Rozdzielczości i klatkaże

Zanim przejdziemy do omówienia oferowanych przez testowaną kamerę trybów nagrywania, potrzebny jest krótki wstęp i wyjaśnienie, czym zazwyczaj różnią się tryby nagrywania w urządzeniach filmujących tylko (lub przede wszystkim) w surowych formatach od trybów, które znamy z aparatów i kamer korzystających głównie z kodeków takich jak H.264, H.265 czy ProRes.

W przypadku kamer i aparatów z tej drugiej grupy pomiędzy odczytem matrycy a zapisem filmu możliwe jest przeskalowanie obrazu — na przykład urządzenie z matrycą liczącą na szerokość 6 czy 7 tys. pikseli może filmować w 4K, a nie musi koniecznie w 6K czy 7K. Podobnie jest z trybami Full HD, gdzie sposobów na zmniejszenie rozdzielczości z kilkudziestu megapikseli do dwóch (tyle mniej więcej ma klatka Full HD) jest wiele i obejmują one nadpróbkowanie, grupowanie pikseli czy też pomijanie linii. Wybór określonego sposobu ma zauważalny wpływ na czas odczytu czy jakość obrazu, który to wpływ dość wnikliwie badamy w naszych testach.

W przypadku kamer filmujących w surowych formatach marek takich jak Arri, RED czy Blackmagic Design zazwyczaj nie stosuje się skalowania. Czyli jeśli matryca ma na szerokość 6 tys. pikseli, to jedynym trybem korzystającym z jej całej szerokości będzie tryb 6K. A jeśli będziemy chcieli zejść do 4K, to spowoduje to automatyczne przycięcie obrazu i korzystanie przez kamerę jedynie ze środkowego wycinka sensora właśnie o rozdzielczości 4K. Podobnie w przypadku Full HD, gdzie crop zwiększy się jeszcze bardziej. Istnieją co prawda wyjątki i aparaty takie jak Nikon Z8 i Z9 oraz Sigma fp i fp L potrafią skalować także surowe pliki, ale to raczej wyjątki niż reguła.

----- R E K L A M A -----

Tryby nagrywania w Blackmagic Design Cinema Camera 6K działają właśnie według opisanej powyżej reguły, czyli w każdym z nich odczytywany jest wycinek matrycy o dokładnie takiej rozdzielczości, jaką oferuje dany tryb. Wiąże się to oczywiście z różnego rodzaju przycięciami obrazu, które, ze względu na różne proporcje boków, policzyliśmy dla przekątnych. Im mniejszy wycinek matrycy tym też oczywiście szybciej można go odczytać, stąd też w miarę wzrostu cropa na poniższej liście wzrastać też będą maksymalne klatkaże.

Po tym wstępie możemy już przejść do listy trybów nagrywania, jakie oferuje bohater niniejszego testu:

