Do ergonomii Nikona D850 nie możemy mieć żadnych zastrzeżeń. Bardzo wygodny, duży i świetnie wyprofilowany uchwyt, której idealnie leży w dłoni stanowiąc wręcz jej przedłużenie, pokryty jest dodatkowo przyczepną gumą. W efekcie nie musimy przejmować się paskiem – nie ma szans, by aparat wyślizgnął się z ręki. Oczywiście, ze względu na wymiary i wagę korpusu niemożliwe jest wykonywanie zdjęć jedną ręką, zatem konieczne będzie podparcie korpusu lub obiektywu. W sytuacji, gdy obiektywy ważą dużo, na pewno przyda się pionowy uchwyt. Przeznaczony do D850 grip oznaczony jest symbolem MB-D18. Posiada on dżojstik, dwa pokrętła sterujące oraz przycisk migawki i guzik programowalny oraz AF-ON.

Szybkość i wygoda zmiany podstawowych ustawień jest w D850 niekwestionowana. Zapewnia ją bogaty zestaw przycisków i dwa pokrętła – dzięki temu praktycznie każdy parametr można ustalić bez konieczności wchodzenia w menu główne. Dodatkowo część guzików jest programowalnych, co sprawia, że zapewniona jest możliwość dostosowania aparatu do własnych potrzeb. W skrajnych przypadkach z kolei z pomocą przychodzi Moje Menu, które mieści do 20 pozycji. Warto również wspomnieć o banku ustawień fotografowania.

----- R E K L A M A -----

Z punktu widzenia użytkowania aparatu, warto zwrócić uwagę na różne dodatkowe funkcje i możliwości jakie posiada D850. Z pewnością można wyróżnić cichy tryb wyzwalania migawki „Q” oraz „Qc” (ciche zdjęcia seryjne), czy chociażby różne opcje wyboru obszaru zdjęcia (poza standardowym trybem DX (24×16 mm) do wyboru mamy także opcje 1.3× (18×12 mm). Dużą zaletą z punktu widzenia użytkowania są uszczelnienia (wspominaliśmy o nich już w poprzednim rozdziale) chroniące aparat przed wpływem kurzu i wilgoci. Warto także docenić możliwość obsługi bezprzewodowej sieci Wi-Fi (zintegrowany moduł) i możliwość podłączenia opcjonalnego odbiornika GPS o oznaczeniu GP-1/GP-1A. Takie dodatkowe funkcje, jak zdjęcia czy filmy poklatkowe, tryb HDR i D.Lighting oraz wielokrotna ekspozycja, również mogą okazać się użyteczne i docenione przez część fotografów. W Nikonie D850 pojawiły się również funkcjonalności znane dotychczas z aparatów bezlusterkowych, takie jak możliwość wykonywania zdjęć z przesuniętą płaszczyzną ostrości, elektroniczna migawka pozwalająca na ograniczenie korzystania z migawki mechanicznej, co w konsekwencji wydłuża jej żywotność, czy focus peaking. Funkcjonalność aparatu polepsza również możliwość obsługi praktycznie wszystkich ustawień dotykowo.

Istotnym usprawnieniem z punktu widzenia wykonywania zdjęć w słabych warunkach oświetleniowych jest podświetlenie przycisków znane z modeli D500 i D5. Podświetlone są przyciski położone na lewej stronie tylnego panelu oraz na panelu górnym. Ustawienia podświetlenia przycisków sprowadzają się do dwóch opcji: włączone lub wyłączone (te same ustawienia mają również wpływ na podświetlenie monochromatycznych paneli LCD). W tym pierwszym przypadku jest ono cały czas aktywne i wyłącza się samo po upływie czasu czuwania lub po wciśnięciu przycisku migawki. W drugim przypadku podświetlenie włączy się tylko wtedy, gdy przekręcimy włącznik aparatu na pozycję oznaczoną symbolem żarówki.

