Rozmiary testowanego aparatu praktycznie nie zmieniły się względem modeli E-P1 oraz E-P2 i tak jak poprzednicy, nawiązuje on wyglądem do historycznej serii analogowych PEN-ów. Choć specyfikacja podaje o milimetr większą grubość, jest to całkowicie niezauważalne. W efekcie Olympus E-PL1 to aparat dostatecznie mały, by zmieścił się w kieszeni kurtki (choć raczej tej większej) czy torbie. Problemem w takim przypadku mogą być jednak podpięte do niego obiektywy, dlatego najbardziej kompaktowo E-PL1 wygląda z przypiętym do niego „naleśnikiem” Olympus M. Zuiko Digital 17 mm f/2.8. Rozmiar i wygląd jest zresztą bardzo zbliżony do innego bezlusterkowca obecnego na rynku, Panasonica Lumix DMC-GF1.

----- R E K L A M A -----

Chcąc zaoferować bardziej atrakcyjną cenę, Olympus wykonał E-PL1 w całości z tworzywa sztucznego, w przeciwieństwie do aluminiowej obudowy poprzednich modeli. Przyznać jednak trzeba, że jest to materiał dobrej jakości i przez kilka tygodni użytkowania aparatu wciąż wyglądał on jak nowy – nie pojawiły się żadne zadrapania ani rysy. Wrażenie solidności E-PL1 dodatkowo potęguje odczuwalna waga (około 360 g) oraz precyzyjne wykonanie. Nie ma tu mowy o marnej jakości.

Zasilanie i gniazda

Podobnie jak poprzednicy, Olympus E-PL1 wyposażony jest w dwa gniazda. Złącze USB, które może również służyć do wyprowadzania sygnału A/V, oraz złącze HDMI, służące do wyświetlania filmów i zdjęć na telewizorach Full HD. Złącze USB służy również do podłączania systemowego wężyka RM-UC1.

Olympus E-PL1 zasilany jest litowo-jonowym akumulatorem BLS-1 o pojemności 1150 mAh – takim samym jak w pozostałych PEN-ach oraz lustrzankach E-400, E-410, E-420, E-450, E-620. Czas ładowania to ponad 3 godziny, a pełny akumulator wystarcza na około 600 zdjęć. Producent nie oferuje opcjonalnego pionowego uchwytu ani możliwości stałego zasilania EP-1. W zestawie znajduje się standardowa ładowarka BCS-1.

Tak jak pozostałe PEN-y, E-PL1 również korzysta z kart pamięci SD/SDHC.

Przyciski

Na górze aparatu znajduje się spust migawki, włącznik oraz koło zmiany trybów. Zrezygnowano więc z przycisku kompensacji ekspozycji, który pamiętamy z modeli E-P1/2.

Na kole zmiany trybów znajdują się następujące pozycje:

• iAuto – tryb automatyczny, w którym większość parametrów dobierana jest automatycznie, a pozycje menu zastąpione zostały ikonkami i podpowiedziami. Przykładowe pozycje menu: Zmiana Nasycenia Kolorów, Zmiana Jasności, Rozmycie Tła itd. Pod przyciskiem Info znajdują sie skrócone informacje praktyczne dotyczące różnych aspektów fotografowania.
• ART – sześć różnych filtrów artystycznych: Pop Art, Zmiękczenie Ostrości, Ziarnisty Film, Fotografia Otworkowa, Diorama oraz Delikatna Sepia.
• SCN – wybór jednego z predefiniowanych ustawień aparatu dostosowanego do różnych okoliczności: Portret, e-Portret, Krajobraz, Krajobraz+Portret, Sport, Sceny Nocne, Scena Nocna+Portet, Dzieci, Jasna Tonacja, Ciemna Tonacja, Tryb Dis, Makro, Makro-przyroda, Przy Świecach, Zachód Słońca, Dokumenty, Panorama, Sztuczne Ognie, Plaża i Śnieg.
• Film – tryb filmowania.
• P/A/S/M – tryby programu, preselekcji przysłony i czasu migawki oraz tryb w pełni manualny.

