Sony DSC-RX100 VI - test aparatu
3. Użytkowanie i ergonomia
Aparat obsługuje się tak samo jak poprzednie modele RX100. Dzięki temu użytkownicy, którzy mają zamiar wymienić model na nowszy, nie będą musieli na nowo uczyć się rozlokowania i używania elementów kontrolnych. Warto jednak pamiętać, że przyciski mają niewielkie rozmiary, stąd dla osób o dużych dłoniach obsługa nowego RX-a może być kłopotliwa.
Spust migawki nie ma typowego podwójnego skoku, lekkie wciśnięcie aktywuje autofocus, dopiero po dociśnięciu wykonywane jest zdjęcie. Pierścień na obiektywie porusza się z dość dobrze wyczuwalnym oporem, ma także wygodne karbowanie. Niezależnie od przypisanej funkcji w trybie MF pierścień służy do ręcznej regulacji ostrości.
Ergonomię pracy z aparatem bardzo poprawia przycisk Fn. Udostępnia on maksymalnie do 12 funkcji, które możemy swobodnie konfigurować.
Aparat umożliwia także ustawianie funkcji klawisza C oraz klawiszy LEWO, ŚRODEK i PRAWO wybieraka czterokierunkowego. Możliwości konfigurowania różnorakich funkcji są naprawdę spore. Warto także przypomnieć o programowalnym pierścieniu na obiektywie, za pomocą którego możemy regulować nie tylko podstawowe parametry ekspozycji, ale także ogniskową (płynnie lub skokowo).
Opisywany model potrafi współpracować z opcjonalnymi zewnętrznymi wężykami. W ofercie Sony w tabeli zgodności akcesoriów odnajdziemy pilota w wersji przewodowej RM-SPR1 lub bezprzewodowej RMT-VP1K. Istnieje także zaawansowany model o oznaczeniu RM-VPR1 – dzięki niemu nie tylko będziemy mogli wyzwolić migawkę, ale także sterować zoomem obiektywu. Nowością jest specjalny uchwyt VCT-SGR1 zintegrowany z mini statywem.
Wyjście HDMI, przez które możemy wysyłać sygnał 1080i, 1080p lub 2160p, może posłużyć do prezentowania oryginalnego sygnału z matrycy lub tego, jaki jest wyświetlany na wizjerze aparatu. Także w trybie odtwarzania możemy sterować aparatem, wykorzystując pilot telewizora. Osoby zainteresowane filmowaniem ucieszy możliwość wysyłania przez HDMI także kodów TC (kod czasowy). Dodatkowo możemy z poziomu rekordera HDMI sterować rozpoczęciem i zakończeniem nagrywania.
Aparat potrafi wyzwolić migawkę po stwierdzeniu obecności w kadrze uśmiechniętej twarzy. Dodatkowo po odchyleniu głównego ekranu maksymalnie do góry aparat automatycznie przełącza się w tryb autoportretu, aktywując 3-sekundowy samowyzwalacz. W menu aparatu odnajdziemy też opcję definiującą, czy używana ma być migawka mechaniczna (w zakresie pracy od BULB do 1/2000 s), czy elektroniczna (w zakresie pracy 30 s do 1/32000 s). Należy pamiętać, że w odróżnieniu od poprzednika, RX100 VI nie posiada wbudowanego filtra neutralnego ND.
Podobnie jak u poprzednika, mamy całkiem rozbudowane algorytmy Auto ISO. Możemy ustawiać konkretną minimalną szybkość migawki, w tym konfigurowalną wartość Auto – poziom standardowy odpowiada typowej regule 1/ogniskowa. Mamy jeszcze opcję „duża” i „szybciej” (czas skrócony o odpowiednio o 1 i 2 EV) oraz „mała” i „wolniej” (czas wydłużony odpowiednio o 1 i 2 EV).
Nowością w RX100 VI jest nowa zakładka w menu, mianowicie „Moje menu”. Idea polega na zgromadzeniu ulubionych opcji w maksymalnie pięciu zakładkach, po sześć pozycji. To zdecydowanie ułatwia poruszanie się po menu, które jest bardzo rozbudowane i zawiera mnóstwo opcji.
