Ergonomia nowego D500 jest nienaganna. Wysoki komfort użytkowania aparatu osiągnięto dzięki zastosowaniu dobrze przyczepnej gumy na uchwycie oraz odpowiedniemu wyprofilowaniu korpusu. To ważne, gdy z aparatem w rękach spędzamy np. kilka godzin w ciągu dnia. Jak już wspomnieliśmy w poprzednim rozdziale, producent przewidział w swojej ofercie dodatkowy uchwyt do zdjęć pionowych, oznaczony symbolem MB-D17. Wyposażono go w zdublowane elementy sterujące: przycisk spustu migawki, oba pokrętła nastawcze, guzik AF-ON oraz dżojstik do zmiany punktów AF.

Bogaty zestaw przycisków i pokręteł pozwala na szybką i sprawną obsługę opisywanej lustrzanki. Pomocnym udogodnieniem są również banki ustawień fotografowania oraz osobistych. Umożliwiają one szybkie przekonfigurowanie aparatu zgodnie z wcześniej zapisanymi zestawami ustawień.

Z punktu widzenia użytkowania aparatu, warto zwrócić uwagę na różne dodatkowe funkcje i możliwości jakie posiada D500. Z pewnością można wyróżnić cichy tryb wyzwalania migawki „Q” oraz „Qc” (ciche zdjęcia seryjne), czy chociażby różne opcje wyboru obszaru zdjęcia (poza standardowym trybem DX (24×16 mm) do wyboru mamy także opcje 1.3× (18×12 mm). Dużą zaletą z punktu widzenia użytkowania są uszczelnienia (wspominaliśmy o nich już w poprzednim rozdziale) chroniące aparat przed wpływem kurzu i wilgoci. Warto także docenić możliwość obsługi bezprzewodowej sieci Wi-Fi (zintegrowany moduł) i możliwość podłączenia opcjonalnego odbiornika GPS o oznaczeniu GP-1/GP-1A. Takie dodatkowe funkcje, jak zdjęcia czy filmy poklatkowe, tryb HDR oraz wielokrotna ekspozycja również mogą okazać się użyteczne i docenione przez część fotografów.

Ciekawym rozwiązaniem z punktu widzenia wygody użytkowania jest zastosowanie w Nikonie D500 (tak samo jak np. w D4s) podświetlenia części przycisków. Gdy fotografujemy w sytuacji, gdy na aparat nie pada żadne światło (lub jest go znikomo mało), wówczas owo rozwiązanie ułatwi nam obsługę aparatu. Ustawienia podświetlenia przycisków sprowadzają się do dwóch opcji: włączone lub wyłączone (te same ustawienia mają również wpływ na podświetlenie monochromatycznych paneli LCD). W tym pierwszym przypadku jest ono cały czas aktywne i wyłącza się samo po upływie czasu czuwania lub po wciśnięciu przycisku migawki. W drugim przypadku podświetlenie włączy się tylko wtedy, gdy przekręcimy włącznik aparatu na pozycję oznaczoną symbolem żarówki.

Obiektywy

Nikon D500 jest kompatybilny ze wszystkimi obiektywami z bagnetem typu F. Użytkownik systemu Nikona ma dostęp do dużej gamy obiektywów, zarówno dla kieszeni amatora, jak i profesjonalisty. Oprócz obiektywów Nikkor można oczywiście stosować obiektywy firm niezależnych, takich jak np. Samyang, Sigma, Tamron, Tokina, Voigtlander czy Zeiss.

Szybkość

W tej kategorii nie mamy żadnych powodów do narzekań. Aparat jest gotowy do użycia praktycznie natychmiast po przekręceniu włącznika na pozycję ON. Podczas obsługi nie sprawiał on żadnych problemów. Przeglądanie menu, dokonywanie ustawień, odtwarzanie zdjęć, ich powiększanie odbywa się płynnie. Nawet ładowanie ostatniego poziomu miniaturek (72 zdjęcia) nie trwa zbyt długo. Kasowanie pojedynczych zdjęć odbywa się w zasadzie natychmiastowo, a formatowanie karty nie zajmuje więcej niż 2 sekundy.

