Fujifilm X100S - test aparatu
4. Optyka
Rozdzielczość
Testy rozdzielczości przeprowadzamy na podstawie zdjęć tablicy ISO12233, które są robione dla różnych długości ogniskowych i różnych wartości przysłony. Następnie dokonujemy obliczeń zarówno dla centrum, jak i brzegu kadru. Wyniki prezentujemy w postaci wartości funkcji MTF50. Tradycyjnie pomiarom podlegały zarówno pliki JPEG, jak i surowe pliki RAW (wywołane do formatu TIFF za pomocą programu dcraw).
Zacznijmy od wyników otrzymanych dla plików RAW.
Charakterystyka jest w granicach błędu tożsama z tą uzyskaną dla aparatu X100. Wykresy uzyskane dla tych aparatów różnią się między sobą uzyskanymi wartościami na osi OY. W wypadku X100 maksymalna zdolność rozdzielcza to 1740 linii, podczas gdy X100s notuje wynik 2150 (dla f/4.5). Pamiętajmy jednak, że oba aparaty różni matryca (rozdzielczość i filtr antyaliasingowy). Dalsze przymykanie przysłony powoduje już stopniową degradację jakości obrazu, do czego przyczynia się coraz silniejsza dyfrakcja.
Widzimy też, że by cieszyć się najlepszą jakością obrazu, musimy domknąć przysłonę o 2 działki – to znak, że różnego rodzaju wady optyczne ograniczają zdolność rozdzielczą aparatu. Natomiast zrównanie jakości centrum z brzegiem kadru następuje przy maksymalnie domkniętej przysłonie. Taki wynik nie jest imponujący i mówi nam, że optyka słabo koryguje brzegi.
Spójrzmy na przebiegi funkcji MTF dla składowych poziomej (lewy wykres) i pionowej (prawy) dla plików RAW:
Przebieg funkcji MTF widoczny na powyższych rysunkach ukazuje odpowiedź w częstotliwości Nyquista na poziomie 8–12%. Biorąc pod uwagę brak filtru antyaliasingowego, musimy przyznać, że to dość niska wartość. Za taki stan rzeczy można obwiniać algorytmy demozaikujące matrycę X-Trans. Widzimy też, że krzywe mają łagodny przebieg, bez charakterystycznego dla procesu delikatnego wyostrzania garbu. Dysproporcja między składowymi poziomą i pionową może natomiast sugerować astygmatyzm.
Poniżej zamieszczamy wyniki pomiaru rozdzielczości przeprowadzonego na plikach JPEG, który wykonaliśmy z wyostrzaniem ustawionym na minimalną wartość.
W porównaniu do testu na surowych plikach zauważamy wyostrzanie, które jest zintensyfikowane po przekroczeniu limitu dyfrakcyjnego. To dość duża różnica w porównaniu do X100, gdzie wartości zmniejszały się wraz z domykaniem przysłony. Sama różnica poziomów wartości MTF50 sugeruje też, że nawet minimalny poziom wyostrzania nie jest poziomem zerowym.
Na zakończenie tej części rozdziału prezentujemy wycinki zdjęć tablicy testowej (w formacie JPEG) w skali 1:1 z okolic centrum kadru dla maksymalnej i minimalnej rozdzielczości.
f/4 |
f/16 |
Aberracja chromatyczna
Przypomnijmy, że w naszej ocenie wartości aberracji wykraczające ponad 0.15% są uznawane za bardzo silne i widoczne na zdjęciach. Wyniki w przedziale 0.08–0.14% uznajemy za umiarkowane, a w zakresie 0.04–0.08% za nieznaczące. Poniżej 0.04% możemy potraktować aberrację jako znikomą, czyli trudno dostrzegalną.
W plikach JPEG aberracja jest znikoma. Czy jednak zawdzięczamy takie wyniki dobremu oprogramowaniu aparatu, czy też konstrukcji optycznej, dowiemy się, patrząc, co kryją w sobie pliki RAW.