Tryby pracy
Aparat umożliwia pracę w następujących trybach:
- AUTO – Inteligentna auto i Lepsza automatyka,
- P – tryb półautomatyczny,
- A – tryb preselekcji przysłony,
- S – tryb preselekcji migawki,
- M – tryb manualny,
- MR – przywołanie 1 z 3 konfiguracji z pamięci,
- Film – tryb wideo,
- HFR – tryby wideo slow-motion,
- Panoramy,
- SCN – tryby tematyczne.
Menu
RX100 VI posiada menu, które zorganizowano w sposób znany z ostatnich aparatów systemowych Sony Alpha. Zostało podzielone na 6 grup ułożonych w formie poziomych zakładek, których nie trzeba przewijać w pionie. Poszczególne grupy zawierają menu:
- nagrywania I i II (razem 24 zakładki),
- sieci (2 zakładki),
- odtwarzania (3 zakładki),
- ustawień aparatu (7 zakładek),
- moje menu (5 konfigurowalnych zakładek + 1 z ustawieniami menu).
Podczas wykonywania zdjęć przycisk DISP służy do przełączania zakresu informacji dostępnych na wyświetlaczu lub w wizjerze. Zawsze jednak u dołu ekranu widoczny jest wąski czarny pasek z podstawowymi parametrami ekspozycji (czas migawki, liczba przysłony, kompensacja ekspozycji oraz czułość ISO). Do wyboru mamy następujące widoki kadru:
- czas naświetlania i przysłona w formie graficznej,
- wszystkie informacje,
- brak informacji,
- histogram,
- elektroniczną poziomicę,
- tryb „wizjer” (dostępny tylko na ekranie LCD),
- ekran wyłączony.
W trybie odtwarzania zdjęć możemy wyświetlić dodatkowe informacje na 3 sposoby. Poza widokiem samej fotografii do dyspozycji mamy wersję z podstawowymi informacjami oraz tryb z miniaturką połączoną ze skróconymi danymi EXIF i histogramami RGBY. Możemy także uruchomić pokaz slajdów. W wypadku filmów dostępne jest tylko krótkie podsumowanie informacji o klipie i włączenie jego odtwarzania. Skorzystamy z pauzy i przewijania do przodu i tyłu.
Oczywiście aparat oferuje też przełączenie w tryb miniaturek – do wyboru mamy widok 5×5 lub 3×3 (konfigurowalny w menu ustawień aparatu). W tym trybie możemy wybrać, czy chcemy oglądać widok kalendarza, zdjęcia JPEG, katalog z filmami MP4, AVCHD, XAVC S lub XAVC 4K.
Podczas przeglądania dostępna jest funkcja retuszu zdjęć (opcja Efekt upiększenia) poprzez regulację w zakresie siły od 1 do 5 następujących elementów:
- ton skóry,
- wygładzenie skóry,
- usuwanie odblasków,
- powiększenie oczu,
- wybielenie zębów.
Szybkość
Aparat nie wykazuje spowolnienia podczas regularnej pracy, można wręcz powiedzieć, że jest bardzo szybki. Fotografowanie w trybach składających kilka zdjęć (np. wieloklatkowa redukcja szumów), jak i większość filtrów cyfrowych wymaga chwili na przetworzenie zdjęcia, ale nie jest to czas powodujący frustrację użytkownika. Także przeglądanie wykonanych zdjęć odbywa się bez zwłoki. Formatowanie karty o pojemności 64 GB zajmuje ok. 7 sekund.
Zdjęcia seryjne
Seryjne wyzwalanie migawki może być zrealizowane jako:
- zdjęcia seryjne (24, 10, 3 kl/s)
- samowyzwalacz ciągły,
- bracketing ekspozycji seryjny (wykonuje zdjęcia, gdy trzymamy wciśnięty spust migawki),
- bracketing balansu bieli (3 zdjęcia z małą lub dużą różnicą nastawy WB),
- bracketing dynamiki (3 zdjęcia z małą lub dużą różnicą nastawy DRO).
