Panasonic Lumix DC-G9 - test aparatu
3. Użytkowanie i ergonomia
Warto podkreślić jeszcze bogactwo elementów sterujących. na które składają się trzy pokrętła (w tym jedno zintegrowane z wybierakiem kierunkowym), dwa koła sterujące oraz dżojstik, ułatwiający nawigację po punktach AF i menu. Kolejnym plusem są szerokie możliwości personalizacji, jakie oferuje G9. Mamy więc 5 fizycznych przycisków programowalnych oraz 5 guzików wirtualnych, dostępnych po prawej stronie wyświetlacza. Dodatkowo ustawić pod siebie możemy każdy z 4 przycisków wybieraka, a także poszczególne kierunki dżojstika, łącznie z przyciskiem środkowym. Oddzielnie elementy sterowania zaprogramować możemy w trybie odtwarzania – tutaj mamy więc do dyspozycji 4 przyciski. Należy jeszcze wspomnieć o 3 pozycjach na kole nastaw: C1, C2 i C3. Fotograficzny flagowiec powinien więc pod kątem personalizacji i wygody szybkiej obsługi zadowolić nawet najbardziej wymagających użytkowników.
Podczas omawiania użytkowania i ergonomii nie należy zapominać o ekranie LCD. W Lumiksie został on umieszczony na ruchomym przegubie, dzięki czemu sprawdzi się nie tylko przy filmowaniu, ale również podczas fotografowania z nietypowych kątów. Kolejnym plusem jest bardzo duży (0.83x w ekwiwalencie dla 35 mm), szybko odświeżający się ekran OLED (do wyboru 60 lub 120 kl/s), który składa się z 3 680 000 punktów.
Przy projektowaniu G9 nie zapomniano oczywiście o migawce elektronicznej, która umożliwia bezgłośne wykonywanie zdjęć. Najkrótszy dostępny czas to 1/32000 s, a najdłuższy 1 s. Dostępny jest również tryb elektronicznej pierwszej kurtyny EFC.
Obiektywy
Panasonic Lumix G9 wykorzystuje obiektywy systemu Mikro 4/3, co pozwala na używanie bez dodatkowych przejściówek produktów takich marek jak (pomijając Panasonika) Olympus, Sigma, Voigtlander oraz innych marek niezależnych. Pełną listę obiektywów z mocowaniem Mikro 4/3 można obejrzeć w naszej naszej bazie.Szybkość
Uruchomienie G9 w częsci przypadków następuje momentalnie po przestawieniu dźwigni w pozycję ON – raz na jakiś czas zdarza się jednak, że na włączenie aparatu musimy oczekiwać około 2 s. Ciężko wyrokować, od czego to zależy, bowiem takie sytuacje zdarzają się zarówno przy w pełni naładowanym akumulatorze, jak i częściowo rozładowanym. Podobnie dzieje się, kiedy pragniemy uruchomić tryb odtwarzania zdjęć.Przegląd menu, oglądanie zdjęcia w trybie odtwarzania, przegląd miniaturek i włączenie histogramu odbywa się natomiast momentalnie.
Funkcje takie jak HDR z opcją prostowania zdjęć czy nagrywanie zdjęć w trybie 4K lub 6K, a także focus stacking czy post focus wprowadzają opóźnienie na poziomie 1–5 sekund. Złożenie wideo ze zdjęć interwałowych zabiera aparatowi kilka minut, dla przykładu złożenie nagrania ze 100 zdjęć wykonywanych w jednosekundowych interwałach w formacie MP4 4K 24 fps to czas rzędu 3 minut.
Tryb seryjny
Panasonic Lumix G9 oferuje następujące nastawy trybu seryjnego:- Migawka mechaniczna:
- AFS:
- H: 12 kl/s
- M: 7 kl/s
- S: 2 kl/s
- H: 9 kl/s
- M: 7 kl/s
- S: 2 kl/s
- Migawka elektroniczna:
- AFS:
- SH1: 60 kl/s
- SH2: 20 kl/s
- H: 12 kl/s
- M: 7 kl/s
- S: 2 kl/s
- SH: 20 kl/s
- H: 9 kl/s
- M: 7 kl/s
- S: 2 kl/s
W Panasoniku G9 otrzymujemy również możliwość nagrywania zdjęć w 4K oraz 6K z prędkością odpowiednio 60 kl/s oraz 30 kl/s. Ze względu na to, że nie są to do końca tryby seryjne, a nagranie filmu i przedstawienie jego klatek w formie zdjęć, tych trybów nie testowaliśmy.
