez dyfrakcję. Poziom przyzwoitości zatem będzie odpowiadać poziomowi 1200 linii na wysokości kadru (LW/PH). Przy tak zdefiniowanym kryterium jakości obrazu możemy uznać, że jedynie dla przysłony f/11 oraz f/1.4 obraz będzie słabej jakości.
Spójrzmy na przebiegi funkcji MTF dla składowych poziomej i pionowej dla plików RAW. Kolorem czerwonym pokazano zmierzony przebieg, natomiast niebieskim po uwzględnieniu wyostrzania o promieniu 2.
Zauważalne dysproporcje pomiędzy poszczególnymi składowymi dowodzą asymetryczności zastosowanego filtra dolnoprzepustowego. Pamiętajmy, że taka stała dysproporcja odpowiada za wyniki rozdzielczości, które przedstawiane są jako wartość średnia. Warto odnotować, że surowe pliki nie noszą oznak wyostrzania.
Przejdźmy do zachowania obiektywu na brzegu kadru.
Zachowanie na brzegu kadru jest słabsze niż w centrum. Obiektyw nie odnotowuje lepszych wartości niż 1500 LW/PH, co jest progiem niewiele wyższym od zdefiniowanego kryterium przyzwoitości. Dla pozycji teleobiektywu i przysłony f/2.8 wynik na poziomie 900 LW/PH jest stosunkowo słaby. Trzeba jednak wspomnieć, że to jedyny punkt o tak słabym wyniku.
Dociekliwi czytelnicy zapewne zauważą pewien fenomen: dla szerokiego kąta i maksymalnie otwartej przysłony pomiary na brzegu mają niewiele wyższy wynik niż w centrum. Spieszymy poinformować, że to rezultat uśredniania wyników pomiarów dla poziomej i pionowej składowej, a nie brania najwyższej wartości jednej ze składowych. Dodatkowo musimy zaznaczyć, że krawędź pozioma, przez uzyskiwanie wyższych wartości na brzegu niż w centrum wykazuje nietypowe zachowanie. Ponieważ do czynienia mamy z zamkniętą konstrukcją obiektywu, a jak dowiemy się z lektury dalszych akapitów, wad pozaosiowych odnotowujemy sporo, trudno jednoznacznie wskazać przyczynę takiego zachowania.
Poniżej zamieszczamy wyniki pomiaru rozdzielczości przeprowadzonego na plikach JPEG z wyostrzaniem ustawionym na minimalną wartość.
Zarówno w centrum, jak i na brzegu kadru wyniki notowane dla plików JPEG są lepsze niż w wypadku RAW-ów. Oznacza to, że nawet na minimalnym poziomie proces wyostrzania JPEG-ów jest dość wyraźny. Zauważalny jest dużo większy rozrzut wyników – pomiędzy najniższym a najwyższym rezultatem odnotowujemy dystans 1600 LW/PH. W wypadku plików JPEG maksimum o wartości 3075 LW/PH przypada także dla przysłony f/4 i ekwiwalentu 50 mm.
Jak widzimy, na brzegach kadru aparat mocniej koryguje dłuższe ogniskowe. Poziom przyzwoitości przekraczany jest właściwie dla wszystkich kombinacji przysłony i ogniskowej. To znak, że jakość obrazu będzie na dobrym poziomie.
Poniżej prezentujemy wycinki zdjęć tablicy testowej (w formacie JPEG) w skali 1:1 z okolic centrum kadru dla maksymalnej i minimalnej rozdzielczości.
18.3 mm f/4 |
8.8 mm f/11 |
Aberracja chromatyczna
Oceniając pliki JPEG musimy stwierdzić, że aberracja chromatyczna jest znikoma niezależnie od użytej kombinacji przysłony i ogniskowej.
