Rozdzielczość

Testy rozdzielczości przeprowadzamy na podstawie zdjęć tablicy ISO12223 robionych dla różnych długości ogniskowych i różnych wartości przysłony. Następnie dokonujemy obliczeń dla centrum i brzegu kadru. Wyniki prezentujemy w postaci wartości funkcji MTF50. Tradycyjnie pomiarom podlegały zarówno pliki JPEG, jak i surowe pliki RAW.

Zacznijmy od wyników otrzymanych dla plików RAW z centrum kadru.

Jak widać na powyższym wykresie, testowany model osiąga najwyższą rozdzielczość dla przysłony f/4 dla najkrótszej ogniskowej – jednak 1583 linii na wysokości kadru (LW/PH) to wartość niewzbudzająca zachwytu. Przypomnijmy, że dla aparatu TZ100 limit dyfrakcyjny wynosi f/5 – powyżej tej wartości obraz będzie w coraz większym stopniu degenerowany przez dyfrakcję. Poziom przyzwoitości zatem będzie odpowiadać poziomowi 1200 LW/PH. Przy tak zdefiniowanym kryterium jakości obrazu możemy uznać, że dla ogniskowych większych od ekwiwalentu 50 mm obraz będzie słabej jakości. Jednym słowem wyniki w centrum nie zachwycają.

Domykanie przysłony powoli niweluje wpływ innych wad, co powoduje wzrost wartości zdolności rozdzielczej aż do progu dyfrakcyjnego. Jednak gdy minimalna przysłona to f/5.6 (dla dłuższych ogniskowych), jej domykania ogranicza jedynie ilość światła wpadającego do obiektywu. To spostrzeżenie może niektórym pomóc zrozumieć istotę limitu dyfrakcyjnego.

Spójrzmy na przebiegi funkcji MTF dla składowych poziomej i pionowej dla plików RAW. Kolorem czerwonym pokazano zmierzony przebieg natomiast niebieskim po uwzględnieniu wyostrzania o promieniu 2.

Zauważamy niewielkie dysproporcje pomiędzy poszczególnymi składowymi, co może dowodzić asymetryczności zastosowanego filtra dolnoprzepustowego. Pamiętajmy, że taka stała dysproporcja odpowiada za wyniki rozdzielczości, które przedstawiane są jako wartość średnia. Surowe pliki nie noszą oznak wyostrzania.

Przejdźmy do zachowania obiektywu na brzegu kadru.

Zachowanie na brzegu kadru jest, jak można było się spodziewać, słabsze niż w centrum. Warto jednak zaznaczyć, że dla żadnej kombinacji przysłony i ogniskowej obiektyw nie wychodzi wyraźnie ponad poziom przyzwoitości. Rezultaty w okolicach tego progu notowane są tylko dla najkrótszej ogniskowej i przysłon f/4.0 i f/5.6. Dla odmiany, wyniki na poziomie 700 LW/PH, które notowane są na najdłuższych ogniskowych, są bardzo słabe.

Poniżej zamieszczamy wyniki pomiaru rozdzielczości przeprowadzonego na plikach JPEG, które wykonaliśmy z wyostrzaniem ustawionym na minimalną wartość. Wykresy prezentują wyniki dla centrum i brzegu kadru.

Zarówno w centrum, jak i na brzegu kadru wyniki notowane dla plików JPEG są lepsze niż w wypadku RAW-ów. Oznacza to, że nawet na minimalnym poziomie proces wyostrzania JPEG-ów jest dość wyraźny. Nadal jednak utrzymuje się bardzo podobna charakterystyka pracy obiektywu. Obserwujemy także lepsze zachowanie na brzegu dla dłuższych ogniskowych. Może to być skutek działania algorytmów korygujących aberrację chromatyczną.

Musimy wspominać o znajdującej się w menu funkcji korekcji dyfrakcji, jest to w istocie bardzo subtelne, wręcz trudno zauważalne zwiększanie siły wyostrzania wraz ze wzrostem przysłony.

Poniżej prezentujemy wycinki zdjęć tablicy testowej (w formacie JPEG) w skali 1:1 z okolic centrum kadru dla maksymalnej i minimalnej rozdzielczości.

9.1 mm f/4

91 mm f/5.9

Aberracja chromatyczna

Przypomnijmy, że w naszej ocenie wartości aberracji wykraczające ponad 0.15% są uznawane za bardzo silne i widoczne na zdjęciach. Wyniki w przedziale 0.08–0.14% uznajemy za umiarkowane, a te z zakresu 0.04–0.07% za nieznaczące. Poniżej 0.04% możemy potraktować aberrację jako niezauważalną.

Aberracja chromatyczna w aparacie TZ100 będzie słabo widoczna jedynie dla najdłuższej ogniskowej, gdzie wyniki wychodzą poza poziom niski. W innych kombinacjach przysłony i ogniskowej jest praktycznie niewidoczna.