Obiektywy

Nikon D850 jest kompatybilny ze wszystkimi obiektywami z bagnetem typu F. Użytkownik systemu Nikona ma dostęp do dużej gamy obiektywów, zarówno dla kieszeni amatora, jak i profesjonalisty. Oprócz obiektywów Nikkor można oczywiście stosować obiektywy firm niezależnych, takich jak np. Samyang, Sigma, Tamron, Tokina, Voigtlander czy Zeiss.

Szybkość

W kwestii szybkości nie możemy mieć do D850 żadnych zastrzeżeń. Aparat jest gotowy do użycia praktycznie natychmiast po przekręceniu włącznika na pozycję ON. Zmiana podstawowych ustawień jak i obsługa menu zarówno klasycznie, jak i dotykiem odbywa się bez żadnych opóźnień. Również w trybie przeglądania zdjęć nie spotkamy się z koniecznością oczekiwania.

Tryb seryjny

W Nikonie D850 znajdziemy trzy tryby zdjęć seryjnych: szybki (CH), wolny (CL) oraz ciche zdjęcia seryjne (Qc). Maksymalna prędkość fotografowania dla trybu CH sięga 7 kl/s – przy czym, przy użyciu uchwytu pionowego i dedykowanego akumulatora, prędkość ta może wzrosnąć do 9 kl/s. Tryb wolny umożliwia wybranie prędkości fotografowania w szerokim zakresie od 1 do 6 kl/s z krokiem jednostkowym. Można zatem dostosować szybkość fotografowania do sytuacji, w której będziemy wykonywać zdjęcia. W trybie cichych zdjęć seryjnych fotografowanie odbywa się z prędkością 3 kl/s. W menu ustawień osobistych, w zakładce D znaleźć można znaleźć także opcję pozwalającą określić maksymalną liczbę zdjęć w trybie seryjnym. Dostępne ustawienia pozwalają na wybranie liczby z zakresu od 1 do 200.

Test trybu seryjnego wykonaliśmy, używając karty SanDisk SDHC Extreme Pro 300 MB/s C10 UHS-II o pojemności 32 GB. Czułość ISO wyniosła 1600, a czas ustawiony został na wartość 1/1000 s. Zdjęcia JPEG zajmowały średnio 28.2 MB, nieskompresowane RAW 93 MB, M RAW 33 MB oraz S RAW 24 MB. Otrzymaliśmy następujące wyniki:

• JPEG: 166 zdjęć,
• RAW: 74 zdjęcia,
• M RAW: 149 zdjęć,
• S RAW: 169 zdjęć.

Spójrzmy więc na wykresy.

Widzimy, że w każdej konfiguracji D850 nie ma żadnych problemów z osiągnięciem prędkości 7 kl/s. W przypadku zdjęć JPEG pełną prędkością możemy się cieszyć przez nieco ponad 10 s – potem szybkość spada do niecałych 5 kl/s. Przy zdjęciach RAW są to niecałe 3 sekundy, a następnie notujemy spadek do niecałych 2 kl/s. W przypadku M RAW-ów i S RAW-ów maksymalna prędkość serii trwa przez, kolejno, 6.5 s oraz 7 s a następnie spada do 4.5 kl/s przy RAW-ach oraz 5 kl/s przy S RAW-ach.

Być może lepsze wyniki, zwłaszcza w długości serii, osiągnęlibyśmy używając szybkiej karty pamięci typu XQD.

W testach wykorzystujemy karty pamięci SanDisk dostarczone przez firmę CSI.

Stabilizacja obrazu

Lustrzanki firmy Nikon nie mają wbudowanej stabilizacji obrazu w korpusie. Koniecznością jest korzystanie w tym celu ze stabilizowanych obiektywów, których oferta cały czas się poszerza. Warto przypomnieć, że największy konkurent Nikona, czyli Canon, także nie stosuje funkcji stabilizacji matrycy w swoich lustrzankach.

