Do budowy i jakości wykonania Fujifilm X-Pro1 nie mamy w zasadzie zastrzeżeń. Podobnie jak w przypadku X100, biorąc go do ręki mamy wrażenie, że trzymamy solidny i porządnie wykonany sprzęt, a nie typowo amatorski plastikowy aparat. Do stworzenia korpusu X-Pro1 użyto stopu aluminium, a jego znaczną część pokryto materiałem imitującym skórę, podobnym do tego jaki zastosowano w X100. Poszczególne elementy dobrze do siebie przylegają i nie znaleźliśmy na obudowie jakichś niepokojących szpar czy innych oznak kiepskiego wykonania. Cała konstrukcja zachowuje się bardzo sztywno i wygląda na wytrzymałą. Warto jednak zauważyć, że producent nie pomyślał o tym, aby uszczelnić aparat przed wpływem warunków zewnętrznych. Jest to sprzęt kierowany głównie do profesjonalistów, który dodatkowo niemało kosztuje, zatem takie rozwiązanie powinno się w nim znaleźć.

Wygląd aparatu jest oczywiście, w znacznej mierze, kwestią gustu, jednak naszym zdaniem aparaty cyfrowe stylizowane na stare analogowe modele prezentują się bardzo dobrze i zdecydowanie cieszą nasze oko. Podobnie jest w przypadku Fujifilm X-Pro1. Poza tylną ścianką, która z oczywistych względów została zaadaptowana na potrzeby ekranu LCD i przycisków typowych dla dzisiejszych cyfrowych technologii, aparat przypomina wyglądem stary analogowy dalmierz. Zarówno kształt korpusu, wygląd przedniej i górnej ścianki, w tym odpowiednio stylizowanych pokręteł sprawia, że całość prezentuje się bardzo klasycznie i przyjemnie. W tę stylistykę dobrze wpisują się również dostępne w systemie obiektywy.

W ramach ciekawostki prezentujemy poniżej zdjęcia porównujące X-Pro1 ze starym radzieckim dalmierzowym aparatem Fed-4.

Widać, że oba aparaty nie różnią jakoś szczególnie pod względem rozmiaru. Pod względem szerokości i grubości są bardzo podobne. Można jednak zauważyć, że Fed-4 jest nieco wyższy (około 13mm) od X-Pro1. Warto też dodać, że jest wyraźnie cięższy od bezlusterkowca Fujifilm.

Zasilanie i złącza

Fujifilm FinePix X-Pro1 jest zasilany akumulatorem litowo-jonowym NP-W126 o pojemności 1260 mAh i napięciu 7.2V. Jego wydajność, według specyfikacji, wynosi około 300 zdjęć. Podczas testowania jednak, na w pełni naładowanym akumulatorze, byliśmy w stanie wykonać ponad 400 zdjęć (w tym kilka krótkich filmów). W zestawie z aparatem dostajemy ładowarkę o oznaczeniu BC-W126, która pozwala naładować akumulator w czasie około 2.5 godziny. Komora na akumulator znajduje się na spodzie aparatu, pod plastikową klapką. Znajdziemy tam również miejsce na kartę pamięci. Fujifilm X-Pro1 współpracuje z kartami Secure Digital (SD/SDHC/SDXC).

Gniazda do komunikacji z urządzeniami zewnętrznymi znajdziemy na bocznej ściance aparatu, po prawej stronie. Do dyspozycji mamy następujące złącza:

• USB 2.0 Hi-speed, które służy również jako wyjście audio-wideo (PAL/NTSC),
• wyjście mini HDMI.

Przyciski

Fujifilm X-Pro1 został wyposażony w całkiem sporo przycisków, pokręteł i przełączników. Przyjrzyjmy się zatem bliżej, co na tym polu oferuje X-Pro1. Rozpocznijmy od górnej ścianki aparatu.