Po lewej stronie z tyłu aparatu znajduje się nowy element w aparatach serii PEN – przycisk wysuwający lampę błyskową. Mechanizm działa sprawnie i bardzo przypomina ten zastosowany w Panasonicu GF-1.

Po prawej stronie, patrząc od góry, znajdują się następujące przyciski:

• przybliżania/oddalania podglądu zdjęć,
• wyróżniający się czerwony przycisk rozpoczynający nagrywanie filmu,
• odtwarzania zdjęć,
• menu,
• info,
• standardowy „krzyżak” składający się z środkowego przycisku zatwierdzającego i czterech przycisków kierunkowych, do których przypisane są funkcje: kompensacja ekspozycji, tryb pracy lampy błyskowej, tryb pracy seryjnej/samowyzwalacza, wybór obszaru ustawiania ostrości,
• kasowania zdjęć.

Dodatkowo lewy przycisk (służący do oddalania zdjęć) oznaczony jest jako Fn i pełni w trakcie wykonywania zdjęć wybraną przez użytkownika funkcję, którą wybieramy w menu aparatu. Do wyboru (poza wyłączeniem przycisku) są następujące opcje:

• funkcja wykrywania twarzy,
• podgląd głębi ostrości,
• jednodotykowy balans bieli,
• ustawianie domyślnej pozycji obszaru AF,
• włączenie trybu MF (ręcznego ustawiania ostrości),
• przejście do trybu RAW+JPEG,
• zdjęcie testowe bez zapisu,
• włączenie trybu Mój tryb,
• przyciski „z rybkami” - przełączanie dwóch trybów pracy przy założonej osłony wodoodpornej
• AEL/AFL – blokada ekspozycji/ostrości,
• podświetlenie LCD.

Co ciekawe, można również zmienić funkcję przypisaną do czerwonego przycisku standardowo rozpoczynającego nagrywanie filmu. Do wyboru są wszystkie wymienione powyżej funkcje, poza wykrywaniem twarzy. Możliwości konfiguracyjne są więc spore.

Niestety w porównaniu z modelami E-P1/2 jakość i ergonomia przycisków wypada gorzej. Przede wszystkim, zrezygnowano z obrotowego krzyżaka, przez co mniej wygodnie zmienia się m.in. parametry ekspozycji. Również przyciski do przybliżania/oddalania miały w poprzednich modelach postać obrotowego wałka. Zniknęła poza tym przypisana do jednego z przycisków krzyżaka opcja zmiany ISO, kosztem kompensacji ekspozycji, która jak wspomnieliśmy, miała osobny przycisk na górze aparatu. Również sam wygląd przycisków sprawia odrobinę mniej solidne i eleganckie wrażenie.

Trzeba jednak przyznać, że pomimo tych różnic, aparat obsługuje się wygodnie. Przyciski działają prezycyjnie i bez oporu. Najbardziej brakuje obrotowego koła krzyżaka.

Menu

Menu Olympusa E-PL1 nie zmieniło się praktycznie wcale względem poprzednich modeli. Do dyspozycji jest pięć zakładek: dwie do ustawień fotografowania, podglądu zdjęć, ustawień aparatu i użytkownika. Już sama ta lista sugeruje, że pod względem konfiguracyjnym Olympusowi nie ma co zarzucić.

Poszczególne pozycje menu prezentują się następująco.

