W poprzednim rozdziale wyraźnie widać było niski poziom szumu na zdjęciach JPEG z D3x. Na pewno cieszy nas fakt, że nie są one poddawane równie mocnemu odszumianiu jak w Sony A900. Dzięki temu, ale także dzięki ogólnie niskiemu poziomowi szumu, jakość tych zdjęć dorównuje zdjęciom z 1Ds Mark III. Poniżej, na potwierdzenie naszych wniosków, prezentujemy pomiary szumu na JPEG-ach z D3x wykonane programem Imatest.

Skoro generowana ilość szumu na najwyższych czułościach jest stosunkowo mała, to nie trzeba na siłę poprawiać zdjęć. Mimo to w D3x redukcja szumu jest trzystopniowa. Jej działanie pokazujemy poniżej na zdjęciach wykonanych przy maksymalnej czułości ISO 6400. Widać, że nawet maksymalna ingerencja (NR HIGH) w zdjęcie, prowadzi do jego lekkiego wygładzenia ale z zachowaniem większości szczegółów.

6400 ISO
NR OFF
NR LOW
NR NORM
NR HIGH

Porównajmy teraz jakość zdjęć RAW. Surowe zdjęcia zostały przekonwertowane programem dcraw do postaci 24-bitowej i zapisane jako PNG. Przypominamy, że rzeczywiste zakresy czułości dla D3x, 1Ds i A900 wynoszą odpowiednio: ISO 100-1600, ISO 100-1600 i ISO 200-3200. Pozostałe są wartościami programowanymi. Z tych trzech aparatów Nikon D3x ma największy całkowity zakres, bo od ISO 50 do ISO 6400.

50 ISO
D3x
1Ds MkIII
100 ISO
D3x
1Ds MkIII
A900
200 ISO
D3x
1Ds MkIII
A900
400 ISO
D3x
1Ds MkIII
A900
800 ISO
D3x
1Ds MkIII
A900
1600 ISO
D3x
1Ds MkIII
A900
3200 ISO
D3x
1Ds MkIII
A900
6400 ISO
D3x
A900

Poziom szumu na zdjęciach RAW z Nikona D3x i Canona 1Ds Mark III jest taki sam. Nasze obserwacje potwierdzają dokładne pomiary wykonane programem Imatest. Na poniższym wykresie dla 24-bitowych zdjęć, średni poziom szumu dla danej czułości jest taki sam jak w teście 1Ds MkIII. Różnicę w jakości zdjęć RAW między tymi dwoma aparatami widać, tak jak w przypadku zdjęć JPEG, na ISO 50. Jest to najniższa wartość czułości w obu tych lustrzankach i jednocześnie w obu jest to wartość programowa. Ponieważ zdjęcia wykonujemy w trybie manualnym przy stałym oświetleniu sterując tylko czasem i czułością, możemy tym sposobem łatwo zauważyć nieregularności w poszczególnych czułościach. Zdjęcie z D3x dla ISO 50 jest jaśniejsze od pozostałych, co sugeruje, że ta czułość jest w rzeczywistości większa. Nikon, w przeciwieństwie do Canona, oferuje nam więc gorzej wyregulowaną czułość ISO 50.

Trzeba przyznać, że bardzo ciekawie wygląda porównanie D3x z A900. Oba aparaty mają wszak detektor pochodzący do tego samego producenta. Zatem powinniśmy się spodziewać podobnej jakości zdjęć. Już jednak JPEG-i pokazały, że Nikon daje ich lepszą jakość. Do tego samego wniosku dochodzimy po obejrzeniu RAW-ów. Szum na zdjęciach z A900 uwidacznia się przy ISO 400 i wraz ze wzrostem czułości jest go coraz więcej w stosunku do D3x i 1Ds. Wyraźną różnicę w ilości szumu na niekorzyść A900 widać na czułościach ISO 3200 i 6400. Skąd takie różnice? W dalszej części testu będzie można znaleźć na to pytanie prawdopodobną odpowiedź.

Wnioski z pomiarów po przekonwertowaniu obrazów do 48-bitowych TIFF-ów są takie jak powyżej. Nikon D3x i Canon 1Ds MkIII zachowują się identycznie jeśli chodzi poziom szumu. W stosunku do nich Sony A900 jest o około 1 EV w tyle na wysokich czułościach. Poziom szumu w tym aparacie na ISO 1600 odpowiada poziomowi szumu na ISO 3200 w D3x i 1Ds.

Na koniec pozostało nam porównanie zdjęć wykonanych w trybie DX i zapisanych jako RAW. JPEG-i z D3x z poprzedniego rozdziału prezentowały się bardzo dobrze, dużo lepiej od analogicznych zdjęć z A900. Jak pamiętamy z testu A900, jakość RAW-ów (APS-C) była zdecydowanie lepsza niż JPEG-ów. Jednak nie prezentują się one już tak dobrze w zestawieniu z RAW-ami (DX) z Nikona D3x. Ich kolorystyka jest zachowana, ale z ostrością są problemy. W skutek tego, przy próbie wyostrzania na wysokich ISO, zacznie niestety uwydatniać się szum. Takich problemów nie widać na wycinkach ze zdjęć z D3x. Nikon daje więc nam pełną i swobodną możliwość korzystania z formatu DX.