Czyszczenie matrycy

W Nikonie D850 zastosowano system automatycznego czyszczenia matrycy, działający na zasadzie wibracji matrycy. Funkcję tę można uruchomić w dowolnej chwili w menu lub ustawić czyszczenie przy każdym włączaniu i/lub wyłączaniu aparatu. Podczas testu aparatu, automatyczne czyszczenie było aktywne w obu wspomnianych wypadkach. Pomimo faktu, że obiektywy zmieniane były dość często, nie udało się zaobserwować żadnych zanieczyszczeń na przetworniku obrazu.

Fotografowanie z interwałometrem i filmy poklatkowe

D850 oferuje wykonywanie zdjęć z interwałometrem oraz możliwość stworzenia filmu poklatkowego – do wyboru są jakości obrazu zgodne z tymi w trybie filmowania. Dodatkowo, przy filmach poklatkowych wybrać można możliwość wykonywania zdjęć bezgłośnych, co uruchamia migawkę elektroniczną. Ustawienia fotografii interwałowych odnajdziemy w menu fotografowania, a filmów poklatkowych w menu filmowania. Opcje, które tam znajdziemy obejmują między innymi ustawienie czasu rozpoczęcia fotografowania. Możemy je rozpocząć od razu, wybierając po prostu opcję teraz lub ustawić konkretną godzinę rozpoczęcia. Pozostałe opcje obejmują czas interwału, liczbę interwałów oraz liczbę zdjęć na interwał. Na wyświetlaczu widzimy również sumaryczną liczbę zdjęć, która jest automatycznie obliczana na podstawie wprowadzonych ustawień. Na wyświetlaczu monochromatycznym podczas wykonywania zdjęć widoczna będzie liczba, która pozostała do zakończenia – z dokładnością do setek. Warto wspomnieć, że rozdzielczość matrycy umożliwia w postprodukcji złożenie filmu w jakości 8K.

Wi-Fi

Nikon D850 posiada moduł komunikacji bezprzewodowej Wi-Fi. Obecność omawianego modułu pozwala na połączenie z komputerem (program Nikon Camera Control Pro) lub urządzeniem mobilnym (tabletem lub smartfonem) za pomocą aplikacji Nikon SnapBridge. SnapBridge to nowa platforma, pozwalająca na stałą, bezprzewodową łączność aparatu poprzez standard Bluetooth.

Aplikacja pozwala na zdalne wykonywanie zdjęć i przeglądanie fotografii obecnych na karcie pamięci, a także tych już przesłanych na urządzenie mobilne. Pierwsza z funkcji zapewnia podgląd kadrowanego obrazu na ekranie telefonu/tabletu. Dotknięcie ekranu w danym miejscu skutkuje ustawieniem ostrości w wybranym fragmencie kadru. Wykonanie zdjęcia odbywa się po dotknięciu przycisku z symbolem aparatu. Fotografie w tym trybie są automatycznie zapisywane na smartfonie, ich rozdzielczość jest domyślnie ograniczona do 2 MPix, można także wybrać pełny rozmiar. Ponadto, na ekranie widzimy wartość przysłony, czas ekspozycji i wskaźnik baterii. Nie mamy niestety możliwości zmiany żadnych parametrów ekspozycji, a jedynie włączenia samowyzwalacza i wyłączenia trybu live view.

Aplikacja SnapBridge umożliwia przeglądanie zdjęć zarówno tych zapisanych na urządzeniu, jak i tych w aparacie. W tym drugim przypadku jednak, zanim podgląd będzie możliwy, aplikacja pobiera informacje dotyczące zdjęć zapisanych na karcie pamięci. Proces ten trwa tym dłużej im więcej zdjęć mamy zapisanych na karcie i w przypadku kilkuset fotografii może potrwać nawet kilka minut. Zdjęcia zapisane w aparacie możemy pobrać na urządzenie, przy czym mamy możliwość ustalenia wielkości kopiowanych zdjęć (2 MPix lub pełny rozmiar). Warto także dodać, że na urządzenie możemy skopiować zdjęcia w formacie RAW.