• w rozdzielczości 6K z wykorzystaniem całej powierzchni matrycy w tzw. trybie open gate (6048×4032, proporcje 3:2), możemy nagrywać w klatkażach:
  • 23.976 kl/s,
  • 24 kl/s,
  • 25 kl/s,
  • 29.97 kl/s,
  • 30 kl/s,
  • do 36 kl/s w slow motion,
• w rozdzielczości 6K DCI (6048×3200, proporcje 17:9, crop 1.06x), możemy nagrywać w klatkażach:
  • 23.976 kl/s,
  • 24 kl/s,
  • 25 kl/s,
  • 29.97 kl/s,
  • 30 kl/s,
  • do 48 kl/s w slow motion,
• w rozdzielczości 6K 2.4:1 (6048×2520, proporcje 2.4:1, crop 1.11x), możemy nagrywać w klatkażach:
  • 23.976 kl/s,
  • 24 kl/s,
  • 25 kl/s,
  • 29.97 kl/s,
  • 30 kl/s,
  • 50 kl/s,
  • 59.94 kl/s,
  • 60 kl/s,
• w rozdzielczości 4.8K Anamorphic (4832×4032, proporcje 6:5, crop 1.15x), możemy nagrywać w klatkażach:
  • 23.976 kl/s,
  • 24 kl/s,
  • 25 kl/s,
  • 29.97 kl/s,
  • 30 kl/s,
  • do 36 kl/s w slow motion,
• w rozdzielczości 4K Super35 (4096×3072, proporcje 4:3, crop 1.42x), możemy nagrywać w klatkażach:
  • 23.976 kl/s,
  • 24 kl/s,
  • 25 kl/s,
  • 29.97 kl/s,
  • 30 kl/s,
  • 50 kl/s,
• w rozdzielczości 4K DCI (4096×2160, proporcje 17:9, crop 1.57x), możemy nagrywać w klatkażach:
  • 23.976 kl/s,
  • 24 kl/s,
  • 25 kl/s,
  • 29.97 kl/s,
  • 30 kl/s,
  • 50 kl/s,
  • 59.94 kl/s,
  • 60 kl/s,
• w rozdzielczości 2.1K Super16 (2112×1184, proporcje 16:9, crop 3.0x), możemy nagrywać w klatkażach:
  • 23.976 kl/s,
  • 24 kl/s,
  • 25 kl/s,
  • 29.97 kl/s,
  • 30 kl/s,
  • 50 kl/s,
  • 59.94 kl/s,
  • 60 kl/s,
  • do 100 kl/s w slow motion,
• w rozdzielczości Full HD (1920×1080, proporcje 16:9, crop 3.3x), możemy nagrywać w klatkażach:
  • 23.976 kl/s,
  • 24 kl/s,
  • 25 kl/s,
  • 29.97 kl/s,
  • 30 kl/s,
  • 50 kl/s,
  • 59.94 kl/s,
  • 60 kl/s,
  • do 120 kl/s w slow motion.

Kamera oczywiście nie posiada żadnych ograniczeń jeśli chodzi o czas nagrywania innych niż te, które mogą wyniknąć z zasilania czy pojemności nośnika, na którym odbywa się zapis.

Kodeki

Testowana kamera oferuje jeden kodek i jest to Blackmagic RAW, czyli skompresowany surowy format oferujący 12-bitową głębię koloru. Jest on dostępny z różnym natężeniem kompresji, które opisywane jest albo jako sztywna wartość stopnia kompresji (3:1, 5:1, 8:1, 12:1) albo z użyciem oznaczenia jakości Q (Q0, Q1, Q3, Q5), gdzie stopień kompresji może się wahać zależnie od zawartości kadru. Równolegle do plików BRAW zapisywane są pliki proxy w rozdzielczości Full HD (1920 × 1080) z użyciem kodeka H.264 (4:2:0, 8-bit).

Przepływności strumienia danych zależą od wybranej rozdzielczości, klatkażu oraz stopnia kompresji. Poniżej zamieszczamy dostępną na stronie firmy Blackmagic Design tabelę prezentującą przepływności strumienia danych dla poszczególnych rozdzielczości i stopni kompresji przy zapisie w 30 kl/s. Co ważne, podane dane wyrażone są w megabajtach na sekundę (MB/s), więc aby porównywać je z wartościami przepływności innych aparatów i kamer typowo podanymi w megabitach na sekundę (Mbit/s) należy przemnożyć je przez 8.

Profile obrazu

Ponieważ testowana kamera zapisuje pliki w surowym formacie, gdzie profil obrazu możemy dowolnie zmieniać na etapie postprodukcji, sama lista dostępnych profili nie ma zbyt dużego znaczenia. Obejmuje ona trzy pozycje opisane jako:

• wideo,
• rozszerzone wideo („extended video”),
• film.

