Ricoh GR III - test aparatu
3. Użytkowanie i ergonomia
Aparat mimo niewielkich rozmiarów trzyma się w ręce komfortowo. Zawdzięczamy to zarówno specyficznej fakturze, jak i dobrze wyprofilowanemu uchwytowi. Można wręcz powiedzieć, że Ricoh GR został stworzony do obsługi jedną ręką – wszystkie główne parametry jesteśmy bowiem w stanie ustawić używając kciuka i palca wskazującego. Pod względem obsługi jest zatem bardzo dobrze.
Spust migawki pracuje typowo: lekkie dociśnięcie powoduje ustawienie autofokusu, a mocniejsze – wykonanie zdjęcia. Podwójny skok jest dość dobrze wyczuwalny. Pierścień trybów posiada blokadę. Zapobiega to przypadkowej zmianie nastawy. By wybrać tryb, wystarczy palcem wskazującym delikatnie nacisnąć przycisk blokady, po czym kciukiem obrócić koło do żądanej pozycji. Gdy jednak spróbujemy wykonać tę operacje w rękawiczkach, może okazać się to zdecydowanie trudniejsze.
Musimy przyznać, że aparat po włączeniu zasilania jest szybko gotowy do pracy. To w dużej mierze zasługa nowej konstrukcji obiektywu, który się żwawiej wysuwa do pozycji roboczej.
Aparat podczas fotografowania obsługuje się bardzo komfortowo. Fotografując możemy wybierać punkt nastawy ostrości korzystając z dotykowego wyświetlacza. To spore ułatwienie dla fotografa. Dotknięcie ekranu może też wyzwolić migawkę po uprzednim nastawieniu ostrości. Komfort obsługi to także łatwa zmiana parametrów ekspozycji. Funkcja przycisku ADJ to korekta ekspozycji, podczas gdy przednia rolka umożliwia zmianę głównego parametru (czasu migawki dla trybu Tv czy przysłony w trybie Av oraz M). W trybie M czas migawki zmienimy, korzystając z dźwigni ADJ.
Choć aparat umożliwia fotografowanie z czasem migawki 1/4000 s, czas ten nie jest dostępny przy wyborze pełnego otwarcia przysłony.
Ricoh GR III posiada bardzo szerokie opcje konfiguracyjne. Ich liczba może wprowadzić w zakłopotanie początkującego fotografa. Aparat możemy też w szerokim zakresie dostosować do własnych wymagań.
Klawisz Fn możemy ustawić na jedną z funkcji przedstawioną na poniższej animacji.
Także dźwignia ADJ może być programowana. Oferuje ona kilka opcji, które możemy szybko wybierać podczas pracy aparatu. Innymi słowy, możemy ten przycisk traktować jako wywołanie menu podręcznego.
Kolejnym elementem usprawniającym pracę są tryby fotografowania U1–3. Dostęp do nich uzyskujemy dzięki głównemu kołu trybów. Przy konfiguracji trybów MY przypisujemy każdemu z nich, z którego banku ma korzystać. Każdy z zestawów oferuje zaawansowaną konfigurację zachowania aparatu.
O rozbudowanych funkcjach konfiguracyjnych może najlepiej świadczyć sposób nastawy zachowania algorytmów odszumiania. Oczywiście do dyspozycji mamy tryb automatyczny oraz trzy poziomy nasilenia odszumiania (słaby, umiarkowany, silny). Mamy możliwość zdefiniowania progu czułości, od jakiego obraz będzie odszumiany z zadaną siłą.
Ricoh GR III oferuje następujące tryby pracy migawki:
- zdjęcie pojedyncze,
- zdjęcia seryjne,
- bracketing ekspozycji (z zakresem od ±0.3 do 5 EV),
- wielokrotna ekspozycja,
- z interwałometrem,
- zdjęcia seryjne złożone.
Funkcja bracketingu ekspozycji działa także w manualnym trybie ekspozycji. Wówczas aparat automatycznie dobierze czułość ISO dla optymalnej ekspozycji, po czym będzie tę czułość modyfikować, by uzyskiwać odpowiednie kroki sekwencji.
Używając funkcję fotografowania z interwałometrem możemy wybrać interwał pomiędzy poszczególnymi zdjęciami (od 1 s do 1 godziny) oraz liczbę zdjęć (od 1 do 99 lub bez limitu). GR III może zapisywać tak wykonane fotografie lub łączyć je ze sobą (zdjęcia seryjne złożone) w sposób, który zachowuje jedynie jasne obszary. Nie jest to w tym wypadku funkcja wielokrotnej ekspozycji, dzięki czemu doskonale sprawdzi się np. w fotografii rozgwieżdżonego nieba (tzw. star trails). W tym trybie aparat może dodatkowo zapisywać zdjęcia użyte do tworzenia złożenia.
Warto w tym momencie przypomnieć słabą wydajność baterii. Może się okazać celowym zakupienie dedykowanego zasilacza D-AC166.
