W Nikonie D810, tak samo jak w innych lustrzankach tego producenta, w menu fotografowania odnajdziemy funkcję redukcji szumu przy wysokich czułościach. Dostępne ustawienia obejmują: wyłączona, zmniejszona, normalna oraz zwiększona. Okazuje się jednak, że odszumianie „wyłączone” nie oznacza zupełnego braku redukcji szumu. W instrukcji aparatu odnajdziemy bowiem dla tego ustawienia następujący opis: „Redukcja szumów jest przeprowadzana tylko w razie potrzeby i nigdy w stopniu wyższym od stosowanego, gdy wybrane jest ustawienie „Zmniejszona”. Nie wiemy niestety, co oznacza owo enigmatyczne określenie „w razie potrzeby”, niemniej jednak nie widzimy powodów, aby w aparacie, który będzie używany przez świadomych użytkowników, robić coś za nich bez ich zgody.

Jak zatem działa odszumianie w D810 przy poszczególnych ustawieniach, można przekonać się na podstawie poniższej tabelki. Zdjęcia wykonaliśmy dla czułości ISO 6400, 12800 i 25600.

ISO 6400
Odszumianie wyłączone
Odszumianie zmniejszone
Odszumianie normalne
Odszumianie zwiększone
ISO 12800
Odszumianie wyłączone
Odszumianie zmniejszone
Odszumianie normalne
Odszumianie zwiększone
ISO 25600
Odszumianie wyłączone
Odszumianie zmniejszone
Odszumianie normalne
Odszumianie zwiększone

Funkcja odszumiania działa całkiem rozsądnie. Widać, że z jednej strony w miarę zwiększania intensywności procesu szum się obniża, a z drugiej działanie procedur odszumiających nie powoduje bardzo mocnej degradacji szczegółów. Oczywiście im wyższą czułość zastosujemy, tym mocniejszy proces odszumiania będzie wpływał silniej na zanik detali.

Przyjrzyjmy się teraz zdjęciom zapisanym w surowym formacie. RAW-y z D810 wywołaliśmy programem dcraw i zapisaliśmy jako 24-bitowe TIFF-y. Podobnie jak w poprzednim rozdziale, porównania dokonujemy z lustrzanką Canon EOS 5D MkIII oraz bezlusterkowcem Sony A7R. Przypominamy jednocześnie, że na rozwijanej liście znajdują się także inne modele dostępne na dzień dzisiejszy w naszej bazie.

Oglądając wycinki zdjęć zaprezentowane po lewej stronie widzimy, że na niskich czułościach mamy do czynienia z obrazem o wysokiej jakości i bardzo dobrym odwzorowaniu detali. Trudno jednak mówić o przewadze D810 nad D800E i Sony A7R. Jak pokazaliśmy w rozdziale czwartym, wyniki zdolności rozdzielczej w D810 są wyższe o 3 lpmm niż w D800E i to tylko dla przysłon f/4 i f/5.6. Zdjęcia scenki testowej natomiast wykonujemy przy f/8, gdzie osiągi matryc tych lustrzanek są (w zakresie błędów pomiarowych) takie same. Na prawych wycinkach (z wizerunkiem kobiety) obserwujemy z kolei wyraźne zakłócenia. Pojawiają się one w miejscach, gdzie występują drobne, powtarzające się wzory – chodzi mianowicie o strukturę druku rastrowego fotografowanej butelki oliwy. Najprawdopodobniej zatem mamy tutaj do czynienia z morą, powstającą na skutek braku filtra antyaliasingowego.

Obraz rejestrowany za pomocą Canona 5D MkIII cechuje się znacznie mniejszą ilością szczegółów, co jest naturalną konsekwencją zastosowania 22-megapikselowego sensora.

Wysoki poziom szumu degradującego obraz z nowego Nikona niestety rozczarowuje. Jego plackowata struktura sprawia, że zdjęcia na wysokich czułościach prezentują się wyraźnie gorzej niż konkurencji.

Nie najlepsze osiągi matrycy D810 na wysokich czułościach, skłoniły nas do przeprowadzenia małego porównania. Zdjęcia scenki testowej (dla ISO 6400 i 12800) wykonane w formacie RAW, wywołaliśmy przy wykorzystaniu dwóch programów: dcraw oraz firmowego Capture NX-D. Poniżej zamieszczamy odpowiednie wycinki.

ISO 6400
dcraw
Capture NX-D
ISO 12800
dcraw
Capture NX-D

Poziom szumu na zdjęciach wywołanych przy użyciu Capture NX-D jest zdecydowanie niższy niż w przypadku dcraw. My oczywiście nie wiemy co dokładnie oprogramowanie Nikona robi z RAW-ami, jest jednak wysoce prawdopodobne, że są one odszumiane. Czy w codziennym użytkowaniu będzie to stanowiło problem? Raczej nie, dlatego większość użytkowników zapewne zdecyduje się na korzystanie z aplikacji producenta.