Wszystkie elementy sterujące umieszczono po prawej stronie. Szczególnie mocno wyróżnia się pokrętło, służące do ustawiania czasu otwarcia migawki. Zaraz obok znajduje się spust migawki, który posiada gwintowany otwór, służący do wkręcania mechanicznego wężyka spustowego. Bezpośrednio przy spuście migawki umieszczony został włącznik aparatu. W prawym dolnym rogu górnej ścianki natomiast odnajdziemy pokrętło kompensacji ekspozycji, a tuż nad nim znajduje się przycisk funkcyjny oznaczony symbolem Fn. W menu fotografowania można odnaleźć opcje, które pozwalają na wybór obsługiwanej przez niego funkcji. Do wyboru mamy następujące możliwości: wielokrotna ekspozycja, podgląd głębi ostrości, samowyzwalacz, czułość, rozmiar zdjęcia, jakość zdjęcia, zakres dynamiki, symulacja filmu, balans bieli, tryb AF, nagrywanie filmu, przełącznik RAW/JPEG oraz ustawienia niestandardowe. Nam najwygodniej pracowało się przypisując mu funkcję zmiany czułości.

Spójrzmy teraz na tylną ściankę aparatu.

Po lewej stronie wyświetlacza LCD znajdują się 3 przyciski. Górny oznaczony jako DRIVE umożliwia wybór następujących funkcji: zdjęcia pojedyncze, zdjęcia seryjne, bracketing ekspozycji, bracketing ISO, bracketing z symulacją filmu, bracketing ze zmiennym zakresem dynamicznym, zdjęcia panoramiczne, filmowanie. W trybie odtwarzania przyciskiem tym możemy powiększać oglądane zdjęcie. Poniżej znajduje się przycisk AE, służący do wyboru trybu pomiaru światła, a podczas odtwarzania zdjęć wykorzystywany jest do ich pomniejszania lub przechodzenia do widoku miniatur. Na samym dole natomiast natrafiamy na przycisk AF, który pozwala na wybór pola autofokusu oraz wielkości ramki ustawiania ostrości. Służy on również do usuwania zdjęć podczas odtwarzania. Nad ekranem LCD umieszczono przycisk VIEW MODE, za pomocą którego możemy wybrać tryb widoku: tylko wizjer, tylko wyświetlacz, automatycznie przełączanie pomiędzy wizjerem a wyświetlaczem przy pomocy czujnika zbliżeniowego.

Pozostałe elementy sterujące na tylnej ściance znajdują się na prawo od wyświetlacza LCD. Na samej górze mamy niewielkie pokrętło sterowania, które służy do dokonywania zmian parametrów w menu podręcznym, oraz do przeglądania zdjęć podczas odtwarzania. Pełni ono również rolę przycisku, a funkcja ta jest wykorzystywana do przybliżania obszaru ustawiania ostrości w trybie MF lub do powiększania kadru w aktywnym punkcie ostrości podczas odtwarzania zdjęć. Po prawej stronie, na niewielkim wybrzuszeniu obudowy, odnajdziemy przycisk blokady ostrości i ekspozycji AFL/AEL, a pod nim przycisk Q, który uruchamia podręczne menu. Na tylnej ściance znajdziemy również przycisk odtwarzania zdjęć, poniżej którego znajduje się tradycyjny krzyżak z przyciskami kierunkowymi. Jedynie górny przycisk posiada dodatkową funkcję, uruchamiającą tryb makro. Pośrodku krzyżaka znajduje się przycisk MENU/OK, uruchamiający menu aparatu i służący do zatwierdzania dokonywanych ustawień. Na samym dole odnajdziemy przycisk DISP/BACK. Wykorzystywany jest on do zmiany informacji widocznych na ekranie LCD lub w wizjerze, a podczas używania menu aparatu służy jako przycisk wstecz.

Rzućmy teraz okiem na przednią ściankę aparatu. Poza standardowym przyciskiem zwalniającym blokadę bagnetu, odnajdziemy na niej także przełącznik trybu ustawania ostrości (pojedynczy AF, ciągły AF lub ręczne ustawianie ostrości). Z przodu aparatu znajduje się także charakterystyczna „wajcha”, podobna do tej, jaką znamy z modelu X100 (w analogowych aparatach służyła ona do uruchomienia samowyzwalacza). Służy ona do przełączania pomiędzy wizjerem optycznym i elektronicznym.

