Wygoda użytkowania Panasonika GH4 jest porównywalna z tą, jaką oferował jego poprzednik. Można ją zatem ocenić wysoko, a wpływ na to ma kilka czynników. Po pierwsze, aparat wyposażono w dość dużą i całkiem dobrze wyprofilowaną, a przez to wygodną rękojeść. Pewność chwytu poprawia gumowa okleina na gripie. Kolejna rzecz, to spora liczba elementów sterujących w tym aż dwa typowe pokrętła sterujące, pierścień sterujący wokół krzyżaka kierunkowego oraz pięć rzeczywistych i pięć dotykowych przycisków programowalnych. Ponadto, jak można było przekonać się w poprzednim rozdziale, lista funkcji jakie możemy przyporządkować pod konfigurowalne guziki jest naprawdę bardzo długa. Pozytywnie oceniamy także obecność pokrętła trybów migawki oraz dogodnie umiejscowionego przełącznika autofokusa. Drobne zastrzeżenia można mieć jednak do funkcjonalności wspomnianego pierścienia krzyżaka. Część gumowej okleiny rękojeści, okalającej go z prawej strony jest na tyle gruba, że wystaje poza jego obrys, a to utrudnia korzystanie z pierścienia. Szczególnie gdy chcemy szybko nim obracać, w połowie obrotu palec trafia na gumową okleinę i traci przyczepność z pierścieniem. Mocniejsze dociśnięcie palca nie na wiele się zdaje w tej sytuacji, bo może spowodować przypadkowe wciśnięcie któregoś z przycisków kierunkowych.

Fotografowanie w mniej typowych pozycjach (np. z żabiej lub ptasiej perspektywy) ułatwia obrotowy przegub, na którym zamontowano wyświetlacz aparatu. Dotykowy ekran (jak już pisaliśmy w poprzednim rozdziale) umożliwia całkiem wygodną obsługę testowanego bezlusterkowca. Przyjemność z użytkowania 3-calowego panelu OLED psuje nieco zmiana koloru wyświetlacza, gdy patrzymy na niego pod kątem.

Obecna w GH4 funkcja elektronicznej migawki w połączeniu z dotykowym sterowaniem pozwala na całkowicie bezgłośne wykonywanie zdjęć. W pewnych sytuacjach może się to okazać przydatne (np. w teatrze), choć podlega kilku ograniczeniom. Zakres ISO ograniczony jest wówczas do maksymalnie 3200, a najdłuższy czas naświetlania to 1 sekunda.

Obiektywy

Panasonic GH4, bez dodatkowych przejściówek, może być używany ze wszystkimi obiektywami przeznaczonymi dla systemu Mikro 4/3. Dzięki temu oprócz obiektywów Panasonika, testowany Lumix jest również kompatybilny z obiektywami marki Olympus, Sigma, Voigtlander oraz innych firm niezależnych. Pełną listę obiektywów z mocowaniem Mikro 4/3 można obejrzeć w naszej bazie.

Istnieje również możliwość użycia przejściówki, która pozwoli na podłączenie obiektywów systemu 4/3 (z działającym autofokusem) i wtedy do woli można przebierać w ofercie szkieł różnych firm, takich jak: Olympus, Leica, czy Sigma. Podłączenie obiektywów systemu Leica M umożliwia także przejściówka DMC-MA2M, natomiast systemu Leica R – DMC-MA3R.

Szybkość

Do szybkości działania GH4 nie mamy zastrzeżeń. Po przekręceniu włącznika na pozycję ON aparat jest od razu gotowy do użycia, a czas jaki mija do momentu wykonania pierwszego zdjęcia jest uzależniony jedynie od szybkości działania systemu AF. Podczas obsługi testowanego Panasonika nie zauważyliśmy szczególnych opóźnień. Podstawowe operacje, takie jak nawigowanie w menu, dokonywanie ustawień, przeglądanie zapisanych zdjęć, ich powiększanie, czy przechodzenie do widoku miniatur lub kalendarza odbywają się płynnie. Warto uzbroić się w nieco cierpliwości podczas pracy w trybie HDR. Jeśli fotografujemy ze statywu i mamy wyłączoną opcję automatycznego wyrównywania zdjęć, złożenie wynikowej fotografii zajmuje aparatowi nieco ponad 2 sekundy. Kiedy zdjęcia robimy z ręki, a wspomniana opcja jest aktywna, wówczas na ostateczny efekt trzeba poczekać trochę ponad 3 sekundy.