Zdjęcia seryjne

W Nikonie D500 znajdziemy trzy tryby zdjęć seryjnych: szybki (CH), wolny (CL) oraz ciche zdjęcia seryjne (Qc). Maksymalna prędkość fotografowania dla trybu CH sięga 10 kl/s. Tryb wolny umożliwia wybranie prędkości fotografowania w szerokim zakresie od 1 do 9 kl/s z krokiem jednostkowym. Można zatem dostosować szybkość fotografowania do sytuacji, w której będziemy wykonywać zdjęcia. W trybie cichych zdjęć seryjnych fotografowanie odbywa się z prędkością 3 kl/s. W menu ustawień osobistych, w zakładce d znaleźć można znaleźć także opcję pozwalającą określić maksymalną liczbę zdjęć w trybie seryjnym. Dostępne ustawienia pozwalają na wybranie liczby z zakresu od 1 do 200.

Test szybkości wykonaliśmy z kartą XQD Lexar Professional 2933x (440 MB/s) o pojemności 32 GB. Zdjęcia wykonywane były przy czułości ISO 1600, migawce 1/1000 sekundy i trybie szybkim 10 kl/s. Uzyskane wyniki prezentujemy poniżej. Dodatkowo, sprawdziliśmy także liczbę wykonany zdjęć z kartą SanDisk SDHC UHS-II Extreme PRO 16 GB 1867x, a odpowiednie wartości podajemy w nawiasach kwadratowych.

• JPEG Fine (15.2 MB) – 271 zdjęć (9.03 kl/s) [SDHC: 270 zdjęć],
• RAW nieskompresowany 14-bit (43.2 MB) – 226 zdjęć (7.53 kl/s) [SDHC: 124 zdjęcia],
• RAW skompresowany bezstratnie 12-bit (32.4 MB) – 269 zdjęć (8.97 kl/s) [SDHC: 163 zdjęcia],
• RAW skompresowany bezstratnie 12-bit + JPEG Fine (47.6 MB) – 158 zdjęć (5.27 kl/s) [SDHC: 109 zdjęć],
• M-RAW skompresowany bezstratnie 12-bit (21.8 MB) – 294 zdjęć (9.8 kl/s) [SDHC: 215 zdjęć].

Spójrzmy teraz na rozkłady czasowe.

Pojemność bufora Nikona D500 i szybki transfer danych na kartę XQD pozwalają na wykonywanie długich serii zdjęć. W przypadku zapisu RAW-ów 14-bitowych nieskompresowanych oraz pary RAW + JPEG tempo spada do ok. 9 kl/s, w pozostałych przypadkach jest zgodne z deklarowanym 10 kl/s. Jeśli zdecydujemy się na format M-RAW (4176×2344 piksele) ogranicza nas w zasadzie wyłącznie limit 200 zdjęć na jedną serię. Jeśli nie dysponujemy kartą XQD, osiągi aparatu zdecydowanie słabną. Szybka karta standardu UHS-II daje porównywalny wynik jedynie dla formatu JPEG.

Stabilizacja obrazu

Lustrzanki firmy Nikon nie mają wbudowanej stabilizacji obrazu w korpusie. Koniecznością jest korzystanie w tym celu ze stabilizowanych obiektywów, których oferta cały czas się poszerza. Warto przypomnieć, że największy konkurent Nikona, czyli Canon, także nie stosuje funkcji stabilizacji matrycy w swoich lustrzankach.

Czyszczenie matrycy

W Nikonie D500 zastosowano system automatycznego czyszczenia matrycy, działający na zasadzie wibracji matrycy. Funkcję tę można uruchomić w dowolnej chwili w menu lub ustawić czyszczenie przy każdym włączaniu i/lub wyłączaniu aparatu. Podczas testu aparatu, automatyczne czyszczenie było aktywne w obu wspomnianych wypadkach. Mimo to, na zdjęciu jednolitej, jasnej powierzchni wykonanym przy dużej wartości przysłony dało się dostrzec kilkanaście drobin kurzu. Trudno zatem uznać, by system działał w 100% skutecznie.