Menu fotografowania:

• ustawienia karty – formatowanie karty,
• reset ustawień,
• tryb obrazu – wybór trybu obrazu, większość z nich można regulować pod względem kontrastu, ostrości, nasycenia (zakres regulacji w przedziale od −2 do +2 ze skokiem jednostkowym) i tonacji zdjęcia (Auto, Normalna, Jasna/Ciemna tonacja):
  • i-Enhance – enigmatycznie brzmiące poprawianie kolorystyki zdjęcia, dodatkowo można wybrać siłę efektu: mocno, standard, słabo,
  • Vivid,
  • Natural,
  • Muted,
  • Portret,
  • Monochrome – dodatko dostępne są opcje rodzaju filtru czarno-białego (neutralny, żółty, pomarańczowy, czerwony, zielony) oraz tonu obrazu (neutralny, sepia, niebieski, purpurowy, zielony,
  • Własne – umożliwia wygodne zapamiętanie własnej kombinacji powyższych opcji,
• jakość zdjęcia i filmu – zapis RAW, JPEG Large/Normal/Small z kompresją Fine/Normal, kombinacje RAW+JPEG, filmy HD i SD,
• proporcje obrazu – 4:3, 16:9, 3:2, 6:6,
• samowyzwalacz/tryb seryjny,
• stabilizacja matrycy – możliwość ustawienia ogniskowej obiektywu (w przypadku podłączenia pozasystemowego obiektywu, którego ogniskowa nie została rozpoznana) oraz trybu pracy: OFF, włączona, stabilizacja tylko w pionie, tylko w poziomie (dwie ostatnie opcje przydatne np. przy panoramowaniu),
• bracketing – bracketing ekspozycji, balansu bieli, siły błysku lampy błyskowej, czułości ISO,
• wielokrotna ekspozycja – możliwość wykonania wielokrotnej ekspozycji pojedynczego zdjęcia (dwukrotnej pod rząd bądź nakładki na uprzednio wykonane),
• kompensacja siły błysku lampy błyskowej,
• zdalne wyzwalanie lamp błyskowych.

Menu odtwarzania:

• pokaz slajdów,
• edycja zdjęć – kompensacja cieni, usuwanie efektu czerwonych oczu, kadrowanie, propocje, konwersja do czerni-bieli, sepia, nasycenie, zmiana rozmiaru, e-portet (wygładzanie skóry),
• drukowanie,
• kasowanie ochrony zdjęć.

Menu ustawień:

Menu ustawień zawiera: ustawienia zegara, wybór języka, regulację LCD, określenie czasu wyświetlania zdjęcia, wersję oprogramowania oraz możliwość wyłączenia wyświetlania menu użytkownika.

Menu użytkownika:

Menu użytkownika to zdecydowanie najbardziej rozbudowana zakładka menu. Składa się ona z 10 pozycji oznaczonych literami od A do J, w których pogrupowane są najróżniejsze opcje związane z działaniem aparatu i wykonywaniem zdjęć:

• A – AF/MF
  • Tryb AF – ustawienie trybu pracy autofokusu przy fotografowaniu i filmie,
  • Obszar AF,
  • Resetowanie obiektywu – ustawianie ogniska obiektywu na nieskończoność przy każdym wyłączeniu aparatu,
  • Ostrość w Bulb – możliwość ostrzenia w trakcie ekspozycji Bulb (domyślnie wyłączone),
  • Kierunek kręcenia pierścieniem ostrości,
  • Asystent MF,
  • Domyślny obszar autofokusu – wybieralny później za pomocą przycisku,
• B – Przycisk
  • AEL/AFL – różne sposoby przypisania funkcji AEL i AFL do przycisków aparatu