Menu

Menu aparatu zostało podzielone na dwie kategorie. Pierwsza z nich dotyczy fotografowania bądź odtwarzania, w zależności od trybu pracy. Druga kategoria natomiast, zawiera ustawienia aparatu. Każda z kategorii zawiera po kilka zakładek w zależności od liczby pozycji w niej zawartej. Przyjrzyjmy się teraz bliżej poszczególnym elementom menu X-Pro1.

Menu fotografowania:

• Czułość – w zakresie od ISO 200–6400, z możliwością rozszerzenia o ISO 100, 12800 i 25600),
• Rozmiar zdjęcia – do wyboru 3 rozmiary: L, M i S, oraz trzy proporcje obrazu: 3:2, 16:9 i 1:1)
• Jakość zdjęcia – JPEG FINE, JPEG NORMAL, RAW+JPEG FINE, RAW+JPEG NORMAL, RAW,
• Zakres dynamiczny – AUTO, 100%, 200%, 400%,
• Symulacja filmu – wybór filtrów symulujących użycie negatywów różnego typu: Provia (standardowy), Velvia (wyraziste barwy), Astia (stonowane barwy), Pro Neg. Hi, Pro Neg. Std, Czarno-biały, Czarno-biały z filtrem żółtym, Czarno-biały z filtrem czerwonym, Czarno-biały z filtrem zielonym, Sepia,
• Bracketing symulacji filmu,
• Samowyzwalacz – do wyboru 2- lub 10-sekundowy,
• Balans bieli – ustawienia trybu balansu bieli oraz precyzyjna regulacja dwóch 18-stopniowych skalach: czerwony-turkusowy i niebieski-żółty,
• Kolor – regulacja intensywności koloru,
• Wyostrzenie,
• Jasne tony – regulacja wyglądu jasnych partii obrazu,
• Ciemne tony – regulacja wyglądu ciemnych partii obrazu,
• Redukcja szumu – w 5-stopniowej skali,
• Redukcja szumu przy długich ekspozycjach,
• Wybór ustawień specjalnych (własnych) – jeden z siedmiu zestawów,
• Edycja i zapis ustawień specjalnych,
• Tryb AF – wielopunktowy, punktowy,
• Korygowanie położenia ramki AF w wizjerze optycznym,
• Wykonywanie zdjęć bez obiektywu,
• Przycisk Fn – wybór funkcji obsługiwanej przez przycisk funkcyjny,
• Wielokrotna ekspozycja,
• Ustawienia elementów wyświetlanych na ekranie LCD, w wizjerze optycznym i elektronicznym,
• Siatka kadrowania,
• Wspomaganie AF,
• Tryb blokady AE/AF,
• Przycisk AE-L/AF-L – tylko AE, tylko AF, blokowanie AE oraz AF,
• Automatyczne obracanie obrazu,
• Tryb lampy błyskowej,
• Kompensacja lampy błyskowej,
• Usuwanie efektu czerwonych oczu,
• Zapis oryginału – zapis nieprzetworzonych zdjęć przy aktywnej funkcji usuwania czerwonych oczu.

W trybie wideo menu fotografowania zawiera ustawienia dotyczące filmowania:

• Tryb filmu – Full HD 24 kl/s lub HD 24 kl/s,
• Symulacja filmu – te same ustawienia co podczas fotografowania,
• Balans bieli,
• Ustawienia elementów wyświetlanych na ekranie LCD i w wizjerze elektronicznym.

Menu odtwarzania:

• Konwersja RAW – ustawienia dotyczące wywoływania surowych plików,
• Usuwanie zdjęć,
• Kadrowanie,
• Zmiana rozmiaru,
• Ochrona zdjęć,
• Obracanie zdjęć,
• Usuwanie czerwonych oczu,
• Pokaz slajdów,
• Pomoc fotoksiążki – tworzenie książki z wykonanych zdjęć,
• Dodawanie znaczników miejsca przesłania – YouTube, Facebook,
• Wyszukiwanie zdjęć – według daty, twarzy, ulubionych, typu danych, znaczników przesyłania,
• Zamówienie (DPOF) – wybór zdjęć do druku,
• Współczynnik proporcji – określenie sposobu wyświetlania zdjęć 3:2 na telewizorach o proporcjach obrazu 16:9,
• Poziom dźwięku.