Do testów trybu seryjnego użyliśmy karty SanDisk SDHC Extreme Pro 300 MB/s C10 UHS-II o pojemności 32 GB. Zgodnie z naszą procedurą czułość ustawiliśmy na ISO 1600, a czas migawki na 1/1000 sekundy. Podczas testu sprawdziliśmy możliwości trybu H. Zdjęcia w formacie RAW zajmowały ok. 23 MB, a pliki JPEG LARGE o rozdzielczości 5184×3888 pikseli ok. 7,3 MB. Zdecydowaliśmy się przetestować migawkę elektroniczną. Dla trwającej 30 sekund serii otrzymaliśmy następujące rezultaty:
- AF-C
- JPEG – 120 zdjęć (4 kl/s),
- RAW – 120 zdjęć. (4 kl/s),
- AF-S
- JPEG – 270 zdjęć (9 kl/s),
- RAW – 144 zdjęcia (4.8 kl/s).
Sytuacja wygląda bardzo ciekawie. W trybie ciągłym maksymalna prędkość wynosi zaledwie 4 kl/s i utrzymuje się przez cały czas trwania serii zarówno przy JPEG-ach, jak i RAW-ach. Przypomnijmy, że prędkość widniejąca w specyfikacji to 9 kl/s. Podobnie dzieje się przy autofokusie pojedynczym – maksymalna prędkość serii to 9 kl/s, przy czym w specyfikacji podana jest liczba 12 kl/s. Mamy nadzieję, że jest to niedociągnięcia oprogramowania, które zainstalowane było w aparacie poddawanym naszej procedurze testowej. W innym przypadku byłoby to bowiem wprowadzanie kupującego w - poważny przecież – błąd.
Stabilizacja obrazu
W Panasoniku G9 zastosowano system 5-osiowej stabilizacji matrycy, który dodatkowo może współpracować z dedykowanymi obiektywami Panasonika, tworząc system podwójnej stabilizacji obrazu Dual I.S. 2. Japoński producent zapewnia, iż maksymalna stabilizacja osiągana poprzez autorski system ma mieć skuteczność na poziomie 6.5 EV.Stabilizacja może działać w następujących trybach:
- Stabilizacja korpusu (dla obiektywów niekompatybilnym z systemem podwójnej stabilizacji)
- Normalna – kompensacja ruchów w kierunkach góra/dół, prawo/lewo, obrót,
- Przesuwana (Panning) – kompensacja ruchów w kierunkach góra/ dół, do zastosowań przy np. śledzeniu ruchu.
- Stabilizacja obiektywu (dla obiektywów kompatybilnym z systemem podwójnej stabilizacji)
- Normalna – kompensacja ruchów w kierunkach góra/dół, prawo/lewo, obrót,
- Przesuwana (Panning) – kompensacja ruchów w kierunkach góra/dół, do zastosowań przy np. śledzeniu ruchu.
- Podwójna stabilizacja Dual I.S. lub Dual I.S. 2:
- Normalna – kompensacja ruchów w kierunkach góra/dół, prawo/lewo, obrót,
- Przesuwana (Panning) – kompensacja ruchów w kierunkach góra/dół, do zastosowań przy np. śledzeniu ruchu.
Aby sprawdzić działanie stabilizacji, wykonaliśmy serię kilkudziesięciu zdjęć z wyłączoną i włączoną stabilizacją, skracając czasu. Do jej przetestowania wykorzystaliśmy obiektyw Sigma 30 mm f/1.4. 0 na osi poziomej odpowiada czasowi 1/60 s. Wyniki prezentujemy poniżej:
Odległość pomiędzy krzywymi zawiera się w przedziale 4 i 5 EV. Jej skuteczność oceniamy więc na 4.5 EV, co można uznać za dobry wynik.
Działanie podwójnej stabilizacji zdecydowaliśmy się przetestować wykorzystując obiektyw Leica DG Elmarit 200mm f/2.8 Power OIS. 0 na osi poziomej odpowiada czasowi 1/400 s.
