Fujifilm X30 - test aparatu
3. Użytkowanie i ergonomia
Pokrycie obudowy plastikowym materiałem przypominającym fakturę skóry sprawia, że aparat trzyma się komfortowo. Jakość jego wykonania, dzięki większej chropowatości, jest znacząco lepsza od poprzednika, gdzie czasami mogliśmy odnieść wrażenie, że aparat wyślizgnie się z ręki – X30 dobrze leży w jednej ręce. Spust migawki pracuje typowo: lekkie dociśnięcie powoduje ustawienie autofokusu, a mocniejsze – wykonanie zdjęcia. Podwójny skok jest dość dobrze wyczuwalny, jednak zdarzało się nam, że aparat nie uruchomił autofokusu po wciśnięciu spustu do połowy. Używanie aparatu w warunkach zimowych, w rękawiczkach, nie sprawia większych kłopotów, o ile nie operujemy zbyt intensywnie menu – w tym wypadku bliska odległość poszczególnych klawiszy wybieraka może sprawiać niewielkie trudności w obsłudze.
Nowością jest pierścień sterujący na obiektywie. Można mu przypisać jedną z poniższych funkcji:
- domyślne,
- czułość ISO,
- balans bieli,
- symulacja kliszy filmowej,
- zdjęcia seryjne.
Aparat ma co prawda jeden dedykowany przycisk Fn, ale programować możemy także klawisze nagrywania oraz kierunkowe.
Lista dostępnych funkcji obejmuje:
- tryb makro,
- czułość ISO,
- samowyzwalacz,
- rozmiar zdjęcia,
- jakość zdjęcia,
- zakres dynamiki,
- symulacja kliszy filmowej,
- balans bieli,
- tryb pracy światłomierza,
- tryb ustawiania ostrości,
- obszar ostrości,
- tryb lampy błyskowej,
- korekcja lampy,
- wybór nastawy C,
- filmowanie,
- rozpoznawanie twarzy,
- inteligentny zoom cyfrowy.
Gdy przytrzymamy dłużej wciśnięty przycisk DISP, na ekranie aparatu pojawi się menu umożliwiające ustawienie funkcji klawiszy z wymienionymi wcześniej opcjami.
X30 dysponuje kilkoma trybami bracketingu:
- ekspozycji – 3 zdjęcia przesunięte o ⅓ do 1 EV,
- czułości ISO – 1 zdjęcie zapisane 3 razy ze zmienioną na drodze programowej czułością,
- symulacji filmu – 1 zdjęcie zapisane 3 razy z różną symulacją kliszy,
- zakresu dynamiki – 3 zdjęcia z dynamiką ustawioną na 100, 200 i 400%.
Nowością w stosunku do modelu X20 jest możliwość fotografowania przy użyciu interwałometru. Możemy w ten sposób wykonać do 1000 ekspozycji oddalonych od siebie od 1 s do 24 h. Pomiędzy ekspozycjami aparat przechodzi w stan uśpienia i aktywuje się kilka sekund przed kolejnym zdjęciem.
Tak jak i poprzednik, aparat ten włącza się w specyficzny sposób: za pomocą dedykowanego pierścienia zoomu. Dzięki temu proces uruchamiania kompaktu jest natychmiastowy, jednak zdarzało się, że zbyt szybki obrót tubusu nie włączył aparatu. Tę przypadłość prawdopodobnie można powiązać z pracą aparatu przez chwilę po wyłączeniu. W normalnych warunkach nie będzie ona sprawiać nam żadnego problemu, jednak gdy wyłączymy aparat i będziemy chcieli szybko z niego ponownie skorzystać, może się okazać, że przez walkę z tubusem „ucieknie nam kadr”. Także wyjęcie czy włożenie karty pamięci, gdy aparat jest włączony, powoduje automatyczną jego blokadę – należy wtedy go wyłączyć, odczekać chwilę i włączyć ponownie.