Obsługa aplikacji nie należy niestety do najprzyjemniejszych czynności. Samo nawiązywanie połączenia trwało kilka minut, podobnie próby wejścia w konkretne tryby aplikacji. Bardzo długo będziemy oczekiwać również na załadowanie się miniaturek. Kopiowanie zdjęć również zajmie nam dłuższy czas – zdjęcia o rozdzielczości 2 Mpix to czas oczekiwania rzędu kilkunastu sekund, a pełnej rozdzielczości około minuty. Warto również podkreślić, że funkcjonalności oferowane przez tryb wykonywania zdjęć na żywo przez aplikacje stoją na znacznie niższym poziomie, niż w aplikacjach konkurencji.

Funkcjonalność modułu Wi-Fi testowaliśmy korzystając ze smartfona Sony Xperia XA Ultra, udostępnionego przez firmę Sony.

Lampa błyskowa

Nikon D850 nie ma wbudowanej lampy błyskowej. Po podpięciu zewnętrznego flesza, zakres kompensacji błysku zawiera się między −3 a +1 EV ze skokiem 1/3, 1/2 lub 1 EV, natomiast czas synchronizacji błysku wynosi 1/250 s. Dostępne są następujące tryby pracy lampy błyskowej:

• synchronizacja z pierwszą lub drugą kurtyną,
• redukcja efektu czerwonych oczu,
• redukcja efektu czerwonych oczu + synchronizacja z długimi czasami,
• synchronizacja z długimi czasami,
• synchronizacja z tylną kurtyną + synchronizacja z długimi czasami,
• automatyczna synchronizacja z krótkimi czasami migawki Auto FP.

Oczywiście Nikon D850 obsługuje CLS (Creative Lighting System), umożliwiający bezprzewodową komunikację aparatu z zewnętrznymi lampami błyskowymi wraz z pomiarem mocy błysku na zasadzie i-TTL. Sterowanie odbywa się poprzez krótkie impulsy świetlne, radiowo lub w sposób mieszany. W tym drugim przypadku, potrzebujemy przekaźnika WR-R10 i kompatybilnych lamp błyskowych.

Każdą lampę możemy przyporządkować do jednej z trzech grup (A, B i C) i przypisanie jej pracy na jednym z 4 kanałów. Kiedy mowa o CLS, trzeba wspomnieć o synchronizacji z krótkimi czasami ekspozycji (tryb Auto FP), czy o przesyłaniu do aparatu informacji o zmierzonej temperaturze barwowej sceny.

Fotografowanie bez migotania

W D850 zastosowano funkcję usprawniającą fotografowanie przy oświetleniu, którego migotanie może powodować problemy z poprawną ekspozycją zdjęcia, przy stosowaniu krótkich czasów ekspozycji. Dotyczy to na przykład światła jarzeniowego. Jest to szczególnie pomocne przy wykonywaniu serii zdjęć. Przy tego typu oświetleniu kolejne zdjęcia mogą się różnić poziomem naświetlenia, jak również kolorystyką. Funkcja detekcji migotania powoduje, że migawka będzie wyzwalana w optymalnym momencie, by zapewnić równą ekspozycję kolejnych zdjęć. W przypadku trybu seryjnego efektem ubocznym stosowania opisywanej funkcji jest spadek prędkości fotografowania. W menu aparatu możemy aktywować wskaźnik migotania oświetlenia, widoczny w wizjerze.

Focus Stacking

D850 umożliwia wykonywanie zdjęć z przesunięta płaszczyzną ostrości. Odległość ustawionej ostrości regulować możemy w 10 stopniowej, bezjednostkowej skali. Liczbę zdjęć natomiast ustalamy od 2 do 100. Dodatkowo, wybrać możemy, czy kolejne fotografie wykonywane będą od razu po sobie, czy w określonych interwałach. Pokreślić należy, że D850 nie oferuje złożenia zdjęć w wynikową fotografię – wykonać tę czynność należy poprzez zewnętrzne oprogramowanie.