Wyniki są znakomite. Efektywność podwójnej stabilizacji oceniamy na 5 do 5.5 EV, a więc widać wzrost względem pojedynczego modułu.
Zdjęcia seryjne 4K i 6K
Panasonic Lumix G9 został wyposażony w funkcję zdjęć 4K H, która pozwala na rejestrowanie obrazu z prędkością 60 kl/s. Wielkość takich obrazów wynosi 8 megapikseli, a są one zapisywane w formacie 4:3 (3328×2496) lub 3:2 (3504×2336). Aparat oferuje również nagrywanie zdjęć 4K z prędkością 30 kl/s w formacie 16:9 (3840×2160) lub 1:1 (2880×2880). Warto dodać, iż funkcja ta tak naprawdę polega na nagrywaniu filmu, z którego oprogramowanie wyciąga pojedyncze klatki i zapisuje je jako zdjęcia. Podobnie jak GH5, G9 został wyposażony w tryb 6K, gdzie klatkaż jest oczywiście niższy niż w przypadku 4K i wynosi 30 kl/s. Funkcja ta oferuje obrazy rejestrowane z 18 milionów pikseli i pozwala na zapis zdjęć w formacie 4:3 (4992×3744) lub 3:2 (5184×3456). Fotograf ma możliwość wykorzystania trzech sposobów wyzwalania opisywanego trybu:- Nagrywanie zaczyna się w momencie wciśnięcia migawki i trwa do momentu jej zwolnienia,
- Nagrywanie zaczyna się w momencie wciśnięcia migawki i trwa do momentu jej ponownego wciśnięcia,
- Nagrywanie rozpoczyna się sekundę przed wciśnięciem migawki i trwa łącznie przez około 2 sekundy.
Focus Stacking i Post Focus
Wraz ze zdjęciami seryjnymi 4K i 6K wprowadzone zostały dodatkowe funkcje: Focus Stacking i Post Focus. Post Focus pozwala na wybranie punktu ostrości już po wykonaniu fotografii. Działa to w taki sposób, że po wciśnięciu przycisku migawki aparat wykonuje serię zdjęć, „łapiąc” ostrość w każdym z 49 obszarów autofocusa. Fotografie zapisywane są w wysokiej rozdzielczości 18 Mpix lub 8 Mpix. Po wykonaniu serii użytkownik ma możliwość przejrzenia wszystkich zdjęć poprzez nawigację lub wybranie na ekranie dotykowym obszaru zdjęcia, który ma być ostry – aparat automatycznie wybiera konkretne zdjęcie z serii. Dzięki wsparciu funkcji Focus Peaking możliwa jest dokładna ocena punktu ostrości na pojedynczej klatce. Oczywiście, możliwy jest zapis na kartę dowolnej ilości zdjęć wykonanych w serii. Dokładniej funkcję Post Focus opisaliśmy w tym miejscu.
Focus Stacking polega na zwiększeniu głębi ostrości zdjęcia i jest realizowany przez aparat już na poziomie oprogramowania. Wykonywana jest seria zdjęć, z których każda klatka różni się położeniem płaszczyzny ostrości. Następnie fotograf ma możliwość wyboru zdjęć tworzących wyjściową fotografię ze zwiększoną głębią ostrości, można też zadać aparatowi złożenie fotografii ze wszystkich zdjęć wykonanych w serii. Podobnie jak Post Focus, Focus Stacking wspierany jest przez Focus Peaking, co skutkuje wzrostem dokładności wyboru zdjęcia o określonej płaszczyźnie ostrości. Więcej informacji o Focus Stacking można znaleźć we wspomnianym już artykule.
Zdjęcia z przedziałem czasu
Lumix G9 wyposażono w funkcję interwałometru, a odnajdziemy ją na lewym pokrętle sterującym. Aby wykonać zdjęcia z wykorzystaniem tej funkcji, należy najpierw określić czas pomiędzy kolejnymi wyzwoleniami migawki (od 1 s do 99 min 59 s) oraz liczbę zdjęć (od 1 do 9999). Mamy możliwość rozpoczęcia wykonywania serii zdjęć o zadanej godzinie lub od razu. Po wykonaniu określonej liczby zdjęć aparat wysyła zapytanie, czy z zarejestrowanego materiału od razu stworzyć film poklatkowy.