  • Pamięć AEL/AFL – blokowanie na czas wciskania przycisków bądź do następnego ich wciśnięcia,
  • Funkcja Fn – wspomniane wcześniej przypisanie funkcji do przycisku Fn,
  • Funkcja Rec – wspomniane wcześniej przypisanie funkcji do przycisku Rec,
  • Ustawienie Mojego Trybu,
  • Timer – czas po jakim podstawowe opcje są zmienialne (3, 5 lub 8 sekund) po naciśnięciu odpowiedniego przycisku,
• C – Wyzwalanie
  • włączenie priorytetu zwalniania migawki w trybie AF-S i AF-C,
• D – Wyświetlanie/PC
  • Format wyjścia HDMI – 1080i, 720p, 480p/576p,
  • Wyjście wideo – PAL/NTSC,
  • Czas uśpienie aparatu – wyłączone, 1, 3, 5, 10 minut,
  • Nocne kadry – automatyczne dostosowywanie jasności monitora LCD,
  • Wykrywanie twarzy,
  • Ustawienie info – określenie informacji wyświetlanych w trybie podglądu zdjęć i Live View (m.in. histogram, linie siatki, cienie i światła),
  • Ustawienia sterowania – opcje konfiguracyjne dla trybów iAuto, P/A/S/M i ART/SCN,
  • Ustawienia histogramu – zakres wyświetlanych świateł i cieni (0–255),
  • Regulacja wizjera – jasność/kontrast,
  • Podświetlanie LCD – czas podświetlania LCD (8 s, 30 s, 1 min, przez czas wciskania przycisków),
  • Przewodnik trybów – włączenie prostego opisu w trakcie wybierania trybów,
  • Tryb makro – pomimo mylącego tłumaczenia, ustawia sposób przybliżania obrazu w trybie podglądu zdjęć (przybliżenie od razu centrum bądź wpierw wybór obszaru przybliżenia),
  • Dźwięk ustawiania ostrości,
  • Głośność,
  • Tryb USB – Automatyczny, Zapis, MTP oraz Drukuj,
• E – Ekspozycja/ISO
  • Krok EV – ustawienie kroku ekspozycji we wszystkich opcjach z nią związaną (1/3, 1/2 lub 1 EV),
  • Pomiar światła – ESP, Centralnie ważony, Punktowy, Puntkowy rozjaśniony/przyciemniony (z wbudowaną kompensacją ekspozycji),
  • Pomiar AEL – Tryb pomiaru używany przy blokowaniu ekspozycji (do wybrania powyższe bez ESP lub Auto czyli ten sam co wybrany w aparacie),
  • ISO,
  • Krok ISO – 1/3 lub 1 EV,
  • Ustawienia Auto ISO – wybór domyślnej wartości i górnej granicy Auto ISO (w zakresie 200–3200),
  • Auto ISO – tryby, w których dostępne jest Auto ISO (P/A/S lub Każde),
  • Maksymalny czas Bulb – od 1 do 30 minut,
  • Czas Anti-shock – czas od naciśnięcia spustu do wykonania zdjęcia (wyłączone, 2 sekundy),
• F – Ustawienia flash
  • X-Sync – wybór czasu synchronizacji błysku – od 1/60 do 1/160 sekundy,
  • Dług. błysku – wybór najkrótszego dostępnego czasu migawki przy włączonej lampie błyskowej, od 30 do 1/160 sekundy,
  • Połączenie kompensacji ekspozycji i kompensacji błysku,
• G – Kolor
  • Redukcja szumu przy długich czasach ekspozycji – opcje redukcji szumu: wyłączona, włączona (przy każdym zdjęciu), Auto (przy długich czasach ekspozycji),
  • Redukcja szumu przy wysokim ISO – stopień redukcji szumu: wyłączone, Słabo, Standard, Mocno,
  • Balans bieli – możliwość korekcji każdego z ustawień balansu bieli: Amber-Blue oraz Green-Magenta,
  • Wszystkie balanse bieli – jednoczesne skorygowanie bądź zresetowanie korekcji dla wszystkich balansów bieli,
  • Przestrzeń RGB – sRGB lub Adobe RGB,
  • Korekcja winietowania,
  • Określenie jakości i rodzaju zdjęć – dostępnych później przy wyborze jakości zdjęć,
  • Rozmiar zdjęć JPEG w trybie M (Middle) oraz S (Small),
• H – Zapis/Kasowanie
  • Szybkie kasowanie – bez zapytania o potwierdzenie,
  • Kasowanie RAW+JPEG – zachowanie przy kasowaniu zdjęć RAW+JPEG: tylko RAW, tylko JPEG i oba,
  • Nazwa pliku – resetowanie nazewnictwa plików,
  • Edycja nazwy pliku – możliwość zmiany sposobu nazywania plików,
  • Domyślny wybór – wybór domyślnej opcji przy zapytaniach Tak/Nie,
  • Ustawienie DPI – ustawienie rozdzielczości dla drukowanych zdjęć,
• I – Film
  • Tryb – tryb pracy w trakcie filmowania: P, A, M, ART1–6,
  • Film + foto – włączenie wykonania zdjęcia po zakończeniu filmowania,
  • Nagrywanie dźwięku w filmie,
• J – Narzędzia
  • Mapowanie pikseli,
  • Przesunięcie ekspozycji w różnych trybach pomiaru światła,
  • Poziom ostrzeżenia baterii o jej niskim stanie.