13 zdjęć z przesunięciem płaszczyzny ostrości ustawioną na wartość 7

Autofokus

Nikon D850 został wyposażony w oparty na detekcji fazy 153-polowy autofokus Nikon Multi-CAM 20K. Pracuje on w zakresie od −4 do +20 EV (przy 100 ISO), a wśród 153 punktów AF, 99 to punkty krzyżowe. Z kolei 15 pól może współpracować z obiektywami o jasności f/8 i większej. Ustawianie ostrości może odbywać się standardowo w trzech trybach: pojedynczym (AF-S), ciągłym (AF-C) i ręcznym (M). Do tego dochodzi wybór następujących obszarów autofokusu:

• wybór punktowego AF – jednego z 55 lub 15 pól.
• obszar dynamicznego AF – w trybie AF-C po wybraniu punktu ostrości, z którego obiekt zacznie uciekać, aparat na podstawie sąsiednich punktów AF będzie śledził nasz obiekt. Liczba aktywnych punktów zdefiniowana jest przez następujące tryby:
  • 25-polowy AF z dynamicznym wyborem pola – przeznaczony głównie do fotografowania obiektów o przewidywalnym ruchu,
  • 72-polowy AF z dynamicznym wyborem pola – przeznaczony głównie do fotografowania obiektów o nieprzewidywalnym ruchu,
  • 153-polowy AF z dynamicznym wyborem pola – przeznaczony głównie do fotografowania szybko poruszających się obiektów.
  W trybie AF-S aparat będzie korzystał tylko z punktu, w którym ostrość została ustawiona.
• śledzenie 3D – w trybie AF-C aparat śledzi obiekty, które opuściły wybrane pole AF i wybiera odpowiednio nowe pola AF. Ustawienie to jest przydatne do szybkiego komponowania zdjęcia nieregularnie poruszających się obiektów.
• wybór pola AF z grupy – aparat ustawia ostrość przy pomocy grupy pól AF wybranych przez użytkownika, co ogranicza ryzyko ustawienia przez aparat ostrości na tle zamiast na głównym obiekcie.
• automatyczny wybór pola AF – aparat automatycznie wykrywa fotografowany obiekt i wybiera pola AF. Jeżeli aparat wykryje twarz, przydzieli priorytet fotografowanej osobie.

Dostępność poszczególnych ustawień dla AF-C możemy zdefiniować w menu tak, aby podczas korzystania z przycisku trybu AF dostępne były tylko te, których potrzebujemy.

D850 został wyposażony również w funkcję korygowania ustawiania ostrości w obiektywie. Jest to bardzo przydatne rozwiązanie pozwalające na zniwelowanie tzw. efektu backfokusu (BF) lub frontfokusu (FF), który może czasami pojawiać się w niektórych obiektywach (najczęściej tych pochodzących od producentów niezależnych, choć, jak się zaraz przekonamy, nie tylko tych). W menu znajduje się opcja, która pozwala na skorygowanie tej wady i zapamiętanie ustawień dla 20 obiektywów.

Funkcją znaną z D500 jest możliwość zautomatyzowania powyższej funkcji. W tym celu ustawiamy aparat na statywie, najniższą dostępną wartość przysłony i ostrzymy na dobrze oświetlony, kontrastowy obiekt, korzystając z trybu live view w środkowym punkcie kadru. Następnie wciskamy jednocześnie przycisk trybu AF oraz nagrywania filmów i trzymamy przez ok. 2 sekundy. Aparat po chwili wyświetli komunikat odnośnie wprowadzonej korekty, który należy potwierdzić. Jeśli w menu mieliśmy włączoną funkcję mikrokorekty, zmierzona wartość będzie już aktywna.

Z dodatkowych ustawień dotyczących autofokusu znajdziemy również opcje pozwalające określić priorytet ostrości lub wyzwalania migawki zarówno w trybie AF-S, jak i AF-C. Funkcja „Blokada śledzenia ostrości” natomiast, pozwala określić jak ma pracować AF w przypadku nagłych dużych zmian odległości do fotografowanego obiektu. Do dyspozycji mamy 5-stopniową skalę, która pozwala określić opóźnienie działania AF w przypadku nagłej zmiany odległości do obiektu znajdującego się w obrębie pola AF (zapobiega to na przykład nagłemu przeogniskowaniu, gdy fotografowany obiekt zostanie na krótko przesłonięty przez inny obiekt). Dodatkowo, aparat pozwala ustawić, czy ruch fotografowanego obiektu jest zmienny lub stały (w 3-stopniowej skali). W przypadku śledzenia 3D możemy włączyć wykrywanie twarzy, oraz zmienić rozmiar obszaru śledzenia (normalny lub szeroki).