Na koniec warto wspomnieć, że aparat wyposażony jest we wbudowaną pamięć o wielkości 2 GB.
Tryby pracy
Koło trybów pracy aparatu oferuje dostęp do opcji:
- P – tryb półautomatyczny,
- Av – tryb preselekcji przysłony,
- Tv – tryb preselekcji migawki,
- M – tryb manualny,
- U1–3 – przywołanie konfiguracji z pamięci.
Menu
Menu aparatu składa się z 5 głównych części, w ramach których dostępne są opcje ułożone w długie listy. Pomiędzy umieszonymi po lewej stronie ikonami grup a listą opcjo ostrzec można małe kropki. Pokazują one numer aktualnie wyświetlanej podstrony.
Do dyspozycji mamy także menu podręczne, dzięki któremu szybko zmienimy podstawowe nastawy aparatu.
Oczywiście to, jakie opcje będą dostępne, możemy konfigurować.
Podczas fotografowania przycisk DISP służy do przełączania informacji dostępnych na wyświetlaczu (do dyspozycji mamy 3 ekrany z informacjami). W menu konfiguracji aparatu można wybrać, czy w czasie kadrowania na ekranie chcemy widzieć dodatkowe elementy, którymi są:
- obraz,
- histogram,
- siatka,
- alarm prześwietleń,
- poziomica elektroniczna.
Uwagę zwrócić może opcja wyłączenia wyświetlacza. To w istocie zablokowanie podglądu ekranu, bowiem wyświetlacz działa w czasie zmiany parametrów. Tryb ten dedykowany jest dla fotografów korzystających z opcjonalnego, zewnętrznego wizjera optycznego.
Tryb odtwarzania, który wywołamy przez dłuższe przytrzymanie przycisku PLAY (nawet gdy aparat jest uśpiony), oferuje nam podgląd:
- samego zdjęcia czy filmu,
- podstawowych informacji o zdjęciu,
- pełnej informacji o zdjęciu wraz z danymi EXIF i histogramem.
Oczywiście podczas przeglądania możemy zarówno powiększać zdjęcia w pojedynczych krokach lub też przy użyciu przycisku ADJ (w tym wypadku dysponujemy predefiniowanym powiększeniem o współczynniku 4, 8 lub 16x), jak i przeglądać pliki w trybie miniatur – aparat udostępnia widok 20 (5×4) lub 81 (9×9) klatek.
Odtwarzając filmy dostępne jest tylko krótkie podsumowanie informacji o klipie i włączenie jego odtwarzania. Skorzystamy z pauzy, przewijania do przodu i tyłu. Gdy wstrzymamy odtwarzanie filmu, możemy dodatkowo zapisać klatkę jako osobne zdjęcie – służy do tego przycisk Fn2. Dostępna jest też możliwość wyodrębnienia kawałka klipu i zapisania go do niezależnego pliku.
W wypadku plików RAW aparat oferuje możliwość ich wywoływania i tworzenia plików JPEG.
Szybkość
O szybkości pracy aparatu podczas fotografowania świadczą testy, które podsumowuje poniższa tabela.
Start (czas do pierwszego zdjęcia) |
Opóźnienie rejestracji zdjęcia | Czas między 2 zdjęciami (z AF) |
0,61 s | 0,24 s | 0,67 s |
Aparat nie wykazuje spowolnienia podczas regularnej pracy. Zarówno start aparatu jak i przeglądanie wykonanych zdjęć następuje dość żwawo.
Zdjęcia seryjne
Aparat posiada tylko jeden tryb zdjęć seryjnych, który w menu występuje pod nazwą „ciągłe” (termin „seryjne” używany jest jako synonim interwałometru).
Pomiary wykonaliśmy, korzystając z karty Sandisk Extreme Pro UHS-I 633×95MB/s. Wyniki testów zaprezentowane są w formie poniższych wykresów.
Pomiary wykonaliśmy przy użyciu plików, których średnia wielkość to 34 MB dla formatu RAW oraz 12.5 MB dla formatu JPEG.
Aparat wykonuje zdjęcia z szybkością 4 kl/s tylko gdy używamy formatu JPEG. Gdy chcemy zapisywać także pliki surowe, aparat wykonuje zdjęcia z szybkością 2.8 kl/s do zapełniania bufora, po czym spada ona do poziomu 1 kl/s. Podczas 30-sekundowego interwału pomiarowego testowany model wykonał 42 zdjęcia zapisując oba formaty lub 126, gdy ustawiliśmy tylko zapis JPEG.
Autofokus
Aparat został wyposażony w hybrydowy układ nastawy ostrości, bazujący na czujniku fazowym zabudowanym w matrycę, wspomaganym detekcją kontrastu. Pracuje on w zakresie od 10 cm, a przełączając na tryb Macro – w zakresie 6 do 12 cm.