Patrząc na wyniki dla plików RAW widzimy, że najkrótsza ogniskowa w całym zakresie przysłon charakteryzuje się średnim poziomem aberracji, a dla szeroko otwartej przysłony nawet większym, jednak nie na tyle, by nazywać go wysokim. Dla innych mierzonych ogniskowych poziom aberracji ulega zmniejszeniu wraz z domykanie przysłony i jedynie dla ekwiwalentu 50 mm i maksymalnie otwartej przysłony wyniki plasują się w strefie średniej.
W tabelce poniżej prezentujemy w skali 1:1 wycinki zdjęć tablicy testowej przestawiające krawędzie czerni i bieli z najwyższym i najniższym poziomem aberracji chromatycznej według wyników otrzymanych dla surowych plików wywołanych programem dcraw.
8.8 mm f/2 | 26.4 mm f/5.6 |
Dystorsja
Spoglądając na prezentowane poniżej zdjęcia testowe wykonane w plikach JPEG, możemy odnieść wrażenie, że obiektyw zastosowany w tym modelu jest niemal pozbawiony dystorsji i produkuje obrazy nieskażone tą wadą. Zmierzone wartości zmieniają się od −1.3% (zniekształcenie beczkowate) dla szerokiego kąta do +0.2% dla pozycji teleobiektywu.
JPEG | RAW |
8.8 mm | |
18.3 mm | |
26.4 mm | |
Niestety, patrząc na pliki RAW możemy się przekonać, że prawdziwy wymiar tej wady jest spory. Widać wyraźnie, że w wypadku ogniskowej 8.8 mm mamy do czynienia z bardzo dużą dystorsją beczkową, którą program Imatest oszacował na poziomie −13.6%. Zmiana ogniskowej do wartości 18.3 mm sprowadzą wadę do poziomu −3.5%. Dalsze zwiększanie ogniskowej powoduje zmianę do −1.7 % dla 26.4 mm.
Z powyższych przykładów wynika, że z poważną dystorsją beczkową mamy do czynienia dla wszystkich ogniskowych. Ewidentnie producent nie starał się skorygować tej wady w konstrukcji obiektywu. Za kieszonkowy rozmiar zapłacono korekcją optyki przez oprogramowanie, które notabene radzi sobie całkiem nieźle.
Pamiętajmy, że usuwanie tak dużej dystorsji dla szerokiego kąta niesie ze sobą silną degradację jakości obrazu – prosty eksperyment z prostowaniem takiego pliku w programie Adobe Lightroom pokazuje, że z początkowej rozdzielczości 20 Mpix wycinamy fragment o wielkości 12 Mpix.
Kilka słów komentarza należy się też wywoływaniu zdjęć w programie Adobe Lightroom 6. Otóż otwarcie w nim fotografii w formacie RAW wykonanej na najkrótszej ogniskowej nie wykazuje żadnych oznak dystorsji. By dojrzeć tę wadę, należy użyć programu, który nie modyfikuje zdjęcia, np. dcraw.
Koma i astygmatyzm
W aparacie LX15 koma jest słabo korygowana. Charakterystyczne przecinkowate kształty widoczne są dobrze dla każdej z testowanych ogniskowych w rogu kadru. Przymknięcie przysłony o 1 stopień zredukuje mocno poziom tej wady, jednak dla szerokiego kąta i przysłony f/2 koma nadal będzie destrukcyjnie wpływać na rozdzielczość na brzegach kadru.
Centrum | Róg |
8.8 mm, f/1.4 | |
8.8 mm, f/2 | |
18.3 mm, f/2.8 | |
18.3 mm, f/4 | |
26.4 mm, f/2.8 | |
26.4 mm, f/4 | |
Ponieważ dysproporcja między składowymi (pokazana w części poświęconej badaniu zdolności rozdzielczej) jest stała dla wszystkich testowanych nastaw przysłon, trudno ocenić poziom astygmatyzmu.
Winietowanie
Pomiary winietowania wykonaliśmy w pierwszej kolejności dla plików JPEG.