Fotografowanie z interwałometrem

Poza wspomnianymi w poprzednim rozdziale filmami poklatkowymi, D500 umożliwia również wykonywanie zdjęć poklatkowych. Tryb ten nosi nazwę „Fotografowanie z interwałometrem” i znajduje się w menu fotografowania. Opcje, które tam znajdziemy obejmują między innymi ustawienie czasu rozpoczęcia fotografowania. Możemy je rozpocząć od razu, wybierając po prostu opcję teraz lub ustawić konkretną godzinę rozpoczęcia. Pozostałe opcje obejmują czas interwału, liczbę interwałów oraz liczbę zdjęć na interwał. Na wyświetlaczu widzimy również sumaryczną liczbę zdjęć, która jest automatycznie obliczana na podstawie wprowadzonych ustawień. Podczas fotografowania z interwałometrem ikona INTERVAL będzie migać na górnym panelu LCD. Wskaźnik czasu otwarcia migawki będzie pokazywał liczbę pozostałych interwałów, a wskaźnik przysłony liczbę zdjęć pozostałą w bieżącym interwale.

Wi-Fi

Nikon D500 posiada moduł komunikacji bezprzewodowej Wi-Fi. Obecność omawianego modułu pozwala na połączenie z komputerem (program Nikon Camera Control Pro) lub urządzeniem mobilnym (tabletem lub smartfonem) za pomocą aplikacji Nikon SnapBridge. SnapBridge to nowa platforma, pozwalająca na stałą, bezprzewodową łączność aparatu poprzez standard Bluetooth.

Aplikacja pozwala na zdalne wykonywanie zdjęć i przeglądanie fotografii obecnych na karcie pamięci, a także tych już przesłanych na urządzenie mobilne. Pierwsza z funkcji zapewnia podgląd kadrowanego obrazu na ekranie telefonu/tabletu. Dotknięcie ekranu w danym miejscu skutkuje ustawieniem ostrości w wybranym fragmencie kadru. Wykonanie zdjęcia odbywa się po dotknięciu przycisku z symbolem aparatu. Fotografie w tym trybie są automatycznie zapisywane na smartfonie, ich rozdzielczość jest domyślnie ograniczona do 2 MPix, można także wybrać pełny rozmiar. Ponadto, na ekranie widzimy wartość przysłony, czas ekspozycji i wskaźnik baterii. Nie mamy niestety możliwości zmiany żadnych parametrów ekspozycji, a jedynie włączenia samowyzwalacza i wyłączenia trybu live-view.

Aplikacja SnapBridge umożliwia przeglądanie zdjęć zarówno tych zapisanych na urządzeniu, jak i tych w aparacie. W tym drugim przypadku jednak, zanim podgląd będzie możliwy, aplikacja pobiera informacje dotyczące zdjęć zapisanych na karcie pamięci. Proces ten trwa tym dłużej im więcej zdjęć mamy zapisanych na karcie i w przypadku kilkuset fotografii może potrwać nawet kilka minut. Zdjęcia zapisane w aparacie możemy pobrać na urządzenie, przy czym mamy możliwość ustalenia wielkości kopiowanych zdjęć (2 MPix lub pełny rozmiar). Warto także dodać, że na urządzenie możemy skopiować zdjęcia w formacie RAW.

Nawiązywanie połączenia z aparatem nie przebiega niestety gładko. Często obserwowaliśmy opóźnienia i zatrzymanie komunikacji pomiędzy urządzeniami. Standardowo, aparat łączy się z smartfonem przez Bluetooth. W aparacie możemy włączyć opcję, by każde wykonane zdjęcie było automatycznie kopiowane na urządzenie mobilne. Gdy wybierzemy rozdzielczość obrazów 2 MPix, kopiowanie pojedynczego zdjęcia trwa niespełna 10 s. Jeśli potrzebujemy pełnego rozmiaru, trzeba poczekać niecałą minutę. Kopiowanie odbywa się zazwyczaj bezzwłocznie, nierzadko obserwowaliśmy jednak opóźnienia. Zdalne wykonywanie zdjęć i przeglądanie plików na karcie wymaga już połączenia Wi-Fi. Przełączenie się z jednego do drugiego, wymaga wejścia do menu aparatu i wybrania opcji „Połącz z urządzeniem inteligentnym”.