Zdjęcia seryjne

Panasonic GH4 został wyposażony w mocno rozbudowany tryb zdjęć seryjnych. Do dyspozycji mamy między innymi trzy podstawowe tryby: H (12 kl/s), M (7 kl/s), L (2 kl/s), w których możemy dowolnie ustawiać wielkość i format zapisywanych zdjęć. Podane prędkości dotyczą zarówno sytuacji, w której korzystamy z migawki mechanicznej, jak i elektronicznej. Należy także dodać, że w trybie H podczas fotografowania nie mamy dostępu do podglądu obrazu na żywo.

Testowany aparat oferuje również tryb super szybkich zdjęć seryjnych oznaczony symbolem SH, który umożliwia fotografowanie z prędkością 40 kl/s. Jest on jednak ograniczony wyłącznie do plików w formacie JPEG o rozmiarze S czyli 4 Mpix. W trybie tym aparat jest w stanie wykonać do 120 zdjęć w serii. Zapisywane są one pojedynczo, jednak aparat rozpoznaje je jako grupę zdjęć seryjnych, umożliwiając tym samym ich automatyczne poklatkowe odtwarzanie.

Do testów trybu seryjnego użyliśmy karty SanDisk SDHC 16GB Extreme Pro 633x Class 10 o pojemności 16 GB. Zgodnie z naszą procedurą czułość ustawiliśmy na ISO 1600, a czas migawki na 1/1000 sekundy. Podczas testu sprawdziliśmy możliwości trybu H oraz tryb M. Zdjęcia w formacie RAW zajmowały 18.8 MB, a pliki JPEG LARGE FINE o rozdzielczości 4608×3456 pikseli 6.1 MB. Dla trwającej 30 sekund serii otrzymaliśmy następujące rezultaty:

• tryb H:
  • 255 zdjęć JPEG LARGE FINE (8.5 kl/s),
  • 95 zdjęć RAW (3.17 kl/s),
• tryb M:
  • 201 zdjęć JPEG LARGE FINE (6.7 kl/s),
  • 86 zdjęć RAW (2.87 kl/s).

Spójrzmy teraz na dokładne wyniki naszych pomiarów w trybie szybkim.

W przypadku JPEG-ów maksymalna prędkość fotografowania utrzymuje się na poziomie nieco ponad 10 kl/s. Widać zatem, że do teoretycznej wartości 12 kl/s trochę brakuje. Mimo to warto pochwalić długość serii, bowiem aparat jest w stanie fotografować z maksymalną prędkością przez około 22 sekundy. Również w przypadku RAW-ów nie osiągnęliśmy maksimum możliwości, a najwyższa prędkość jaką aparat zanotował wyniosła 9.3 kl/s. Przy zapisie surowych plików trzeba się jednak liczyć z szybkim zapełnieniem bufora, które w naszym teście nastąpiło po upływie około 4.5 sekundy. Spójrzmy teraz na wyniki w trybie M.

Dla JPEG-ów maksymalna prędkość fotografowania wyniosła 6.7 kl/s i warto zauważyć, że utrzymała się ona przez cały 30 sekundowy test. Przy fotografowaniu w RAW-ach maksymalna prędkość okazała się być nieco mniejsza i wyniosła nieco ponad 6 kl/s. Po niecałych 8 sekundach bufor się zapełnił, i jak widać dalsze fotografowanie odbywało się z nierówną prędkością.