Według specyfikacji aparat RX100 IV powinien umożliwić fotografowanie w serii z szybkością 24 kl/s (z migawką elektroniczną). Test realizujemy fotografując tablicę testową w pełnej dostępnej rozdzielczości zdjęć przy nastawie czułości ISO 1000 oraz migawce 1/1000 s. Pomiary trybów seryjnych wykonaliśmy, korzystając z karty SanDisk SDHC UHS-II Extreme PRO 16 GB 1867x. Wyniki testów zaprezentowane są w formie poniższych wykresów.
Aparat bez problemu osiąga tempo 24 kl/s, a taka seria trwa ok. 9 sekund dla JPEG-ów i 4.5 sekundy dla RAW-ów. Po tym czasie szybkość wykonywania zdjęć spada, lecz dalej przekracza 2 kl/s. Trzeba przyznać, że zanotowane osiągi są imponujące. Przez 30 sekund aparat zapisał 257 JPEG-ów lub 156 RAW-ów co daje średnią szybkość wynoszącą (odpowiednio) 8.57 i 5.2 kl/s.
Jeśli zdecydujemy się na wartość 10 kl/s, liczba wykonanych zdjęć, a zarazem średnia szybkość, praktycznie się nie zmienią. Wydłuża się natomiast czas wykonywania zdjęć w deklarowanym tempie – do 25 i 12 sekund, odpowiednio dla formatu JPEG i RAW.
Autofokus
Autofocus łączy układ detekcji fazy (315 punktów) oraz kontrastu (25 pól) – mamy zatem do czynienia z systemem hybrydowym.
- pojedynczym (AF-S),
- ciągłym (AF-C),
- manualnym (MF),
- pojedynczym z korekcją ręczną (DMF, Direct Manual Focus).
- Szeroki – ostrość ustawiana jest automatycznie spośród 693 punktów,
- Strefa – wybór jednej z 9 stref,
- Środek – ostrość ustawiana jest w środkowej strefie,
- Elastyczny punktowy o małej / średniej / dużej wielkości pola,
- Rozszerzony elastyczny punktowy – jeśli AF nie jest w stanie ustawić ostrości w wybranym punkcie, używa sąsiednich pól.
Warto również wspomnieć o trybie śledzenia oka (dla AF-C), który do działania wymaga przyciskania obsługującego tą funkcję guzika.
Ogólnie praca systemu AF w RX100 VI nie daje większych powodów do narzekań. W dobrym oświetleniu, błędy zdarzają się wyjątkowo sporadycznie, a czas ostrzenia jest faktycznie bardzo krótki. Przy dłuższych ogniskowych i w słabszym oświetleniu da się zauważyć wydłużenie czasu ostrzenia. W ciemnym otoczeniu pomóc nam może dioda oświetlająca fotografowany motyw, należy mieć jednak świadomość ograniczonego dystansu jej skutecznego działania.
Algorytmy wykrywania twarzy charakteryzują się wysoką skutecznością. Dodatkowo, mamy również funkcję detekcji oka, działającą zarówno przy autofokusie pojedynczym, jak i ciągłym. System ten także działa dobrze, dopiero gdy fotografowana osoba była w dość dynamicznym ruchu, jego skuteczność spadła.
W trybie MF do ręcznego ustawiania ostrości służy przedni pierścień sterujący. Jego poruszenie skutkuje automatycznym powiększeniem obrazu na wyświetlaczu. Funkcję tę oczywiście można wyłączyć w menu. Możemy także skorzystać z innej funkcji ułatwiającej komfort ustawiania ostrości – focus peaking, powodującej oznaczanie w trybie rzeczywistym zarysów obiektów, które znajdują się w płaszczyźnie ostrości. Do wyboru mamy 3 poziomy intensywności kolorowania (wysoki, średni, niski) oraz 3 kolory (biały, czerwony, żółty).
Pomiar ekspozycji
Aparat RX100 VI ustawia ekspozycję, korzystając z następujących trybów pracy światłomierza:
- wielopunktowy,
- centralno-ważony,
- punktowy (standardowy, duży),
- uśredniony,
- światła.
Ciekawą funkcją jest tryb Zebra, czyli paskowanie obszarów kadru, których jasność przekracza zdefiniowany poziom. Możemy ustawić próg na 70, 75, 80, 85, 90, 95, 100 oraz 100+. Podobnie jak focus peaking, funkcja ta też nie jest aplikowana do obrazu przesyłanego przez HDMI.