Do wyboru są następujące formaty plików MP4: 4K 3840×2160 30p, 4K 3840×2160 25p, 4K 3840×2160 24p, Full HD 1920×1080 60p, Full HD 1920×1080 50p, Full HD 1920×1080 30p, Full HD 1920×1080 25p, Full HD 1920×1080 24p.
Osobno ustawiamy liczbę klatek na sekundę i możemy wybierać między: 50 fps (tylko dla Full HD 50p), 25 fps, 12.5 fps, 8.3 fps, 6.25 fps, 5 fps, 2.5 fps, 1 fps dla 50p i 25p oraz 60 fps (tylko dla Full HD 60p), 30 fps, 15 fps, 10 fps, 5.7 fps, 6 fps, 3 fps, 1 fps dla 60p i 30p oraz 24 fps, 12 fps, 8 fps, 6 fps, 4.8 fps, 2.4 fps, 1 fps dla 24p. Sekwencja klatek może być normalna lub odwrócona.
Druga wersja funkcji umożliwiającej wykonanie serii zdjęć z zadanym przedziałem czasu to „Animacja poklatkowa”. Różnica pomiędzy nią a wspomnianą wyżej polega na możliwości ustalenia sposobu wyzwalania migawki (automatycznego lub ręcznego) oraz braku opcji wyboru liczby wykonanych zdjęć. Wykonywaną serię przerywamy ręcznie i możemy utworzyć plik wideo od razu lub później, z poziomu menu przeglądania (pozycja „Wideo poklatkowe”). Co więcej, mamy możliwość wykonania kilku serii zdjęć i utworzenia z nich jednego filmu. Opcje dotyczące jakości oraz liczby klatek na sekundę są takie same jak dla funkcji „Zdjęcia poklatkowe”. Warto również dodać, że podczas rejestracji zdjęć wyświetlany jest powidok poprzedniego ujęcia, który może być przydatny, gdy nie mamy pod ręką statywu. Ponadto, podczas odtwarzania mamy możliwość przeglądania pojedynczych zdjęć z danej serii, lub wyświetlenia szybkiego pokazu imitującego film poklatkowy.
Wi-Fi
Panasonic G9 wyposażony został oczywiście w moduł Wi-Fi. Pozwala on na bezprzewodową komunikację bezlusterkowca z urządzeniami takimi jak smartfon czy tablet za pomocą aplikacji mobilnej Panasonic Image App, dostępnej na platformę Android oraz iOS. Aplikacja pozwala na geotagowanie zdjęć (przy obecności w urządzeniu mobilnym modułu GPS), przesyłanie obrazów do pamięci urządzenia lub na serwisy społecznościowe oraz, przede wszystkim, zdalną obsługę aparatu. Mamy możliwość wykonywania zdjęć, a także nagrywania filmów. W obu tych przypadkach możliwe jest sterowanie z poziomu aplikacji wszystkimi parametrami ekspozycji, regulowanie jakości i formatu zdjęć i filmów a nawet wybieranie punktu ostrości za pomocą pola wyświetlającego obraz „widziany” przez aparat na ekranie.Istnieje także rozbudowana opcja przeglądania zdjęć i filmów na ekranie urządzenia mobilnego, przy czym mamy możliwość oglądania obrazów zarejestrowanych na konkretnej karcie z dwóch umieszczonych w gnieździe. Ciekawostką jest możliwość wyzwolenia migawki podczas podskoku – wymagane do tego jest jednak urządzenie wyposażone w akcelerometr.
Funkcjonalność modułu Wi-Fi testowaliśmy korzystając ze smartfona Sony Xperia XA Ultra, udostępnionego przez firmę Sony.