Zdjęcia z przedziałem czasu

Panasonic GH4, podobnie jak model GX7, został wyposażony w interwałometr, a odnajdziemy go w menu nagrywania pod pozycją „Poklatkowe/Animacja”. Przy wykorzystaniu pierwszej z opcji (Zdjęcia poklatkowe), aby wykonać zdjęcia z wykorzystaniem tej funkcji, należy najpierw określić czas pomiędzy kolejnymi wyzwoleniami migawki (od 1 s do 99 min 59 s) oraz liczbę zdjęć (od 1 do 9999). Mamy możliwość rozpoczęcia wykonywania serii zdjęć o zadanej godzinie lub od razu. Po skończeniu fotografowania aparat zapyta się jeszcze czy od razu chcemy utworzyć film na podstawie wykonanych zdjęć. Etap ten można oczywiście pominąć, a film zrobić później. W menu odtwarzania znajdziemy bowiem opcję „Rejestracja poklatkowa”, która nam to umożliwia. Do wyboru są cztery formaty pliku MP4 (3840×2160 pix 25p, 1920×1080 pix 50p, 1920×1080 pix 25p, 1280×720 pix 25p oraz 640×480 pix 25p) oraz liczba klatek na sekundę (50; 25; 12.5; 8.3; 6.25; 5; 2.5 oraz 1). Można także odwrócić kolejność zdjęć w klipie.

Druga opcja umożliwiająca wykonanie serii zdjęć z zadanym przedziałem czasu to „Animacja poklatkowa”. Różnica pomiędzy nią a wspomnianą wyżej polega na możliwości ustalenia sposobu wyzwalania migawki (automatycznego lub ręcznego) oraz braku opcji wyboru liczby wykonanych zdjęć. Wykonywaną serię przerywamy ręcznie i możemy utworzyć plik wideo od razu lub później, z poziomu menu przeglądania (pozycja „Wideo poklatkowe”). Co więcej, mamy możliwość wykonania kilku serii zdjęć i utworzenia z nich jednego filmu. Opcje dotyczące jakości oraz liczby klatek na sekundę są takie same jak dla funkcji „Zdjęcia poklatkowe”. Warto również dodać, że podczas rejestracji zdjęć wyświetlany jest powidok poprzedniego ujęcia, który może być przydatny, gdy nie mamy pod ręką statywu. Ponadto, podczas odtwarzania mamy możliwość przeglądania pojedynczych zdjęć z danej serii, lub wyświetlenia szybkiego pokazu imitującego film poklatkowy.

MP4 Full HD 25p, 16 s, 39.1 MB

MP4 Full HD 25p, 12 s, 29.9 MB (filtr artystyczny Mocny obraz)

Czyszczenie matrycy

W testowanym modelu Lumiksa zastosowano ultradźwiękowy mechanizm czyszczenia matrycy. Operacja ta jest wykonywana automatycznie przy każdym włączeniu aparatu. W menu ustawień można również uruchomić czyszczenie matrycy w dowolnej chwili, jeśli zajdzie taka potrzeba. Podczas testowania aparatu nie zauważyliśmy aby kurz gromadził się na detektorze, zatem można uznać, że system działa sprawnie. Trudno jednak przewidzieć, jak efektywnie będzie sobie radził przy dłuższym użytkowaniu aparatu.

Wi-Fi

Obecność modułu Wi-Fi (z obsługą NFC, czyli Near Field Communication) w testowanym Lumiksie pozwala na szereg czynności związanych z bezprzewodową komunikacją z urządzeniami zewnętrznymi.

Połączenie ze smartfonem lub tabletem wyposażonym w system operacyjny Android lub iOS (wymagane jest zainstalowanie aplikacji mobilnej Panasonic Image App) umożliwia:

• zdalne wykonywanie zdjęć i przeglądanie,
• odtwarzanie zdjęć zapisanych na karcie pamięci znajdującej się w aparacie,
• przesyłanie zdjęć z aparatu w celu udostępnienia ich w usługach sieciowych (np. serwisach społecznościowych),
• geotagowanie zdjęć (po aktywacji modułu GPS w smartfonie lub tablecie).