Podobnie jak to było w Fuji X20, także opisywany model cechuje pewna niedogodność – gdy włączony aparat pozostawimy na dłuższy czas, uśnie, a wybudzić go można przez stosunkowo długie wciśnięcie spustu migawki. Na tyle długie, że często wydawało nam się, iż aparat wyłączył się całkowicie, co skłaniało do ponownego wyłączeniu i włączeniu go. Nie musimy chyba wspominać, że taka operacja powoduje bezpowrotną utratę nastawionej ogniskowej.
Tryby pracy
Koło trybów pracy aparatu oferuje dostęp do opcji:
- Auto SR – tryb pełnej automatyki z rozpoznawaniem fotografowanej sceny,
- P – tryb półautomatyczny,
- S – tryb preselekcji migawki,
- A – tryb preselekcji przysłony,
- M – tryb manualny,
- Panoramy,
- SP1, SP2 – tryby sceny,
- ADV – tryby specjalne,
- Filter – efekty cyfrowe.
Menu
Menu aparatu jest typowe dla produktów firmy Fujifilm. Sprawia wrażenie dość ascetycznego, łatwo je obsługiwać i nie trzeba wiele czasu, by opanować dość swobodne poruszanie się po nim. Podzielone jest ono na dwie części: pierwsza zgodna z aktualnym trybem pracy (fotografowanie/odtwarzanie) oraz druga – konfiguracja. Poszczególne opcje umieszczone są w kilku zakładkach w sposób niewymagający przewijania.
Menu fotografowania |
Menu odtwarzania |
Menu ustawień |
Aparat posiada też menu podręczne, które uruchomimy wciskając klawisz Q. Umożliwia ono natychmiastowy podgląd i zmianę wielu parametrów aparatu.
W przeciwieństwie do aparatu X20, w opisywanym modelu możemy zawartość tego menu dostosowywać do własnych upodobań. Nadal mamy do dyspozycji 16 ikonek, a każdej z nich przypiszemy jedną funkcję z listy, którą prezentujemy w formie poniższej animacji.
Edycję menu podręcznego przeprowadzimy, wywołując odpowiednią opcję menu aparatu bądź dłużej wciskając przycisk Q.
Podczas wykonywania zdjęć przycisk DISP służy do przełączania zakresu informacji dostępnych na wyświetlaczu:
- pełne informacje,
- brak informacji,
- ekran INFO (bez obrazu).
Ekran z informacjami możemy konfigurować, korzystając z menu aparatu. Oprócz linii kadrowania (siatka 3×4, 6×4 oraz tryb filmowania 16:9) możemy wzbogacić obraz elementami pokazanymi na poniższej animacji.
Tryb odtwarzania, który wywołamy przez dłuższe przytrzymanie przycisku PLAY (nawet gdy aparat jest uśpiony), oferuje nam podgląd:
- samego zdjęcia czy filmu,
- zdjęcia z uproszonym zestawem informacji,
- pełnej informacji o zdjęciu wraz z histogramem,
- oceny zdjęcia (ulubione).
Model X30 umożliwia przeglądanie danych EXIF przy użyciu klawiszy kierunkowych GÓRA oraz DÓŁ. Możemy też uruchomić pokaz slajdów czy przeglądać wykonane panoramy. Dla zdjęć wykonanych w trybie serii aparat domyślnie pokazuje tylko pierwszą klatkę. Taka funkcjonalność znacząco przyspiesza przeglądanie fotografii. Każde wyświetlone zdjęcie możemy przekadrować, obrócić, zmienić jego rozmiar, a w wypadku plików RAW także wywołać je do pliku JPEG.
Sam proces wywoływania nie jest skomplikowany – możemy wybrać nastawy zapamiętane podczas robienia zdjęcia lub też:
- skorygować ekspozycję,
- zmienić zakres dynamiki,
- wybrać symulację filmu,
- ustawić balans bieli,
- skorygować nasycenie,
- ustawić poziom wyostrzania,
- skorygować niezależnie jasne i ciemne partie obrazu,
- ustawić poziom redukcji szumów.
