Rozdzielczość

Testy rozdzielczości przeprowadzamy na podstawie zdjęć tablicy ISO12233, które są robione dla różnych długości ogniskowych i różnych wartości przysłony. Następnie dokonujemy obliczeń zarówno dla centrum, jak i brzegu kadru. Wyniki prezentujemy w postaci wartości funkcji MTF50. Tradycyjnie pomiarom podlegały zarówno pliki JPEG, jak i surowe pliki RAW (wywołane do formatu TIFF za pomocą programu dcraw i algorytmu 3-pass).

Zacznijmy od wyników otrzymanych dla plików RAW z centrum kadru.

Jak widać na powyższym wykresie, testowany aparat osiąga najwyższe rozdzielczości już od pełnego otworu przysłony, dla każdej z testowanych ogniskowych. Ważnym spostrzeżeniem jest fakt, że już od najmocniej otwartej przysłony aparat przekracza próg kryterium przyzwoitej ostrości. To bardzo dobry znak. Najlepszą jakość aparat uzyskuje dla maksymalnej ogniskowej i szeroko otwartej przysłony. Taki wynik odbiega od rezultatów, jakie zebraliśmy podczas badania aparatu X20. Delikatne różnice w wartościach liczby linii na wysokość kadru (LW/PH) można usprawiedliwić nowymi, ulepszonymi algorytmami demozaikowania matrycy X-Trans, w jakie wyposażony jest najnowszy dcraw. Przypomnijmy, że podczas testu modelu X20 dysponowaliśmy jedynie wstępnymi algorytmami zaadaptowanymi do tego rodzaju matrycy. Czy jednak tak jest w praktyce? Poniżej prezentujemy wyniki obliczeń dla tych samych plików RAW, wywołanych tą samą wersją programu dcraw używając dwóch różnych algorytmów: VNG oraz 3-pass (nowy, domyślny dla matryc X-TRANS).

Widzimy wyraźnie, że wyniki są wprost identyczne. Oznacza to, że zmiana domyślnego algorytmu nie spowodowała rewolucji w wynikach pomiaru zdolności rozdzielczej. Procedury 3-pass mogą zatem być pełnoprawnie wykorzystywane w dalszych pomiarach, a jakiekolwiek różnice w wynikach spowodowane będą unikalnymi cechami analizowanych egzemplarzy aparatów.

Spójrzmy na przebiegi funkcji MTF dla składowych poziomej i pionowej dla plików RAW. Kolorem czerwonym pokazano zmierzony przebieg, natomiast niebieskim teoretyczny przebieg po uwzględnieniu wyostrzania o promieniu 2.

Naturalne przebiegi przy składowej stałej oznaczają, że oprogramowanie nie aplikuje dodatkowego wyostrzania, co zasługuje na pochwałę. Przy porównaniu do modelu X20 zaskakuje jednak niższy poziom sygnału w okolicach częstotliwości Nyquista.

Przejdźmy do zachowania obiektywu na brzegu kadru.

Sytuacja na brzegu kadru nie jest podobna do wykresu centralnej jego części – rozrzut wyników jest inny dla zakresu przysłon 2.8–5.6. Widać też wpływ aberracji chromatycznej przy niskich liczbach przysłony. Najlepszą i w miarę najrówniejszą pracę obiektywu w całym kadrze uzyskamy bowiem dopiero po przymknięciu do wartości f/4. Po przekroczeniu progu f/5.6 zdolność rozdzielczą aparatu zaczyna coraz mocniej ograniczać dyfrakcja.

Poniżej zamieszczamy wyniki pomiaru rozdzielczości przeprowadzonego na plikach JPEG, który wykonaliśmy z wyostrzaniem ustawionym na minimalną wartość. Wykresy prezentują wyniki dla centrum i brzegu kadru.

Zarówno w centrum jak i na brzegu kadru wyniki notowane dla plików JPEG są wyraźnie lepsze niż w wypadku RAW-ów. Oznacza to, że nawet na minimalnym poziomie proces wyostrzania JPEG-ów jest dość wyraźny. Powoduje to jeszcze większe dysproporcje w wynikach w porównaniu do trybu RAW.

Poniżej prezentujemy wycinki zdjęć tablicy testowej (w formacie JPEG) w skali 1:1 z okolic centrum kadru dla maksymalnej i minimalnej rozdzielczości.

28.4 mm f/2.8

28.4 mm f/11

Aberracja chromatyczna

Przypomnijmy, że w naszej ocenie wartości aberracji wykraczające ponad 0.15% są uznawane za bardzo silne i widoczne na zdjęciach. Wyniki w przedziale 0.08–0.14% uznajemy za umiarkowane, a w zakresie 0.04–0.08% za nieznaczące. Poniżej 0.04% możemy potraktować aberrację jako znikomą, czyli trudno dostrzegalną.

Aberracja poprzeczna w plikach JPEG jest bardzo mała przy mocno otwartej przysłonie obiektywu i (poza pozycją tele) rośnie powoli wraz z jej domykaniem. W większości kombinacji ogniskowej i przysłony jest ona nieznacząca, jedynie dla kombinacji najkrótszej ogniskowej i mocno domkniętej przysłony wchodzi w strefę umiarkowaną.