Menu ustawień aparatu:

• Ustawienia daty i czasu,
• Różnica czasu – określenie różnicy czasu pomiędzy czasem domowym a czasem lokalnym (np. w podróży),
• Język,
• Resetowanie ustawień (poza: Data/Czas, Różnica czasu i Kolor tła),
• Tryb dyskretny – wyłączenie wszystkich dźwięków i diody wspomagającej,
• Numeracja zdjęć – ciągła bądź od nr 0001 po włożeniu nowej karty pamięci,
• Pierścień ostrości – zmiana kierunku działania pierścienia do ręcznej regulacji ostrości,
• Jasność LCD,
• Tryb oszczędzania mocy celownika,
• Tryb szybki start – skraca do 0,7 sekundy czas potrzebny do ponownego uruchomienia aparatu,
• Automatyczne wyłączenie – ustawienie czasu, po którym aparat się wyłączy w stanie bezczynności,
• Zmiana głośności,
• Wyświetlanie – określenie czasu wyświetlania zdjęcia po jego wykonaniu (ciągłe, 1,5 s, 3 s, wyłączone),
• Czyszczenie matrycy,
• Przestrzeń koloru – sRGB, Adobe RGB,
• Pomoc ekranowa – wyświetlanie porad na wyświetlaczu.
• Jednostka skali odległości,
• Kolor tła – wybór kolorystyki menu,
• Formatowanie karty pamięci,

Znajdujący się na tylnej ściance aparatu przycisk Q uruchamia podręczne menu (Quick Menu). Daje ono szybki dostęp do całkiem sporej liczby parametrów i ustawień, a wybór w tym zakresie jest następujący:

jasność LCD.

Wyświetlacz

Fujifilm X-Pro1 został wyposażony w stały wyświetlacz LCD RGBW, o rozdzielczości 1 230 000 punktów i przekątnej 3 cali. Ekran pokrywa 100% fotografowanego kadru, a wyświetlany obraz jest dobrej jakości. Jego jasność oraz kontrast są na odpowiednim poziomie gwarantującym wygodną pracę w większości sytuacji. Ewentualne problemy mogą się pojawić podczas fotografowania przy ostrym słońcu. Warto w takim przypadku podnieść jasność wyświetlacza (my używaliśmy ustawienia +3), bowiem poprawia to wygodę pracy i powoduje, że odbicia otoczenia, które w takiej sytuacji mogą pojawić się na ekranie nie przeszkadzają tak, jak przy standardowej jasności LCD.

Warto pochwalić wierność z jaką wyświetlacz oddaje jakość, jasność i kolorystykę rzeczywiście zarejestrowanych obrazów. Po powrocie do domu i zrzuceniu zdjęć na komputer widzimy w zasadzie dokładnie to co widzieliśmy na tylnej ściance naszego aparatu.

Podczas fotografowania, wyświetlacz może służyć jako ekran informacyjny. Wyświetlane są na nim wówczas podstawowe informacje o parametrach fotografowania i ustawieniach aparatu. Dokładny schemat z opisem poszczególnych elementów prezentujemy poniżej.

1. Tryb lampy błyskowej,
2. Tryb makro,
3. Pomiar światła,
4. Tryb seryjny,
5. Wskaźnik trybu dyskretnego,
6. Liczba dostępnych zdjęć,
7. Ostrzeżenie dotyczące temperatury,
8. Jakość i rozmiar obrazu,
9. Zakres dynamiczny,
10. Symulacja filmu,
11. Balans bieli,
12. Poziom naładowania akumulatora,
13. Czułość ISO,
14. Wartość przysłony,
15. Aktywny punkt ostrości,
16. Czas otwarcia migawki,
17. Tryb fotografowania,
18. Tryb ostrości,
19. Wskaźnik samowyzwalacza,
20. Skala i wskaźnik kompensacji ekspozycji.

