Oświetlenie w fotografii aktów
3. Eksperymenty
Rysunek 3.13. Linia środkowa klosza |
Rysunek 3.14. Przechodzenie ku aparatowi |
Rysunek 3.15. Niemalże przy krawędzi klosza |
Inny rodzaj eksperymentu polega na tym, że modelka się nie porusza, za to zmienia się moc świateł znajdujących się przed i za nią. W przypadku zdjęć z rysunków 3.16 do 3.18 klosz był ustawiony przed modelką, na poziomie jej głowy, na lewo od fotografa, oświetlenie z tyłu było nad lewym ramieniem modelki. Na rysunku 3.16 dominuje światło z boku aparatu. Na rysunku 3.17 mocniejsze jest światło z tyłu, dzięki czemu na biodrach i pośrodku brzucha pojawia się ciekawy wzór świateł i cieni. Na rysunku 3.18 tylne światło jest jeszcze mocniejsze.
Rysunek 3.16. Oświetlenie głównie z przodu |
Rysunek 3.17. Zwiększenie mocy światła z tyłu modelki kosztem światła z przodu |
Rysunek 3.18. Światło z tyłu jest jeszcze mocniejsze |
Co to znaczy, że zdjęcie jest prawidłowo doświetlone? Formalnie wtedy, kiedy zmienia się od maksymalnego natężenia rejestrowanego przez aparat po czerń — czyli kiedy wykorzystany jest cały zakres tonalny aparatu. Z drugiej strony można twierdzić, że zdjęcie jest dobrze oświetlone, jeśli fotograf uzyskuje na nim zamierzony efekt, czyli kiedy robi na oglądającym możliwie największe wrażenie. Łącząc aspekt techniczny z artystycznym stwierdzić można, że zdjęcie jest dobrze oświetlone, kiedy wykorzystano w nim pełny zakres dynamiczny, a różne poziomy oświetlenia są w tych miejscach, w których być powinny.
Na rysunku 3.19 wykorzystano pełny zakres dynamiczny, ale najwięcej światła jest w tle, zaś modelka jest niedoświetlona. Światło z tyłu nie jest jakoś strasznie silne, nie ma też problemu, że byłoby widać tylko zarys modelki: po prostu światła jest zbyt mało, gdyż modelka jest zbyt wysunięta do przodu, a jej ciało jest odchylone od światła. Kiedy źródło światła zostanie przesunięte, jak na rysunku 3.20, zrównoważenie oświetlenia jest już lepsze i światło pojawia się tam, gdzie być powinno.
Rysunek 3.19. Prawidłowa ilość światła, ale nie w tych miejscach, co trzeba |
Rysunek 3.20. Podobne ujęcie ze skorygowanym oświetleniem |
Rzecz jasna, od wszystkich reguł są wyjątki. Na przykład zdjęcie może zawierać czarne obszary bez żadnych szczegółów albo prześwietlenia, albo jedne i drugie, a mimo to może być lepsze od zdjęcia poprawnego tylko technicznie. Histogramy takich zdjęć mają charakterystyczne zagęszczenia na jednym lub drugim końcu (lub na obu), zaś pośrodku jest stosunkowo niewiele danych.
Na rysunku 3.21 mamy przykład oświetlenia centre-jour (dosłownie wprost światła dziennego): ujęcie robione jest wprost na główne źródło światła, w tym wypadku naturalnego. Na pokazanym zdjęciu obok aparatu znajduje się duży, złoty ekran o powierzchni dwóch metrów kwadratowych. Ekrany takie są z jednej strony białe, z drugiej złote; strona złota odbija więcej światła niż biała, ale w przypadku kolorowych zdjęć dodaje do nich ciepłe tony. W tym wypadku autor z góry zakładał, że zdjęcie ostatecznie będzie czarno-białe, dlatego użył strony złotej.
Przesuwając ekran wprzód i w tył oraz ustawiając przesłonę i czas otwarcia migawki, udało się dobrać takie ustawienie, że na lewym udzie i piersiach Naomi powstały prześwietlenia, natomiast okolice nóg krzesła i płyty przypodłogowej pozostały zacienione, przez co szczególną uwagę zwracają niezwykłe buty modelki. Ze zdjęcia wyparte zostało nie tylko okno, ale i faktura desek podłogi. Wszystko to w naturalny sposób składa się na jasny, letni nastrój całej sceny.
Rysunek 3.21. Oświetlenie centrejour uzupełnione ustawionym blisko aparatu ekranem odbijającym światło |