Poruszanie się po menu jest wygodne, choć ilość zakładek i opcji może z początku onieśmielać. Nie pomaga czasem mylące (albo przynajmniej – niewiele mówiące) nazewnictwo oraz polskie tłumaczenia, w efekcie czasem niezbędne staje się sięganie do instrukcji. Tym bardziej, że aparat nie posiada systemu podpowiedzi, o który tak rozbudowane menu konfiguracyjne aż się prosi.

W codziennej praktyce fotograficznej jednak rzadko zagląda się do większości opcji i istotniejsze staje się, że sterowanie podstawowymi parametrami odbywa się w wygodny sposób.

Wyświetlacze

Olympusa E-PL1 wyposażono w 2.7-calowy wyświetlacz HyperCrystal LCD składający się z 230 tysięcy pikseli, podczas gdy poprzednie modele przy tej samej rozdzielczości oferowały ekrany 3-calowe. Jego jakość jest zadowalająca a obraz wyraźny – choć wciąż pozostaje świadomość, że to najmniejszy wyświetlacz pośród obecnie oferowanych bezlusterkowców.

W E-PL1 mamy do wyboru dwa tryby sterowania podstawowymi parametrami – tzw. „Sterowanie na żywo” oraz „Pełny panel sterowania”. Ten pierwszy zdecydowanie przypomina sposób obsługi aparatów kompaktowych – większość niezbędnych opcji dostępna jest w menu podręcznym uruchamianym przyciskiem Start/OK.

Drugi typ bardziej przypomina panel opcji spotykany w lustrzankach, gdzie naraz wyświetlana jest większość ustawień, po których poruszamy się przyciskami „krzyżaka”. Dostępnych w tym trybie opcji jest więcej, jednak zasłaniają one większość kadru. Poniżej prezentujemy schemat zawarty w instrukcji obsługi aparatu.

1. Wybrana aktualnie opcja,
2. Czułość ISO,
3. Fotografowanie sekwencyjne/samowyzwalacz,
4. Tryb fotografowania z lampą błyskową,
5. Sterowanie natężeniem błysku,
6. Balans bieli,
7. Tryb obrazu,
8. Ostrość/kontrast/nasycenie/gradacja,
9. Przestrzeń barwna,
10. Wykrywanie twarzy,
11. Tryb pomiaru,
12. Współczynnik proporcji obrazu,
13. Tryb zapisu,
14. Tryb/pole AF,
15. Tryb stabilizacji.

Przełączanie pomiędzy oboma trybami odbywa się w sposób mało intuicyjny – najpierw nacisnąć trzeba przycisk Start/OK, a następnie przełączamy sie przyciskiem Info. Dodatkowo, aby używać „Pełnego panelu sterowania” trzeba włączyć taką możliwość ukrytą głęboko w opcjach (zakładka D, Ustawienia sterowania, interesujący nas tryb, włączyć opcję SPK). W tych samych opcjach możemy wyłączyć „Sterowanie na żywo”, dzięki czemu każdy może dobrać ustawienia zgodnie ze swoimi preferencjami i np. używać tylko jednego z trybów.