50 ISO
D3x
100 ISO
D3x
A900
200 ISO
D3x
A900
400 ISO
D3x
A900
800 ISO
D3x
A900
1600 ISO
D3x
A900
3200 ISO
D3x
A900
6400 ISO
D3x
A900

Na koniec tego podrozdziału chcemy jeszcze wspomnieć o Live View. Byliśmy ciekawi, jak używanie tego trybu wpływa na szum na zdjęciach. Okazuje się, że po 5 minutach fotografowania w trybie LV na ISO 100 i na ISO 1600, nie zaobserwowaliśmy wzrostu szumu na tych czułościach. Można zatem używać podglądu obrazu na żywo w D3x bez obaw, że odbije się to jakimś znaczącym wzrostem szumu. Kilkuminutowa praca w trybie LV nie powinna wpłynąć na jakość naszych zdjęć.

Darki

Pliki RAW zapisywaliśmy w Nikonie D3x w postaci 14-bitowej. Wartość 14-bitów odpowiada maksymalnemu poziomowi równemu 16384. Po wykonaniu 3-minutowych ekspozycji bez dopływu światła, RAW-y zostały wywołane programem dcraw, ale tak, aby uzyskać obraz jeszcze sprzed interpolacji. Sygnał w 48-bitowych plikach ograniczyliśmy jednak do zakresu od 0 do 1023, tak aby pokazać to co najważniejsze. Biel na tych zdjęciach odpowiada wartościom wyższym niż 1023. Oś pionowa histogramów dla zdjęć RAW ma zakres od 0 do 100000 zliczeń.

Darki zapisane w aparacie w formacie JPEG nie zostały przez nas poddane żadnym obróbkom. Odpowiednie dla nich histogramy zostały wykonane w skali logarytmicznej (histogramy darków RAW są w skali liniowej), ponieważ taka skala pozwala na lepsze zobrazowanie sygnału bliskiego zeru.

ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
50 (RAW)
50 (JPEG)
100 (RAW)
100 (JPEG)
200 (RAW)
200 (JPEG)
400 (RAW)
400 (JPEG)
800 (RAW)
800 (JPEG)
1600 (RAW)
1600 (JPEG)
3200 (RAW)
3200 (JPEG)
6400 (RAW)
6400 (JPEG)

Zastanawialiśmy się wcześniej skąd biorą się spore różnice w ilości szumu na zdjęciach z Nikona D3x i Sony A900. Można być bowiem pewnym, że matryce w tych dwóch lustrzankach są tego samego typu. Fizyczna matryca to jednak nie wszystko. Liczy się też jej implementacja w aparacie. Wygląda na to, że programiści i konstruktorzy u Nikona radzą sobie z tym procesem o wiele lepiej niż w Sony. A w niektórych przypadkach radzą sobie w znany już nam sposób...

Statystyka sygnału z matrycy jest modyfikowana przez program czytający ten sygnał. Histogramy mają kształt połówki dzwonu, a ich maksimum jest w zerze. Jest to zachowanie niefizyczne i sugeruje, że przed zapisem zdjęcia sygnał jest redukowany. Najprawdopodobniej odejmowany jest stały sygnał charakterystyczny dla tej matrycy. Bo jak wyraźnie widać z darków uzyskanych dla najwyższych czułości, średni poziom sygnału w jednej połowie obrazu jest inny niż w drugiej. To bardzo ewidentny efekt ingerencji w plik RAW. Wynika on najprawdopodobniej z tego, że sygnał odczytywany jest przez dwa wzmacniacze, a odejmowana jest tylko jedna wartość od całego obrazu. Takie rzeczy krytykujemy nawet w najprostszych lustrzankach, więc nic dziwnego, że nie jesteśmy zachwyceni widząc to w testowanym tutaj Nikonie. Jeśli Canon i Sony mogą radzić sobie bez takich sztuczek, Nikon też powinien spróbować.

Choć w Sony A900 tego efektu nie było, a szum na zdjęciach był wyższy. Odejmowanie stałego sygnału nie powoduje jednak zmniejszenia szumu. Dlaczego więc Nikon D3x spisuje się tutaj lepiej? Być może wyjaśnieniem jest fakt lepszego odprowadzenia ciepła z matrycy. Korpus D3x jest znacznie większy i lepiej wykonany od A900 - to zupełnie inna półka cenowa. Konstruktorzy Nikona mieli więc zarówno dużo więcej miejsca na elektronikę, jak i dużo większy budżet, aby znaleźć właściwe rozwiązanie problemu. Czy lepsza obudowa wyjaśnia wszystko? Nie wiemy. Wcale nie jest wykluczone, że na jednej sofware'owej ingerencji w RAW-y się nie skończyło, ale dowodów na to nie mamy.

Zaburzona statystyka w darkach z D3x nie daje nam więc miarodajnych wartości średniej sygnału ani odchylenia od tej wartości. Prezentujemy te dane jednak dla porządku poniżej.