Tryb „film” to w zasadzie odpowiednik logarytmicznego profilu obrazu, a pozostałe dwa to profile typu standardowego w wariancie podstawowym oraz z rozszerzonym zakresem tonalnym. Co ciekawe, podczas „wywoływania” plików BRAW w programie DaVinci Resolve, opcji do wyboru mamy znacznie więcej i obejmują one m.in. kompatybilny z emisją profil Rec.709 czy też znany z aparatów Panasonic profil V-Log. Niezależnie od wybranego ustawienia jest ono jednak tylko punktem wyjścia do obróbki surowych danych.

Inną ważną właściwością plików Blackmagic RAW jest możliwość zmiany czułości ISO na etapie postprodukcji. Jedynym ograniczeniem jest tu obecność dwóch bazowych czułości matrycy, między którymi nie możemy już przełączać się po nagraniu. Ale w obrębie danej czułości bazowej jest to jak najbardziej możliwe. Oznacza to, że dla ujęć nagranych z czułością bazową ISO 400, możemy wartość ISO zmieniać dowolnie w zakresie od ISO 100 do ISO 1000, a w przypadku ujęć nagranych na bazowej czułości ISO 3200 zakres ten rozciąga się od ISO 1250 do ISO 25600.

W praktyce oznacza to, że jeśli ujęcie nagramy, ustawiając w kamerze ISO 100, to na etapie postprodukcji będziemy mieli dodatkowe ponad 3 EV zapasu w cieniach wynikające tylko z samej możliwości zmiany czułości. Analogicznie, jeśli nagramy i naświetlimy materiał, mając ustawione ISO 1000, dostaniemy ponad 3 EV zapasu w światłach. W podobny sposób możemy wpłynąć na ilość szumu w cieniach zmieniając w ramach postprodukcji profil obrazu z bardziej kontrastowego na logarytmiczny.

Przy takiej elastyczności nasz standardowy test demonstrujący odporność materiału na prześwietlenie i niedoświetlenie w pewnym stopniu traci sens. Zamieszczamy go jednak w celu łatwiejszych porównań z innymi aparatami i kamerami, które testujemy.

Zakres tonalny

Spójrzmy teraz na liczbowe wartości opisujące zakres tonalny, otrzymane po nagraniu tablicy Stouffer T4110 na poszczególnych profilach obrazu i kombinacjach nastaw. Stopklatki z tak nagranych ujęć zostały przeanalizowane z użyciem programu Imatest, co pozwoliło uzyskać wspomniane liczbowe wartości. Ponieważ Imatest nie zawsze generuje wyniki dla wszystkich możliwych stosunków sygnału do szumu, przedstawiamy wartość dla najostrzejszego kryterium (stosunek sygnału do szumu 10:1 opisany jako „WYSOKA JAKOŚĆ”) oraz dla najniższego (wartość „Total” podawana przez Imatest, zazwyczaj nieco przekraczająca tę dla stosunku sygnału do szumu 1:1, w tabeli wartość ta została podpisana „NAJNIŻSZA JAKOŚĆ”).

Oprócz tego, w prezentującej te wyniki poniższej tabeli, załączamy także wykresy waveform monitor z programu DaVinci Resolve, prezentujące, jakie wartości przyjmują poszczególne pola tablicy zależnie od użytego profilu obrazu. Tablica była nagrywana tak, by prześwietlić pierwsze jedno lub dwa pola.

Oczywiście w przypadku kamery, gdzie czułość ISO i profil obrazu wybiera się na etapie postprodukcji, musieliśmy zdecydować się, jakie kombinacje tych nastaw poddać analizie. Po sprawdzeniu wielu kombinacji najrozsądniejsze wyniki otrzymaliśmy dla naświetlania z ustawioną najniższą możliwą czułością (dla danego obwodu bazowego) i profilu obrazu „wideo” oraz dla naświetlania z wykorzystaniem nominalnej bazowej czułości i profilu logarytmicznego „film”. Wyniki dla tych czterech kombinacji ustawień prezentujemy poniżej.