Celność autofokusa sprawdzamy wykonując serię 40 zdjęć z użyciem środkowego punktu AF. Na zastosowanym obiektywie ustawiamy przesłonę f/2.8 i fotografujemy tablicę rozdzielczości, każdorazowo przeogniskowując obiektyw. Na wykresie poniżej prezentujemy wyniki otrzymane na obiektywie Nikkor AF-S 24–70 mm f/2.8G ED (ustawionym na ogniskową 70 mm) oraz AF 85 mm f/1.8G. Wyniki przedstawiamy w postaci histogramu, który prezentuje procentowe wartości odchyłek od najlepszego pomiaru MTF50 w serii.

D850 z obiektywem 24–70 f/2.8G ED poradził sobie całkiem nieźle nieźle. W pierwszym zakresie, czyli zdjęć „w punkt” jest 60%. W przypadku obiektywu 85mm f/1.8G jest to 32.5% – jednak w przypadku tego obiektywu aż 65% zdjęć znajduje się w drugim przedziale. D850 przegrywa jednak nieco z bezpośrednimi konkurentami.

W świetle żarowym sytuacja D850 wygląda znacznie gorzej, niż w 5500K. Zaledwie 25% zdjęć z obiektywem 24–70 f/2.8G ED jest idealnie ostrych oraz tylko 20% ze "szkłem" 85 f/1.8G. Warto również zaznaczyć, że maksymalne odchyłki D850 sięgają aż 22.5%.

Pomiar światła

W Nikonie DD850 pomiar światła odbywa się przy pomocy czujnika RGB, złożonego z 180 tysięcy segmentów. Zakres pomiaru wynosi od 0 do 20 EV lub od 2 do 20 EV dla pomiaru punktowego (dla 50 mm f/1.4, ISO 100). Kompensacja ekspozycji może być zmieniana w zakresie ±5 EV ze skokiem 1/3, 1/2 lub 1 EV. System pomiaru światła może pracować w trzech trybach:

• matrycowym – pomiar odbywa się w całym polu,
  • 3D Color Matrix III – dla obiektywów typu G, D i E,
  • Color Matrix III – dla obiektywów z procesorem,
  • Color Matrix – dla obiektywów bez procesora,
• centralnie ważonym – 75% wagi przypada na koło o średnicy 8 mm pośrodku kadru. Średnicę koła można zmienić na 6, 10, 13 mm albo ważenie może być oparte o średnią z całego kadru (w przypadku obiektywów bez procesora średnica koła wynosi 8 mm lub stosowana jest średnia z całego kadru),
• punktowym – światło mierzone jest wokół aktywnego punktu AF o średnicy 3.5 mm (2.5% kadru), w przypadku obiektywów bez procesora światło mierzone jest wokół centralnego punktu,
• punktowym z ochroną jasnych obszarów przed prześwietleniem – dostępny gdy używamy obiektywów G, E i D. W przypadku innych obiektywów, pomiar ten odpowiada pomiarowi centralnie ważonemu.

W menu możemy ustawić korektę dla każdej metody pomiaru w zakresie ±1 EV z krokiem 1/6 EV. Warto także wspomnieć o funkcji bracketingu ekspozycji. Pozwala on na wykonanie od 2 do 9 klatek z krokiem 1/3, 2/3, 1, 2 i 3 EV, ewentualnie od 2 do 5 klatek z krokiem co 2 lub 3 EV.

Podczas testu nie zauważyliśmy, by aparat błędnie wskazywał ekspozycję. Ewentualne poprawki ograniczyły się do 1/3 EV.