Na początku tego rozdziału tradycyjnie prezentujemy wykres pokazujący wyniki pomiaru szumu zarejestrowanego na zdjęciach JPEG. Widać wyraźnie, że praktycznie nie różni się on od analogicznego wykresu stworzonego dla modelu X-Pro1. Maksymalne wartości szumu nie przekraczają 3%, co jest dobrym wynikiem. NEX-6 notuje jeszcze niższe wartości o ok. pół punktu procentowego dla ISO 25600, ale – jak widzieliśmy w poprzednim rozdziale – wiązało się to z zauważalną utratą szczegółów. Olympus E-M5 wypada odrobinę słabiej, głównie za sprawą niebieskiej składowej szumu, która „wybija się” ponad pozostałe składowe, a których wartości są do siebie bardzo zbliżone.

Fujifilm X-E1 posiada 5-stopniową skalę odszumiania JPEG-ów. W poniższej tabelce prezentujemy wycinki zdjęć obrazujące intensywność odszumiania na minimalnym (−2), średnim (0) oraz maksymalnym (+2) poziomie. Odpowiednie zdjęcia wykonaliśmy dla czułości ISO 12800 oraz 25600.

ISO 12800
Odszumianie −2
Odszumianie 0
Odszumianie +2
ISO 25600
Odszumianie −2
Odszumianie 0
Odszumianie +2

Zastosowanie środkowego stopnia odszumiania daje niezłe rezultaty – obserwujemy, że pewna ilość zakłóceń została zmniejszona i nie obyło się to kosztem drastycznej redukcji szczegółowości. W przypadku najsilniejszego odszumiania niestety musimy liczyć się ze słabszym odtworzeniem detali.

Przyjrzyjmy się teraz zdjęciom zapisanym w surowym formacie. RAW-y z X-E1 wywołaliśmy programem dcraw i zapisaliśmy jako 24-bitowe TIFF-y. Podobnie jak w poprzednim rozdziale, dla porównania prezentujemy również wycinki zdjęć z modelu X-Pro1, Olympusa OM-D E-M5 oraz Sony NEX-6.

W powyższym zestawieniu mamy analogiczną sytuację, jak przy porównaniu plików JPEG. Rozróżnienie wycinków zdjęć z obydwu aparatów Fujifilm jest praktycznie niewykonalne do czułości ISO 1600. Przy ISO 3200 i 6400 dostrzegamy bardzo delikatną przewagę X-Pro1. Generalnie, na podstawie zaprezentowanych wycinków zdjęć można dojść do wniosku, że modele serii X przodują wśród pozostałych aparatów. NEX-6 pod względem szumu zachowuje się podobnie jak reszta do czułości ISO 800, natomiast później już od niej odstaje. Olympus E-M5 wypada nieco lepiej, lecz wciąż nie tak dobrze jak X-E1 i X-Pro1.

Przy okazji testu X-Pro1, na wycinkach zdjęć wywołanych dcraw-em zauważyliśmy artefakty w okolicach ostrych konturów. Niestety, w przypadku X-E1 sytuacja wygląda identycznie. Niektóre linie mają „postrzępione” krawędzie, a na wycinku scenki prezentowanym po lewej stronie można zauważyć pojedyncze kolorowe piksele w bezpośrednim sąsiedztwie ciemnych obszarów. Podobnie jak w teście X-Pro1 wywołaliśmy plik RAW za pomocą oprogramowania Fujifilm, a odpowiednie przykłady prezentujemy poniżej.

200 ISO
dcraw
oprogr. Fujifilm

Widać wyraźnie, że wycinki RAW-ów wywołanych za pomocą oprogramowania Fujifilm są dużo „miększe” niż te zdekodowane dcraw-em. Po zmierzeniu rozdzielczości odpowiedniego zdjęcia tablicy testowej wywołanego w aplikacji dołączanej do aparatu, uzyskaliśmy 54.4 lpmm. Przypomnijmy, że w przypadku dcraw uzyskana wartość wyniosła 68.9 lpmm, a zatem spadek rozdzielczości jest znaczny. Również odpowiedź w częstotliwości Nyquista uległa obniżeniu z 28% do 8%. Spójrzmy na odpowiednie wykresy funkcji MTF wygenerowane w programie Imatest dla obydwu plików (po lewej zdjęcie wywołane w dcraw, po prawej w oprogr. Fujifilm).

Sprawdźmy teraz wyniki pomiarów poziomu szumu, jakie przeprowadziliśmy na surowych plikach. Dzięki nim będziemy mogli zweryfikować obserwacje poczynione na podstawie wycinków zdjęć.

Poziom szumu dla obydwu bezlusterkowców Fujifilm jest porównywalny w zakresie czułości ISO 200–1600. Powyżej uwidacznia się niewielka przewaga X-Pro1, wynosząca maksymalnie niespełna pół punktu procentowego. Przy ISO 6400 Olympus E-M5 zanotował bardzo porównywalne wyniki co X-E1, natomiast NEX-6 charakteryzuje się nieco wyższym szumem – o ok. dwa punkty procentowe. Dla niskich wartości ISO, wszystkie porównywane aparaty prezentują podobny poziom zakłóceń. Podobne wnioski można wysnuć na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych na 48-bitowych TIFF-ach.

Darki

Sprawdźmy teraz, jak matryca X-Trans zachowuje się pod względem prądu ciemnego. Jego poziom testujemy na podstawie zdjęć wykonanych z 3-minutową ekspozycją bez dopływu światła. Zdjęcia wykonujemy zarówno w formacie JPEG jak i RAW. Te pierwsze prezentujemy w postaci, w jakiej zostały zapisane przez aparat. Surowe pliki natomiast, wywołujemy programem dcraw do postaci czarnobiałej bez interpolacji. Uzyskane w ten sposób pliki TIFF konwertujemy do formatu GIF, dobierając zakres w taki sposób, aby najlepiej zobrazować generujący się na matrycy szum. W poniższych przykładach ograniczyliśmy sygnał do przedziału 192–320, czyli o szerokości 128. Identyczny zakres został również odłożony na poziomej osi histogramów. Maksymalne wartości na osi pionowej wynoszą 1 000 000 zliczeń.

RAW
ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
200
400
800
1600
3200
6400

W zasadzie trudno mieć szczególne zastrzeżenia do darków z X-E1. Histogramy mają kształt gaussowskiego rozkładu z maksimum w okolicach 255, na co wskazują średnie wartości sygnału zaprezentowane w tabelce poniżej. Co więcej, same darki nie wykazują żadnych oznak bandingu i są wolne od innych niejednorodności mogących świadczyć o nierównomiernym nagrzewaniu się matrycy.

Zastanawiający jest jednak fakt, że dla czułości ISO 6400 szerokość rozkładu gaussowskiego jest niemal identyczna jak dla ISO 3200. Widać to wyraźnie w wartościach odchylenia standardowego zaprezentowanych w poniższej tabelce. Może to sugerować, że wszystko przebiega jak należy do czułości ISO 3200, a powyżej niej, aparat zaczyna jednak nieznacznie ingerować w szum. Przypomnijmy, że z identyczną sytuacją mieliśmy do czynienia podczas testu X-Pro1.

Również zaprezentowane poniżej darki w formacie JPEG nie pokazują niczego niepokojącego.

JPEG
ISO	Dark Frame	Crop
100
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600