Nie możemy mieć zastrzeżeń do pracy automatyki ekspozycji (tryb wielopunktowy). Aparat w większości sytuacji prawidłowo nastawiał parametry.
Lampa błyskowa
- lampa wyłączona,
- błysk automatyczny,
- błysk wypełniający,
- synchronizacja z długimi czasami,
- synchronizacja na drugą kurtynę (błysk zamykający).
Typowy test siły błysku lampy, jaki przeprowadzamy, polega na zrobieniu zdjęcia z czasem ekspozycji 1/100 s, czułością ISO 100 i przysłoną f/8.0. Ogniskową obiektywu ustawiamy na ekwiwalent 50 mm.
Sony RX100 VI | Panasonic TZ200 |
Energia błysku lampy w RX100 VI jest bardzo niska, w związku z tym fotografowana scenka jest niemal niewidoczna. Pod tym względem lepiej spisał się Panasonic TZ200.
Kolejne zdjęcie zostało wykonane przy przełączeniu w tryb P (aparat ustawił 1/50 s oraz f/4). Przełączenie czułości na wartość automatyczną spowodowało, że aparat użył ISO 500.
Tryb P (ISO 125) | Tryb P (Auto ISO) |
Dopiero przy wyższej czułości zdjęcie jest dość dobrze naświetlone. W obu przypadkach aparat zastosował czas odpowiedni dla ogniskowej 50 mm (ekwiwalent).
Stabilizacja
Sony RX100 VI został wyposażony w system optycznej stabilizacji obrazu, którą producent tradycyjnie już nazywa SteadyShot. Pomiar jej efektywności przedstawia wykres poniżej. Pomiar przeprowadziliśmy na ogniskowej będącej odpowiednikiem 100 mm, a zero na osi poziomej odpowiada 1/250 sekundy.
Największa odległość pomiędzy odpowiadającymi sobie punktami wynosi 2 EV. Wynik ten nie jest szczególnie wysoki, choć porównywalny z wcześniejszymi generacjami linii RX100.
Programy tematyczne
Aparat dysponuje następującymi programami tematycznymi:
- portret,
- sport,
- makro,
- krajobraz,
- zachód słońca,
- nocny widok,
- z ręki o zmierzchu,
- nocny portret,
- korekcja drgań,
- zwierzę domowe,
- kulinaria,
- fajerwerki,
- duża czułość.
W trybach nocny widok i portret oraz fajerwerki migawka otwiera się na dłuższy czas – producent zaleca wtedy stosowanie statywu. W trybach z ręki o zmierzchu oraz korekcja drgań aparat wykonuje 4 ekspozycje, ale tylko jedna z nich zostanie zapisana na kartę pamięci.
Fotografia HDR
Podczas fotografowania mamy dostęp do trybów rozszerzonego zakresu dynamicznego: DRO oraz HDR. Tryb DRO polega na innym przetwarzaniu wykonanego zdjęcia, natomiast tryb HDR oferuje wykonanie 3 zdjęć w zakresie od 1 EV (odległość −1/2 do +1/2) aż po 6 EV (odległość ±3 EV) i złożenie ich w obraz wynikowy zapisywany równolegle ze środkową klatką.
Tryb P | Tryb HDR (auto) |
Musimy przyznać, że choć zakres regulacji jest dość szeroki, brakuje zaawansowanego sterowania mapowaniem tonalnym. Automatyka pracuje jednak tak, by w końcowym rezultacie otrzymać naturalnie wyglądające obrazy z rozświetlonymi ciemnymi i przyciemnionymi jasnymi partiami. To bardzo dobry prognostyk. Osoby lubujące się w tak zwanych „cukierkowych” fotografiach będą zawiedzione.
Warto wspomnieć, że funkcja HDR dostępna jest tylko przy rejestracji zdjęć JPEG i nie rejestruje zdjęć składowych za wyjątkiem środkowego ujęcia (przy zerowej korekcji).
Panoramy
Tryb fotografii panoramicznej w RX100 VI to panoramy dwuwymiarowe o rozmiarze standardowym lub szerokim o następujących wielkościach:
- kierunek pionowy:
- standardowy: 3872×2160,
- szeroki: 5536×2160,
- kierunek poziomy:
- standardowy: 8192×1856,
- szeroki: 12416×1856.
