Wprawdzie kształt wykresu nie odbiega zasadniczo od wykładniczego, to zbliżone wartości poszczególnych składowych zdradzają fakt odszumiania JPEG-ów, mimo iż wyłączyliśmy je w menu. Poza tym, sam poziom na zdjęciach JPEG jest dość niski, bowiem nawet dla czułości ISO 51200 nie przekracza on 4%.

W aparacie mamy do wyboru pięć ustawień dotyczących odszumiania: niskie, średnie, silne, auto oraz wyłączone. Co więcej, w menu aparatu znajdziemy także opcję pozwalającą zdefiniować odszumianie dla każdej czułości z osobna. Działanie funkcji usuwania zakłóceń pokazujemy na wycinkach zdjęć scenki wykonanych z czułością ISO 6400 oraz 12800.

ISO 6400
Odszumianie wyłączone
Odszumianie Auto
Odszumianie niskie
Odszumianie średnie
Odszumianie silne
ISO 12800
Odszumianie wyłączone
Odszumianie Auto
Odszumianie niskie
Odszumianie średnie
Odszumianie silne

Nawet przy ustawieniu odszumiania „wyłączone” proces ten ma miejsce, natomiast siła kolejnych stopni tego procesu nie jest zbyt duża. Obserwujemy redukcję zakłóceń obrazu, ale detale są w miarę nieźle zachowane.

Przyjrzyjmy się teraz zdjęciom zapisanym w surowym formacie. RAW-y z K-3 III (zapisywane jako 14-bitowe pliki DNG) wywołaliśmy programem dcraw i zapisaliśmy jako 24-bitowe TIFF-y. Podobnie jak w poprzednim rozdziale, porównania dokonujemy z Fujifilm X-T4 i Nikonem D500. Przypominamy jednocześnie, że na rozwijanej liście znajdują się także inne modele dostępne na dzień dzisiejszy w naszej bazie.

Na niskich nastawach ISO wycinki ze wszystkich trzech aparatów prezentują się bardzo dobrze – widoczność szczegółów jest bardzo dobra. Nawet Nikon D500, którego sensor ma 6 megapikseli mniej niż pozostałe dwa modele, nie pozostaje zbytnio w tyle.

Wraz ze wzrostem czułości, poziom szumu rośnie porównywalnie zarówno w K-3 III, jak i X-T4 oraz D500. Nawet przy ISO 12800 różnice pomiędzy tymi modelami pozostają niewielkie. Jest to też najwyższa naszym zdaniem w miarę użyteczna nastawa czułości. Nawet tu poziom szumu jest odczuwalny wizualnie, dlatego jej przekraczanie jest niewskazane.

Sprawdźmy teraz, jak wizualna ocena szumu przekłada się na konkretne liczby. Na poniższym wykresie przedstawiamy poziom szumu zmierzony na podstawie surowych zdjęć tablicy Kodaka Q-14, przekonwertowanych wcześniej do 24-bitowych TIFF-ów. Ze względu na bardzo szeroki zakres czułości, w celu zachowania lepszej czytelności, dane prezentujemy na dwóch wykresach.

Już na początku zakresu czułości mamy niemiłą niespodziankę w postaci załamania przy ISO 400. Powód jego występowania można tłumaczyć dwojako: albo mamy do czynienia z odszumianiem, albo wynika ono z różnych poziomów wzmocnień dla ISO 100–200 oraz 400 i wyższych. Poza tym obszarem, przebiegi krzywych szumu dla poszczególnych kanałów mają charakter wykładniczy i nie dostrzegamy w nich niczego niepokojącego. Dopiero dla dwóch najwyższych nastaw widać nieregularność przebiegu.

Dla ułatwienia porównań poziomu szumu pomiędzy omawianymi aparatami, pokazujemy także wykres z wartościami składowej luminancji. Tym razem ograniczyliśmy zakres osi poziomej do wartości 51200 – najwyższej wspólnej dla wybranej trójki aparatów nastawy.

