Pomiary wykonane programem Imatest potwierdzają niski poziom szumów na zdjęciach JPEG. Próg 1% przekraczany jest przy ISO 800–1600. To w tym miejscu zaczyna być dostrzegalny szum. Wykres pokazuje także w którym miejscu włącza się odszumianie mimo, że w menu redukcja szumów była wyłączona. Takie załamanie krzywej i jednocześnie mniejszy rozrzut składowych RGBY pojawia się przy ISO 6400 i 12800.

W Pentaxie K-x znajdziemy trzy stopnie odszumiania. Poniżej pokazujemy działanie tego procesu na zdjęciach JPEG wykonanych przy czułości ISO 3200. Różnice pomiędzy kolejnymi stopniami odszumiania nie są duże, bo tak naprawdę nie ma czego odszumiać. Wyjściowy poziom szumu na tej czułości jest bowiem stosunkowo niski.

3200 ISO
NR Off
NR Niska
NR Średnia
NR Silna

Przyjrzyjmy się teraz jakości surowych zdjęć z K-x. RAW-y zapisywane są w tym aparacie w postaci 12-bitowej. Pentax jako jedyna firma pozwala na wybór pomiędzy zapisem w uniwersalnym formacie DNG, lub tradycyjnym formacie firmy Pentax – PEF. W teście zapisywaliśmy RAW w formacie PEF i wywoływaliśmy je tradycyjnie programem dcraw.

Przypomnijmy jeszcze, że natywny zakres czułości w K-x wynosi od ISO 200 do 6400. Pozostałe wartości, czyli ISO 100 i 12800 są czułościami programowymi – generowanymi w aparacie przez oprogramowanie.

100 ISO
K-x
K-m
K-7
D300s
200 ISO
K-x
K-m
K-7
D300s
400 ISO
K-x
K-m
K-7
D300s
800 ISO
K-x
K-m
K-7
D300s
1600 ISO
K-x
K-m
K-7
D300s
3200 ISO
K-x
K-m
K-7
D300s
6400 ISO
K-x
K-7
D300s
12800 ISO
K-x

RAW-y z K-x prezentują się równie dobrze jak JPEG-i. Szum jest na RAW-ach oczywiście wyższy, ale to wynika z braku odszumiania jakie stosuje się w przypadku JPEG-ów. Na zdjęciach od ISO 100 od 400 nie widać praktycznie szumu. Pojawia się on w okolicach ISO 800 i rośnie, ale zdecydowanie wolniej niż na przykład w Pentaxie K-7. Różnice na zdjęciach pomiędzy tymi dwoma aparatami widać już od ISO 400. Stają się one coraz większe wraz ze wzrostem ISO i osiągają maksimum przy czułości ISO 6400. W tym miejscu widać jak bardzo K-7 odstaje od K-x.

Pentax K-x zaskakuje niskim poziomem szumów. Spodziewaliśmy się, że duża przepaść będzie dzielić jego i jego poprzednika, model K-m. Pentax K-m miał bowiem matrycę CCD, dlatego na wysokich czułościach dawały się we znaki wysokie szumy. K-x z matrycą CMOS powinien go deklasować, co też zresztą robi.

Poziom szumu na zdjęciach z K-x jest jednak ewidentnie mniejszy niż w Nikonie D300s. To jest zaskakujące, że konstruktorom Pentaxa udało się jeszcze bardziej dopracować matrycę, którą ma Nikon. Na dodatek mamy do czynienia z aparatem z najniższej półki, a nie półprofesjonalnym jak D300s.

Niewątpliwie dobra jakość tych zdjęć, to zasługa programistów. Już po teście rozdzielczości K-x widać było, że grzebanie w RAW-ach w tym aparacie to podstawa. Kiedy zerkniemy na wykresy szumu, to także zobaczymy kolejny tego dowód. Przy ISO 1600 następuje lekkie załamanie wykresu co sugerować może jedynie włączenie dodatkowego odszumiania, które działa nam na ISO od 1600 do 12800. W następnym rozdziale także pojawiają się kolejne dowody na ingerencję w RAW-y, a poniżej opisujemy klasyczny przykład odszumiania przy długich czasach ekspozycji. Warto jeszcze zwrócić uwagę na jedną rzecz. Na wysokich ISO, np. 6400 Pentax K-x wydaje się szumieć najmniej, ale szczegółów ma także najmniej. Wystarczy tutaj spojrzeć na pionowe linie na ścianie niższego budynku. Na wycinkach z D300s i K-7 są one rozróżnialne, a na wycinku z K-x zaczynają się zlewać. A co zabiera szczegóły? Podpowiemy – odszumianie.

Darki

Pentax K-x zapisuje RAW-y w postaci 12-bitowej, co odpowiada maksymalnemu poziomowi sygnału równemu 4096. Po wykonaniu 3-minutowych ekspozycji bez dopływu światła, RAW-y zostały wywołane programem dcraw, ale tak, aby uzyskać obraz jeszcze sprzed interpolacji. Sygnał w 48-bitowych plikach ograniczyliśmy jednak do zakresu od 0 do 255, tak aby pokazać to co najważniejsze. Biel na tych zdjęciach odpowiada wartościom wyższym niż 255. Oś pionowa histogramów dla zdjęć RAW ma zakres od 0 do 100.000 zliczeń.

Darki zapisane w aparacie w formacie JPEG nie zostały przez nas poddane żadnym obróbkom. Odpowiednie dla nich histogramy zostały wykonane w skali logarytmicznej, ponieważ taka skala pozwala na lepsze zobrazowanie sygnału bliskiego zeru.

ISO	Dark Frame	Crop	Histogram
100 (RAW)
100 (JPEG)
200 (RAW)
200 (JPEG)
400 (RAW)
400 (JPEG)
800 (RAW)
800 (JPEG)
1600 (RAW)
1600 (JPEG)

Przy czasach ekspozycji dłuższych niż 30 s K-x zachowuje się podobnie do Pentaxa K-7. Mimo, że w menu jest możliwość całkowitego wyłączenia funkcji redukcji szumów przy długich czasach naświetlania, to po przestawieniu w tryb Bulb i wykonaniu 3-minutowej ekspozycji, aparat blokuje się na kolejne 3 minuty. W tym czasie automatycznie robi darka, by usunąć szum powstały w trakcie naszej ekspozycji. Takiego zachowania w lustrzance nie pochwalamy, tym bardziej, że w menu jawnie napisano: „Funkcja redukcji ziarna nie zostanie włączona przy długim czasie migawki”. Jest to zatem nic innego jak oszukiwanie potencjalnego klienta.

Tak jak w K-7, tak i w K-x następuje ograniczenie czułości do ISO 1600 kiedy posługujemy się czasem Bulb, czyli dłuższym niż 30 s.

Ponieważ mamy do czynienia z jawną redukcją szumów, wyniki muszą być takie a nie inne. Po odjęciu przez aparat darka, prawdziwy sygnał matrycy zostaje zniwelowany praktycznie do zera. W efekcie statystyka sygnału zostaje mocno zakłócona, a nasze pomiary średniej i odchylenia standardowego nie spełniają statystycznych wymagań. Dane można więc porównywać z czystej ciekawości, bo do konsystentnych wniosków raczej nas nie doprowadzą.