By wykonać panoramę, wystarczy wcisnąć spust migawki i przesuwać aparat jednostajnie w zdefiniowanym kierunku. Niestety, operacja nie zawsze kończy się powodzeniem, co jest najprawdopodobniej związane ze zbyt wolnym lub szybkim tempem panoramowania. Po wykonaniu wszystkich niezbędnych zdjęć aparat przystępuje do składania ich w fotografię panoramiczną.
Gdy przerwiemy rejestrację zdjęć przed osiągnięciem pełnego rozmiaru panoramy, pozostała część kadru zostanie wypełniona kolorem czarnym. Analizując krzywizny budynków na panoramach wytworzonych przez RX100 VI, możemy uznać, że aparat bardzo dobrze je składa. Oczywiście przemieszczające się w kadrze obiekty nie zostaną dobrze zobrazowane. Ograniczeniem jest wymuszanie szerokiego kąta, który sprowadza tę funkcję jedynie do symulacji szerszego kąta widzenia od tego, jakim dysponuje aparat.
Programy kreatywne
Aparat RX100 VI dysponuje zestawem kilku filtrów cyfrowych nazwanych przez producenta „efektami wizualnymi”:
- Aparat zabawka (normalny, zimny, ciepły, zielony, magenta),
- Kolor pop,
- Posteryzacja (czarno-biała lub kolorowa),
- Zdjęcia retro,
- High-key: Miękki,
- Kolor częściowy (czerwony, zielony, niebieski, żółty),
- Czarno-biały o dużym kontraście,
- Miękka ostrość (niski, średni, wysoki),
- Malowidło HDR (niski, średni, wysoki),
- Czarno-biały o bogatej gradacji,
- Miniatura – obszar ostry może być wybrany automatycznie lub też ręcznie w poziomie (u góry kadru, pośrodku, na dole) oraz w pionie (po lewej stronie, pośrodku, po prawej),
- Akwarela,
- Ilustracja (niski, średni, wysoki).
Z powyższych filtrów możemy korzystać wyłącznie wtedy, gdy nie zapisujemy zdjęć w formacie RAW. W czasie używania filtrów blokowana jest także „strefa twórcza”.
Filmowanie
Sony RX100 VI posiada odpowiedni przycisk pozwalający rozpocząć nagrywanie filmów w dowolnym momencie. Większą kontrolę w zakresie filmowania mamy w oddzielnym trybie wideo, znajdującym się na kole nastaw. Po jego wybraniu dostępne jest nagrywanie filmów we wszystkich trybach ręcznych (P, A, S oraz M) przy jednoczesnym zachowaniu możliwości ich konfiguracji. Co więcej – producent pozwala na zmianę parametrów ekspozycji (przysłony, migawki, czułości, kompensacji) również w trakcie filmowania.
Sony RX100 VI oferuje nagrywanie filmów w następującej rozdzielczości:
- format XAVS S 4K
- 25p, 60 i 100 Mb/s,
- format XAVS S HD
- 50p, 50 i 25 Mb/s,
- 25p, 50 i 16 Mb/s,
- 100p, 100 i 60 Mb/s,
- format AVCHD Full HD (1920 × 1080 px)
- 50i, 24 i 17 Mb/s,
Możemy też na ekranie LCD wyświetlić znaczniki aspektu filmu. Do dyspozycji mamy: 4:3, 13:9, 14:9, 15:9, 1.66:1, 1.85:1 i 2.35:1. Dodatkowo aparat oferuje oznaczenie strefy bezpiecznej oraz wyświetlenie ramki prowadzącej (umieszczenie obiektu w punkcie jej przecięcia pozwala uzyskać zrównoważony kadr). Wyświetlenie wszystkich tych znaczników jednocześnie jest możliwe, jednak powoduje wrażenie nieładu.
Filmy wzbogacić możemy o część filtrów „Efekt wizualny”. Niedostępne dla trybu filmowego to:
- Miękka ostrość,
- Malowidło HDR,
- Czarno-biały o bogatej gradacji,
- Miniatura,
- Akwarela,
- Ilustracja.