Podczas przeglądania filmów uda się nam jedynie dostosować szybkość i głośność odtwarzania oraz skasować klip. Podobnie jest w wypadku panoramy – w czasie oglądania aparat może automatycznie przewijać obraz.
Ciekawym udogodnieniem, które oferuje model X30, jest wyszukiwanie zdjęć spełniających określone kryteria, takie jak:
- data,
- zarejestrowana twarz,
- ulubione,
- użyty program tematyczny,
- typ pliku (zdjęcie/film),
- oznaczone do przesłania.
Inną opcją dostępną w trybie przeglądania jest tworzenie albumów, które możemy niezależnie przeglądać, a także skopiować do komputera. Ta opcja bardzo przydaje się do szybkiego grupowania fotografii z kilkudniowej wycieczki.
Oczywiście możemy zarówno powiększać zdjęcia, jak i przeglądać pliki w trybie miniatur – aparat udostępnia widok 2, 9 (3×3) oraz 100 (10×10) klatek.
Szybkość
Zastosowanie mechanicznego włącznika zasilania zintegrowanego z obiektywem powoduje, że aparat uruchamia się natychmiastowo, a czas potrzebny do wykonania pierwszej fotografii ograniczają jedynie nasze zdolności manualne. Przeglądanie opcji menu i zapisanych zdjęć jest szybkie – X30 nie wykazuje spowolnienia podczas regularnej pracy.
O szybkości pracy aparatu podczas fotografowania świadczą testy, które podsumowuje poniższa tabela.
Start (czas do pierwszego zdjęcia) |
Opóźnienie rejestracji zdjęcia (z AF) |
Opóźnienie rejestracji zdjęcia (bez AF) |
Czas między 2 zdjęciami (z AF) |
Czas między 2 zdjęciami (bez AF) |
0.77 s | 0.36 s | 0.16 s | 0.78 s | 0.45 s |
Godne podkreślenia jest bardzo krótkie opóźnienie przed wykonaniem zdjęcia. Także praca układów AF jest szybka, choć w tym wypadku trzeba mieć na uwadze specyfikę testu: odległość przedmiotowa nie zmienia się pomiędzy poszczególnymi zdjęciami.
Zdjęcia seryjne
Aparat posiada kilka trybów seryjnych różniących się szybkością:
- SH – tylko pliki JPEG z szybkością 12 kl/s (maksymalnie 18 zdjęć),
- H – 23 zdjęcia z szybkością 9 kl/s,
- M – 46 zdjęć z szybkością 6 kl/s,
- L – 100 zdjęć z szybkością 3 kl/s.
Pomiary wykonaliśmy korzystając z karty Sandisk Extreme Pro UHS-I 633×95MB/s. Średnia wielkość rejestrowanych podczas pomiaru zdjęć to 19.7 MB dla formatu RAW oraz 7.5 MB dla formatu JPEG. Wyniki testów zaprezentowane są w formie poniższych wykresów.
Każdy z wykonanych pomiarów potwierdził deklaracje szybkości – niezależnie od trybu pracy i formatu fotografii aparat do zapełnienia bufora będzie wykonywał zdjęcia z zadeklarowaną prędkością. Po jego zapełnieniu prędkość spada dość znacząco i oscyluje na poziomie od 2 do 5 kl/s. To wartości średnie – wypada tu zaznaczyć, że w trybie SH z niewiadomych powodów aparatowi może zdarzyć się postój trwający około 1 s. Ogólnie jednak wielkich różnic między modelem X20 a X30 nie odnajdziemy. Oba aparaty pod względem trybów seryjnych migawki sprawują się dobrze, o ile będziemy wykonywać krótkie serie tak, by nasze zdjęcia mieściły się w buforze aparatu.
Autofokus
Aparat został wyposażony w hybrydowy układ nastawy ostrości bazujący na czujniku detekcji kontrastu oraz fazy. Dysponujemy następującymi trybami ustawiania ostrości:
- manualny M,
- ciągły C,
- pojedynczy S.
- pojedynczy z możliwością wyboru pola autofokusu,
- wielopolowy,
- śledzący.
