Przetwarzanie danych osobowych

Nasza witryna korzysta z plików cookies

Wykorzystujemy pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w naszej witrynie, a także do prawidłowego działania i wygodniejszej obsługi. Informacje o tym, jak korzystasz z naszej witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Partnerzy mogą połączyć te informacje z innymi danymi otrzymanymi od Ciebie lub uzyskanymi podczas korzystania z ich usług i innych witryn.

Masz możliwość zmiany preferencji dotyczących ciasteczek w swojej przeglądarce internetowej. Jeśli więc nie wyrażasz zgody na zapisywanie przez nas plików cookies w twoim urządzeniu zmień ustawienia swojej przeglądarki, lub opuść naszą witrynę.

Jeżeli nie zmienisz tych ustawień i będziesz nadal korzystał z naszej witryny, będziemy przetwarzać Twoje dane zgodnie z naszą Polityką Prywatności. W dokumencie tym znajdziesz też więcej informacji na temat ustawień przeglądarki i sposobu przetwarzania twoich danych przez naszych partnerów społecznościowych, reklamowych i analitycznych.

Zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies możesz cofnąć w dowolnym momencie.

Optyczne.pl

Test aparatu

Fujifilm X-S10 - test aparatu

4 stycznia 2021
Maciej Latałło Komentarze: 37

8. Zakres i dynamika tonalna

Czułość matrycy

Badanie to ma na celu pokazanie zachowania fotodiod matrycy, a nie jej realnej czułości w stopniach ISO, której zgodność producenci aparatów utrzymują dla formatu JPEG. Przestrzegamy zatem przed pochopnymi osądami. Jakiekolwiek odchyłki odnotowane w tym teście nie są powodem do zmartwień, gdyż zwykle są one korygowane do wartości nominalnej przy wywoływaniu pliku RAW (w korpusie aparatu przy wytwarzaniu bezpośrednio pliku JPEG lub też przy obróbce surowego pliku w komputerze). Realne problemy dotykają jedynie tego oprogramowania zewnętrznego, które nie posiada profili dedykowanych dla różnych aparatów. Czułość wyznaczyliśmy zgodnie z normą ISO 12232, wykorzystując metodę pomiaru ilości światła niezbędnej do saturacji poszczególnych grup fotodiod sensora. Do pomiarów wykorzystaliśmy światłomierz Sekonic.

Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna

Czułości jako średnie wartości ze wszystkich grup senseli dla nastaw natywnych są od 1.5 do prawie 2 EV poniżej nominalnych. To spora wartość, daje jednak możliwość manipulacji danymi w jasnych partiach obrazu.

Szum przetwarzania

Szum przetwarzania (ang. readout noise) to całościowe zakłócenia generowane przez elektroniczny tor przetwarzania danych. Ilość tego szumu nie zależy od ilości padającego światła ani czasu ekspozycji.

----- R E K L A M A -----

Szum przetwarzania wyznaczyliśmy w oparciu o serię zdjęć bez dostępu światła przy najkrótszej możliwej do ustawienia migawce. Pomiarów dokonaliśmy na surowych plikach przekonwertowanych uprzednio do 48-bitowych TIFF-ów bez demozaikowania. Dane na wykresie zostały zaprezentowane w punktach odpowiadających realnym czułościom matrycy, a wyniki odwzorowują średnią wartość z wszystkich grup senseli.

Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna

Wyrażenie wyniku w elektronach pozwala śledzić jakość przetwarzania toru analogowo-cyfrowego. Widzimy, że przebieg pokrywa zakres wartości od 6 do 2 elektronów, co oznacza, że jakość zaprojektowanej elektroniki stoi na całkiem wysokim poziomie. Widzimy, że trzy pierwsze czułości (ISO 160, 200 oraz 400) mają większy szum przetwarzania, niż pozostałe. Najprawdopodobniej zatem, podobnie jak matryca X-Trans CMOS III, układ czwartej generacji również charakteryzuje się budową dual-gain.

