Rozdzielczość

Testy rozdzielczości przeprowadzamy na podstawie zdjęć tablicy ISO12223 robionych dla różnych długości ogniskowych i różnych wartości przysłony. Następnie dokonujemy obliczeń dla centrum i brzegu kadru. Wyniki prezentujemy w postaci wartości funkcji MTF50. Tradycyjnie pomiarom podlegały zarówno pliki JPEG, jak i surowe pliki RAW. Zacznijmy od prezentacji wyników dla plików RAW.

Maksymalny zmierzony wynik w centrum kadru to 2138 linii na wysokość kadru (LW/PH), został on osiągnięty dla przysłony f/4. Co ciekawe, jest to wynik o przeszło 300 LW/PH gorszy niż ten osiągnięty przez poprzednika, model X100F. Może się to wydać zaskakujące, jeśli wziąć pod uwagę, że w X100V zmieniono zarówno matrycę (na minimalnie bardziej upakowaną), jak i obiektyw.

Zagadka jednak wyjaśnia się, gdy spojrzymy w narożnik kadru. X100F osiągał tam maksymalnie około 1300 LW/PH (na f/8), a dla wielu przysłon nie przekraczał nawet 1000. Tymczasem X100V okolice 1300 LW/PH osiąga już na maksymalnym otworze względnym, a potem jest już tylko lepiej. Nominalnie najwyższą wartością jest zmierzone dla f/2.8 1625 LW/PH. Nieco dziwi nagły spadek dla rekordowego w środku kadru f/4, prawdopodobnie spowodowany kombinacją innych wad optycznych.

Jeśli za poziom przyzwoitości uznać, podobnie jak przy testach obiektywów, wartości uzyskane dla przysłony f/16, to widać wyraźnie, że obiektyw użyty w X100V bez problemu przekracza go już od maksymalnego otworu względnego i to niezależnie od tego, czy mówimy o środku, czy narożniku kadru. Poprzednikowi ta sztuka udawała się w rogu kadru dopiero powyżej przysłony f/4. Przy tak małej konstrukcji obiektywu progres jest duży i zauważalny, a osiągnięcie go było warte poświęcenia rekordowych wyników w centrum kadru.

Spójrzmy teraz na wyniki osiągnięte dla plików JPEG.

Sam ksztalt wyników jest bardzo podobny do tego uzyskanego przy surowych plikach. Otrzymane praktycznie dla wszystkich przysłon nieco wyższe wartości sugerują, że pliki JPEG są minimalnie wyostrzane, mimo ustawienia tego parametru na najniższą wartość w menu aparatu.

To nadal nie tłumaczy jednak pewnej anomalii, jaką jest gorszy wynik w narożniku kadru dla przysłony f/2 uzyskany w pliku JPEG względem RAW-a. Jedyne wyjaśnienie, jakie w tej sytuacji wydaje się prawdopodobne, to różnice w sposobie pracy algorytmów demozaikujących w aparacie oraz tych zaimplementowanych w programie dcraw wykorzystywanym podczas przeprowadzania testów. Jest to o tyle prawdopodobne, że granice przebiegu bieli i czerni dla plików JPEG wygenerowanych przez aparat nie przedstawiają ekstremów lokalnych sugerujących wyostrzanie.

Na zakończenie tej części rozdziału prezentujemy wycinki zdjęć tablicy testowej (w formacie JPEG) w skali 1:1 z okolic centrum kadru dla maksymalnej i minimalnej rozdzielczości.

23 mm f/4

23 mm f/16

Aberracja chromatyczna

Przypomnijmy, że w naszej ocenie wartości aberracji wykraczające ponad 0.15% są uznawane za bardzo silne i widoczne na zdjęciach. Wyniki w przedziale 0.08–0.14% uznajemy za umiarkowane, a te z zakresu 0.04–0.07% za nieznaczące. Poniżej 0.04% możemy potraktować aberrację jako niezauważalną.

Przebiegi te wydają się niemalże pochodzić z dwóch różnych aparatów i po raz kolejny potwierdzają różnice w działaniu algorytmów demozaikujących aparatu oraz programu dcraw. Wysoka wartość aberracji chromatycznej dla przysłony f/2 tłumaczy gorszy wynik rozdzielczości dla tej kombinacji w porównaniu z plikiem surowym. W miarę przymykania przysłony, algorytmy aparatu coraz skuteczniej usuwają aberrację chromatyczną, nawet gdy w rzeczywistości (w surowych plikach) ta rośnie.