Surowe pliki ukazują prawdziwe zachowanie obiektywu. Rzeczywiście najkrótsza ogniskowa w całym zakresie przysłon charakteryzuje się niskim poziomem aberracji. Podobna charakterystyka cechuje ekwiwalent 50 mm, choć dla maksymalnie otwartej przysłony wyniki plasują się już w strefie średniej. Dalsze ogniskowe to już całkiem spory poziom aberracji. Jedynie dla ogniskowej 49 mm przymknięcie przysłony spowodowało redukcję poziomu tej wady.

W tabelce poniżej prezentujemy w skali 1:1 wycinki zdjęć tablicy testowej przestawiające krawędzie czerni i bieli z najwyższym i najniższym poziomem aberracji chromatycznej według wyników otrzymanych dla surowych plików wywołanych programem dcraw.

49.2 mm f/8	91 mm f/5.9

Dystorsja

Wyniki pomiarów geometrycznych zniekształceń obrazu prezentujemy w poniższej tabeli.

Spoglądając na wyniki testów plików JPEG, możemy odnieść wrażenie, że obiektyw zastosowany w tym modelu jest niemal pozbawiony dystorsji i produkuje obrazy bez tej wady. Zmierzone wartości zmieniają się od −0.7% (zniekształcenie beczkowe) dla szerokiego kąta do +0.8% dla pozycji teleobiektywu (czyli zniekształcenie poduszkowe).

Niestety, patrząc na wyniki RAW, możemy się przekonać, że prawdziwy wymiar tej wady jest spory. Widać wyraźnie, że w wypadku 9 mm mamy do czynienia z przeogromną dystorsją beczkową. Zmiana ogniskowej do wartości 18 mm sprowadzą wadę do poziomu −0.9%. Dalsze zwiększanie ogniskowej powoduje zmianę charakterystyki na poduszkową.

JPEG	RAW
9.1 mm
18.2 mm
49.2 mm
91 mm

Z powyższych przykładów wynika, że z poważną dystorsją beczkową mamy do czynienia jedynie na najkrótszej ogniskowej, w pozostałych wypadkach poziom wady jest raczej niezauważalny.

Pamiętajmy, że usuwanie tak dużej dystorsji dla szerokiego kąta niesie ze sobą silną degradację jakości obrazu – prosty eksperyment z prostowaniem takiego pliku w programie Adobe Lightroom pokazuje, że z początkowej rozdzielczości 20 Mpix wycinamy fragment o wielkości 12 Mpix.

Kilka słów komentarza należy się też wywoływaniu zdjęć w programie Adobe Lightroom 6. Otóż otworzenie w nim fotografii w formacie RAW wykonanej na najkrótszej ogniskowej nie wykazuje żadnych oznak dystorsji. By dojrzeć tę wadę, należy użyć programu, który nie modyfikuje zdjęcia, np. dcraw.

Koma i astygmatyzm

W aparacie TZ100 koma jest korygowana dobrze dla krótkich ogniskowych – w innym wypadku możemy dopatrzeć się charakterystycznych rozciągnięć punktowego źródła światła umieszczonego w rogu kadru. Takie zachowanie może być źródłem gorszych wyników zdolności rozdzielczej pokazanych na początku tego rozdziału. Warto jednak zauważyć, że koma nigdzie nie jest duża i maksymalne rozmiary przez nią osiągane możemy określić mianem co najwyżej średnim.

Centrum	Róg
9.1 mm
18.2 mm
49.2 mm
91 mm

Ponieważ dysproporcja między składowymi (pokazana w części poświęconej badaniu zdolności rozdzielczej) jest stała dla wszystkich testowanych nastaw przysłon, trudno ocenić poziom astygmatyzmu.

Winietowanie

Pomiary winietowania wykonaliśmy w pierwszej kolejności dla plików JPEG.

Jak widać, winietowanie dla plików JPEG jest ledwo zauważalnym problemem. Dla szerokiego kąta wada ta zmiana się od 0.8 do 0.4 EV, podczas gdy dla pozycji teleobiektywu nie przekracza 0.4 EV, co jest wartością małą.

Spójrzmy teraz na wyniki pomiarów, które wykonaliśmy na surowych plikach.

Przy analizie plików RAW na wstępie należy zauważyć, że poza najkrótszą ogniskową zanotowane wyniki są identyczne (w granicach błędu) z przedstawionymi wcześniej dla plików JPEG. Oznacza to, że nie następuje korekcja winietowania przy tworzeniu plików JPEG. Dla najkrótszej ogniskowej dochodzi do programowego usuwania dystorsji, wobec czego wysokie wyniki objawiające się zaczernieniem rogów w wywołanych obrazach są wypychane poza kadr.

JPEG	RAW
9.1 mm
f/2.8	f/2.8
f/4	f/4
f/5.6	f/5.6
f/8	f/8
18.2 mm
f/4.1	f/4.1
f/5.6	f/5.6
f/8	f/8
58.3 mm
f/5.9	f/5.9
f/8	f/8
91 mm
f/5.9	f/5.9
f/8	f/8

Odblaski

Aparat słabo radzi sobie z odblaskami. Jest to szczególnie widoczne przy maksymalnym wysunięciu obiektywu; wówczas kolorowe promieniste wzory dość mocno zniekształcają rejestrowany obraz. Irytują też artefakty na najkrótszej ogniskowej, gdy silne źródło światła umieścimy w kadrze.