Autofokus
Autofokus w testowanym bezlusterkowcu swoje działanie opiera na detekcji kontrastu. Jest on jednak, w przypadku obiektywów Panasonika systemu Micro Cztery Trzecie, dodatkowo wspierany przez technologię DFD (ang. Depth From Defocus). Polega ona na tym, że oprogramowanie aparatu zna charakterystykę rozmycia konkretnego obiektywu, dzięki czemu moduł autofokusa od razu wie, w którą stronę powinien ustawić ostrość.Autofokus w testowanym aparacie charakteryzuje się zakresem detekcji wynoszącym od −4 EV do 18 EV (ISO 100). W trudnych warunkach oświetleniowych może on być wspomagany przez wbudowaną diodę świecącą. System AF w testowanym aparacie może pracować w jednym z następujących trybów:
- AFS (pojedynczy) – dla obiektów nieruchomych,
- AFC (ciągły) – dla obiektów ruchomych,
- AFF („elastyczny”) – dla obiektów ruchomych, których ruch jest ciężki do przewidzenia (np. dzieci),
- MF (manualny).
W G9 znajdziemy regulacje działania autofokusa ciągłego w zależności od rodzaju fotografowanej sceny – taka opcja po raz pierwszy pojawiła się w GH5. Są to podobne ustawienia jakie spotykamy w zaawansowanych lustrzankach i dotyczą głównie fotografowania dynamicznych scen. W G9 znajdziemy 3 parametry: czułość AF, czułość zmiany aktywnego obszaru AF, przewidywanie ruchu obiektu. Można je regulować niezależnie, ale dostępne są również 4 zdefiniowane zestawy ustawień dedykowane konkretnym sytuacjom: uniwersalne, dla obiektów poruszających się ze stałą prędkością w jednym kierunku, śledzenie obiektu z ignorowaniem przeszkód oraz dla obiektów o zmiennej prędkości i nieprzewidywalnym kierunku ruchu.
Tryb autofokusa może działać w następujących wariantach:
- Wykrywanie twarzy/oczu. W przypadku detekcji oczu, ostrość zostanie ustawiona na to bliższe obiektywu. W tym wariancie aparat jest w stanie wykryć do 15 twarzy w kadrze, przy czym oczy mogą być wykryte tylko na tej twarzy, która znajduje się w płaszczyźnie ostrości. Istnieje możliwość zmiany ostrości pomiędzy oczami twarzy poprzez dotknięcie ekranu w miejscu położenia oka.
- Ciągły ze śledzeniem. Blokowanie ostrości na obiekcie odbywa się poprzez wciśnięcie przycisku migawki do połowy.
- 225-obszarowy. Pozwala na wybór pomiędzy 225 obszarami, przy czym możliwy jest wybór prostokątnych pól składających się z dowolnej liczby obszarów.
- Własny obszarowy. Pozwala na wybór kształtu składającego się z dowolnej liczby 225 obszarów, przy czym kształt pola może być dowolny.
- 1-obszarowy. Pozwala na wybór jednego z 225 obszarów.
- Precyzyjny. Pozwala na dokładniejszy wybór punktu ostrości niż wariant 1-obszarowy.
W trybie 225-obszarowym i własnym obszarowym wielkość obszaru można regulować za pomocą przedniego pokrętła, a położenie (również w pozostałych trybach) za pomocą joysticka. Dodatkowo, tak jak w pozostałych wyższych modelach bezlusterkowców tego producenta, możliwe jest regulowanie położenia pola AF za pomocą ekranu dotykowego nawet, gdy oko przybliżone jest do wizjera. Tryb manualnej ostrości jest obsługiwany za pomocą odpowiedniego pierścienia na obiektywie. Precyzyjny nastaw punktu ostrości jest ułatwiony poprzez:
- Wspieranie MF powiększające fragment obrazu – okienko zajmujące część ekranu lub tryb pełnoekranowy, okno przybliżenia możemy regulować w sposób ciągły od 3.0x do 6.0x, z krokiem zgrubnym 1.0x (pokrętło na panelu tylnym) lub dokładnym 0.1x (pokrętło na panelu górnym);
- Focus Peaking działający w dwóch konfiguracjach – wyraźne oraz lekkie linie podkreślające kontury obiektu znajdującego się w płaszczyźnie ostrości;
- Przewodnik MF wyświetlający u dołu skalę – od ikonki gór – ostrość na maksimum (nieskończoność) do ikonki kwiatka – ostrość na minimum wraz z zaznaczonym na skali miejscem aktualnie znajdującej się płaszczyzny ostrości.