Przy filmowaniu w 4K delikatnie zmniejsza się zakres kątów widzenia obiektywu. Sam proces rejestracji klipu nie jest skomplikowany, a jakość rejestrowanego materiału można ocenić jako bardzo dobrą. W trybach z przeplotem oczywiście zauważalny jest efekt grzebieniowy, pojawiający się na krawędziach szybko przemieszczających się obiektów. Jednak te tryby zapewne nie będą często używane, gdyż stanowią one dziś w zasadzie relikt przeszłości. Redukcja szumu wiatru sprawia wrażenie niezbyt dobrze zaprojektowanej. Tym, co miło nas zaskoczyło, jest efektywnie działająca stabilizacja. Na plus należy zaliczyć możliwość Sony nagrywania równocześnie filmu XAVC S i filmu MP4 albo filmu AVCHD i filmu MP4. Plusem jest możliwość stosowania manualnych nastaw ekspozycji, jak również korzystanie z funkcji focus peaking – co ważne, kolorowanie ostrych obszarów nie pojawia się w sygnale HDMI. Także tryb zebry, pokazujący obszary o jasności powyżej zdefiniowanego progu, będzie dobrze przyjęty przez osoby obyte z filmowaniem. Dzięki obecności dotykowego ekranu możemy zmieniać punkt ostrości także w trakcie nagrywania.
Poniżej przedstawiamy przykłady jakości dla kodeków:
- XAVS S 4K:
- XAVS S HD:
- AVCHD Full HD:
- 1920×1080 50i, 22 Mb/s: 36 MB
- Demonstracja pracy układu AF: 124 MB
- Demonstracja tzw. efektu „galaretki”: 28 MB
- Demonstracja pracy mechanizmu zoom: 116 MB
RX100 VI pozwala na stosowanie profili obrazu podczas nagrywania, które umożliwiają precyzyjne ustawienia właściwości obrazu. Można je także stosować podczas fotografowania. Do dyspozycji użytkownika pozostaje szereg ustawień, a szczegółowe informacje można znaleźć na stronie producenta. Wspomnieć można jedynie, że RX100 VI oferuje nagrywanie z wykorzystaniem krzywej gamma S-Log2 i S-Log3 oraz HLG, przeznaczonej do nagrywania filmów HDR.
W menu aparatu znajdziemy dziesięć gotowych profili (PP01–PP10), które możemy modyfikować w zakresie wymienionych na powyższej stronie parametrów.
Tryb HFR
Podobnie jak w wersji VI i V, także w VI mamy możliwość rejestrowania filmów w zwolnionym tempie (bez dźwięku) zapisywanych w formacie XAVC S HD. Służy do tego tryb HFR, dostępny z poziomu koła trybów aparatu.
W menu aparatu są dostępne następujące szybkości rejestracji (dla systemu PAL):
- 250 kl/s,
- 500 kl/s,
- 1000 kl/s.
- 1824×1026 px dla 250 kl/s,
- 1824×616 px dla 500 kl/s,
- 1244×420 px dla 1000 kl/s.
Ograniczeniem, na które musimy zwrócić uwagę, jest brak możliwości regulacji ekspozycji, ustawień ostrości lub skali zoomu po przełączeniu do trybu rejestrowania HFR.
Łączność WiFi i Bluetooth
Sony RX100 VI posiada wbudowany moduł Wi-Fi oraz NFC i Bluetooth. Za pomocą tych funkcjonalności jesteśmy w stanie zapisywać zdjęcia wykonane aparatem na komputer, przenosić fotografie na smartfona, sterować aparatem z poziomu tabletu czy smartfona, przeglądać zdjęcia na telewizorze, a także geotagować wykonane zdjęcia (za pomocą modułu GPS w telefonie).
Funkcja sterowania aparatem z poziomu smartfona pozwala na obsługę parametrów ekspozycji w danym trybie fotografowania i filmowania, wraz z ustawieniami balansu bieli, samowyzwalacza i trybu seryjnego. Nie ma natomiast możliwości wyboru punktu AF z poziomu urządzenia mobilnego, czy ustawienia ostrości ręcznie. Możliwe jest również przesyłanie do smartfona wykonanych zdjęć w rozmiarze oryginalnym, 2-megapikselowym oraz VGA. Filmów nie da się kopiować.