Dysponujemy następującymi trybami ustawiania ostrości:
W trybie MF fragment obrazu może być automatycznie powiększany, co ułatwi nastawianie ostrości. Możemy dodatkowo aktywować w menu wyróżnienie krawędzi. Samą nastawę ostrości uzyskujemy obracając pierścień wybieraka czterokierunkowego.
Automatyczne ustawianie ostrości w Ricoh GR III odbywa się względnie szybko i celnie. Podczas wykonywania zdjęć przykładowych nie doświadczyliśmy większych problemów. Przy gorszym oświetleniu układ autofokusu może być wspomagany przez doświetlającą diodę, co jest istotne, gdyż w takich warunkach autofokus ma wyraźne problemy.
Śledzący AF działa bardzo dobrze. Rozpoznawanie twarzy działa dobrze, o ile patrzymy na wprost w obiektyw. Okulary lub odchylenie głowy na bok wystarczy, by algorytmy analizy obrazu przestały rozpoznawać twarz.
Pomiar ekspozycji
Aparat pozwala na pomiar ekspozycji w następujących trybach:
- wielosegmentowym,
- centralnie ważonym,
- punktowym,
- z uwzględnieniem świateł.
Ostatni z wymienionych trybów wykonuje pomiar w wielu obszarach obrazu ze szczególnym uwzględnieniem jasnych partii.
Podczas użytkowania aparatu w różnych warunkach oświetleniowych nie doszukaliśmy się problemów z poprawnym oszacowaniem ekspozycji w trybie matrycowym.
Filtr ND
Mimo oferowania najkrótszego czasu migawki równego 1/4000 s producent zdecydował się też zaopatrzyć aparat w neutralny filtr szary. Jego aktywacja może być automatyczna lub też ręczna, poprzez wybranie odpowiedniej opcji w menu. W efekcie ilość światła padającego na matrycę jest redukowana do 1/4 początkowej wartości (2 EV).
Poniżej prezentujemy przykład użycia filtru, za pomocą którego wydłużyliśmy czas migawki w celu rozmycia płynącej wody.
18.3 mm f/5.6, exp. 1/60 s, ISO 100 | 18.3 mm f/5.6, exp. 1/250 s, ISO 100 |
Stabilizacja
W aparacie zastosowano 3-osiową stabilizację matrycy. Wynik pomiarów jej skuteczności przedstawiamy poniżej.
Widzimy, że największy odstęp pomiędzy krzywymi to ok. 1 i 2/3 EV.
Programy tematyczne
Ricoh GR III dysponuje zestawem kilku filtrów cyfrowych.
Fotografia HDR
Jednym z trybów jest fotografia HDR, która sprowadza się do mniej lub bardziej agresywnego przetwarzania obrazu. Przydatność jej wydaje się znikoma.
Filmowanie
Jednym z trybów pracy aparatu jest filmowanie. Przy takim ustawieniu aparat oferuje nagrywanie klipów w rozdzielczości 1920×1080 pikseli przy szybkości
- 60 kl/s,
- 30 kl/s,
- 24 kl/s.
Aparat koduje filmy stosując algorytm MPEG-4 AVC/H.264 i kontener QuickTime. Długość klipu limitowana jest przez 25 minut lub limit 4 GB na wielkość pliku. Rozpoczęcie i zakończenie filmowania realizowane jest wciskaniem spustu migawki. Przyciskiem Fn2 możemy pauzować nagrywanie. Klip nagrany zostanie przy automatycznym doborze parametrów czułości, migawki i przysłony. Mamy wybór, jeśli chodzi o sposób przetwarzania kolorów (np. rejestracja w odcieniu szarości czy sepii).
Na pierwszy rzut oka widać, że filmowanie nie jest przez konstruktorów poważnie traktowane. Uboga liczba opcji, brak filmowania 4K, nagrywanie materiału jedynie w trybie P to cechy, które dewaluują przydatność tego aparatu do czegoś więcej niż przygodnego nagrania klipu. Jeśli taki był cel projektantów, nie dziwi brak gniazd słuchawek czy zewnętrznego mikrofonu.
Co więcej, materiał nie jest wysokiej jakości. Wydaje się lekko rozmydlony i daleko mu do dobrej reprezentacji szczegółów. Wygląda to tak, jakby obraz nie był odpowiednio skalowany, a w użyciu była technika pomijania linii.
Poniżej przedstawiamy przykłady jakości dla kodeków:
Kolejne klipy to testy sprawdzające, jak zachowują się układy AF:
Uboga liczba formatów może się niektórym osobom nie spodobać. O ile samo filmowanie nie przysparza żadnych problemów, o tyle mamy kłopot z rozgrzewaniem się aparatu.
Łączność WiFi
Komunikacja przy użyciu interfejsu WiFi nie jest dziś czymś szczególnym. Także Ricoh GR III został wyposażony w taką funkcjonalność.
Niestety w testowanym aparacie nie mogliśmy przetestować zdalnego wyzwalania migawki. Jednak wedle zapewnień producenta wgranie do aparatu nowego oprogramowania układowego usuwa to ograniczenie.