Łączność z komputerem PC (bezpośrednio lub przez bezprzewodowy punkt dostępowy) pozwala na przesyłanie zdjęć natychmiast po ich wykonaniu lub zapisanych w aparacie.

Aparat można także połączyć bezprzewodowo z drukarką wyposażoną w moduł Wi-Fi, co umożliwi szybkie wydrukowanie wykonanych zdjęć.

Możliwe jest również bezprzewodowe podłączenie aparatu do telewizora z funkcją Wi-Fi. Dzięki temu możemy oglądać na jego ekranie zdjęcia zaraz po ich wykonaniu, lub przeglądać fotografie zapisane w aparacie. Istnieje także możliwość połączenia aparatu odpowiednim urządzeniem AV i przesłanie na nie wykonanych zdjęć oraz filmów.

Ostatnią opcją jest wysyłanie zdjęć do usługi w chmurze. Wymagane jest uprzednie założenie konta w LUMIX Club, a odbywa się to za pośrednictwem komputera PC, smartfonu lub tabletu.

Lampa błyskowa

Panasonic GH4 ma wbudowaną lampę błyskową o liczbie przewodniej 12 (dla ISO 100) i minimalnym czasie synchronizacji 1/250 s. Korekcja siły błysku może odbywać się w zakresie od −3 do +3 EV z krokiem 1/3 EV. Dostępna jest również opcja automatycznej kompensacji ekspozycji, po włączeniu której aparat sam dostosuje moc błysku do ustawionej wartości kompensacji ekspozycji. W ręcznych trybach pracy aparatu z włączoną opcją TTL, lampa błyskowa w GH4 może pracować w następujących trybach:

• lampa wymuszona,
• lampa wymuszona z redukcją efektu czerwonych oczu,
• synchronizacja z długimi czasami,
• synchronizacja z długimi czasami z redukcją czerwonych oczu.

Dodatkowy tryb pracy flesza to bezprzewodowe wyzwalanie jednej bądź kilku zewnętrznych lamp przy wykorzystaniu czterech kanałów komunikacji. Lampy można grupować, a każda z grup (A, B, C) może działać w jednym z trybów: TTL (regulacja mocy od −3 do +3 EV z krokiem 1/3 EV), auto, lub manual (regulacja od 1/1 do 1/128 mocy pełnego błysku).

Siłę błysku lampy błyskowej porównujemy zawsze wykonując zdjęcie przy czułości ISO 100, migawce 1/100 sekundy i przysłonie f/8.0. Wszystkie pozostałe ustawienia, jak na przykład kompensacja błysku, są w pozycji neutralnej. Ponieważ GH4 nie ma natywnego ISO 100, a zdecydowaliśmy się użyć czułości ISO 200, zwiększając jednocześnie liczbę przysłony do f/11. Do porównania wybraliśmy aparat Olympus OM-D E-M10, w którym zdjęcia testowe wykonane były również na czułości ISO 200 i przysłonie f/11.

Panasonic GH4 (M)	Olympus OM-D E-M10 (M)
Panasonic GH4 (P)	Olympus OM-D E-M10 (P)

Jak widać w trybie M lampa w GH4 wyraźnie lepiej doświetliła fotografowaną scenę niż ta w Olympusie E-M10. Takiego efektu należało się jednak spodziewać, skoro lampa błyskowa w testowanym aparacie ma większą liczbę przewodnią. Przewagę GH4 widać również w trybie P.

Autofokus

W Panasoniku GH4 ostrość ustawiana jest oparciu o detekcję kontrastu. Autofokus w testowanym aparacie charakteryzuje się szerokim zakresem detekcji, który wynosi od −4 do 18 EV (ISO 100). W trudnych warunkach oświetleniowych może on być wspomagany przez wbudowaną diodę świecącą. System AF w testowanym aparacie może pracować w jednym z następujących trybów:

• AFS – dla obiektów nieruchomych,
• AFC – dla obiektów poruszających się,
• AFF – dla obiektów, których ruchu nie można przewidzieć (dzieci, zwierzęta).