Spójrzmy teraz na wyniki pomiarów szumu, jakie przeprowadziliśmy na podstawie surowych zdjęciach tablicy Kodaka Q-14, przekonwertowanych wcześniej do 24-bitowych TIFF-ów za pomocą programu dcraw.

W przebiegu powyższego wykresu nie widać w zasadzie niczego niepokojącego. W miarę zwiększania czułości szum wzrasta wykładniczo i w zakresie natywnych ISO nie widać żadnych niepokojących załamań. Dopiero przy wartościach rozszerzonych czułości mamy do czynienia ze wzrostem liniowym.

Spójrzmy teraz na poniższy wykres, który prezentuje porównanie składowej luminancji dla D810, D800E, EOS-a 5D MkIII oraz Sony A7R.

Ograniczając zakres analizy do ISO 12800 (w celu uniknięcia przekłamań związanych z odszumianiem najwyższych czułości) widzimy, że Sony A7R charakteryzuje się nieco wyższym (o ok. 1/3 EV) poziomem szumu niż D810. Na wycinkach zaprezentowanych powyżej można jednak zauważyć, że bezlusterkowiec Sony radzi sobie nieco lepiej. Jak widać, nie zawsze pomiar szumu jest zgodny z oceną wzrokową. Poprzednik, czyli D800E, wypada lepiej o ok. 1 EV, natomiast EOS 5D MkIII aż o blisko 2 EV.

Tradycyjnie na koniec części dotyczącej szumu na surowych plikach, prezentujemy również wykres przedstawiający pomiary przeprowadzone na RAW-ach przekonwertowanych do 48-bitowych TIFF-ów.

W testach aparatów udostępniających małe RAW-y, sprawdzaliśmy i ocenialiśmy jakość obrazu na zdjęciach zapisanych właśnie w tym formacie. W przypadku D810 okazało się jednak, że program dcraw nie wywołuje poprawnie sRAW-ów. Zdecydowaliśmy się jednak na wywołanie zdjęć scenki testowej zapisanych w tym właśnie formacie, używając programu producenta (Capture NX-D). Odszumanie i wyostrzanie zostały ustawione na minimalną wartość podczas wywoływania.

ISO	sRAW
32
64
100
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600
51200

Darki

Nikon D810 może zapisywać RAW-y między innymi w postaci 14-bitowej. Taka wartość odpowiada maksymalnemu poziomowi zliczeń równemu 16384. Standardowo zdjęcia w tym teście wykonujemy zarówno w formacie JPEG jak i RAW. Te pierwsze prezentujemy w postaci, w jakiej zostały zapisane przez aparat. Surowe pliki natomiast, wywołujemy programem dcraw do postaci czarno-białej bez interpolacji. Uzyskane w ten sposób pliki TIFF konwertujemy do formatu GIF, dobierając zakres w taki sposób, aby najlepiej zobrazować generujący się na matrycy szum. W poniższych przykładach ograniczyliśmy sygnał do przedziału od 0 do 2047. Identyczny zakres został również odłożony na poziomej osi histogramów. Maksymalne wartości na osi pionowej wynoszą 500 tysięcy zliczeń.

RAW
ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
32
64
100
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600
51200

W odróżnieniu od modeli D800 i D800E, w D810 histogramy nie mają swojego maksimum w zerze. Na podstawie poniższej tabelki widzimy, że punkt ten odpowiada wartości sygnału na poziomie około 600. Przy wzrastającej czułości rozkłady stają się coraz szersze, a średnie wartości sygnału powoli rosną. Odchylenia standardowe ich jednak nie przekraczają, nawet dla ISO 51200.

Do samego wyglądu darków trudno mieć większe zastrzeżenia. W zasadzie jedynie dla maksymalnej czułości zauważamy pewne niejednorodności – środek kadru jest nieco jaśniejszy niż jego dolna i górna krawędź. Można także dostrzec minimalne ślady bandingu.

Przyglądając się darkom w 100% powiększeniu, widocznych jest sporo jasnych pikseli. Ich występowanie może być związane z problemem poruszonym w opublikowanej niedawno nocie serwisowej. Po sprawdzeniu numerów seryjnych, okazało się niestety, że testowany przez nas egzemplarz należy do serii aparatów dotkniętych tą wadą.

Na zakończenie prezentujemy jeszcze darki w formacie JPEG, w przypadku których również daje się zauważyć wspomniane niejednorodności pojawiające się na najwyższych czułościach.

JPEG
ISO	Dark Frame	Crop
32
64
100
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600
51200