Profil obrazu	Wykres	Zakres tonalny
Wideo (ISO 100)		NAJNIŻSZA JAKOŚĆ 13 EV WYSOKA JAKOŚĆ 8.44 EV
Film (ISO 400)		NAJNIŻSZA JAKOŚĆ 13.3 EV WYSOKA JAKOŚĆ 8.48 EV
Wideo (ISO 1250)		NAJNIŻSZA JAKOŚĆ 10.9 EV WYSOKA JAKOŚĆ 7.11 EV
Film (ISO 3200)		NAJNIŻSZA JAKOŚĆ 13 EV WYSOKA JAKOŚĆ 7.58 EV

Biorąc pod uwagę, że mamy do czynienia z surowymi i absolutnie nieodszumianymi w żaden sposób danymi, to uzyskane wyniki stoją na dobrym poziomie i potwierdzają, że z zapasem informacji na korekty ekspozycji użytkownik testowanej kamery nie powinien mieć problemów, o ile tylko zrozumie zasadę działania urządzenia i będzie umiał ustawić ekspozycję tak, by zapewnić sobie pożądany zapas w światłach i/lub cieniach.

Jedynym urządzeniem, do którego możemy sensownie porównać to, co zaprezentowała testowana kamera, jest również wyposażony w 24-megapikselową pełnoklatkową matrycę Canon EOS R3, który w formacie RAW uzyskał nieco gorsze wyniki niż Blackmagic Design Cinema Camera 6K. Pamiętajmy jednak, że w Canonie zastosowano warstwowy sensor, którego konstrukcja może mieć niewielki negatywny wpływ na zakres tonalny.

Autofokus

Testowana kamera nie oferuje ciągłego autofokusa działającego w trakcie nagrywania. Bazujący na detekcji kontrastu system pozwala jedynie na jednorazowe ustawienie ostrości w trybie pojedynczym, co może być przydatne przed rozpoczęciem nagrywania, ale nie ma żadnego sensu już w jego trakcie, zwłaszcza że układowi zdarza się „pompować” i gubić. Z tego względu zwyczajowy film prezentujący pracę układu AF pominęliśmy — użytkownicy nowego Blackmagica muszą poradzić sobie z ustawianiem ostrości manualnie.

Stabilizacja

Blackmagic Design Cinema Camera 6K nie oferuje również ani stabilizacji matrycy, ani też żadnej formy cyfrowej stabilizacji obrazu dostępnej w trakcie nagrywania. Możliwe jest natomiast wystabilizowanie ujęć w dołączonym do kamery programie DaVinci Resolve w oparciu o metadane z czujnika żyroskopowego kamery, które zapisywane są razem z ujęciami. Podobną technologię oferuje na przykład kamera Sony FX6. Spójrzmy, jak sprawdza się ona w praktyce:

Zastosowana w testowanej kamerze programowa stabilizacja nie sprawdza się najlepiej, zwłaszcza jeśli porównać ją do działającej zaskakująco dobrze analogicznej stabilizacji w przywołanym już Sony FX6. Jak się wydaje, w dostępnych w internecie testach lepiej wypadają też pod względem stabilizacji kamery z rodziny Blackmagic Design Pocket Cinema Camera wyposażone w mniejsze i szybsze sensory. To najprawdopodobniej właśnie rozmiar oraz relatywnie nieduża prędkość odczytu zastosowanej w testowanej kamerze matrycy jest ograniczeniem uniemożliwiającym lepsze działanie programowej stabilizacji korzystającej z danych żyroskopowych. Przy mocniejszym działaniu mogłaby ona bowiem spowodować powstanie w materiale widocznej „galarety” spowodowanej powolnym odczytem sensora.

Osobom, którym zależy na stabilnych ujęciach, zalecamy zatem klasyczne podejście do sprawy i zaopatrzenie się w akcesoria takie jak statywy, slidery czy gimbale.