Ustawianie ostrości w X30 odbywa się bardzo szybko i celnie. Podczas wykonywania zdjęć przykładowych nie doświadczyliśmy żadnych problemów, a szybkość działania aparatu była zadowalająca. Przy gorszym oświetleniu układ autofokusu może być wspomagany przez doświetlającą diodę – jej światło jest dość silne, dlatego nie zalecamy wykorzystywać jej przy fotografowaniu ludzi. Zaskoczyło nas wspomniane już w wcześniej zjawisko, gdy wciśnięcie spustu migawki do połowy nie uruchomi AF.
W trybie MF do ręcznego ustawiania ostrości służy pierścień na obiektywie. Możemy proces przyspieszyć, aktywując funkcję szybkiej nastawy (w trybie AF-S lub AF-C) poprzez wciśnięcie klawisza AEL/AEF. Podczas ostrzenia na dole ekranu będziemy mogli obserwować wskaźnik bieżącej nastawy odległości przedmiotowej wraz z zaznaczeniem zakresu głębi ostrości. Delikatne poruszenie pierścieniem ostrości powoduje – o ile taką opcję wybierzemy w menu konfiguracji – automatyczne powiększenie fragmentu kadru wybranego jako pole autofokusu, tak by dokładniej śledzić proces nastawy ostrości. Dodatkową pomocą jest funkcja focus peaking, czyli wizualne zaznaczanie obszarów ostrości białym kolorem.
Pomiar ekspozycji
Aparat X30 pozwala na pracę w trybach:
- matrycowym (256 stref),
- punktowym (centrum kadru lub powiązany z punktem AF),
- wielopolowym (uśredniającym ekspozycję w całym kadrze).
Wynikowe fotografie można uznać za delikatnie prześwietlone, jednak sumaryczna ocena po przejrzeniu wykonanych zdjęć pozwala stwierdzić, że w codziennym użytkowaniu nie doświadczymy problemów z naświetlaniem.
Lampa błyskowa
Wbudowana lampa błyskowa ma zasięg od 30 cm do 7 m dla szerokiego kąta oraz od 50 cm do 5 m dla najdłuższej ogniskowej (czułość Auto ISO). Pod lewym przyciskiem kierunkowym odnajdziemy opcje związane z trybem pracy lampy:
- błysk automatyczny,
- błysk wymuszony,
- synchronizacja z długimi czasami.
Typowy test siły błysku lampy, jaki przeprowadzamy, polega na zrobieniu zdjęcia z czasem ekspozycji 1/100 s, czułością ISO 100 i przysłoną f/8.0. Ogniskową obiektywu ustawiamy na ekwiwalent 50 mm.
Fujifilm X30 | Canon G7X |
Kolejne zdjęcia zostały wykonane przy przełączeniu w tryb P. Pierwsze na czułości ISO 100, natomiast drugie z automatycznym doborem wartości ISO.
Tryb P, ISO 100 | Tryb P, Auto ISO |
W warunkach całkowitego odcięcia światła zastanego wbudowana lampa delikatnie oświetla fotografowany motyw. Choć na zdjęciu niewiele widać, w porównaniu do aparatu Canon G7X opisywany Fuji wypada lepiej. To znak, że moc wbudowanej lampy będzie wystarczająca, by poprawnie oświetlić osoby, które znajdą się blisko aparatu. Dla większych odległości pomocna stanie się lampa dodatkowa, którą możemy zainstalować na gorącej stopce aparatu.
W trybie P aparat otworzył maksymalnie przysłonę, a czas migawki zmienił na 1/30 s. Takie parametry pozwoliły uzyskać w miarę dobrze naświetlone zdjęcie. Przełączenie na automatykę czułości zmieniło czas na 1/15 s a ISO zostało podniesione do wartości 800. Pomimo uzyskania prawidłowej ekspozycji, tak długi czas może powodować powstawanie smug od szybko przesuwających się obiektów. Natomiast wizualnie podobne naświetlenie obu zdjęć sugeruje, że aparat zróżnicował energię błysku pomiędzy nimi.