Funkcjonalność modułu Wi-Fi testowaliśmy korzystając ze smartfona Sony Xperia M4 Aqua, udostępnionego przez firmę Sony.

Lampa błyskowa

Nikon D500 nie ma wbudowanej lampy błyskowej. Po podpięciu zewnętrznego flesza, zakres kompensacji błysku zawiera się między −3 a +1 EV ze skokiem 1/3, 1/2 lub 1 EV, natomiast czas synchronizacji błysku wynosi 1/250 s. Dostępne są następujące tryby pracy lampy błyskowej:

• synchronizacja z pierwszą lub drugą kurtyną,
• redukcja efektu czerwonych oczu,
• redukcja efektu czerwonych oczu + synchronizacja z długimi czasami,
• synchronizacja z długimi czasami,
• synchronizacja z tylną kurtyną + synchronizacja z długimi czasami,
• automatyczna synchronizacja z krótkimi czasami migawki Auto FP.

Oczywiście Nikon D500 obsługuje CLS (Creative Lighting System), umożliwiający bezprzewodową komunikację aparatu z zewnętrznymi lampami błyskowymi wraz z pomiarem mocy błysku na zasadzie i-TTL. Sterowanie odbywa się poprzez krótkie impulsy świetlne, radiowo lub w sposób mieszany. W tym drugim przypadku, potrzebujemy przekaźnika WR-R10 i kompatybilnych lamp błyskowych.

Każdą lampę możemy przyporządkować do jednej z trzech grup (A, B i C) i przypisanie jej pracy na jednym z 4 kanałów. Kiedy mowa o CLS, trzeba wspomnieć o synchronizacji z krótkimi czasami ekspozycji (tryb Auto FP), czy o przesyłaniu do aparatu informacji o zmierzonej temperaturze barwowej sceny.

Fotografowanie bez migotania

W D500 zastosowano funkcję znaną już z modelu 7D Mark II, usprawniającą fotografowanie przy oświetleniu, którego migotanie może powodować problemy z poprawną ekspozycją zdjęcia, przy stosowaniu krótkich czasów ekspozycji. Dotyczy to na przykład światła jarzeniowego. Jest to szczególnie pomocne przy wykonywaniu serii zdjęć. Przy tego typu oświetleniu kolejne zdjęcia mogą się różnić poziomem naświetlenia, jak również kolorystyką. Funkcja detekcji migotania powoduje, że migawka będzie wyzwalana w optymalnym momencie, by zapewnić równą ekspozycję kolejnych zdjęć. W przypadku trybu seryjnego efektem ubocznym stosowania opisywanej funkcji jest spadek prędkości fotografowania. W menu aparatu możemy aktywować wskaźnik migotania oświetlenia, widoczny w wizjerze.

Autofocus

Nikon D500 został wyposażony w oparty na detekcji fazy 153-polowy autofokus Nikon Multi-CAM 20K. Pracuje on w zakresie od −4 do +20 EV (przy 100 ISO), a wśród 153 punktów AF, 99 to punkty krzyżowe. Z kolei 15 pól może współpracować z obiektywami o jasności f/8 i większej. Ustawianie ostrości może odbywać się standardowo w trzech trybach: pojedynczym (AF-S), ciągłym (AF-C) i ręcznym (M). Do tego dochodzi wybór następujących obszarów autofokusu:

• wybór punktowego AF – jednego z 55 lub 15 pól.
• obszar dynamicznego AF – w trybie AF-C po wybraniu punktu ostrości, z którego obiekt zacznie uciekać, aparat na podstawie sąsiednich punktów AF będzie śledził nasz obiekt. Liczba aktywnych punktów zdefiniowana jest przez następujące tryby:
  • 25-polowy AF z dynamicznym wyborem pola – przeznaczony głównie do fotografowania obiektów o przewidywalnym ruchu,
  • 72-polowy AF z dynamicznym wyborem pola – przeznaczony głównie do fotografowania obiektów o nieprzewidywalnym ruchu,
  • 153-polowy AF z dynamicznym wyborem pola – przeznaczony głównie do fotografowania szybko poruszających się obiektów.
  W trybie AF-S aparat będzie korzystał tylko z punktu, w którym ostrość została ustawiona.
• śledzenie 3D – w trybie AF-C aparat śledzi obiekty, które opuściły wybrane pole AF i wybiera odpowiednio nowe pola AF. Ustawienie to jest przydatne do szybkiego komponowania zdjęcia nieregularnie poruszających się obiektów.
• wybór pola AF z grupy – aparat ustawia ostrość przy pomocy grupy pól AF wybranych przez użytkownika, co ogranicza ryzyko ustawienia przez aparat ostrości na tle zamiast na głównym obiekcie.
• automatyczny wybór pola AF – aparat automatycznie wykrywa fotografowany obiekt i wybiera pola AF. Jeżeli aparat wykryje twarz, przydzieli priorytet fotografowanej osobie.