Spójrzmy, co kryją w sobie pliki RAW.

Porównując powyższy wykres z wynikami dla plików JPEG, możemy uznać, są one bardzo podobne za wyjątkiem mocno domkniętej przysłony. To znak, że programiści dobrze się spisali, niwelując aberrację przy korygowaniu dystorsji obiektywu. Przypomnijmy, że niekoniecznie wielkość aberracji musi być spowodowana jakością elementów optycznych, ale także luzami na tubusach czy wykorzystaniem nowego algorytmu demozaikowania.

W tabelce poniżej prezentujemy w skali 1:1 wycinki zdjęć tablicy testowej przedstawiające krawędzie czerni i bieli z najwyższym i najniższym poziomem aberracji chromatycznej według wyników otrzymanych dla surowych plików wywołanych programem dcraw.

12.7 mm f/2.2	12.7 mm f/5.6

Dystorsja

Spoglądając na prezentowane poniżej zdjęcia testowe wykonane w plikach JPEG możemy odnieść wrażenie, że obiektyw zastosowany w tym aparacie jest przyzwoicie skonstruowany, cechujący się dystorsją beczkową o wartości −1,98% dla najkrótszej ogniskowej, przez −0,54% dla środkowego zakresu ogniskowych, po −0,06%, dla pozycji tele.

JPEG	RAW
7.1 mm
12.7 mm
28.4 mm

Niestety, okazuje się, że prawdziwy wymiar tej wady jest znaczący. Patrząc na pliki RAW widać wyraźnie, że w wypadku szerokiego kąta mamy do czynienia z dystorsją beczkową, którą program Imatest oszacował na poziomie −7,4%. W średnim zakresie ogniskowych poziom wady wynosi już tylko −0.66%, a dla maksymalnej ogniskowej spada do 0.8% – staje się zatem dystorsją poduszkową.

Kilka słów komentarza należy się też wywoływaniu zdjęć w programie Adobe Lightroom. Otóż otworzenie w nim fotografii w formacie RAW wykonanej na najkrótszej ogniskowej nie wykazuje żadnych oznak dystorsji. By dojrzeć tę wadę, należy użyć programu, który nie modyfikuje zdjęcia, np. dcraw.

Koma i astygmatyzm

Za wyjątkiem rogu przy szerokim kącie, gdzie widoczna jest aberracja komatyczna, wada ta jest korygowana dość dobrze: obraz diody ani w centrum, ani w rogu kadru nie jest bardzo zniekształcony.

Centrum	Róg
7.1 mm, f/2
12.2 mm, f/2.2
28.4 mm, f/2.8

Największy poziom astygmatyzmu zanotowaliśmy dla średnich ogniskowych, gdzie w okolicach maksymalnego otworu osiąga on wartość 9%. Wystarczy jednak delikatnie przymknąć przysłonę, by zmalał do 1%. Dla szerokiego kąta jak i pozycji tele zachowanie jest odmienne – tu poziom wady utrzymuje się na poziomie niezauważalnym (nie większy od 6%) dla przypadkowych kombinacji ogniskowych i przysłon. To znak, że wpływ na pomiar ma bezwładna praca tubusów obiektywu.

Winietowanie

Pomiary winietowania wykonaliśmy w pierwszej kolejności na plikach JPEG. Otrzymane wyniki prezentujemy w tabelce poniżej.

Jak widać, dla plików JPEG winietowanie nie stanowi dużego problemu. W całym spektrum ogniskowych i przysłon utrzymuje się na poziomie nie większym od 0,4 EV, a największe wartości osiąga przy skrajnych nastawach ogniskowych i przysłonie f/2.8.

Spójrzmy teraz na wyniki pomiarów, które wykonaliśmy na surowych plikach.

Przy analizie plików RAW zauważamy, że największa wada występuje dla najkrótszej ogniskowej oraz w drugiej kolejności dla maksymalnych otworów przysłony. Dla dłuższych ogniskowych wystarczy jednak przymknąć przysłonę o 1 EV, by sprowadzić wadę do bezproblemowego poziomu.

JPEG	RAW
7.1 mm
f/2	f/2
f/2.8	f/2.8
f/4	f/4
f/5.6	f/5.6
f/8	f/8
f/11	f/11
11.3 mm
f/2.2	f/2.2
f/2.8	f/2.8
f/4	f/4
f/5.6	f/5.6
f/8	f/8
f/11	f/11
28.4 mm
f/2.8	f/2.8
f/4	f/4
f/5.6	f/5.6
f/8	f/8
f/11	f/11

Odblaski

Przypomnijmy, że obiektyw X30 składa się z 11 soczewek ułożonych w 9 grupach, czyli posiada aż 18 powierzchni potencjalnie powodujących odblaski na wynikowej fotografii. Pokrycie ich powłokami Super EBC niewiele pomogło – aparat nie jest odporny na odblaski. Całkiem łatwo spowodować, by takowe powstały. Objawiają się nie tylko kolorowymi artefaktami (szczególnie łatwo można je złapać przy mocnym domknięciu przysłony), ale też spadkiem kontrastu.