Stabilizacja
Fuji X30 został wyposażony w system optycznej stabilizacji obrazu pracującej w następujących trybach:
- ciągła (z detekcją ruchu lub bez niej),
- tylko przy fotografowaniu (z detekcją ruchu lub bez niej),
- wyłączona.
Pomiar efektywności stabilizacji przedstawia wykres poniżej:
Największa odległość między wykresami to 2.5 EV i na tyle właśnie oceniamy skuteczność stabilizacji.
Programy tematyczne
Aparat wyposażony jest w następujące tryby tematyczne:
- Portret,
- Wzbogacony portret,
- Krajobraz,
- Sport,
- Noc – podbijający ISO,
- Noc (statyw) – używający niskiego ISO, czyli ze statywem,
- Fajerwerki,
- Zachód słońca,
- Śnieg,
- Plaża,
- Pod wodą,
- Przyjęcie,
- Kwiat,
- Tekst.
Na kole trybów znajdują się pozycje SP1 oraz SP2, co oznacza, że możemy ustawić niezależnie dwa najczęściej używane tryby sceny i mieć szybki do nich dostęp.
Panoramy
Panoramy wykonujemy na szerokim kącie obiektywu. Oznacza to, że jeżeli obiektyw jest w innej pozycji, aparat nie rozpocznie rejestracji panoramy do momentu, w którym nie skorygujemy ustawienia zoomu. Przed rozpoczęciem tworzenia panoramy możemy zadecydować o jej kącie oraz kierunku prowadzenia aparatu. Maksymalny rozmiar rejestrowanej panoramy (dla kąta 360 stopni i prowadzenia pionowego) wynosi 11 520×1624.
Wykonywanie tego typu fotografii jest stosunkowo proste: wystarczy wcisnąć spust migawki i przesuwać aparat. W czasie tworzenia panoramy nie musimy trzymać wciśniętego spustu cały czas. Natomiast jego drugie wciśnięcie powoduje, że tworzenie panoramy zostanie przerwane – wówczas wynikowy plik będzie po prostu mniejszy. Nie ma jednak możliwości zarejestrowania panoramy mniejszej niż 120 stopni.
Analizując panoramy wytworzone przez X30 uznajemy, że testowany model dobrze je składa. Czasami jednak łączenie krzywizn (np. budynków) nie jest idealne. Brakuje też możliwości większego wpływania na ekspozycję. Ogólnie jednak funkcję tę oceniamy jako łatwą w użyciu i dającą satysfakcjonujące rezultaty.
Tryb „Filter” (Filtr)
Aparat X30 dysponuje zestawem kilku filtrów cyfrowych:
- aparat zabawka,
- miniatura,
- kolor pop,
- wysoka tonacja,
- niska tonacja,
- dynamiczny ton,
- obraz miękki,
- kolor częściowy,
- czerwony,
- pomarańczowy,
- żółty,
- zielony,
- niebieski,
- fioletowy.
Z powyższych filtrów możemy korzystać wyłącznie wtedy, gdy nie zapisujemy zdjęć w formacie RAW.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tryb „ADV”
Dostępne są także następujące tryby fotograficzne:
- kontrola ostrości – wykonujący serię do 3 zdjęć, tak by ostrość ustawiona była na fotografowany obiekt z rozmyciem tła za nim,
- mało światła – wzmacniający klarowność zdjęć wykonywanych przy słabym oświetleniu poprzez uśrednianie 4 ekspozycji w 1,
- wielokrotna ekspozycja – łączy 2 kolejne zdjęcia w 1.
Poniżej prezentujemy przykład użycia programu kontroli ostrości.
Kontrola ostrości włączona | Kontrola ostrości wyłączona |
Widzimy wyraźnie, że oprócz zmiany płaszczyzny ostrości i wykonaniu drugiej ekspozycji, algorytmy cyfrowej obróbki obrazu nie radzą sobie z prawidłowych ich złożeniem. Dodatkowo można zauważyć, że rozmycie tła jest uzyskiwane też na drodze programowej.