Powyższy wykres jest już tożsamy z uzyskanym dla modelu X100 i pokazuje prawdziwy wymiar tej wady. Jej poziom oraz charakterystyka nie dowodzą jednak słabszego zachowania aparatu dla dużych otworów przysłony. To znak, że oprócz aberracji jeszcze inne wady degradują jakość obrazu.
W tabelce poniżej prezentujemy w skali 1:1 wycinki zdjęć tablicy testowej przestawiające krawędzie czerni i bieli z najwyższym i najniższym poziomem aberracji chromatycznej według wyników otrzymanych dla surowych plików wywołanych programem dcraw.
f/2 | f/16 |
Dystorsja
Pomiary dla plików JPEG i RAW dały w granicach błędu ten sam wynik równy −1.46%, oznaczający, że mamy do czynienia z dystorsją beczkową. Tym samym możemy uznać, że aparat nie wykonuje korekcji dystorsji przy tworzeniu pliku JPEG. Ważnym spostrzeżeniem jest, że dystorsja ma lekką charakterystykę falistą, nie jest zatem prosta w korekcji.
Poniżej prezentujemy przykład dystorsji.
Koma i astygmatyzm
Aberracja komatyczna w obiektywie aparatu nie występuje. Ani w centrum, ani w rogach klatki obraz punktu nie jest zdeformowany. Może to świadczyć o dobrym jej korygowaniu przez konstrukcję optyki bądź też prawidłowym i dokładnym montażu testowanego egzemplarza.
centrum | róg |
f/2 | |
f/2.8 | |
f/4 | |
Choć największy poziom astygmatyzmu wynosi 13%, jego rozkład jest taki, że zanika całkowicie dopiero po domknięciu przysłony do wartości większej od f/4. Można zatem uznać, że to po części ta wada odpowiada za słabe wyniki zdolności rozdzielczej dla okolic minimalnej przysłony.
Winietowanie
Spójrzmy teraz na wyniki pomiarów:
JPEG | RAW | |
f/2 | 26.5% (−0.889 EV) | 42.4% (−1.59 EV) |
f/2.8 | 17% (−0.536 EV) | 32.3% (−1.13 EV) |
f/4 | 14% (−0.434 EV) | 30.5% (−1.05 EV) |
f/5.6 | 13.6% (−0.423 EV) | 30.4% (−1.04 EV) |
f/8 | 13.9% (−0.433 EV) | 30.5% (−1.05 EV) |
f/11 | 14.9% (−0.467 EV) | 31.3% (−1.08 EV) |
f/16 | 14.3% (−0.444 EV) | 31% (−1.07 EV) |
Analiza plików JPEG pokazała, że winieta utrzymuje się na poziomie umiarkowanym niemalże w całym zakresie przysłon za wyjątkiem maksymalnego otworu, gdzie dochodzi do poziomu średniego.
Dzięki plikom RAW dowiadujemy się, że prawdziwy rozmiar winiety trzeba sklasyfikować jako duży, a nawet bardzo duży dla przysłony f/2. Widać wyraźnie, że ciemnienie rogów jest sporym problemem w tego typu konstrukcjach. Co gorsza, duża winieta utrzymuje się dla całego spektrum przysłon. Krótko mówiąc, winietowanie nie jest mocną stroną tego obiektywu.
JPEG | RAW |
f/2 | f/2 |
f/2.8 | f/2.8 |
f/4 | f/4 |
f/5.6 | f/5.6 |
f/8 | f/8 |
f/11 | f/11 |
f/16 | f/16 |
Odblaski
Przypomnijmy, że obiektyw X100s składa się z 8 soczewek ułożonych w 6 grupach, czyli posiada 12 powierzchni potencjalnie powodujących odblaski na wynikowej fotografii. Pokrycie ich powłokami HT-EBC spowodowało jednak, że trudno zmusić aparat do tworzenia takowych. Udaje się to przy mocnym domknięciu przysłony – wtedy odblaski zaczynają być widoczne, szczególnie gdy silne źródło światła znajdzie się w centrum kadru.
f/4 |
f/16 |