D500 został wyposażony również w funkcję korygowania ustawiania ostrości w obiektywie. Jest to bardzo przydatne rozwiązanie pozwalające na zniwelowanie tzw. efektu backfokusu (BF) lub frontfokusu (FF), który może czasami pojawiać się w niektórych obiektywach (najczęściej tych pochodzących od producentów niezależnych, choć, jak się zaraz przekonamy, nie tylko tych). W menu znajduje się opcja, która pozwala na skorygowanie tej wady i zapamiętanie ustawień dla 20 obiektywów.

Istotnym novum jest możliwość zautomatyzowania powyższej funkcji. W tym celu ustawiamy aparat na statywie, najniższą dostępną wartość przysłony i ostrzymy na dobrze oświetlony, kontrastowy obiekt, korzystając z trybu live-view w środkowym punkcie kadru. Następnie wciskamy jednocześnie przycisk trybu AF oraz nagrywania filmów i trzymamy przez ok. 2 sekundy. Aparat po chwili wyświetli komunikat odnośnie wprowadzonej korekty, który należy potwierdzić. Jeśli w menu mieliśmy włączoną funkcję mikrokorekty, zmierzona wartość będzie już aktywna. Trzeba przyznać, że owa procedura jest bardzo prosta, a jej przeprowadzenie zajmuje w zasadzie chwilę. Zauważyliśmy jednak pewien rozrzut pomiaru wartości automatycznej korekty. W warunkach studyjnych, przy aparacie ustawionym na solidnym statywie przy kolejnych próbach otrzymaliśmy wartości −2, +1, +5 (obiektyw Nikkor 50 mm f/1.8D).

Z dodatkowych ustawień dotyczących autofokusu znajdziemy również opcje pozwalające określić priorytet ostrości lub wyzwalania migawki zarówno w trybie AF-S, jak i AF-C. Funkcja „Blokada śledzenia ostrości” natomiast, pozwala określić jak ma pracować AF w przypadku nagłych dużych zmian odległości do fotografowanego obiektu. Do dyspozycji mamy 5-stopniową skalę, która pozwala określić opóźnienie działania AF w przypadku nagłej zmiany odległości do obiektu znajdującego się w obrębie pola AF (zapobiega to na przykład nagłemu przeogniskowaniu, gdy fotografowany obiekt zostanie na krótko przesłonięty przez inny obiekt). Dodatkowo, aparat pozwala ustawić, czy ruch fotografowanego obiektu jest zmienny lub stały (w 3-stopniowej skali). W przypadku śledzenia 3D możemy włączyć wykrywanie twarzy, oraz zmienić rozmiar obszaru śledzenia (normalny lub szeroki).

Celność autofokusa sprawdzamy wykonując serię 40 zdjęć z użyciem środkowego punktu AF. Na zastosowanym obiektywie ustawiamy przesłonę f/2.8 i fotografujemy tablicę rozdzielczości, każdorazowo przeogniskowując obiektyw. Na wykresie poniżej prezentujemy wyniki otrzymane na obiektywie Nikkor AF-S 24–70 mm f/2.8G ED (ustawionym na ogniskową 70 mm) oraz AF 50 mm f/1.8D. Wyniki przedstawiamy w postaci histogramu, który prezentuje procentowe wartości odchyłek od najlepszego pomiaru MTF50 w serii.