W trybie oglądania zdjęć dostępne są dwa widoki przeglądowe (4, 9, 25 lub 100 miniaturek oraz kalendarz) oraz sześć widoków zdjęcia:

• sam obraz, bez żadnych informacji,
• obraz wraz z podstawowymi parametrami (rozdzielczość, data wykonania),
• miniaturka wraz z histogramem RGBY oraz licznymi parametrami ekspozycji,
• powiększony histogram jasności,
• podgląd cieni/prześwietleń,
• stykówka – możliwość oglądania par zdjęć obok siebie, za pomocą przycisków lupy oraz INFO możemy wybierać porównywane zdjęcia, przybliżać je i przesuwać oglądany fragment.

Dostępność każdego z powyższych trybów da się z osobna włączyć bądź wyłączyć w ustawieniach aparatu, dzięki czemu możemy zrezygnować z tych, które nas nie interesują.

Live View i wideo

Jak na kompakt z wymienną optyką przystało, tryb Live View jest w Olympusie E-PL1 kluczową funkcją. Ilość informacji wyświetlaną na ekranie możemy zmieniać przyciskiem INFO.

Poza standardowym widokiem w którym widoczne są podstawowe parametry ekspozycji, dostępne są również cztery inne tryby pracy (podobnie jak poprzednio, dostępność każdego z nich można z osobna wyłączyć w ustawieniach):

• Tylko obraz – jak sama nazwa wskazuje, wyświetla jedynie obraz na żywo,
• Obraz wraz z histogramem – oprócz obrazu wyświetlany jest na żywo histogram Y,
• Cienie i światła – na obrazie wyświetlane są miejsca niedoświetlone/przepalone,
• Pokaż razem – tryb, w którym widzimy jednoczesny podgląd wpływu kompensacji ekspozycji i balansu bieli na podstawie czterech zdjęć z różniącymi się parametrami.

Ponadto w trybie standardowym możliwe jest wyświetlenie czterech różnych rodzajów siatek pomocniczych.

Jak można było zauważyć w liście pozycji menu, tryb filmowania pracować może w trybie P, A, M lub jednym z sześciu trybów artystycznych. Dziwi brak trybu preselekcji migawki, tak więc gdy chcemy sterować jej czasem musimy użyć trybu manualnego – jest on wtedy regulowalny od 1/30 do 1/2000 sekundy. Z menu podręcznego w trybie filmowania możemy sterować balansem bieli, trybem stabilizacji, pracy autofokusa, samowyzwalaczem, formatem wideo, nagrywaniem dźwięku oraz czułością ISO. Da się zauważyć zatem brak sterowania np. sposobem pomiaru światła. Mimo wszystko jednak możliwości filmowe uznać trzeba za bogate.

Podobnie jak u poprzedników, filmy zapisywane są w formacie AVI Motion JPEG. Możliwe jest nagrywanie w rozdzielczościach: HD 1280×720 pikseli lub SD 640×480 pikseli z prędkością 30 kl/s. Ze względu na ograniczoną moc procesora obrazu przy nagrywaniu filmów z użyciem filtrów artystycznych obraz nie jest płynny. Szczególnie wymagający jest pod tym względem filtr Diorama, dlatego filmy nagrane z jego użyciem odtwarzane są ze znacznym przyśpieszeniem (wyświetlane są tylko te klatki, które udało się obliczyć).

Przykładowe filmy wideo nagrane za pomocą Olympusa E-PL1 oraz obiektywu kitowego Olympus M.Zuiko 14–42 mm f/3.5–5.6:

• film 1- bez zastosowania filtrów, 71 MB,
• film 2- filtr Pop art, 101 MB,
• film 3- filtr Zmiękczenie Ostrości, 110 MB,
• film 4- filtr Ziarnisty Film, 61 MB,
• film 5- filtr Diorama, 52 MB,
• film 6- filtr Fotografia Otworkowa, 7 MB,
• film 7- filtr Delikatna Sepia, 104 MB.

Wizjer

Ze względu na swoje kompaktowe gabaryty oraz bezlusterkową budowę, Olympus E-PL1 pozbawiony jest wizjera optycznego i elektronicznego. Jeżeli z różnych względów chcemy go jednak posiadać, Olympus udostępnia je jako akcesoria – celownik optyczny VF-1 oraz elektroniczny VF-2.