Współczynnik konwersji i wzmocnienie jednostkowe

Poniżej przedstawiamy współczynnik konwersji (ang. conversion gain) matrycy wyznaczony dla różnych nastaw ISO. Parametr ten definiuje liczbę elektronów przypadających na jednostkę kwantyzacji przetwornika ADC (tzw. ADU, ang. ADC unit). Analiza tych danych pozwala określić tzw. wzmocnienie jednostkowe, czyli cechę charakterystyczną każdej matrycy definiującą czułość, dla której współczynnik konwersji jest równy 1 – to znaczy wartość z przetwornika ADC pokazuje wprost liczbę przetworzonych elektronów.

Współczynnik konwersji wyznaczyliśmy w oparciu o serię zdjęć tablicy Kodak Q-14. Pomiarów dokonaliśmy na surowych plikach przekonwertowanych uprzednio do 48-bitowych TIFF-ów bez demozaikowania. Dane na wykresie zostały zaprezentowane w punktach odpowiadających realnym czułościom matrycy, a wyniki odwzorowują średnią wartość z wszystkich grup senseli.

Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna

Dla najniższej natywnej czułości przypada nieco ponad 5 elektronów. Przy 14-bitowym przetworniku daje to pojemność studni potencjałów (ang. full well capacity) na poziomie 42 ke. Wynik ten jest całkiem wysoki. Widać też, że punkt wzmocnienia jednostkowego wypada dla czułości 272 (czyli tuż powyżej nastawy ISO 800). Przekroczenie tego progu powoduje, że za jakość obrazu odpowiadają już tylko i wyłącznie algorytmy cyfrowej obróbki sygnału, a nie tor analogowy matrycy. W związku z czym nie ma żadnego zysku ze stosowania takiej obróbki w aparacie i dokładnie te same efekty uzyskamy niedoświetlając zdjęcie, a następnie korygując ekspozycję w komputerze. Punkt wzmocnienia w testowanym aparacie jest ustawiony nisko.

Zakres tonalny

Zakres tonalny, będący miarą liczby rozróżnianych przejść tonalnych pomiędzy skrajnymi wartościami czerni i bieli, mówi nam, jak bardzo szum redukuje jakość zdjęcia, powodując posteryzację.

Zakres tonalny wyznaczyliśmy w oparciu o serię zdjęć tablicy Kodak Q-14. Pomiarów dokonaliśmy na surowych plikach przekonwertowanych uprzednio do 48-bitowych TIFF-ów bez demozaikowania.

Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna

Najwyższą jakość obrazu otrzymamy dla trzech najniższych czułości, dla których aparat zarejestruje ponad 200 przejść tonalnych. Dla ISO 160 liczba tonów wynosi 388, co daje 8.6-bitowy zapis danych. Tyle samo uzyskaliśmy w teście Sony A6400 (dla ISO 100). Nieco słabiej wypadł Olympus OM-D E-M5 Mark III (8.3 bita dla ISO 200) oraz M6 Mark II (8.1 bita dla ISO 100).

Zakres tonalny na plikach zapisanych w formacie JPEG możemy ocenić wizualnie na wycinkach zdjęć tablicy Stouffer T4110. Kliknięcie na zdjęcie poniżej otworzy wycinek w pełnej rozdzielczości. Odległość pomiędzy sąsiednimi polami szarości wynosi 0.33 EV.

ISO Granica czerni i bieli
80
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
100
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
160
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
200
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
400
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
800
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
1600
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
3200
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
6400
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
12800
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
25600
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
51200
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna

Dynamika tonalna

Dynamikę tonalną wyznaczyliśmy w oparciu o serię zdjęć tablicy Kodak Q-14. Pomiary wykonaliśmy na surowych plikach przekonwertowanych uprzednio do 48-bitowych TIFF-ów bez demozaikowania. Na wykresie przedstawiamy wartości zakresu tonalnego dla wysokiej, dobrej, średniej i niskiej jakości obrazu. Odpowiada to stosunkom sygnału do szumu na poziomie 10, 4, 2 i 1.

Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna

Dla najlepszej jakości obrazu przy ISO 160 (najniższej natywnej czułości) testowany aparat osiągnął bardzo dobry wynik 9.2 EV. Konkurencja wypadła mniej korzystnie, szczególnie Canon (8.1 EV). W E-M5 Mark III i A6400 mamy 12-bitowy zapis danych, dlatego wyniki na poziomie odpowiednio 8.1 i 8.3 EV nie stanowią większego zaskoczenia.

Biorąc pod uwagę kryterium niskiej jakości obrazu, dla bazowej czułości mamy do dyspozycji dynamikę na poziomie 13.5 EV, co oznacza, że niewiele brakuje, by wykorzystywany był praktycznie cały zakres pracy przetwornika ADC. Przy ISO 400–800 zauważymy niewielkie załamanie dla jakości niskiej, średniej i dobrej, które wskazuje, że matryca X-S10 charakteryzuje się różnym wzmocnieniem dla różnych czułości ISO (wspomniana już wyżej budowa dual-gain. Dzięki temu do dyspozycji mamy większa dynamikę dla niższych czułości ISO.

Poniżej przedstawiamy pełne wykresy SNR wygenerowane na podstawie wykonanych pomiarów dla wszystkich czułości aparatu.

Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna

Wartość 0 na osi OX oznacza maksymalną wartość, którą aparat może zapisać w pliku RAW. Na prawej osi OY oznaczyliśmy miejsca dla kryteriów SNR=10 (wysoka), 4 (dobra), 2 (średnia) i 1 (niska). Przy pomocy tego wykresu każdy może oszacować dostępną dynamikę dla wybranej przez siebie minimalnej użytecznej jakości obrazu. Wystarczy poprowadzić poziomą linię wzdłuż wybranego kryterium i odczytać wartość na osi OX, dla której linia ta przecina się z wykresem dla odpowiedniej czułości. Gdy np. uznamy za kryterium minimalnej użytecznej jakości 12 dB, widzimy, że dla ISO 1600 dynamika wynosi ok. 8.5 EV.

Przy omawianiu zakresu tonalnego pokazujemy tradycyjnie, jak zachowują się zdjęcia przy obróbce komputerowej, kiedy rozjaśniamy je lub przyciemniamy. Zdjęcia wykonaliśmy przy następujących parametrach ekspozycji: ISO 200, f/16 i 30 s oraz ISO 1600, f/11 i 2 s. Następnie wywołujemy je jako 48-bitowe TIFF-y dcrawem i w Lightroomie rozjaśniamy o +4 EV oraz przyciemniamy o −4 EV, po czym zapisujemy jako zdjęcia 24-bitowe. Ze względu na różnicę ekspozycji pomiędzy ujęciami z obu modeli, do porównania zdjęcia z Olympusa naświetliliśmy o 1/3 mocniej niż te z X-S10.

Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna

0 EV
+4 EV
200 ISO
X-S10
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
E-M5 Mark II
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
1600 ISO
X-S10
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
E-M5 Mark II
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna

Efekt rozjaśnienia obrazu dla niższej czułości prezentuje się nieco lepiej w X-S10. Przy ISO 1600 różnice w dużym stopniu zacierają się. W oczy rzuca się natomiast wyższa rozdzielczość obrazu z aparatu Fujifilm.

Przyciemnianie jasnych partii obrazu daje podobny efekt w obu aparatach, Widać, że zbyt wielu szczegółów nie udało się odzyskać, a ewentualne różnice mogą wynikać z niewielkich rozbieżności w jasności pomiędzy zdjęciami oraz realnymi czułościami.

0 EV
−4 EV
200 ISO
X-S10
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
E-M5 Mark II
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
1600 ISO
X-S10
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna
E-M5 Mark II
Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna Fujifilm X-S10 - Zakres i dynamika tonalna