Dla ISO 1600 wszystkie trzy aparaty wypadają tak samo. Nawet dla ISO 6400 różnice są nieznaczne i nie przekraczają 1/3 EV. Przy czym najlepiej radzi sobie aparat Fujifilm, następnie Pentax i Nikon.

Tradycyjnie na koniec części dotyczącej szumu na surowych plikach, prezentujemy również wykres przedstawiający pomiary przeprowadzone na RAW-ach przekonwertowanych do 48-bitowych TIFF-ów. Tutaj także zastosowaliśmy podział na dwa wykresy.

Na koniec tego podrozdziału, analogicznie jak przy omówieniu plików JPEG, zamieszczamy zestawienie wycinków zdjęć wykonanych w formacie RAW w trybie zwykłym (wywołanych dcraw) oraz z wykorzystaniem funkcji Pixel Shift Resolution. Pliki DNG w tym drugim przypadku wywołaliśmy używając do tego celu oprogramowania producenta (Digital Camera Utility 5) z przyczyn, o których wspominaliśmy w rozdziale czwartym.

ISO 100
dcraw
DCU5
ISO 200
dcraw
DCU5
ISO 400
dcraw
DCU5
ISO 800
dcraw
DCU5
ISO 1600
dcraw
DCU5
ISO 3200
dcraw
DCU5
ISO 6400
dcraw
DCU5
ISO 12800
dcraw
DCU5
ISO 25600
dcraw
DCU5
ISO 51200
dcraw
DCU5
ISO 102400
dcraw
DCU5
ISO 204800
dcraw
DCU5
ISO 409600
dcraw
DCU5
ISO 819200
dcraw
DCU5
ISO 1600000
dcraw
DCU5

Różnica w wyglądzie wycinków jest całkiem wyraźna, co szczególnie dobrze widać na wysokich czułościach. Po wywołaniu zdjęć przy użyciu oprogramowania producenta, poziom zakłóceń jest zdecydowanie niższy, niż w przypadku dcraw. Najprawdopodobniej wynika to z faktu uśrednienia szumu z czterech ekspozycji, nie wykluczamy także odszumiania dokonywanego przez program Digital Camera Utility. Niemniej jednak z końcowego rezultatu można być zadowolonym, bowiem wycinki prezentują się korzystnie.

Darki

Pentax K-3 III zapisuje RAW-y w postaci 14-bitowej, co odpowiada maksymalnemu poziomowi sygnału równemu 16384. Po wykonaniu 3-minutowych ekspozycji bez dopływu światła RAW-y zostały wywołane programem dcraw, ale tak, aby uzyskać obraz jeszcze sprzed interpolacji. Uzyskane w ten sposób pliki TIFF konwertujemy do formatu GIF, dobierając zakres w taki sposób, aby najlepiej zobrazować generujący się na matrycy szum. Ze względu na zmianę poziomu biasu, zdecydowaliśmy się zastosować dwa zakresy:

• 1023:3072 – dla nastaw ISO 100–12800,
• 2048:6144 – dla nastaw ISO 25600–1600000.

RAW
ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
100
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600
51200
102400
204800
409600
819200
1600000

Dla szerokiego zakresu nastaw ISO nie mamy zastrzeżeń do wyglądu darków. Nie dostrzegamy oznak bandingu, a nierównomierności naświetlania matrycy są minimalne.

Kształt histogramów jest najbliższy rozkładowi Poissona dla nastaw do ISO 6400 włącznie. Potem wypłaszcza się coraz mocniej – widać, że poziom szumu jest bardzo wysoki dla czułości 102400 i wyższych.

Dla porządku prezentujemy również darki w formacie JPEG.

JPEG
ISO	Dark Frame	Crop
100
200
400
800
1600
3200
6400
12800
25600
51200
102400
204800
409600
819200
1600000