Filmowanie
Fuji X30 oferuje nagrywanie filmów w następującej rozdzielczości:
- 1920×1080; 60, 50, 30, 25 oraz 24 kl/s,
- 1280×720; 60, 50, 30, 25 oraz 24 kl/s,
- 640×480; 30 i 25 kl/s.
- 640×480; 80 kl/s,
- 320×240; 150 kl/s,
- 320×112; 250 kl/s.
Filmować możemy przy niezależnie ustawionej dla tego trybu czułości. X30 umożliwia też podłączenie zewnętrznego mikrofonu. Podczas nagrywania można nadal wykonywać zdjęcia, korzystając z przycisku MENU/OK.
Poniżej przedstawiamy przykłady jakości dla kodeków:
- 1920×1080, 60 kl/s: 28 MB
- 1920×1080, 50 kl/s: 28 MB
- 1920×1080, 30 kl/s: 28 MB
- 1920×1080, 25 kl/s: 32 MB
- 1920×1080, 24 kl/s: 28 MB
- 1280×720, 60 kl/s: 15 MB
- 1280×720, 50 kl/s: 13 MB
- 1280×720, 30 kl/s: 15 MB
- 1280×720, 25 kl/s: 13 MB
- 1280×720, 24 kl/s: 15 MB
- 640×480, 30 kl/s: 3.7 MB
- 640×480, 25 kl/s: 4.2 MB
- 640×480, 80 kl/s: 5.6 MB
- 320×240, 150 kl/s: 3.5 MB
- 320×240, 250 kl/s: 4.6 MB
Kolejne klipy to testy sprawdzające jak zachowują się układy stabilizacji, AF oraz zooma. Dodatkowo zarejestrowaliśmy materiał pozwalający ocenić widoczność tak zwanego efektu galaretki (ang. jelly effect, czyli chwiania się szybko poruszających się motywów), będącego wynikiem sekwencyjnego sczytywania danych z matrycy (ang. rolling shutter).
- Stabilizacja włączona: 42 MB,
- Stabilizacja wyłączona: 38 MB,
- Demonstracja pracy mechanizmu AF: 43 MB,
- Demonstracja tzw. efektu „galaretki”: 28 MB,
- Demonstracja pracy mechanizmu zoom: 19 MB.
Filmowanie testowanym modelem nie nastręcza problemów dopóty, dopóki nie będziemy chcieli zmienić ogniskowej. Brak elektrycznego napędu przy stosunkowo małej masie kompaktu powoduje, że zmiana kąta widzenia może być dość chaotyczna, co generuje niezbyt ładne efekty wizualne.
Jakość filmów utrzymuje się na dobrym poziomie, a szeroki wachlarz dostępnych nastaw liczby klatek na sekundę zaspokoi większość potrzeb użytkowników. Zastosowanie progresywnego skanowania daje gwarancję braku efektu grzebieniowego na granicach szybko przemieszczających się obiektów. Tryby tworzące filmy w zwolnionym tempie mogą być kreatywnie wykorzystane. W naszej ocenie zawodzi autofokus, szczególnie przy zmianie ogniskowej. Zastrzeżenia mamy także do pomiaru ekspozycji oraz do sposobu filmowania w warunkach skąpego oświetlenia.
Łączność WiFi
Wbudowany interfejs WIFi pracuje w standardzie IEEE 802.11 b/g/n i pozwala na bezprzewodowe przekazywanie zdjęć do zewnętrznego komputera lub smartfonu czy tabletu. Możemy także zdalnie kontrolować zachowanie aparatu podczas fotografowania. Dodatkowo, gdy dysponujemy smartfonem z odbiornikiem GPS, dane o geolokalizacji mogą być na bieżąco przesyłane do aparatu.
Praktyczny zasięg pracy w otwartym terenie wynosi około 20 m, choć na uwadze należy mieć też jakość anteny w używanym smartfonie. Nawiązywanie połączenia nie przysparza problemów, choć wygodniej byłoby, gdyby aparat dysponował też łącznością zbliżeniową NFC.