Porównując wyniki ze skalą odniesienia, widzimy że dla plików JPEG problemy z aberracją chromatyczną będziemy mieć tylko dla maksymalnego otworu przysłony. Z kolei przy pracy z surowymi plikami, tylko tam poziom tej wady ociera się o granicę poziomu małego i średniego. Wraz z przymykaniem przysłony wada to najpierw wzrasta do około 0.95% dla przysłony f/5.6, a potem pozostaje bez większych zmian. Poprzednik testowanego aparatu, Fujifilm X100F, przekraczał 1% na wszystkich wartościach przysłony, więc w tej dziedzinie także widać poprawę, nawet jeśli do ideału nieco zabrakło.

W tabelce poniżej prezentujemy w skali 1:1 wycinki zdjęć tablicy testowej przestawiające krawędzie czerni i bieli z najwyższym i najniższym poziomem aberracji chromatycznej według wyników otrzymanych dla surowych plików wywołanych programem dcraw.

23 mm f/2	23 mm f/5.6

Dystorsja

Pomiary dla plików JPEG i RAW dały wyniki odpowiednio −0.271% oraz −0.277%. Są one w granicach błędów pomiarowych identyczne i bardzo małe – na zdjęciach „z życia wziętych” dystorsja będzie trudna do wypatrzenia. Jest to kolejny aspekt, który optycy Fujifilm poprawili względem poprzedniego modelu, w którym dystorsja wynosiła −1.2% i miała falisty charakter.

JPEG

23 mm

RAW

Koma i astygmatyzm

Aberracja komatyczna nie jest skorygowana idealnie. Na maksymalnym otworze względnym widać ją wyraźnie. Sytuacja poprawia się znacząco po przymknięciu obiektywu o 1 EV, choć minimalne ślady tej wady nadal można zobaczyć.

Centrum	Róg
23 mm, f/2
23 mm, f/2.8

Jeśli chodzi o astygmatyzm, to różnice między rozdzielczością dla składowej poziomej i pionowej są mocno widoczne w testowanym aparacie. Najmniej intensywne są one dla przysłon f/8 i f/4 (odpowiednio 1.5% i 3.7%), a największe dla maksymalnego otworu względnego (30.3%), niemniej nawet na f/16 różnica jest zauważalna. Średnia wartość astygmatyzmu dla wszystkich przysłon wyniosła 12%. To zauważalna wpadka w porównaniu z poprzednikiem, który osiągnął w tej kategorii wynik 4%.

Winietowanie

Wyniki pomiarów winietowania prezentuje poniższa tabela.

Przy pracy z plikami JPEG trudno będzie dostrzec winietowanie, bo nawet na maksymalnym otworze względnym tylko nieznacznie przekracza ono 11%. Wraz z przymykaniem przysłony spada ono do 9–10% i utrzymuje się w tym zakresie. Po przejściu na surowe pliki winietowanie robi się znacznie bardziej zauważalne. Na przysłonie f/2 osiągamy niemal 40%, co jest sporą wartością. Przy f/2.8 spada ono do niecałych 30% i utrzymuje się na tym poziomie niezależnie od dalszego przymykania przysłony. Nie jest to rewelacyjny wynik, ale przy tak małym obiektywie był on do przewidzenia. Podobne wyniki prezentował zresztą „naleśnikowy” Fujinon XF 18 mm f/2 R przeznaczony do systemu X, czy choćby poprzednik testowanego aparatu, model X100F.

JPEG	RAW
23 mm
f/2	f/2
f/2.8	f/2.8
f/4	f/4
f/5.6	f/5.6
f/8	f/8
f/11	f/11
f/16	f/16

Odblaski

Przypomnijmy, że obiektyw X100F składa się z 8 soczewek ułożonych w 6 grupach, czyli posiada 12 granic powietrze-szkło. To relatywnie niewiele. Fakt ten w połączeniu z powłokami antyodblaskowymi powoduje, że praca obiektywu pod ostre światło jest przyzwoita. W określonych warunkach, niezależnie od użytej przysłony, da się złapać na zdjęciu kolorowe artefakty, jednak zazwyczaj nie zajmują one dużej części kadru. Nie widać też globalnych spadków kontrastu. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ostre źródło światła (na naszym przykładzie latarnia) znajdzie się tuż poza krawędzią kadru. Wówczas powstały artefakt zajmuje sporą część zdjęcia. Niemniej jednak uzyskanie takiej sytuacji w praktyce jest dość trudne.