Z obiektywem Leica DG Elmarit 200mm f/2.8 Power OIS w świetle 5500 K 65% zdjęć można uznać za celne, z kolei przy „szkle” Olympus 45 mm f/1.8 wartość ta wzrasta do 90%. G9 z obiektywem Olympusa wypada więc praktycznie tak samo, jak E-M1 Mark II, z Panaleiką natomiast odrobinę odbiega celnością od konkurencji – głównie ze względu na 8 zdjęć z odchyłką powyżej 12%.
Tutaj sytuacja obiektywu Leica DG Elmarit 200mm f/2.8 Power OIS poprawia się Biorąc uwagę trafienia poniżej odchyłki 6%, to G9 stoi na czele stawki. Nieco gorzej – ale wciąż nieźle – sprawuje się obiektyw Olympus M.Zuiko. Tutaj liczbą celnych zdjęć sięga 72.5%.
W ramach testu autofokusa ciągłego zdecydowaliśmy się na fotografowanie samochodów poruszających się z prędkością około 80 km/h, w każdej serii wykonując kilkadziesiąt zdjęć. Do tego testu wykorzystaliśmy obiektyw Panasonic DG Elmarit 200 mm f/2.8 POWER O.I.S. Fotografowaliśmy w szybkim trybie seryjnym z autofokusem ustawionym w trybie śledzenia oraz autofokusem ciągłym z metodą własną wieloobszarową.
Do współpracy G9 z obiektywem w trybie śledzenia możemy mieć pewne zastrzeżenia. Kilkukrotnie zdarzało się, że obiektyw kompletnie się rozogniskowywał i kilka sekund zajmowało, zanim udało się znów ustawić ostrość na obiekcie. Podczas kilkunastu serii zdarzyło się to 3 razy. Dodatkowo, podczas wykonywania zdjęć samochodom oddalającym się od aparatu wiele razy aparat po prostu przestał śledzić obiekt, koncentrując się na statycznym przedmiocie położonym w okolicy. Generalnie, zaledwie przy około 50% takich serii aparat nie tracił orientacji na obiekcie. Poniżej prezentujemy typowe zachowanie aparatu przy śledzeniu oddalającego się obiektu.
Znacznie lepiej wyglądała za to sytuacja przy samochodach zbliżających się do aparatu – tutaj wszystkie próby skończyły się pozytywnie, a aparat do końca śledził zbliżające się auta. Na potwierdzenie celności prezentujemy film złożony z klatek wykonanych w jednej z serii. Przy kilku klatkach zauważyliśmy, że ostrość na tablicy rejestracyjnej, którą śledził aparat, wydaje się być minimalnie nietrafiona. Biorąc pod uwagę fakt, że płaszczyzny ostrości nie zauważyliśmy na całym obszarze samochodu możemy wnioskować, że aparat ma niewielką tendencję do ustawiania ostrości w trybie śledzenia przed obiektem.
Do autofokusa ciągłego w metodzie własnej wieloobszarowej nie możemy mieć żadnych zastrzeżeń – aparat cały czas sygnalizował fakt ogniskowania na poruszającym się obiekcie i żadna z naszych prób nie zakończyła się fiaskiem. Tryb ten sprawdził się zarówno przy obiektach zbliżających się do obiektywu, jak i oddalających się.
Podsumujmy nasze wyniki:
- Autofokus śledzący:
- Obiekt zbliżający się: 94%,
- Obiekt oddalający się: 41%.
- Autofokus ciągły wieloobszarowy:
- Obiekt zbliżający się: 100%,
- Obiekt oddalający się: 100%.
Pomiar światła
System pomiaru światła w G9 działa w oparciu o 1728 stref, w zakresie od 0 do 18 EV (dla f/2.0 i ISO 100). Kompensacji ekspozycji możemy dokonywać w zakresie od −5 EV do +5 EV (w trybie filmowania ±3 EV) z krokiem 1/3 EV. W testowanym aparacie dostępne są 3 standardowe tryby pomiaru światła:- inteligentny matrycowy,
- centralnie ważony,
- punktowy.
Do pracy pomiaru światła nie mamy zastrzeżeń, bowiem podczas testowania aparatu nie sprawiał on żadnych problemów. Ewentualna kompensacja nie przekraczała wartości 2/3 EV.