Do dyspozycji mamy następujące możliwości związane z wyborem obszaru ustawiania ostrości:

• wykrywanie twarzy/oczu,
• śledzenie,
• automatyczny korzystający z 49 obszarów AF,
• wielopunktowy (wybór własny),
• punktowy,
• precyzyjne ustawianie.

Podczas ręcznego ustawiania ostrości możemy posiłkować się powiększeniem wybranego obszaru kadru. Funkcja ta działa w dwóch trybach. W pierwszym, powiększony obszar widoczny jest na całym ekranie LCD, a zakres powiększenia wynosi od 3x do 10x. W drugim trybie powiększony fragment obrazu wyświetla się w centrum ekranu, na tle aktualnego kadru. W tej opcji zakres powiększeń wynosi od 3x do 6x. W obu trybach wielkość powiększenia kontrolować możemy z krokiem 0.1 lub 1.

Panasonic GH4 jest kolejnym bezlusterkowcem tej marki, który wyposażono w funkcję focus-peaking. Widnieje ona pod nazwą „Wyróżnienie punktu ostrości” w menu ustawień osobistych. Podobnie jak w GX7, w testowanym modelu funkcja ta oferuje dodatkowe opcje. Do wyboru mamy dwa stopnie czułości (intensywności podświetlenia) oraz trzy kolory. Trzeba dodać, że zestawy dostępnych kolorów różnią się w zależności od wybranego poziomu intensywności podświetlenia i obejmują: jasnoniebieski, żółty i zielony lub niebieski, pomarańczowy lub biały.

Podczas testów celności systemu AF wykonujemy serię 40 zdjęć tablicy rozdzielczości, każdorazowo przeogniskowując obiektyw. W teście skorzystaliśmy z obiektywu Olympus M.Zuiko Digital 45 mm f/1.8, na którym ustawiliśmy przysłonę f/2.8. Wyniki przedstawiamy w postaci histogramu, który prezentuje procentowe wartości odchyłek od najlepszego pomiaru MTF50 w serii.

Z jednej strony wyniki GH4 w tej kategorii można pochwalić, bowiem aż 70% strzałów, to trafienia w punkt. Widać, że pod tym względem dorównuje on wynikom modelu GX7 i Olympusa E-M10. Z drugiej jednak strony w pojedynczych przypadkach testowany aparat dość wyraźnie chybił. Sprawdziliśmy także, jak system AF w GH4 radzi sobie przy świetle żarowym. Na poniższym wykresie można łatwo zauważyć, że jego skuteczność okazała się jeszcze lepsza. Trafień w punkt mamy aż 80% i co ważne nie zanotowaliśmy żadnej odchyłki przekraczającej 6%.

Pomiar światła

System pomiaru światła, jaki zastosowano w GH4, jest taki sam, jaki wcześniej znalazł się na przykład w modelu GX7. Działa on w oparciu o 1728 stref, w zakresie od 0 do 18 EV (dla f/2.0 i ISO 100). Kompensacji ekspozycji możemy dokonywać w zakresie od −5 EV do +5 EV (w trybie filmowania ±3 EV) z krokiem 1/3 EV. W testowanym Panasoniku dostępne są 3 standardowe tryby pomiaru światła:

• punktowy,
• centralnie ważony,
• inteligentny matrycowy.

W aparacie dostępna jest funkcja bracketingu ekspozycji, która umożliwia wykonanie 3, 5 lub 7 klatek z krokiem 1/3, 2/3 lub 1 EV.

Do działania systemu pomiaru światła w GH4 nie mamy większych zastrzeżeń. Zauważyliśmy jednak, że pomiar matrycowy ma tendencję do niedoświetlania. Większość wykonywanych zdjęć wymagała dodatniej kompensacji ekspozycji. Zdarzało się nawet, że ustawialiśmy ją na wartość +1 EV albo wyższą.