JPEG | 8.8 mm | 18.3 mm | 26.4 mm |
f/1.4 | 24.5% (−0.81 EV) | – | – |
f/2 | 9.6% (−0.29 EV) | – | – |
f/2.8 | 9.5% (−0.29 EV) | 7.3% (−0.22 EV) | 15.5% (−0.51 EV) |
f/4 | 10% (−0.31 EV) | 4% (−0.12 EV) | 11.6% (−0.37 EV) |
f/5.6 | 10.7% (−0.33 EV) | 1.8% (−0.05 EV) | 4.8% (−0.14 EV) |
f/8 | 10.7% (−0.33 EV) | 2.5% (−0.07 EV) | 1.4% (−0.04 EV) |
f/11 | 11.2% (−0.34 EV) | 2.6% (−0.08 EV) | 1.2% (−0.04 EV) |
Jak widać, winietowanie dla plików JPEG jest ledwo zauważalnym problemem dla większości kombinacji przysłon i ogniskowych, o ile nie rozważamy szeroko otwartych przysłon. W tym wypadku winieta będzie na umiarkowanym poziomie, a jedynie dla szerokiego kąta dojdzie do średnich wartości.
Spójrzmy teraz na wyniki pomiarów, które wykonaliśmy na surowych plikach.
RAW | 8.8 mm | 18.3 mm | 26.4 mm |
f/1.4 | 71.1% (−3.77 EV) | – | – |
f/2 | 62.8% (−3.13 EV) | – | – |
f/2.8 | 59.9% (−2.93 EV) | 11% (−0.35 EV) | 18.6% (−0.62 EV) |
f/4 | 55.7% (−2.72 EV) | 7.5% (−0.23 EV) | 10.6% (−0.34 EV) |
f/5.6 | 56.8% (−2.81 EV) | 3.6% (−0.11 EV) | 6.1% (−0.19 EV) |
f/8 | 57.8% (−2.99 EV) | 3% (−0.09 EV) | 3% (−0.09 EV) |
f/11 | 58.2% (−3.07 EV) | 2.9% (−0.08 EV) | 1.7% (−0.05 EV) |
Przy analizie plików RAW na wstępie należy zauważyć, że poza najkrótszą ogniskową zanotowane wyniki są identyczne (w granicach błędu) z przedstawionymi wcześniej dla plików JPEG. Ponieważ wyniki pomiaru dystorsji wskazały na jej stosunkowo dużą wartość, skorygowanie tej wady powoduje, że zaciemnione rogi są wypychane poza kadr. Warto jednak zaznaczyć, że dla najkrótszej ogniskowej wyniki są ogromne niezależnie od użytej przysłony.
JPEG | RAW |
8.8 mm | |
f/1.4 | f/1.4 |
f/2 | f/2 |
f/2.8 | f/2.8 |
f/4 | f/4 |
f/5.6 | f/5.6 |
f/8 | f/8 |
f/11 | f/11 |
18.3 mm | |
f/2.8 | f/2.8 |
f/4 | f/4 |
f/5.6 | f/5.6 |
f/8 | f/8 |
f/11 | f/11 |
26.4 mm | |
f/2.8 | f/2.8 |
f/4 | f/4 |
f/5.6 | f/5.6 |
f/8 | f/8 |
f/11 | f/11 |
O ile miniaturki dla formatu JPEG nie wykazują nietypowego zachowania, dla plików surowych widzimy przede wszystkim niesymetryczne winietowanie. Dodatkowo dla średnich ogniskowych widoczne jest wręcz rozjaśnienie, które może wskazywać na próby programowej korekcji tej wady.
Odblaski
Aparat słabo radzi sobie z odblaskami. Jest to szczególnie widoczne przy użyciu przysłony f/11; wówczas kolorowe promieniste wzory dość mocno zniekształcają rejestrowany obraz, co szczególnie irytuje dla pozycji teleobiektywu. Także odczuwalny będzie spadek kontrastu.
8.8 mm f/1.4 | |
8.8 mm f/11 | |
26.4 mm f/2.8 | |
26.4 mm f/11 | |