Ekran LCD można oczywiście wykorzystać do podglądu obrazu na żywo. W trybie Live View mamy do wyboru dwa widoki: standardowy oraz niestandardowy. W tym pierwszym, na ekranie wyświetlane są informacje o parametrach ekspozycji, wartości ISO i skala kompensacji. W widoku niestandardowym możemy wybierać jakie elementy i informacje będą widoczne na ekranie. Wybór w tym zakresie wygląda następująco: siatka kadrowania, wirtualny horyzont, skala odległości, histogram, parametry ekspozycji (czas migawki, przysłona, ISO), skala i wskaźnik kompensacji ekspozycji, pomiar światła, tryb lampy błyskowej, balans bieli, symulacja filmu, zakres dynamiczny, liczba dostępnych zdjęć, jakość i rozmiar obrazu, poziom naładowania akumulatora.

Pomiędzy poszczególnymi widokami podglądu na żywo oraz ekranem informacyjnym przechodzimy za pomocą przycisku DISP/BACK. Efekt można obejrzeć na poniższej animacji.

Również w trybie odtwarzania zdjęć, przycisk ten służy do zmiany trybu wyświetlania. Do dyspozycji mamy następujące widoki:

• zdjęcie + podstawowe informacje,
• informacje wyłączone,
• ulubione – pozwala na ocenianie zdjęć w 5-stopniowej skali,
• miniaturka zdjęcia + histogram + skrócony EXIF.

Dodatkowo za pomocą górnego przycisku kierunkowego można wyświetlić dwa ekrany z dodatkowymi informacjami o konkretnym zdjęciu. Przyciskając pokrętło sterujące natomiast dostajemy przybliżony widok zdjęcia w punkcie ostrości.

Zdjęcia można oczywiście również powiększać lub przeglądać w postaci miniaturek.

Warto jednak zaznaczyć, że gdy wykonujemy ujęcia jedynie w formacie RAW, maksymalne powiększenie wynosi jedynie 2.5x, podczas gdy dla JPEG-ów w pełnej rozdzielczości jest ono na poziomie 6x.

Wideo

Tryb wideo w X-Pro1 jest raczej ubogi. Do dyspozycji mamy tylko tryb Full HD (1920×1080 pix) oraz HD (1280×720), a nagrywanie w obu przypadkach odbywa się z prędkością 24 kl/s. Filmowania odnajdziemy jako jeden z trybów dostępnych do wyboru po wciśnięciu przycisku DRIVE. Podczas filmowania, ostrość, ekspozycja oraz balans bieli (jeżeli wybrano automatyczny) są na bieżąco ustawiane w zależności od warunków otoczenia. Przed nagrywaniem filmu ustawić możemy przysłonę, balans bieli, tryb symulacji filmu, kompensację ekspozycji. Autofokus podczas filmowania działa zawsze w trybie ciągłym, niezależnie od tego, czy przełącznik trybu AF jest w pozycji „S” czy „C”. Istnieje oczywiście możliwość wyłączenia autofokusu przekręcając przełącznik w pozycję MF. Podczas filmowania dźwięk rejestrowany jest przy pomocy wbudowanego mikrofonu stereofonicznego. Trzeba jednak pamiętać, że na ścieżce dźwiękowej mogą się zarejestrować dźwięki wydawane przez aparat (w szczególności działającego autofokusu).

Kontrola nad parametrami ekspozycji w trybie wideo jest ograniczona. Jak już wspomnieliśmy możemy ustawić jedynie wartość przysłony oraz kompensację ekspozycji. Czułość oraz czas migawki są automatycznie dostosowywane przez aparat. Innymi słowy nie mamy możliwości nagrywania filmów w pełni manualnym trybie. O kontroli jakichkolwiek parametrów w trakcie samego filmowania również nie ma mowy.

Przykładowe filmy

• film 1 – 1920×1080 pix, 38.1 MB,
• film 2 – 1920×1080 pix, 38.1 MB,
• film 3 – 1920×1080 pix, 37.9 MB (AF ON),
• film 4 – 1920×1080 pix, 38.1 MB (AF ON),
• film 5 – 1920×1080 pix, 41.6 MB (film nagrany o zmierzchu),
• film 6 – 1280×720 pix, 29.6 MB,
• film 7 – 1280×720 pix, 35.7 MB,
• film 8 – 1280×720 pix, 25.9 MB (film nagrany o zmierzchu).