Na tle konkurentów, D500 wypadł raczej przeciętnie. Celność okazała się lepsza w przypadku obiektywu zoom, aczkolwiek tylko 25% zdjęć to trafienia w punkt. Po podpięciu „pięćdziesiątki”, zanotowaliśmy sporo wyników przypadających na czwarty, piąty i szósty przedział odchyłek. Oba obiektywy charakteryzowały się niewielkim backfocusem, dlatego zastosowaliśmy odpowiednią korektę w menu.

Autofocus sprawdziliśmy także w świetle żarowym.

W przypadku zooma 24–70 mm sytuacja nie zmieniła się zasadniczo, choć zauważyliśmy pojedyncze trafienia o odchyłkach przekraczających 15%. D500 wraz z „pięćdziesiątką” radził sobie słabiej niż w świetle 5500 K, bowiem największa liczba zdjęć przypadła dopiero na szósty przedział odchyłek. W świetle żarowym także zastosowaliśmy korektę AF: +4 dla zooma (frontfocus) i −3 dla 1.8/50 (backfocus).

Sprawdziliśmy także, jak radzi sobie ciągły autofokus z wykorzystaniem obiektywu 24–70 mm (ustawionym na ogniskowej 70 mm). W opcjach dotyczących autofokusu ciągłego ustawiliśmy priorytet ostrości i ustawiliśmy szybką reakcję na zmianę odległości od fotografowanego obiektu (funkcja „blokady śledzenia ostrości”). Po pierwsze, fotografowaliśmy obiekt poruszający się naprzemiennie w dwóch kierunkach: od i w stronę aparatu. Częstotliwość ruchu utrzymywała się na poziomie 1 cyklu na około 2 sekundy, a maksymalny zakres ruchu nie przekraczał 2 metrów. W trybie zdjęć pojedynczych, skuteczność wyniosła 85%, natomiast w serii 10 kl/s – 77%. Najwięcej nieostrych zdjęć było w sytuacji, gdy obiekt zmieniał kierunek ruchu.

Drugi test wykonaliśmy fotografując przejeżdżające ulicą samochody. W przypadku pojazdów zbliżających się, ostrych zdjęć było 78%. Z kolei gdy fotografowaliśmy samochody oddalające się, skuteczność była wyraźnie wyższa i wyniosła aż 94%.

Pomiar światła

W Nikonie D500 pomiar światła odbywa się przy pomocy czujnika RGB, złożonego z 180 tysięcy segmentów. Zakres pomiaru wynosi od 0 do 20 EV lub od 2 do 20 EV dla pomiaru punktowego (dla 50 mm f/1.4, ISO 100). Kompensacja ekspozycji może być zmieniana w zakresie ±5 EV ze skokiem 1/3, 1/2 lub 1 EV. System pomiaru światła może pracować w trzech trybach:

• matrycowym – pomiar odbywa się w całym polu,
  • 3D Color Matrix III – dla obiektywów typu G, D i E,
  • Color Matrix III – dla obiektywów z procesorem,
  • Color Matrix – dla obiektywów bez procesora,
• centralnie ważonym – 75% wagi przypada na koło o średnicy 8 mm pośrodku kadru. Średnicę koła można zmienić na 6, 10, 13 mm albo ważenie może być oparte o średnią z całego kadru (w przypadku obiektywów bez procesora średnica koła wynosi 8 mm lub stosowana jest średnia z całego kadru),
• punktowym – światło mierzone jest wokół aktywnego punktu AF o średnicy 3.5 mm (2.5% kadru), w przypadku obiektywów bez procesora światło mierzone jest wokół centralnego punktu,
• punktowym z ochroną jasnych obszarów przed prześwietleniem – dostępny gdy używamy obiektywów G, E i D. W przypadku innych obiektywów, pomiar ten odpowiada pomiarowi centralnie ważonemu.

Warto także wspomnieć o funkcji bracketingu ekspozycji. Pozwala on na wykonanie od 2 do 9 klatek z krokiem 1/3, 2/3, 1, 2 i 3 EV, ewentualnie od 2 do 5 klatek z krokiem co 2 lub 3 EV.

System pomiaru światła działał prawidłowo podczas testowania aparatu i nie zanotowaliśmy przypadków, w których podawałby błędne wskazania.