Wizjer

Podobnie jak w Fujifilm X100 również w X-Pro1 zastosowano hybrydowy wizjer, który łączy w sobie zalety wizjera optycznego i elektronicznego. Przypomnijmy, że jest on oparty na konstrukcji zwanej odwróconą lunetą Galileusza. W wizjerze zastosowano niewielki panel LCD, z którego obraz przy pomocy specjalnego układu pryzmatów, może być wyświetlany w wizjerze optycznym. Dzięki takiemu rozwiązaniu, korzystając z wizjera optycznego widzimy dodatkowo wiele istotnych informacji. W szczególności wyświetlana jest elektroniczna jasna ramka, która pokazuje faktyczny obszar uwiecznianego kadru. Widok elektronicznych informacji występuje w dwóch wersjach: standardowej (uboższej) oraz niestandardowej (konfigurowalnej). Schemat elektronicznego obrazu (w wersji niestandardowej) jaki nakładany jest na optyczny podgląd widoczny jest poniżej. Zamieszczamy również opis poszczególnych elementów.

1. Wskaźnik ręcznej regulacji ostrości,
2. Tryb lampy błyskowej,
3. Pomiar światła,
4. Balans bieli,
5. Symulacja filmu,
6. Zakres dynamiczny,
7. Liczba dostępnych zdjęć,
8. Jakość i rozmiar obrazu,
9. Poziom naładowania akumulatora,
10. Ramka ostrości,
11. Wirtualny horyzont,
12. Ostrzeżenie dotyczące temperatury,
13. Jasna ramka,
14. Skala odległości,
15. Czułość ISO,
16. Wartość przysłony,
17. Czas otwarcia migawki,
18. Tryb fotografowania,
19. Histogram,
20. Skala i wskaźnik kompensacji ekspozycji.

O ile w X100 wizjer optyczny był przystosowany do pola widzenia zastosowanego obiektywu, o tyle w X-Pro1, ze względu na wymienną optykę, musiano wypracować pewien kompromis i wprowadzić dodatkowe modyfikacje. Zdecydowano się zastosować wizjer optyczny o zmiennym powiększeniu, przy czym w tym zakresie ograniczono się do dwóch trybów. Aparat automatycznie przełącza widok w wizjerze w zależności od podpiętego obiektywu (mowa oczywiście o obiektywach systemu XF, które są rozpoznawane przez aparat). W przypadku Fujinona XF 18 mm f/2 R widok w wizjerze optycznym ustawiany jest na szeroki, a wyświetlana ramka pokazuje obszar obejmowany przez kadr.

Po podpięciu do korpusu obiektywu Fujinon XF 35 mm f/1.4 R wizjer optyczny przełącza się automatycznie w tryb standardowy i ponownie białą ramką zaznaczony zostaje odpowiedni obszar obejmujący rzeczywisty kadr. W przypadku użycia obiektywu Fujinon XF 60 mm f/2.4 R Macro wizjer pozostaje w trybie standardowym, natomiast zmienia się wielkość ramki kadrowania.

Wspomniany panel LCD nie służy jednak wyłącznie do wyświetlania dodatkowych informacji w optycznym wizjerze. Dzięki niemu możemy również korzystać z pełnoprawnego wizjera elektronicznego, mając tym samym podgląd obrazu bezpośrednio przez obiektyw. Wielkość panelu LCD to 0.47 cala, a rozdzielczość obrazu wynosi 1 440 000 punktów i pokrywa 100% rzeczywistego kadru.

Podobnie jak w X100 wizjer optyczny daje jasny i wyraźny obraz. Niestety sprawdza się on dobrze jedynie dla obiektywów 2/18 i 1.4/35, bowiem w ich przypadku ramka kadrowania zajmuje znaczną część pola widzenia. W przypadku podpięcia obiektywu 2.4/60 ramka wyraźnie się zmniejsza, co utrudnia precyzyjne kadrowanie.

Wizjer elektroniczny natomiast przy dobrych warunkach oświetleniowych oferuje obraz całkiem niezłej jakości, jednak z powodu dość wysokiego kontrastu jest on daleki od rzeczywistego wyglądu fotografowanej sceny. Ma on również tendencję do smużenia, zwłaszcza przy szybkim przesuwaniu aparatu. Przy słabym oświetleniu natomiast obraz w wizjerze wyraźnie traci na płynności.